CÓ TIỀN VẪN KHÔNG THỂ THANH TOÁN Theo Bộ GTVT, hiện có 4 dự án BT giao thông vướng mắc trong việc thanh, quyết toán cho nhà đầu tư bằng tiền sau khi hoàn thành việc xây dựng, chuyển giao. Các dự án gồm: Dự án khôi phục, cải tạo QL20 (đoạn Km123 + 105,17 - Km268, và đoạn Km0 - Km123 + 105, tỉnh Lâm Đồng); dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan (do Bộ GTVT làm chủ đầu tư) và dự án xây dựng nút giao thông khác mức tại Ngã ba Huế (do UBND TP Đà Nẵng làm chủ đầu tư). Theo hợp đồng ký kết giữa các DN với Bộ GTVT và đại diện cơ quan Nhà nước, việc thanh toán các dự án sẽ được thực hiện trong 2 giai đoạn. Ở giai đoạn đầu, Nhà nước sẽ thanh, quyết toán các chi phí đầu tư trong tổng mức đầu tư (gồm chi phí xây dựng, thiết bị, tư vấn, giải phóng mặt bằng, chi phí lãi vay trong thời gian xây dựng…). Trong giai đoạn 2, các chi phí phát sinh sau khi công trình hoàn thành sẽ được thanh toán (gồm chi phí lãi vay chờ thanh toán, lợi nhuận của nhà đầu tư tính từ khi dự án hoàn thành và các chi phí khác phát sinh, nếu có). Đại diện Công ty TNHH Đầu tư BT Cam Lộ - Túy Loan (DN dự án đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan) cho biết, dự án được đưa vào khai thác từ tháng 12/2021, với tổng giá trị thanh toán theo phương án tài chính là gần 13.780 tỷ đồng. Trong số này có hơn 1.080 tỷ đồng nằm ngoài tổng mức đầu tư (bao gồm 147 tỷ đồng lợi nhuận của nhà đầu tư, 372 tỷ đồng lãi trong thời gian thanh toán và 562 tỷ đồng chênh lệch tỷ giá toàn bộ khoản vay). “Thời gian qua, việc thanh toán chi phí xây dựng diễn ra bình thường. Tuy nhiên, phần chi phí phát sinh và lãi vay, DN không được thanh toán như hợp đồng ký kết. DN đã có văn bản kiến nghị tới các bộ, ngành để giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa được thanh toán, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của DN”, đại diện Công ty TNHH Đầu tư BT Cam Lộ - Túy Loan cho hay. Công ty Cổ phần BT20 Cửu Long, DN các dự án khôi phục, cải tạo QL20 cũng cho biết, tổng mức đầu tư của những dự án này là 5.160 tỷ đồng. Đến tháng 3/2024, DN đã được thanh toán gần 5.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chi phí không có trong tổng mức đầu tư bao gồm lợi nhuận của DN, lãi vay, chênh lệch tỷ giá, chi phí khác trong giai đoạn chờ thanh toán là gần 4.300 tỷ đồng. Vướng mắc về quy định thanh toán khiến DN lo sẽ không được kho bạc nhà nước thanh toán khoản 4.300 tỷ đồng vào tháng 9 năm nay. Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Bộ GTVT cho biết, nguyên nhân các dự án BT này đến nay chưa được thanh toán phần vượt tổng mức đầu tư do các quy định về đối tác công tư (PPP) và đầu tư công thiếu đồng bộ, thống nhất. Theo đó, các khoản chi phí nằm trong tổng mức đầu tư được thanh toán theo quy định hiện hành. Thế nhưng riêng các khoản chi phí phát sinh sau khi công trình hoàn thành, trước đây căn cứ theo Nghị định số 108/2009 và Thông tư số 166/2011, cơ quan nhà nước có trách nhiệm thanh toán cho nhà đầu tư các chi phí này. Song Nghị định số 99/2021 quy định tổng số vốn thanh toán cho nhiệm vụ, dự án không được vượt tổng mức đầu tư đã phê duyệt. Do đó, kho bạc nhà nước đã từ chối thanh toán các chi phí ngoài tổng mức đầu tư. “Việc quyết toán hợp đồng dự án cũng có sự chồng chéo nên hiện nguồn vốn thanh toán cho các dự án đã được bố trí, nhưng chưa thể giải ngân”, đại diện Bộ GTVT chia sẻ. NGUY CƠ BỊ HẠ TÍN NHIỆM QUỐC GIA? Trước đây, khi thực hiện 2 dự án trên, Chính phủ đã đứng ra bảo lãnh vay nước ngoài cho Công ty TNHH đầu tư BT Cam Lộ - Túy Loan vay 510 triệu USD và Công ty Cổ phần BT20 Cửu Long vay 250 triệu USD. Tuy nhiên, việc chậm thanh toán đã khiến Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s Investors Service hạ triển vọng Việt Nam xuống tiêu cực. Trước thực tế trên, Thủ tướng đã quyết định sử dụng Quỹ Tích lũy ứng trước để trả nợ cho các dự án. Theo Bộ GTVT, trong trường hợp chậm thanh toán các khoản chi phí vượt tổng mức đầu tư lần này cho các DN, DN sẽ gặp khó về dòng tiền, dẫn tới chậm trả nợ nước ngoài theo kỳ hạn. Nguy cơ Moody’s sẽ đánh giá hạ tín nhiệm quốc gia như năm 2018 và phát sinh lãi phạt trả chậm. Đại diện Bộ GTVT cho biết, để gỡ vướng cho các DN, thời gian qua, bộ này liên tục lấy ý kiến các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Tư pháp và đề xuất Chính phủ giao cho đơn vị có thẩm quyền khẩn trương rà soát các quy định để gỡ vướng cho nhà đầu tư. Đầu tháng 5/2024, Bộ GTVT đã có văn bản gửi Phó Thủ tướng kiến nghị chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ trình Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật PPP. Trong đó, có nội dung sửa đổi, bổ sung đảm bảo xử lý triệt để các tồn tại vướng mắc tại các dự án BT đường bộ và các dự án BT khác trên phạm vi cả nước. “Trong khi chờ nghị định trên ban hành, bộ cũng kiến nghị Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính phối hợp nghiên cứu, đề xuất phương án cho phép tiếp tục thanh toán vốn ngân sách theo các quy định tại hợp đồng dự án đã ký với nhà đầu tư”, đại diện Bộ GTVT cho hay. Chia sẻ với PV Tiền Phong, chuyên gia GTVT Nguyễn Hữu Đức cho rằng, trong trường hợp Nhà nước không thể thanh toán cho DN theo hợp đồng, các DN có thể khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền. Trường hợp vướng mắc do sự chồng chéo quy định pháp luật, hai bên cần trao đổi, thương lượng để đảm bảo lợi ích hài hòa cho nhà đầu tư và duy trì niềm tin trong việc thu hút các DN tư nhân. DƯƠNG HƯNG Đã trình Chính phủ sửa luật Theo thông tin của PV Tiền Phong, sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành, Bộ KH&ĐT đã trình Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều các nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật PPP. Bộ này đã đề xuất Chính phủ phương án giải quyết vướng mắc về thanh, quyết toán hợp đồng dự án theo hình thức BT... Dù đã đưa vào khai thác từ nhiều năm, một số dự án BT (xây dựng – chuyển giao) giao thông đến nay vẫn chưa được thanh toán đầy đủ theo hợp đồng. Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), có dự án được Chính phủ bảo lãnh vay nợ nước ngoài để đầu tư nên việc chậm thanh toán khiến Việt Nam có nguy cơ bị tổ chức quốc tế hạ tín nhiệm quốc gia và phát sinh lãi phạt trả chậm như đã xảy ra năm 2018. Một dự án giao thông BT KINH TẾ 5 n Thứ Hai n Ngày 27/5/2024 Khó gỡ vướng về thanh toán dự án BT Tại cuộc họp trực tuyến với lãnh đạo 15 tỉnh, thành phố, các chủ đầu tư dự án nhiệt điện sử dụng khí thiên nhiên trong nước và khí LNG thuộc danh mục dự án trọng điểm đầu tư của Quy hoạch điện VIII, do Bộ Công Thương tổ chức cuối tuần qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các địa phương cam kết tiến độ thực hiện dự án, không để chậm tiến độ như thời gian qua. Theo ông Tô Xuân Bảo - Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, theo Quy hoạch điện VIII, tổng quy mô công suất các dự án nhà máy điện khí được đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành đến năm 2030 là 30.424 MW (23 dự án). Trong đó, tổng công suất nhà máy điện khí sử dụng khí khai thác trong nước là 7.900 MW (10 dự án). Tổng công suất nhà máy điện khí sử dụng LNG là 22.524 MW (13 dự án). Theo ông Bảo, tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các dự án điện khí đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư vẫn chưa có nhiều tiến triển, đặc biệt là 3 dự án Cà Ná, Nghi Sơn, Quỳnh Lập với tổng công suất 4.500 MW chưa lựa chọn được nhà đầu tư. Cùng đó, các dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư như Hải Lăng giai đoạn 1, Quảng Ninh vẫn chưa hoàn thiện nghiên cứu khả thi (FS) theo ý kiến thẩm định của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo để trình lại Bộ Công Thương thẩm định. Dự án Long An I và II chưa hoàn thành công tác điều chỉnh chủ trương đầu tư, chưa phê duyệt FS; 2 dự án BOT Sơn Mỹ I, BOT Sơn Mỹ II vẫn chưa hoàn thiện FS theo quy định để đủ điều kiện phê duyệt… Ông Bảo cũng cho biết, Cục đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện các dự án điện sử dụng khí thiên nhiên và LNG, trình lãnh đạo Bộ xem xét, xin ý kiến các cơ quan liên quan theo quy định để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Tại buổi làm việc, đại diện các địa phương có dự án, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các đơn vị liên quan đã báo cáo về tiến độ triển khai dự án, các khó khăn đang gặp phải trong quá trình thực hiện và đề xuất các giải pháp tháo gỡ. Các vướng mắc chủ yếu liên quan đến việc đàm phán ký kết các hợp đồng; tiến độ giải phóng mặt bằng tại các địa phương. Tại cuộc họp, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các địa phương, chủ đầu tư trao đổi, thảo luận đưa ra giải pháp để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, với quyết tâm cao nhất để đảm bảo tiến độ các dự án. PHẠM TUYÊN Nhiều dự án điện khí bế tắc
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==