14 XÃ HỘI n Thứ Bảy n Ngày 25/5/2024 Chia sẻ sau khi nhận giải thưởng Tạ Quang Bửu, PGS. Trần Mạnh Trí nói, một trong những niềm hạnh phúc lớn nhất là được gắn bó ở nơi này ngôi trường hơn 20 năm qua, từ sinh viên, trở thành giảng viên, nối nghiệp những người thầy của mình giảng dạy. CÓ THẤT BẠI MỚI CÓ THÀNH CÔNG PGS Trần Mạnh Trí sinh năm 1981, trong một gia đình có 5 anh chị em ở xã Chiêu Yên, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Xã của ông được xếp vào diện nghèo nhất, nhì tỉnh. Năm 2000 mới có điện, đến năm 2019, đường qua xã mới được trải nhựa. Trước đó, nếu trời mưa, để về nhà, ông chỉ có cách duy nhất xắn quần, lội bùn. Cuộc sống của người dân nơi đây khốn khó nên số học sinh tiểu học rơi rụng nhiều. Do quá ít học sinh nên trường THCS của xã phải đóng cửa. Trí muốn học lớp 6 phải đi sang nhà cô ruột xã bên cách nhà 20km trọ học. May mắn, khi lên lớp 7 thì trường THCS của xã mở lại, cậu trở về nhà học tiếp. Khi Trí chuẩn bị hết kỳ I lớp 9, trong câu chuyện đêm bên bếp lửa, người bạn của bố về thăm đã khuyên nên cho Trí lên thị xã (bây giờ là thành phố Tuyên Quang) học, để có điều kiện tốt hơn. Sau hai ngày suy nghĩ, bố mẹ đồng ý. Với Trí, đây như một ngã rẽ “định mệnh” ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp sau này. Lên thị xã học, cậu mới thấy kiến thức của mình về môn Hóa bị hổng quá nhiều. Được thầy cô, bạn học hỗ trợ, giảng giải lấy lại “gốc”, Trí nhận ra tình yêu với môn học này. Lên cấp 3, Trí thi vào lớp chuyên Hóa, Trường THPT Chuyên Tuyên Quang, nhưng chỉ đậu hệ B (lớp chọn). Học hết lớp 11, với kết quả học tập tốt, Trí được Ban Giám hiệu cho phép chuyển lên hệ A (lớp chuyên). Tuy nhiên, Trí vẫn ở lại lớp cũ, do quý mến bạn bè. Ngày đó, được người bạn của bố cho ở trọ không lấy tiền nên một buổi đi học, buổi còn lại giúp bác làm bánh chưng, bánh tẻ bán. Trí hầu như không có thời gian đi học thêm. Đến năm lớp 12 Trí mới đi học thêm môn Hóa và tiếng Anh, nhưng được các thầy cô dạy miễn phí. Lớp 12, Trí giành giải Khuyến khích trong Kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia môn Hóa. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, Trí đăng ký thi Trường ĐH Sư phạm Hà Nội với hy vọng được miễn học phí, nhưng không đủ điểm. Cậu đã trúng tuyển vào Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) và gắn bó tới tận bây giờ. “Với cá nhân tôi, chìa khóa cho những thành quả hôm nay, tôi cho rằng là sự quyết tâm. Tôi luôn đặt ý chí, quyết tâm, nghị lực ở trạng thái cao nhất để vượt qua thử thách, không ngại khó khăn, thất bại. Tôi cho rằng, có thất bại mới có thành công. Với thí nghiệm làm sai thì rút ra những bài học bổ ích”, PGS.TS Trần Mạnh Trí nói. ĐỘNG LỰC NGHIÊN CỨU Trong hành trình trở thành nhà khoa học, TS. Trí từng gặp không ít khó khăn. Đôi khi chỉ một sơ sẩy nhỏ, thầy, trò phải làm lại từ đầu. Trong giai đoạn COVID-19, đi lấy mẫu đã khó, mất 2-3 ngày, nhưng chỉ vì bảo quản không đủ mát, bị hỏng, thầy và trò lại phải đi lấy lại. Hoặc những hóa chất, thiết bị phải đặt mua ở nước ngoài, qua rất nhiều khâu phức tạp; lúc hỏng hóc cần sửa chữa phải chờ đợi kinh phí... Khi được hỏi động lực nào đằng sau sự quyết tâm đó, PGS. Trí cho hay, đó chính là khát vọng muốn thoát ly. Không chỉ cho bản thân, anh còn muốn truyền động lực, làm gương, để hai em phía sau cố gắng. Từ chính tấm gương của anh trai, một em của PGS Trí đã học xong thạc sĩ, một em khác đã tốt nghiệp trường cao đẳng, có công việc ổn định. Sau 20 năm gắn bó với ngôi trường, tài sản lớn nhất của TS Trí là hơn 40 bài báo quốc tế, trong đó 7-80% thuộc nhóm Q1 (nhóm tạp chí uy tín nhất). Một trong những niềm vui của anh và đồng nghiệp là đã thành lập được nhóm nghiên cứu mạnh có tên “Quan trắc độc chất hữu cơ môi trường”. Hướng chính của nhóm là các công bố quốc tế, và các ứng dụng, giải pháp hữu ích. Chia sẻ về cụm 3 công trình đã được trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024, TS Trí cho biết, những công trình này đã được công bố trên các tạp chí khoa học thuộc top 5% hàng đầu thế giới trong các ngành: Kỹ thuật môi trường, Độc học và Sức khoẻ. Nội dung chính của cụm 3 công trình nghiên cứu là phát triển các phương pháp phân tích chính xác các hợp chất hữu cơ gây rối loạn nội tiết mới nổi, nhóm phthalate và siloxane trong môi trường không khí và nước, dựa trên các thiết bị phân tích chính xác và hiện đại. Công trình có ý tưởng từ năm 2017 và bắt đầu nghiên cứu từ năm 2019. “Giải thưởng Tạ Quang Bửu là sự ghi nhận của cộng đồng khoa học cho những cố gắng của cá nhân và nhóm nghiên cứu. Điều đó động viên, khích lệ chúng tôi rất nhiều”, TS Trí nói. NGHIÊM HUÊ Là một trong hai chủ nhân của giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024, PGS. TS Trần Mạnh Trí, Trưởng Bộ môn Hóa học hữu cơ - khoa Hóa học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), có một hành trình kì diệu khi xuất phát điểm từ cậu bé sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo chỉ có ước mơ được học hết THPT. PGS.TS Trần Mạnh Trí (người đứng) hướng dẫn học trò nghiên cứu khoa học ẢNH: DIỆP AN Hành trình chinh phục giải thưởng Tạ Quang Bửu PGS.TS. Trần Mạnh Trí đã được tặng Giải thưởng ĐH Quốc gia Hà Nội về Khoa học và Công nghệ năm 2021; Bằng khen của Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội về những thành tích xuất sắc trong công bố quốc tế và sở hữu trí tuệ hai năm liên tiếp (2020 và 2021); Giải thưởng nhà khoa học trẻ tại Hội nghị Hóa học khu vực châu Á Thái Bình Dương năm 2015. Với mong muốn hỗ trợ bệnh nhân nghèo có được những suất cháo đầy đủ dinh dưỡng, bảo đảm vệ sinh, nhóm thiện nguyện “Chân trời mới” thuộc Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam huyện Ngọc Hồi (Kon Tum) đã tổ chức chương trình “Nồi cháo yêu thương”. Mỗi tháng, nhóm tổ chức nấu, phát hai lần, mỗi lần hơn 200 suất cháo tại Bệnh viện đa khoa khu vực huyện. Anh Nguyễn Tiến Huy, Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam huyện Ngọc Hồi cho biết, mô hình “Nồi cháo yêu thương” được nhóm triển khai từ đầu năm 2024. “Kinh phí duy trì mô hình theo hướng tự vận động. Đoàn viên, thanh niên trong nhóm tự nguyện đóng góp một phần thu nhập của mình. Bên cạnh đó kêu gọi mạnh thường quân quan tâm hỗ trợ. Để hoàn thành tốt và duy trì mô hình hiệu quả, nhóm phân chia nhiệm vụ cho các thành viên. Người lo mua bán nguyên liệu, người nấu cháo mang đến bệnh viện. Đồng thời phối hợp với các y, bác sĩ ở bệnh viện cấp phát miễn phí cho bệnh nhân”, anh Huy cho hay. Theo anh Huy, mỗi suất cháo trị giá vật chất không lớn nhưng đem đến cho người bệnh món quà tình cảm lớn lao. Hy vọng đây là nguồn động viên tinh thần, giúp người bệnh có thêm sự lạc quan, niềm tin vào cuộc sống, vững vàng hơn trên con đường chiến đấu với bệnh tật. Tương tự, nhằm chia sẻ khó khăn, vất vả của phụ huynh và giúp học sinh nhà xa cải thiện bữa ăn trưa, tuổi trẻ Trường THCS Ngọc Tụ, xã Ngọc Tụ (huyện Đăk Tô) đã tổ chức mô hình “Bữa ăn yêu thương”. Theo đó, hoạt động nấu ăn được duy trì vào các buổi trưa trong tuần cho khoảng 50 học sinh ở xa nhà. Các đoàn viên, giáo viên, nhân viên trường học đã chung tay xuất tiền túi và tích cực vận động bạn bè, gia đình hỗ trợ để mô hình “đỏ lửa”. Chị Cẩm Trang, Chi đoàn Trường THCS Ngọc Tụ chia sẻ, mô hình triển khai từ tháng 9/2022, với mong muốn hỗ trợ học sinh khó khăn, xa nhà có những bữa trưa ngon, đầy đủ dinh dưỡng hơn. Từ đó các em yên tâm học hành, cải thiện thể chất và chất lượng học tập. “Từ những kết quả tích cực thu được, gần hai năm triển khai, nguồn quỹ hoạt động không chỉ đến từ thầy cô mà còn có sự ủng hộ của Mặt trận và các đoàn thể xã Ngọc Tụ, mạnh thường quân. Mong rằng trong thời gian tới, hoạt động sẽ được nhân rộng để có nhiều hơn nữa sự đóng góp từ cộng đồng”, chị Trang nói. THÁI LÂM Bữa ăn yêu thương Học sinh phấn khởi vì có bữa ăn trưa chất lượng Tỉnh Kon Tum hiện có nhiều nhóm áo xanh tình nguyện tổ chức nấu cháo, bữa ăn miễn phí hằng tuần gửi đến bệnh nhân nghèo tại bệnh viện, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, xa nhà.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==