Nghị định số 37/2024/ NĐ-CP (gọi tắt là NĐ 37) của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản, có hiệu lực ngày 19/5/2024 được cộng đồng doanh nghiệp (DN) đặc biệt quan tâm. Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, một số DN phản ánh NĐ37 không còn quy định danh mục các sản phẩm được miễn trừ việc xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác. Điều này đồng nghĩa nhiều sản phẩm có nguồn gốc nuôi trồng hoặc sản phẩm khai thác ở vùng nước ngọt sẽ không còn được loại trừ, mà sẽ trong danh mục phải thực hiện đầy đủ IUU, bao gồm cả xác nhận, chứng nhận cho lô hàng xuất khẩu sang EU. Trong khi EU vẫn còn nguyên danh mục các sản phẩm được loại trừ, không phải thực hiện xác nhận, chứng nhận. VASEP kiến nghị Bộ NN&PTNT xem xét ban hành danh mục theo yêu cầu thị trường và bản chất của nguồn gốc sản phẩm. Có danh mục này vừa đảm bảo kiểm soát tốt các quy định về IUU theo đúng Luật Thủy sản của Việt Nam và thông lệ quốc tế, vừa giúp người dân và DN thực hiện IUU đúng, đủ và hiệu quả, tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu sang EU và các thị trường có yêu cầu kiểm soát về IUU. Quy định “Không trộn lẫn nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác nhập khẩu với nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác trong nước vào cùng một lô hàng xuất khẩu” gây hoang mang cho DN vì không biết khái niệm “trộn lẫn nguyên liệu” trong “cùng một lô hàng xuất khẩu” được hiểu như thế nào mới đúng. Tại Luật Thủy sản (2017), NĐ26/2019, NĐ37/2024 và NĐ38/2024 không thấy có định nghĩa cụ thể về hành vi “trộn lẫn nguyên liệu”. Đối với DN, việc sản xuất ra thành phẩm của một lô hàng có nguyên liệu từ nhiều loài, nhiều mặt hàng, từ các nguồn khác nhau (khai thác, nhập khẩu) là hoàn toàn bình thường và là một thông lệ trong giao thương quốc tế, miễn sao được chứng minh là không IUU, được kiểm soát, truy xuất được nguồn gốc và có đủ giấy tờ cần thiết để xuất khẩu. VASEP kiến nghị Bộ NN&PTNT rà soát, đánh giá lại và báo cáo Chính phủ sửa đổi, tháo gỡ để cộng đồng DN hiểu rõ và tuân thủ đầy đủ quy định này. Ngoài ra, NĐ37 quy định thông báo trước 72 giờ (đối với tàu nước ngoài khai thác, vận chuyển thủy sản) và 48 giờ (đối với tàu container nhập khẩu). Theo VASEP, việc tuân thủ quy định này là khó khả thi, vì cả hai mốc thời gian này quá dài (so với mốc cập cảng), không phù hợp cho những chặng vận chuyển ngắn của tàu và container. Thực tế hiện nay, nhiều DN nhập khẩu nguyên liệu hải sản khai thác từ các nước Đông Nam Á, thời gian tàu chở hàng đến cảng Việt Nam chỉ chưa đầy 2 ngày (48 giờ). Với hàng hóa nhập khẩu bằng container, khi hàng lên tàu ở cảng xuất thì DN mới có thông tin để làm hồ sơ, chứng từ. Như vậy, DN nhập khẩu không có cách nào để khai báo trước 48 giờ hay 72 giờ như quy định… “Các DN lo lắng, hoang mang, VASEP đề nghị lãnh đạo Bộ NN&PTNT xem xét, chỉ đạo rà soát, tháo gỡ bất cập, vướng mắc để đảm bảo nghị định có tính khả thi cao, hiệu lực, hiệu quả; vừa kiểm soát tốt các quy định IUU góp phần quan trọng trong tháo gỡ thẻ vàng, vừa duy trì được khả năng sản xuất, khai thác hợp pháp của ngư dân và năng lực cạnh tranh, xuất khẩu của DN, của chuỗi ngành hàng”, VASEP kiến nghị. CẢNH KỲ 13 XÃ HỘI n Thứ Hai n Ngày 20/5/2024 NÚT THẮT CHUỖI CUNG ỨNG NGUYÊN PHỤ LIỆU Ông Nguyễn Quang Vũ - Chủ tịch Hiệp hội Giày da túi xách tỉnh Bình Dương, nói rằng, thách thức lớn nhất mà các doanh nghiệp (DN) đang gặp phải là nút thắt về chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu. Theo ông Vũ, hiện nay các quốc gia nhập khẩu giày dép lớn đưa ra hàng loạt yêu cầu mới, các sản phẩm có trách nhiệm về xã hội và môi trường ngày càng cao. Liên minh châu Âu (EU) đã bắt đầu đưa ra các yêu cầu mới về an toàn sinh thái, bền vững. Theo yêu cầu của thị trường này, nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm về vòng đời sản phẩm, phải tái chế sản phẩm; thẩm định chuỗi cung ứng bền vững với các DN có doanh số 450 triệu euro và trên 1.000 lao động; vấn đề truy xuất nguồn gốc, minh bạch chuỗi cung ứng. Nếu nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài, các DN sẽ phải minh bạch toàn bộ quá trình sản xuất. Theo Hiệp hội Giày da, túi xách tỉnh Bình Dương, với việc có 15 hiệp định thương mại tự do được ký kết, Việt Nam tiếp cận và thiết lập quan hệ thương mại với gần 230 thị trường. Chính sách thay đổi của thị trường nhập khẩu sẽ tác động mạnh mẽ tới các DN trong ngành da giày. Là DN xuất khẩu vào nhiều quốc gia, nhưng Cty May mặc Dony (TPHCM) cũng chật vật để đáp ứng các tiêu chí theo yêu cầu của đối tác ngoại. “Trước đây chúng tôi có xuất khẩu vào châu Âu nhưng hiện nay thị trường này có nhiều quy định, tiêu chí khắt khe về nguồn gốc sản phẩm như truy xuất nguồn cung ứng nguyên phụ liệu, quy trình sản xuất xanh, sản xuất bền vững... Chúng tôi gặp không ít khó khăn khi phải xoay vốn để “xanh hóa”. DN có quy mô vừa và nhỏ nên càng thêm chật vật”, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Cty May mặc Dony, nói. Ông Phạm Văn Việt, Tổng Giám đốc Cty TNHH Việt Thắng Jean (TPHCM), nhìn nhận, xu hướng mua hàng của các nhà nhập khẩu may mặc lớn trên thế giới đang thay đổi. Họ ưu tiên lựa chọn chuỗi cung ứng có khả năng sản xuất nhiều công đoạn, tập trung tại một địa điểm, đồng thời minh bạch toàn bộ quá trình sản xuất từ nguyên liệu đến thành phẩm. Trong khi đó, dệt may Việt Nam đang thiếu tính liên kết theo chuỗi cung ứng, phụ thuộc nguyên liệu ngoại. CHUYỂN ĐỔI SẢN XUẤT XANH Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA), phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là con đường đi bắt buộc, là sự sống còn không chỉ riêng DN mà cho cả nền kinh tế quốc gia. Để bắt nhịp thế giới, Cty TNHH Việt Thắng Jean buộc phải đầu tư máy móc, chuyển đổi sản xuất xanh và đầu tư công nghệ để giảm chi phí, nâng cao sức cạnh tranh. DN này sử dụng công nghệ 3D để thiết kế , rút ngắn 1/4 thời gian so với trước, dùng laser để in, cắt, phun màu cho vải... Nhờ vậy, công suất tăng gấp 3 lần so với trước. Ngoài ra, Cty còn lắp đặt hệ thống xử lý nước thải tuần hoàn Eco, sản xuất theo tiêu chuẩn xanh của châu Âu. Ông Nguyễn Đức Thuấn, Chủ tịch HĐQT Cty Cổ phần Đầu tư Thái Bình - TBS (Bình Dương), cho biết ngành da giày đang đứng trước những cơ hội lớn từ các hiệp định thương mại tự do nhưng việc có thể tận dụng được hay không cần phải phát triển công nghiệp hỗ trợ, nguyên phụ liệu trong nước. Hiện TBS đã có Trung tâm Nghiên cứu phát triển văn phòng túi xách TBS Group và đang đề xuất xây dựng trung tâm giao dịch nguyên phụ liệu. Tại Cty TNHH Ever Tech Plastic Việt Nam (Bình Dương), DN đang sản xuất, gia công đế, khuôn mẫu giày… với 2 nhà máy hơn 1.800 lao động. Cty xuất khẩu hàng sang Mỹ, EU và đang nỗ lực tìm kiếm đơn hàng thông qua phương thức sản xuất theo tiêu chuẩn xanh để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường. “Thời gian qua, dù khó khăn, Cty cũng tham gia dự án giảm thiểu năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính của các nhãn hàng như Adidas, Nike…”, bà Nguyễn Thị Ngọc, Phó Tổng giám đốc Cty TNHH Ever Tech Plastic Việt Nam, chia sẻ. Lãnh đạo Hiệp hội Giày da, túi xách tỉnh Bình Dương cho hay, giày dép là ngành được đánh giá trong quá trình sản xuất gây ra phát thải lớn, EU lại là thị trường xuất khẩu rất lớn. Do vậy, trong giai đoạn tới, DN trong lĩnh vực phải thay đổi để đáp ứng các quy định mới của EU. Để ngành giày da phát triển bền vững, các DN đề xuất cần hình thành khu công nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ chuyên biệt cho ngành giày da, tập trung sản xuất da thuộc, vải kỹ thuật, phụ kiện làm khuôn, đế… thuận tiện cho bảo vệ môi trường và tổ chức sản xuất tập trung, phát triển công nghiệp phụ trợ với các cơ chế, chính sách thích hợp. UYÊN PHƯƠNG - HƯƠNG CHI Mặc dù ngành dệt may đã có đơn hàng trở lại từ cuối năm 2023, nhưng vẫn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… hay thị trường châu Âu ban hành những quy định khắt khe đối với hàng hóa nhập khẩu khiến ngành này buộc phải thay đổi. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, một số nội dung trong Nghị định 37 bất cập, gây lo lắng cho doanh nghiệp. Công nhân sản xuất giày trong nhà máy ở Bình Dương ẢNH: H.C Tàu cá cập cảng Trần Đề, Sóc Trăng ẢNH: CẢNH KỲ NGÀNH GIÀY DA, DỆT MAY: Kiến nghị gỡ khó xuất khẩu thủy sản “Nhằm hỗ trợ DN, TPHCM chủ động làm việc với Ngân hàng Thế giới, giao Sở KH&ĐT xây dựng danh mục dự án chuyển đổi xanh và mời gọi các nhà đầu tư tham gia; đồng thời phối hợp với các định chế tài chính khác để hỗ trợ về chính sách, tín dụng để chuyển đổi kinh tế xanh. Bên cạnh đó, thành phố có chương trình kích cầu đầu tư, trong đó các dự án chuyển đổi xanh sẽ được ưu tiên hỗ trợ 100% lãi suất để thực hiện chuyển đổi mô hình”. Ông NGUYỄN NGỌC HÒA - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM Thay đổi để giữ thị trường
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==