BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 2/6/2024 15 Quöëc tïë Kï í tû â thaná g 10/2023, khoanã g 35.000 ngûúiâ Palestine thiïtå manå g trong cacá àútå giao tranh Israel-Hamas. Trong khi ào,á hún 1.200 ngûúiâ Israel mêtë manå g. M.L (ST) Bònh luênå quöcë tïë Hoå àa noiá ä “Bêtë cû á ai noiá phiïn toaâ nayâ gian lênå , chó vò khöng thñch kïtë qua ã cuaã no,á àïuì àang phatá ngön bêtë cêní , nguy hiïmí va â vö tracá h nhiïmå ” “Nïuë bêtë cû á cöng dên Philippines naoâ thiïtå manå g vò hanâ h àönå g cö ë y á (trïn Biïní Àöng), kõch banã nayâ se ä rêtë gênì àõnh nghôa hanâ h àönå g gêy chiïnë ” Töní g thönë g My ä Joe Biden ngayâ 31/5 lïn aná phatá biïuí cuaã öng Donald Trump cho rùnç g phiïn toaâ New York “gian lênå ” “Töi khöng bao giúâ lamâ àiïuì nayâ nïuë khöng thêyë cênì thiïtë ” Ca sô Myä Jennifer Lopez ngayâ 31/5 thöng baoá huyã chuyïnë lûu diïnî àï í danâ h thúiâ gian cho gia àònh Töní g thönë g Philippines Ferdinand Marcos Jr. ngayâ 31/5 phatá biïuí taiå Àöië thoaiå Shangri-La 2024 Nhên chûná g ngöi sao Trong ba nöåi dung thïì seä khaáng caáo sau phaán quyïët cûåu töíng thöëng Donald Trump phaåm töåi, hai luêån àiïím nhùæm àïën nhên chûáng ngöi sao. Bïn bõ kiïn trò rùçng Michael Cohen bõa taåc tuyïåt àöëi. Nïëu vêåy, taåi sao höåi thêím àoaân, 12 cöng dên New York do àñch thên bïn bõ tham gia choån, khöng hoâa àöìng vúái hoå? Àöång lûåc chñnh khiïën höåi thêím àoaân kïët luêån “nhanh choáng vaâ bêët ngúâ” (theo Washington Examiner, túâ baáo thiïn hûäu) bõ caáo coá töåi khöng ai khaác ngoaâi Cohen. Öng bõ têën cöng dûä döåi, bõ daán nhaän “keã noái döëi vô àaåi nhêët moåi thúâi àaåi”, theo Todd Blanche, luêåt sû trûúãng cuãa bõ caáo. Ngaây tranh luêån cuöëi cuâng, 28/5, bïn bõ “nhùæc àïën Cohen hún 150 lêìn” (The Hill). Khi höåi thêím àoaân khùèng àõnh bõ caáo phaåm 34 troång töåi chó sau 11 tiïëng, Cohen hùèn laâ “nhên chûáng coá giaá trõ vaâ àêìy sûác söëng” (The Atlantic). Ai cuäng biïët öng laâ keã noái döëi àaä àûúåc thûâa nhêån, laâ töåi phaåm bõ kïët aán, vaâ khao khaát traã thuâ. Nhûng thùèng thùæn vïì àöång cú “khiïën lúâi khai cuãa öng coá veã àaáng tin hún trûúác höåi thêím àoaân”. Bïn baâo chûäa taã Cohen nhû tïn tay sai phuå baåc; vaâ öng khöng giêëu caãm xuác êëy. Àïí hiïíu öng thuâ chuã cuä, chó cêìn nhòn chiïëc aáo öng mùåc sau song sùæt in hònh chuã nhên vaâ, trûúác toâa, goåi chuã laâ “cön àöì hoaåt hònh”. Chûa kïí, trong hai höìi kyá – “Disloyal” (bêët trung) vaâ “Revenge” (traã thuâ) - öng khùæc hoåa cûåu töíng thöëng nhû keã raác rûúãi. Minh baåch khiïën “keã noái döëi haâng loaåt” lêåt ngûúåc thïë cúâ, theo James Sample, giaáo sû luêåt taåi Àaåi hoåc Hofstra. Cohen khai “àaä phaåm töåi… vaâ chõu hêåu quaã”. Joshua Steinglass, trúå lyá thêím phaán àiïìu haânh toâa, xaác nhêån öng “laâ keã duy nhêët traã giaá (ba nùm tuâ) cho vai troâ cuãa mònh trong êm mûu naây”. Coá luác run rêíy, öng thuá nhêån àaánh cùæp haâng chuåc nghòn àö tûâ Trump Organization. Luêåt sû bïn bõ têën túái töë öng lúåi duång phiïn toâa àïí truåc lúåi; vaâ öng thûâa nhêån àaä àùng nhiïìu baâi, phaát caác podcast. Thêåm chñ öng tiïët löå “coá nhiïìu àiïìu àïí noái hún”, kiïëm tiïìn nhiïìu hún, nïëu Trump trùæng aán. Böåi thu taâi trúå 35 triïåu USD sau tuyïn aán, cûåu töíng thöëng laåi maåt saát Cohen taåi cuöåc hoåp baáo trûa 31/5 úã Trump Tower àûúåc öng keáo daâi 40 phuát. Quaã tònh, laâ töåi phaåm, Cohen keám tin cêåy hún. Nhûng maãi mï khoeát töåi löîi cuãa Cohen “dûúâng nhû laâ bûúác ài sai lêìm chiïën lûúåc” (The Daily Caller) cuãa bïn baâo chûäa. Chñnh aán tuâ àaä “laâm tùng uy tñn cuãa öng vúái tû caách nhên chûáng”, theo Valerie Hans, giaáo sû Trûúâng Luêåt Cornell. Xem ra, mùåt naâo àêëy, nhên chûáng ngöi sao dûúâng nhû coân gúåi yá baâi hoåc vïì caách khöi phuåc niïìm tin trong caãnh tûúãng chûâng bêët khaã. n [ HOAN G QUÖCË DUNÄ G ] Biïmë hoaå quöcë tïë Tranh: BILL DAY (MY)Ä Taiå Trung Quöcë , “Baoá caoá nghiïn cûuá vï ì tònh hònh vö sinh hiïnå nay” do Hiïpå höiå Dên sö ë va â Uyà ban Kï ë hoacå h hoaá gia àònh vaâ Sûcá khoeã Quöcë gia phöië húpå cöng bö ë höiì nùm 2016 cho thêyë ty ã lï å vö sinh ú ã Trung Quöcë la â tû â 12,5% -15%. Dûaå trïn ûúcá tñnh nayâ , sö ë lûúnå g ngûúiâ bõ chûná g vö sinh úã Trung Quöcë la â khoanã g 50 triïuå va â cû á 8 cùpå vú å chönì g thò coá 1 cùpå gùpå vênë àï ì vö sinh. Dûå kiïnë àïnë nùm 2025, tyã lï å vö sinh ú ã Trung Quöcë se ä tùng lïn 18% vaâ söë ngûúiâ mùcæ se ä lïn túiá khoanã g 60 triïuå ngûúiâ . Nam giúiá chiïmë phênì lúná trong söë ngûúiâ vö sinh ú ã Trung Quöcë . Trong söë 50 triïuå ngûúiâ vö sinh hiïnå co,á àanâ öng chiïmë khoanã g 3/5, tûcá la â co á ñt nhêtë 30 triïuå àanâ öng Trung Quöcë la â bïnå h nhên vö sinh. Vö sinh coá nhiïuì nguyïn nhên, hiïnå nay mötå nghiïn cûuá múiá àang nhùcæ nhúã moiå ngûúiâ rùnç g vi hatå nhûaå co á thï í phaiã chõu tracá h nhiïmå chñnh, búiã cacá vi hatå nhûaå lan tranâ àa ä thêmí thêuë vaoâ tinh hoanâ cuaã nam giúiá . Mötå baiâ baoá do nhomá nghiïn cûuá taiå Àaiå hocå New Mexico (My)ä vûaâ àùng trïn tapå chñ “Toxicological Science” söë thaná g 5/2024 cho thêyë vi hatå nhûaå àa ä xêm nhêpå tinh hoanâ cuaã giúiá mayâ rêu. Cacá mêuî tinh hoanâ ngûúiâ va â cho á àûúcå phên tñch àïuì co á chûaá vi hatå nhûaå . Hamâ lûúnå g hatå vi nhûaå trung bònh trong tinh hoanâ cuaã con ngûúiâ la â 328,44 microgram/gram, trong àoá phöí biïnë nhêtë la â polyetylen (chuã yïuë co á nguönì göcë tû â tuiá nhûaå va â chai nhûaå ). Sû å phö í biïnë cuaã vi hatå nhûaå trong tinh hoanâ co á thï í anã h hûúnã g nghiïm tronå g àïnë kha ã nùng sinh sanã cuaã nam giúiá . Tû â lêu, vi hatå nhûaå àa ä xêm nhêpå vaoâ nhiïuì cú quan khacá nhau cuaã con ngûúiâ , chùnè g hanå nhû tim macå h va â phöií , àönì g thúiâ ngûúiâ ta cunä g xacá nhênå chuná g àaä xêm nhêpå vaoâ hï å thönë g sinh sanã . Nhomá nghiïn cûuá , cunä g àïnë tû â Àaiå hocå New Mexico, àaä kïtë luênå trong cacá nghiïn cûuá trûúcá àêy rùnç g vi hatå nhûaå àa ä co á trong nhau thai ngûúiâ . Vi hatå nhûaå àûúcå tòm thêyë trong têtë ca ã 62 mêuî nhau thai àûúcå nhomá nghiïn cûuá phên tñch, vúiá trung bònh 126,8 microgram hatå vi nhûaå trïn möiî gram mö nhau thai. Àï í lamâ ro ä hún liïuå vi hatå nhûaå xêm nhêpå vaoâ hï å thönë g sinh sanã co á anã h hûúnã g àïnë kha ã nùng sinh sanã cuaã con ngûúiâ hay khöng, nhomá nghiïn cûuá conâ nghiïn cûuá sinh thûcå khñ – tinh hoanâ cuaã nam giúiá . Nhomá nghiïn cûuá àa ä lêyë mêuî tinh hoanâ cuaã 47 con choá va â 23 nam tònh nguyïnå viïn, sau àoá sû ã dunå g phûúng phapá sùcæ ky á khñ nhiïtå phên/khöië phö í siïu nhayå àï í phatá hiïnå va â phên tñch àõnh lûúnå g 12 loaiå vi hatå nhûaå thûúnâ g tönì taiå trong möi trûúnâ g hiïnå taiå . Kïtë qua ã thêyë chuná g co á mùtå trong caã mêuî tinh hoanâ cuaã cho á va â ngûúiâ , nhûng lûúnå g vi hatå nhûaå trong tinh hoanâ cuaã con ngûúiâ cao hún nhiïuì so vúiá lûúnå g trong tinh hoanâ cuaã cho.á Trung bònh, nönì g àö å vi hatå nhûaå trong tinh hoanâ cuaã con ngûúiâ la â 328,44 microgam/gram vaâ nönì g àö å vi nhûaå trong tinh hoanâ cuaã cho á la â 122,63 microgram/gram. Lûúnå g vi hatå nhûaå trong tinh hoanâ cuaã con ngûúiâ gênì gêpë ba lênì so vúiá cho.á Phên tñch cacá loaiå vi hatå nhûaå cho thêyë con ngûúiâ va â cho á co á ty ã lï å tûúng tûå nhau vï ì cacá loaiå nhûaå chñnh. Loaiå phö í biïnë nhêtë la â Polyetylen (PE), chiïmë 36,4% úã cho á va â 35,2% ú ã ngûúiâ . Lûúnå g Polyvinyl Chloride (PVC) cunä g co,á nhûng khöng cao bùnç g Polyetylen. Polyetylene thûúnâ g àûúcå sû ã dunå g trong sanã xuêtë tuiá va â chai nhûaå , trong khi Polyvinyl Chloride thûúnâ g àûúcå sûã dunå g trong sanã xuêtë önë g nûúcá gia dunå g. So vúiá nhûnä g phatá hiïnå trûúcá àêy cho thêyë mö nhau thai cuaã con ngûúiâ chûaá trung bònh 126,8 microgam vi nhûaå trïn möiî gram mö, lûúnå g vi hatå nhûaå trong tinh hoanâ cuaã con ngûúiâ cao gênì gêpë ba lênì so vúiá trong nhau thai. Nïuë chó nhòn vaoâ möië quan hï å giûaä sö ë lûúnå g va â liïuì lûúnå g thò nönì g àö å vi nhûaå cao trong tinh hoanâ co á thï í liïn quan àïnë sû å suy giamã kha ã nùng sinh sanã cuaã nam giúiá . Sö ë lûúnå g tinh trunâ g cuaã nam giúiá àaä giamã ú ã nhiïuì nûúcá trïn thïë giúiá . Kï í tûâ nùm 1970, lûúnå g tinh trunâ g bònh quên àêuì ngûúiâ trïn toanâ cêuì àa ä giamã tû â 100 triïuå tinh trunâ g/ml xuönë g conâ khoanã g 20-40 triïuå /ml. Àönì g thúiâ , theo tiïu chuêní phên tñch tinh dõch do Töí chûcá Y tï ë Thïë giúiá (WTO) ban hanâ h, sö ë lûúnå g tinh trunâ g trïn möiî àún võ cunä g àa ä giamã túiá 75% trong 40 nùm. Mùcå du â nghiïn cûuá nayâ chûa thïí chó ra möië liïn hïå nhên quaã giûaä cacá vi hatå nhûaå àûúcå tòm thêyë trong tinh hoanâ va â viïcå giamã sö ë lûúnå g tinh trunâ g va â tronå g lûúnå g tinh hoanâ , nhûng cacá nha â nghiïn cûuá tin rùnç g loaiå vi hatå nhûaå rêtë quan tronå g, chùnè g hanå nhû Polyvinyl Clorua, giaiã phoná g nhiïuì hoaá chêtë canã trú ã qua á trònh sinh tinh trunâ g vaâ chûaá cacá chêtë gêy röië loanå nöiå tiïtë . Tuy nhiïn, cacá nghiïn cûuá khacá trûúcá àêy àa ä chó ra rùnç g viïcå ùn phaiã vi hatå nhûaå co á thï í gêy röië loanå sanã xuêtë tinh trunâ g úã chuötå àûcå bùnç g cacá h thay àöií thanâ h phênì cuaã vi sinh vêtå àûúnâ g ruötå , bao gömì giamã sö ë lûúnå g tinh trunâ g va â kha ã nùng vênå àönå g cuaã tinh trunâ g, tû â ào á co á thï í dênî àïnë suy giamã kha ã nùng sinh sanã cuaã nam giúiá . Mötå nghiïn cûuá khacá cho thêyë sau khi chuötå tiïpë xucá vúiá vi hatå nhûaå trong 28 ngayâ , àaä gêy töní thûúng önë g dênî tinh, giamã kha ã nùng vênå àönå g va â têpå trung cuaã tinh trunâ g, àönì g thúiâ giamã kha ã nùng vênå àönå g va â nönì g àö å cuaã tinh trunâ g bùnç g cacá h kñch hoatå cacá phên tû ã va â àûúnâ g dênî cu å thï,í chùnè g hanå nhû liïn quan àïnë gene Erythroid 2 ( Nrf2) gêy töní thûúng önë g dênî tinh, hoatå lûcå vaâ nönì g àö å tinh trunâ g giamã , dõ têtå gia tùng, tñnh toanâ venå cuaã hanâ g raoâ mauá tinh hoanâ bõ töní haiå va â tï ë baoâ sinh tinh tûå chïtë cuöië cunâ g dênî àïnë röië loanå sinh sanã nam giúiá . Àönì g thúiâ , viïcå tiïpë xucá vúiá vi hatå nhûaå vaâ cacá chêtë gêy ö nhiïmî möi trûúnâ g khacá se ä gêy ra àöcå tñnh sinh sanã manå h hún cho cú thï í con ngûúiâ . Vò vêyå , khi tòm nguyïn nhên gêy vö sinh ú ã nam giúiá hiïnå nay, ngûúiâ ta rêtë coi tronå g nhên töë ö nhiïmî vi hatå nhûaå . Vaoâ thaná g 1/2024, mötå nghiïn cûuá cuaã Àaiå hocå Columbia úã My ä cho thêyë möiî chai nûúcá àoná g chai loaiå 1 lñt chûaá khoanã g 240.000 hatå nhûaå nano vaâ vi nhûaå , trong àoá 90% la â hatå nhûaå nano vaâ 10% la â hatå vi nhûaå . Vò vêyå , uönë g ñt nûúcá àoná g chai vaâ uönë g nûúcá àun söi coá thï í giupá giamã tacá haiå cuaã vi nhûaå . Mötå nghiïn cûuá àûúcå nhomá nghiïn cûuá Àaiå hocå Y Quanã g Chêu vaâ Àaiå hocå Tïë Nam Trung Quöcë cöng böë thaná g 2/2024 cho thêyë nûúcá söi co á thï í loaiå bo ã túiá 90% hatå vi nhûaå trong nûúcá uönë g. So vúiá nûúcá uönë g tû â voiâ , uönë g nûúcá àun söi coá thï í loaiå giamã àûúcå lûúnå g vi hatå nhûaå 2-5 lênì . n Baoá caoá múiá nhêtë cuaã Tö í chûcá Y tï ë Thï ë giúiá nùm 2023 chó ra rùnç g nhiïuì ngûúiâ se ä bõ anã h hûúnã g búiã tònh tranå g vö sinh trong suötë cuöcå àúiâ . Khoanã g 17,5% ngûúiâ trûúnã g thanâ h (tûcá 1/6 dên söë thï ë giúiá ) bõ vö sinh. Vi hatå nhûaå gêy anã h hûúnã g nghiïm tronå g àïnë sinh sanã nam giúiá Vênë nanå vö sinh vò vi hatå nhûaå [ THU THUYà ] (Theo Nam Phûúng, 31/5) Ngûúiâ chïtë ú ã Gaza
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==