12 QUỐC TẾ n Thứ Tư n Ngày 12/6/2024 Đến tháng 6 năm đó, Ngoại trưởng Baker hết kiên nhẫn với Thủ tướng Israel Yitzhak Shamir, khi nhà lãnh đạo này kiên quyết không đàm phán với Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) - kẻ thù chính của Israel. Ông Baker nói tại phiên điều trần của Quốc hội Mỹ rằng ông Shamir không nghiêm túc với việc đàm phán hòa bình. Ngoại trưởng Baker đưa ra số điện thoại của Nhà Trắng phòng trường hợp Thủ tướng Shamir muốn gọi. “Số điện thoại là 202456-1414. Khi ngài nghiêm túc về việc này, hãy gọi cho chúng tôi”, ông nói. Ông Baker cũng nỗ lực thuyết phục PLO từ bỏ tham vọng loại bỏ nhà nước Do Thái để thay thế bằng một quốc gia có chủ quyền của Palestine, đồng thời chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào Israel. Năm sau, cuộc đàm phán chưa từng có giữa Israel, PLO, Jordan, Syria, Li-băng và Ai Cập diễn ra ở Madrid (Tây Ban Nha). Nhiều hội nghị diễn ra ở các nơi khác nữa để bàn về an ninh và kinh tế, nhưng cuối cùng đều thất bại. Tuy nhiên, cuộc đàm phán bí mật giữa Israel và PLO tại Oslo (Na Uy) đã dẫn đến thỏa thuận hướng tới một nhà nước Palestine trong vòng 5 năm sau đó. Thế nhưng, nhà nước và hòa bình không bao giờ xuất hiện, mà bị nhấn chìm bởi sự ngờ vực và bạo lực. Nhiều năm bất ổn giữa Israel và Palestine khiến Hiệp định Oslo trở thành quá khứ. GIẢI PHÁP HAI NHÀ NƯỚC Đến tháng 10/2023, cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào miền nam Israel làm sống lại tranh luận về giải pháp hai nhà nước, ít nhất về lý thuyết. Chỉ có cam kết của Israel đối với giải pháp hai nhà nước mới có thể xoa dịu cơn thịnh nộ của người Ả-rập với chiến dịch tấn công trả đũa quy mô lớn của Israel vào Dải Gaza, đến nay khiến hơn 37.000 người Palestine thiệt mạng. Đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng không thể xóa bỏ tham vọng không thể hòa giải của hai phe đối kháng: Israel đòi xóa sổ Hamas và bình định Dải Gaza bằng hình thức chiếm đóng; Hamas không chỉ muốn tồn tại mà sẽ hòa nhập vào quốc gia Palestine trong tương lai. Tuần này, Tổng thống Biden cử Ngoại trưởng Antony Blinken tới Trung Đông, nhằm thúc đẩy đề xuất ngừng bắn, thả con tin và thiết lập cơ chế đàm phán dẫn đến thành lập nhà nước Palestine. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đứng đầu đảng Likud trước đây do ông Shamir lãnh đạo, không mặn mà với các đề xuất của Mỹ. Ông từ chối công thức hai nhà nước mà chỉ chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn tạm thời và yêu cầu thả con tin. Tổng thống Biden đưa ra một loạt tuyên bố công khai thời gian qua, đôi khi trái ngược nhau. Ông cam kết hỗ trợ không giới hạn giúp Israel loại bỏ Hamas, nhưng cũng khuyên ông Netanyahu không giết quá nhiều thường dân Palestine. Tổng thống Mỹ Biden tuyên bố việc Israel tấn công vào Rafah, nơi trú ẩn cuối cùng của người Palestine ở Dải Gaza, sẽ bị coi là phạm vào “ranh giới đỏ”, nhưng biện pháp trừng phạt duy nhất mà Mỹ thực hiện là hủy chuyến hàng chở bom cỡ lớn. Đối với Hamas, ông Biden có vẻ muốn Hamas tự ký lệnh tử hình chính họ: Đồng ý ngừng bắn nhưng sau đó Israel có thể lại tiếp tục chiến dịch tấn công. Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết Washington đang chờ đợi phản ứng của Hamas. Người phát ngôn Osama Hamdan của Hamas cho biết, lực lượng này sẵn sàng thảo luận về việc Israel chấm dứt “xâm lược”, rút quân khỏi Dải Gaza và tái thiết khu vực này trước khi xem xét thả con tin. SỨC ẢNH HƯỞNG GIẢM Nhiều ý kiến cho rằng cách ứng xử của Tổng thống Biden với Israel và Hamas chủ yếu hướng đến dư luận trong nước, trước khi cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào tháng 11. Ông đang cố gắng duy trì sự ủng hộ của hai nhóm cử tri quan trọng: người Mỹ gốc Do Thái và người Mỹ gốc Ả-rập. Theo giới quan sát, Mỹ hiện nay không có nhiều ảnh hưởng với Israel và Palestine như hồi những năm 1990, vì danh tiếng của Washington ở khu vực đã mờ nhạt sau hai cuộc xung đột kéo dài và không thành công tại Afghanistan và Iraq. Mỹ cũng phải đối mặt với đối thủ đáng gờm là Iran, quốc gia có vai trò lớn ở khu vực cùng các đồng minh trong “trục kháng chiến”, sẵn sàng phá hoại chính sách Trung Đông của Mỹ. Washington hiện nay cũng phải bận tâm với châu Á, nơi Trung Quốc đang phô trương sức mạnh quân sự ngày càng tăng, và ở Đông Âu, nơi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine chưa biết khi nào mới kết thúc. Liệu các bên chủ chốt ở Trung Đông hiện nay có muốn kết thúc xung đột không? Aaron David Miller, một nhà ngoại giao kỳ cựu của Mỹ, cho rằng đến nay thì chưa. “Đàm phán chỉ có hiệu quả nếu các bên cảm thấy đủ đau đớn, có triển vọng đạt được lợi ích và tính cấp bách. Bên duy nhất đang vội vã hiện nay là chính quyền Biden”, ông nói. Theo ông Miller, Thủ tướng Israel Netanyahu đang coi thành công quân sự là cách ông có thể duy trì quyền lực và lấy lại lòng dân, sau khi để Hamas thực hiện cuộc tấn công bất ngờ gây thiệt hại lớn. THU LOAN (theo AT) Năm 1990, Tổng thống Mỹ George H. W. Bush khi đó giao nhiệm vụ cho Ngoại trưởng James Baker tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình toàn diện ở Trung Đông, với sự tham gia của Israel, Palestine và những đối thủ lâu năm khác của Israel ở thế giới Ả-rập. Trong bài trình bày kéo dài gần 2 giờ tại hội nghị nhà phát triển thường niên của Apple ngày 10/6, các giám đốc điều hành bao gồm CEO Tim Cook giới thiệu cách trợ lý giọng nói Siri có thể tương tác với tin nhắn, email, lịch cũng như các ứng dụng của bên thứ ba. Siri có thể viết email và thay đổi giọng nói cho phù hợp với hoàn cảnh. Ngay sau đó, tỷ phú Mỹ Elon Musk tuyên bố ông sẽ cấm mang các thiết bị của Apple vào những công ty của ông nếu nhà phát triển iPhone tích hợp sản phẩm của OpenAI ở cấp độ hệ điều hành. "Đó là một vi phạm an ninh không thể chấp nhận được. Và những người đến thăm sẽ phải kiểm tra các thiết bị Apple của họ ở cửa, và chúng sẽ được cất giữ trong lồng Faraday”, tỷ phú Musk viết trong bài đăng trên mạng xã hội X. Apple khẳng định họ đã xây dựng AI với chủ trương đề cao quyền riêng tư và sẽ sử dụng sự kết hợp giữa xử lý trên thiết bị và điện toán đám mây để phục vụ các tính năng đó. "Thật vô lý khi Apple không đủ thông minh để tạo ra AI của riêng họ, nhưng bằng cách nào đó lại có khả năng đảm bảo OpenAI sẽ bảo mật và bảo vệ quyền riêng tư của bạn!”, tỷ phú Musk viết trên mạng xã hội X. Ben Bajarin, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Creative Strategies, cho rằng mọi người có thể không làm theo sự dẫn dắt của tỷ phú Musk, và Apple đang thuyết phục mọi người rằng đám mây riêng cũng an toàn như việc lưu trữ dữ liệu trên thiết bị. Tháng 3 năm nay, tỷ phú Musk nộp đơn kiện OpenAI, công ty mà ông đồng sáng lập năm 2015, cùng giám đốc điều hành Sam Altman, cho rằng công ty này đã từ bỏ sứ mệnh ban đầu là phát triển AI vì lợi ích của nhân loại chứ không phải vì lợi nhuận. Tỷ phú Musk cũng đã thành lập công ty của riêng mình trong mảng này, mang tên xAI, nhằm thách thức OpenAI và tạo ra giải pháp thay thế cho chatbot ChatGPT đang được sử dụng rộng rãi. BÌNH GIANG (theo Reuters) Apple vừa công bố kế hoạch được chờ đợi từ lâu, rằng họ sẽ tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) mang tên “Apple Intelligence” vào các ứng dụng như Siri, và đưa ChatGPT của OpenAI vào thiết bị của hãng. Apple tích hợp ChatGPT vào thiết bị, Elon Musk tuyên bố cấm cửa Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Tel Aviv ngày 11/6 ẢNH: REUTERS Tỷ phú Elon Musk ẢNH: REUTERS Con đường vô vọng của Mỹ ở Trung Đông Quân đội Hàn Quốc đã bắn nhiều phát súng để cảnh cáo một nhóm lính Triều Tiên vượt qua biên giới. Vụ xâm nhập xảy ra vào khoảng 12h30 ngày 9/6, khi một nhóm không rõ gồm bao nhiêu lính Triều Tiên vượt qua đường phân định giữa hai nước ở khu phi quân sự, Tổng tham mưu trưởng quân đội Hàn Quốc (JCS) hôm 11/6 tuyên bố. "Họ quay về phía bắc ngay sau khi quân đội của chúng tôi phát loa cảnh báo và bắn cảnh cáo, sau đó không có hoạt động di chuyển bất thường nào nữa”, JCS tuyên bố. Sự việc xảy ra trong bối cảnh Triều Tiên thả hàng ngàn quả bóng bay mang theo rác sang Hàn Quốc, tuyên bố để đáp trả việc những người đào tẩu ở Hàn Quốc thả bóng bay mang theo truyền đơn chống Bình Nhưỡng qua biên giới. Trong “cuộc chiến bóng bay” giữa Triều Tiên với các nhà hoạt động Hàn Quốc, một nhóm ở Seoul đã tích hợp công nghệ vào bóng bay để có thể đưa truyền đơn và loa điện tử vào sâu lãnh thổ Triều Tiên hàng trăm kilomet. Nhóm này dùng máy in 3D và các linh kiện có thể mua trên mạng, thậm chí gắn cả thiết bị theo dõi GPS, những quả bóng bay thông minh có giá lên tới 1.000 USD mỗi chiếc. Trong thời gian từ mùa xuân đến mùa thu, khi hướng gió thuận lợi, nhóm bí mật này thả bóng bay sang Triều Tiên, với mục đích vào càng sâu càng tốt. Có quả bóng bay thậm chí bay đến tận Trung Quốc. BÌNH GIANG (theo Reuters) Hàn Quốc bắn cảnh cáo nhóm lính Triều Tiên Theo giới quan sát, sống còn dường như là mục tiêu duy nhất của Hamas, và các con tin trong tay họ là lợi thế duy nhất để ép Israel chấm dứt xung đột.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==