XÃ HỘI 13 n Thứ Hai n Ngày 10/6/2024 GIĂNG MẮC NHIỀU LOẠI QUỸ Hiện có hàng chục loại quỹ TCNN ngoài ngân sách tồn tại, từ cấp Trung ương tới phường/ xã quản lý. Bộ Tài chính cho biết, theo Luật Ngân sách, quỹ dạng này, gồm: quỹ do trung ương quản lý và do địa phương quản lý. Bộ ngành, cơ quan trung ương rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động quỹ thuộc phạm vi quản lý. Theo số liệu của Bộ Tài chính, cả nước có 22 quỹ TCNN do Trung ương quản lý với số dư khoảng 1,5 triệu tỷ đồng. Năm 2024, số thu quỹ khoảng 580.000 tỷ đồng. Trong đó, nhu cầu cấp và hỗ trợ từ ngân sách nhà nước gần 50.000 tỷ đồng và chủ yếu chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội với người hưởng lương hưu. Các quỹ có thu chi lớn, tiêu biểu như: Quỹ bảo hiểm xã hội (số thu 1,23 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 80% số dư quỹ tại Trung ương); Quỹ bảo hiểm thất nghiệp; Quỹ bảo hiểm y tế; Quỹ tích lũy trả nợ; Quỹ dịch vụ viễn thông công ích; Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá; Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam; Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; Quỹ vắc-xin phòng COVID-19. Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, ngoài 22 quỹ TCNN do Trung ương quản lý, mỗi địa phương có nhiều loại quỹ khác nhau như: Quỹ hỗ trợ nông dân, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã. Thậm chí ở nhiều địa phương khó khăn, quỹ tài chính nhà nước vẫn “nở rộ”. Như tại Sơn La đang có khoảng 20 loại quỹ tài chính. Nhiều loại quỹ trùng tên, do cấp huyện và cấp tỉnh quản lý riêng biệt như: Quỹ vì người nghèo, Quỹ nạn nhân chất độc da cam, Quỹ hỗ trợ hội nông dân, Quỹ giải quyết việc làm địa phương… CẦN LOẠI BỎ QUỸ KHÔNG CẦN THIẾT Trao đổi với PV Tiền Phong, một lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, Luật Ngân sách quy định, Bộ Tài chính báo cáo số liệu của quỹ NSNN do Trung ương quản lý, quỹ thuộc địa phương do UBND báo cáo HĐND cấp tương ứng. Hằng năm, Bộ Tài chính rà soát và loại bỏ nhiều quỹ không còn phù hợp. Với quỹ do Trung ương quản lý, cơ quan chức năng loại bỏ một số không còn phù hợp như Quỹ Bảo trì đường bộ. “Quỹ tại địa phương do HĐND quyết định có duy trì tiếp hay không. Mỗi địa phương có đặc thù riêng. Cùng một loại quỹ nhưng có địa phương hoạt động hiệu quả, có nơi không hiệu quả. Hằng năm, các cấp chính quyền quản lý quỹ đều phải báo cáo kết quả hoạt động của các quỹ NSNN, rà soát, loại bỏ quỹ không cần thiết”, vị lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết. Trong những năm qua, cơ quan chức năng đã giải thể, sáp nhập các quỹ gồm: Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp, Quỹ hỗ trợ các hoạt động ngoại giao phục vụ kinh tế, Quỹ hỗ trợ vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, Quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS, Quỹ bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài. Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, các quỹ có đặc thù khác nhau, cần làm rõ nguồn hình thành, sử dụng, chi tiêu, và quản lý như thế nào để không thất thoát. Có quỹ từ tiền ngân sách nhà nước, nhưng có quỹ hình thành từ tiền các tổ chức, doanh nghiệp, người dân đóng góp. Cũng theo ông Long, một số quỹ ngoài ngân sách Nhà nước đã bị loại bỏ. Nhiều ý kiến cũng đang đề nghị bỏ quỹ bình ổn xăng dầu. Với những quỹ còn tồn tại, ông Long cho rằng phải xem xét lại nguồn hình thành, nguyên tắc sử dụng, quản lý. Việc vận hành các quỹ ngoài ngân sách cũng là vấn đề làm nóng nghị trường. Tại phiên họp toàn thể, thẩm tra về dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) vừa qua, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương), đề nghị tổng kết các loại quỹ tài chính ngoài ngân sách, xem đã huy động nguồn lực như thế nào, có hiệu quả hay không, để làm cơ sở xem xét việc thành lập quỹ khác. Trước đó, tháng 9/2023, báo Tiền Phong có loạt bài “Nghìn tỷ chôn tại các quỹ ngoài ngân sách”. Loạt bài phản ánh tình trạng hàng nghìn tỷ đồng vốn điều lệ đang “nằm chết” tại các quỹ ngoài ngân sách và được những người quản lý đem đi gửi ngân hàng thay vì đưa vào nền kinh tế. NGỌC LINH - VIỆT LINH Quỹ bảo hiểm xã hội có số dư hơn 1,2 triệu tỷ đồng và là quỹ TCNN lớn nhất hiện nay (Ảnh minh họa) Quỹ nghìn tỷ không hiệu quả, làm gì để không lãng phí? Dự kiến đến cuối năm 2024, các quỹ tài chính nhà nước (TCNN) ngoài ngân sách do Trung ương quản lý khoảng 1,5 triệu tỷ đồng. Hằng năm, cơ quan chức năng rà soát, loại bỏ quỹ không hiệu quả, trùng lặp. Nhiều chuyên gia cho rằng, ngoài loại bỏ quỹ không cần thiết, cần có giải pháp giúp quỹ hoạt động hiệu quả, tránh lãng phí. Để đảm bảo cung ứng điện cho các giai đoạn cao điểm nắng nóng từ nay đến hết tháng 7, các hồ thuỷ điện trên toàn quốc hiện giữ được lượng nước tương ứng hơn 8,41 tỷ kWh. Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) đã phải huy động hết các nhà máy nhiệt điện than và hàng loạt tổ máy điện khí giá thành rất cao. Các nhà máy điện gió, điện mặt trời cũng được huy động tối đa. Cùng đó, tất cả các nhà máy điện không thực hiện sửa chữa các tổ máy trong cao điểm nắng nóng từ tháng 6 đến tháng 7. Tại Hội nghị khách hàng do Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) tổ chức hồi tháng 4 vừa qua, ông Nguyễn Quốc Trung, Phó Giám đốc A0 cho biết, khu vực miền Bắc được dự báo sẽ đối mặt với tình hình căng thẳng về nguồn cung trong các tháng mùa khô. Dự kiến đến tháng 7, sản lượng dùng điện trên toàn quốc có thể tăng cao nhất tới 17%, gây sức ép rất lớn với ngành điện và miền Bắc. Theo tính toán của A0, công suất huy động từ các thuỷ điện nhỏ ở miền Bắc đang có từ 1.000 - 1.200 MW, nhưng chỉ huy động được trong vòng vài tiếng, chủ yếu vận hành vào cao điểm từ 12h3015h30 và từ 19-21h tối. “Chỉ cần các khách hàng lớn hỗ trợ điều chỉnh thời gian dùng điện sang chiều tối, giờ đêm sẽ giảm áp lực thiếu điện rất lớn cho nguồn điện và lưới điện“, ông Trung chia sẻ. PHƯƠNG ÁN ỨNG PHÓ Trao đổi với PV Tiền Phong, lãnh đạo Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, do ảnh hưởng thời tiết nắng nóng, oi bức tái diễn ở khu vực Bắc bộ và Trung bộ đã làm tiêu thụ điện toàn quốc tăng cao kỷ lục. Điển hình ngày 29/5, tiêu thụ điện trên toàn quốc đạt mốc kỷ lục 1.008,7 tỉ kWh và công suất cực đạt 47.146,5 MW lúc 14h30. Tiêu thụ điện miền Bắc lên tới 502,6 triệu kWh và công suất cực đạt 23.863,4 MW lúc 22h05 cùng ngày. Tính từ đầu năm đến nay, tiêu thụ điện toàn quốc tăng trưởng khoảng 11,1% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, miền Bắc tăng 10,7%, miền Trung tăng 10,2%, miền Nam tăng 11,8%. Theo Cục Điều tiết Điện lực, để đảm bảo cung cấp điện, ở khu vực miền Bắc phải tăng huy động nhiệt điện, tiết kiệm thuỷ điện giữ nước cho phát điện. Tại khu vực miền Trung và Nam, tất cả các tổ máy nhiệt điện than, tuabin khí được huy động phát điện theo khả năng cấp khí để tiết kiệm nước thủy điện và truyền tải điện ra miền Bắc. Theo lãnh đạo Cục Điều tiết Điện lực, các hồ thuỷ điện từ đầu năm đến nay luôn đối mặt nguy cơ thiếu nước. Tại các hồ thủy điện khu vực miền Bắc, ngoại trừ Tuyên Quang, Trung Sơn có nước về cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 107 -140%, toàn bộ các hồ còn lại ở miền Bắc có lượng nước về rất thấp, chỉ đạt khoảng 31 - 99% trung bình nhiều năm. Khu vực miền Trung có 17/27 hồ có lượng nước về thấp hơn nhiều so với trung bình nhiều năm, chỉ đạt từ 8 - 99%. Chỉ có 2 hồ thủy điện nhỏ có nước về rất tốt là ĐakĐrinh, Đak Re. Tình trạng thuỷ điện thiếu nước diễn ra tương tự tại khu vực miền Nam. Ngoại trừ hai hồ thuỷ điện Đồng Nai 2 và Trị An có nước về cao hơn trung bình nhiều năm (từ 104 - 141%), các hồ còn lại ở phía Nam đều có nước về chỉ đạt từ 46 - 87% trung bình nhiều năm. Theo đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), dự báo trong tháng 6, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C, riêng khu vực Trung và Nam Trung bộ có nơi cao trên 1 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tháng 6 là tháng cao điểm nắng nóng ở miền Bắc. Do đó, nhu cầu điện dự báo có thể tiếp tục tăng cao. Dự báo sản lượng điện sản xuất toàn hệ thống đạt 28,1 tỷ kWh, tăng 13,8% so với cùng kỳ. Công suất cực đại toàn hệ thống có thể lên tới hơn 52.000 MW, riêng miền Bắc có thể lên đến khoảng 26.000 MW. Để chủ động trong việc đảm bảo cung ứng điện ổn định, EVN đã chỉ đạo tất cả các tổng công ty Điện lực, công ty Điện lực hàng tuần phải cập nhật và sẵn sàng các kịch bản cung ứng điện; đồng thời phải đảm bảo cung ứng nhiên liệu cho sản xuất điện và duy trì mức tồn kho theo quy định. “Tập đoàn đang khẩn trương hoàn thành các công trình lưới điện để tăng cường nhập khẩu qua đường dây 500kV Monsoon - Thạnh Mỹ, trạm cắt 220kV Đăk Ooc và đường dây đấu nối, đường dây 220kV Nậm Sum - Nông Cống”, đại diện EVN cho biết. Vị này cho rằng, dù đường dây 500kV mạch 3 có hoàn thành vào cuối tháng 6, chỉ khi miền Bắc hết nắng nóng vào cuối tháng 7, ngành điện “mới có thể thở phào”. PHẠM TUYÊN Nắng nóng, căng thẳng nguồn cung điện Dự kiến tháng 6, công suất khả dụng của tất cả hệ thống ở miền Bắc chỉ từ 23.900 - 24.500 MW, trong khi giờ cao điểm tiêu thụ điện lên tới 25.245 - 27.480 MW. Đồng nghĩa, miền Bắc có thể thiếu hụt từ gần 1.600 - 2.900 MW vào giờ cao điểm. Gấp rút thi công đường dây 500 kV mạch 3 để tải điện ra miền Bắc trong mùa nắng nóng ẢNH: NGUYỄN BẰNG Số dư của 22 quỹ TCNN năm 2024 khoảng 1,5 triệu tỷ đồng. Các quỹ có thu chi lớn, gồm: Quỹ bảo hiểm xã hội; Quỹ bảo hiểm thất nghiệp; Quỹ bảo hiểm y tế; Quỹ tích lũy trả nợ; Quỹ dịch vụ viễn thông công ích; Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá; Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam; Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; Quỹ vắc-xin phòng COVID-19.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==