Chuã nhêåt 19/5/2024 11 Vùn hoáa - Vùn nghïå Giaoá höiå ra cöng vùn khùnè g àõnh Thñch Minh Tuïå khöng phaiã tu sô theo mö hònh chung àûúcå tö í chûcá cöng nhênå . Chñnh öng cunä g nhênå mònh chûa àatå tiïu chuêní ào.á Nhûng duâ gò, thöng qua hònh tûúnå g Thñch Minh Tuïå taoå nïn, dên chuná g coá dõp àûúcå àïnë gênì hún mötå chutá vúiá giaoá ly á Phêtå . Naoâ la â hanå h àêuì àa,â y phênë taoã , du tùng, y batá … Nhûnä g khaiá niïmå liïn quan àûúcå nhûnä g ngûúiâ co á kiïnë thûcá Phêtå giaoá mang ra möí xe.ã Cacá y á kiïnë co á thï í àöië lêpå nhau nhûng àïuì giupá ngûúiâ quan têm cêpå nhêtå kiïnë thûcá . Trong böië canã h nhiïuì ngûúiâ àang to â mo â doiä theo mötå “trend” trûúcá giú â chûa tûnâ g co.á Vò ngûúiâ taoå àûúcå xu hûúná g nayâ phaiã damá tû â bo ã àïnë ca ã chiïcë depá dûúiá chên, nguyïnå ài bö å àïnë hïtë àúiâ . Bùnç g hanâ h àönå g thay lúiâ thuyïtë , Thñch Minh Tuïå àa ä àûa Phêtå phapá àïnë vúiá nhûnä g ngûúiâ ñt co á àiïuì kiïnå hocå hiïuí nhêtë . Coá thï í ào á cunä g la â àönå g cú khiïnë öng “xuönë g àûúnâ g”. Àï í àaiå chuná g tiïpë cênå vúiá mötå kiïuí tu hocå trûcå quan, thêyë àu ã sû å gian khöí kho á hònh dung nöií trong thúiâ àaiå tiïnå nghi àûúcå trang bõ àïnë tênå chên rùng nayâ . Trong trûúnâ g húpå nayâ sûcá khoeã chûa àuã ma â conâ phaiã co á mötå niïmì tin lúná lao va â sû å thûcå hanâ h nghiïm ngùtå múiá co á thï í àatå túiá kha ã nùng chïë ngû å va â dunâ g thên thï í lamâ phûúng tiïnå hiïuå qua ã àïnë vêyå . Banâ chên chai dayâ va â àen lò cuaã öng phênì naoâ thï í hiïnå sû å chên thêtå , tinh tênë trong hanâ h trò. Cacá h xûng “con” thïí hiïnå mötå sû å gûiã gùmæ va â tin tûúnã g. Ngûúiâ xuêtë gia àûúcå mùcå àõnh coá àu ã cacá thiïnå hanå h laiå nùmæ vûnä g kho tanâ g Phêtå phapá (hoùcå sùpæ àatå àûúcå àiïuì ào)á àï í dên thûúnâ g co á thï í tröng cêyå . Nhûng ngûúiâ àûúcå goiå nhû vêyå àaná g àï í hocå hoiã , àaná g àï í tön lamâ thêyì àïnë àêu chó chñnh ngûúiâ ào á biïtë ma â thöi. Thñch Minh Tuïå gatå bo ã luön nhûnä g nghi ngaiå cuaã ngûúiâ àöië diïnå bùnç g cacá h àaoã ngöi xûng hö, trú ã thanâ h “con cuaã vanå nha”â . Bùnç g cacá h êyë , öng àaä àïnë gênì vúiá dên chuná g hún bao giúâ hïtë . Hùnè vò öng muönë nhênë manå h mònh cunä g àang tòm hiïuí , àang hocå theo àûcá Phêtå nhû bêtë cû á ai. Thêmå chñ chñnh nhûnä g ngûúiâ öng gùpå se ä àem laiå cho öng vö vanâ baiâ hocå , nïn vï ì mùtå naoâ ào á cunä g coi nhû thêyì cuaã öng vêyå . Conâ tû â quan àiïmí cuaã Phêtå , têtë thayã chuná g sinh trong vö lûúnå g kiïpë àïuì tûnâ g la â cha me å cuaã ta ca.ã Xûng con cunä g thûcå hanâ h phepá quaná “chuná g sinh me”å nhùmç phatá triïní têm Bö ì àï.ì Löië xûng “con” cuaã öng conâ ngêmì nhùcæ cho moiå ngûúiâ rùnç g ai cunä g co á Phêtå tñnh, cunä g laâ con Phêtå . Ai cunä g àang trïn con àûúnâ g tu têpå , chó laâ chu ã àönå g va â y á thûcá àïnë àêu. Thñch Minh Tuï å xûng con nhûng àûúcå nhiïuì ngûúiâ dên goiå bùnç g thêyì , thêmå chñ xïpë ngay vaoâ hanâ g chên tu. Àiïuì nayâ chùcæ chùnæ se ä lamâ nhûnä g ai àang nupá boná g Phêtå àï í cêuì danh lúiå phaiã giêtå mònh àêuì tiïn. Co á y á kiïnë cho rùnç g sû å xuêtë hiïnå cuaã Thñch Minh Tuïå kemâ àöiå ngu ä lamâ hònh anã h tû å phatá tung lïn khùpæ coiä manå g anã h hûúnã g xêuë àïnë “hoaâ húpå tùng” hay coá kha ã nùng “xucá phamå Giaoá höiå ”. Nhûng trûúcá khi Thñch Minh Tuï å nöií tiïnë g thò ngûúiâ dên àa ä coá nhûnä g bûcá xucá nghi ngúâ trûúcá nhiïuì biïuí hiïnå biïnë tûúná g cuaã àaoå Phêtå röiì . Lamâ sao ma â mötå ngûúiâ bö å hanâ h bïn ngoaiâ co á thï í lamâ röië ren àïnë tênå nöiå bö å cuaã mötå tùng àoanâ chñnh thönë g va â àöng àaoã ? Nïuë cênì hayä tùng cûúnâ g hoaâ húpå tùng hún nûaä thay vò àöí tracá h nhiïmå cho Thñch Minh Tuïå hay dên chuná g. Öng ài böå àa ä 3 nùm, nhûng phaiã àïnë nùm thûá 4 múiá gêy àûúcå hiïuå ûná g trong nhaâ ngoaiâ phö.ë Va â nhûnä g hanå h nguyïnå (tamå gatå nhûnä g phiïnì toaiá qua bïn) cuaã öng cunä g nhú â ào á ma â àûúcå nhên lïn. Noiá cacá h khacá öng lö å saná g gênì nhû hoanâ toanâ , chõu sûå tocå macå h va â phaná xetá gênì nhû tuyïtå àöië cuaã bêtë cû á ai co á duyïn tiïpë cênå öng bùnç g ngûúiâ thêtå hay qua manå g. Co á thï í thêyë vaiâ thiïnå tri thûcá hoiã Thñch Minh Tuïå vï ì Phêtå phapá , nhûng àa söë dên tònh quan têm túiá viïcå öng ùn nguã ra sao, vïå sinh thï ë naoâ ... Thùcæ mùcæ kiïuí gò öng cunä g hoaá giaiã àûúcå bùnç g nhûnä g cêu tra ã lúiâ möcå macå , dï î hiïuí , khöng neá traná h. Trong àúiâ , chuná g ta vênî phaiã cên nhùcæ vúiá ai thò noiá gò, noiá àïnë àêu. Conâ Thñch Minh Tuï å àûa ra mötå mêuî hònh tham khaoã hoanâ toanâ khacá : Luön cúiã mú,ã hoaâ aiá du â ngûúiâ àöië thoaiå la â ai. Co á lênì öng bõ àêmë chayã ca ã mauá mömì . Röiì khi àûúcå hoiã thùm, öng buötå miïnå g tra ã lúiâ la â bõ nga.ä Sau ào á múiá chútå nhú á ra mònh àaä phamå giúiá “khöng noiá döië ” va â vui ve ã kïí laiå qua á trònh quaná satá têm ào á vúiá ngûúiâ gùpå tiïpë theo. Àiïuì nayâ lyá giaiã vò sao Thñch Minh Tuïå phaiã tu trïn àûúnâ g. Vò khi àûúng àêuì vúiá têtë ca ã nhûnä g gò vö thûúnâ g cuaã àúiâ sönë g, öng múiá biïtë cöng lûcå cuaã mònh àang úã mûcá naoâ . Nhiïuì ngûúiâ phaiã thötë ra tû â “thûúng” trûúcá ve ã khö í hanå h cuaã Thñch Minh Tuï.å Nhûng thûcå ra àa ä chonå löië thûcå hanâ h nayâ phaiã la â ngûúiâ co á y á chñ vö cunâ g manå h me.ä Öng la â mötå vñ du å hunâ g hönì cho khaiá niïmå “dunä g” cunä g tûcá la â “vö uyá ” (khöng sú)å trong Phêtå hocå . Khöng phaiã vo ä biïnì quïn mònh trûâ gian diïtå baoå nhû hònh dung cuaã àúiâ . Ma â la â ngûúiâ sùné sanâ g buöng boã têtë ca,ã àöië mùtå têtë ca ã nhùmç àatå àñch thoatá khö í Àûcá Phêtå àa ä chó ra. Batá Nha ä Têm Kinh diïnî giaiã : “Bö ì tatá an tru á va â trñ tuï å vö nga ä tronâ àêyì , nïn têm khöng vûúná g ngaiå ; vò khöng vûúáng ngaåi, nïn khöng súå haäi, rúiâ xa cacá têm tûúnã g mönå g mõ sai lêmì , cuöië cunâ g àûúcå giaiã thoatá hoanâ toanâ khö í àau. Chû Phêtå trong quaá khû,á hiïnå taiå , va â võ lai àïuì an tru á vaoâ trñ tuï å êyë ma â thanâ h bêcå àaiå giacá ngö”å (dênî theo Hoaâ thûúnå g Thñch Chún Thiïnå ). Thñch Minh Tuïå àïnë vúiá dên chuná g àuná g vaoâ muaâ Phêtå àanã . Mötå thúiâ àiïmí àùcå biïtå ma â cacá Phêtå tû ã àûúcå dayå nhûnä g cöng àûcá tu trò, giûä giúiá … se ä àûúcå nhên lïn gêpë nhiïuì lênì . Thñch Minh Tuï å xem ra laâ mötå chêtë xucá tacá hiïuå qua ã àï í tñnh thiïnå trong möiî ngûúiâ co á duyïn vúiá öng àûúcå tùng trûúnã g àuná g vaoâ dõp nayâ . Töi co á mötå niïmì tin rùnç g chû Phêtå se ä gia hö å bêtë ky â ai têm thiïnå va â sönë g thiïnå . Búiã Phêtå nïu biïuí cho nhûnä g gia á trõ thiïnå lanâ h àûúcå àõnh nghôa búiã mötå nhên vêtå lõch sû.ã Thñch Ca cunä g dunâ g chñnh thên thïí va â àúiâ sönë g cuaã mònh àï í àûa mötå khaiá niïmå chûa àûúcå àõnh hònh nhûng àaä co á trûúcá ào á vaoâ àúiâ sönë g nhên loaiå , goiá gonå trong chûä “Phêtå ”. Vaâ chuná g ta bùnç g hanâ h àönå g tûnâ g ngayâ cunä g àang xacá àõnh võ trñ banã thên trïn chùnå g àûúnâ g hiïní lö å tñnh Phêtå . n [ NGUYÏNÎ MANÅ H HA  ] “Àêìu àaâ” Thñch Minh Tuïå trúã thaânh möåt biïíu tûúång söëng àöång cuãa Phêåt giaáo dûúái goác nhòn àaåi chuáng “Trend” àêuì àa â giûaä muaâ Phêtå àanã Lùng kñnh Vênî “àùtæ hanâ g” Nhûäng ca khuác nhû “Tuöíi treã thïë hïå Baác Höì” (Saáng taác: Triïìu Dêng); “Khaát voång tuöíi treã” (Saáng taác: Vuä Hoaâng) laåi coá dõp “noáng” lïn trong dõp kyã niïåm 70 nùm chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã. Nhiïìu baån treã àaä chia seã phêìn diïîu binh trïn TikTok vaâ cheân nhûäng ca khuác naây. Khöng chó ca khuác cuãa nhûäng nhaåc sô lúáp trûúác nhû Triïìu Dêng, Vuä Hoaâng múái chaåm tim khaán giaã höm nay, saáng taác múái cuãa nhaåc sô 8X Àöng Thiïn Àûác “Möåt voâng Viïåt Nam” cuäng “söët” thúâi gian qua. Nhiïìu khaán giaã ngaåc nhiïn vò khoá tûúãng tûúång ngûúâi viïët cêu haát taåo “trend”, “Bònh minh úi dêåy chûa, caâ phï saáng vúái töi àûúåc khöng?”, laåi laâ chuã nhên cuãa “Möåt voâng Viïåt Nam”. Àöng Thiïn Àûác chia seã, anh àaä tûâng nhiïìu lêìn nghô àïën viïåc viïët ca khuác quï hûúng song àõnh àúåi àïën 45-50 tuöíi, khi muöån phiïìn, tham voång cuãa möåt ngûúâi treã àaä chêëp nhêån an baâi. Nhûng khi àûúåc chûúng trònh “Around Viïåt Nam” (VTV3) àùåt baâi Àöng Thiïn Àûác àaä quyïët àõnh thûã. Vaâ moåi chuyïån khoá hún anh tûúãng tûúång. Nhaåc sô nhúá laåi: “Töi àaä viïët 3 baâi “Möåt voâng Viïåt Nam” theo caách nghô, caách nhòn cuãa thïë hïå trûúác. Nhûng khi nghe laåi töi caãm thêëy duâ coá hay, haâo huâng song vêîn gûúång eáp nïn töi boã hïët vaâ nghô, seä khöng viïët vïì àïì taâi naây nûäa vò àaä mêët quaá nhiïìu thúâi gian, têm sûác maâ laåi khöng àûúåc nhû yá nguyïån. Song nhúâ sûå àöång viïn cuãa nhûäng ngûúâi àùåt haâng, töi laåi tiïëp tuåc cöng viïåc. Töi nhêån ra mònh sai ngay tûâ khêu tòm nöåi dung vaâ xêy dûång daân yá. Cho nïn, töi viïët laåi theo goác nhòn khaác, goác nhòn cuãa ngûúâi treã söëng trong thúâi bònh, khöng coân muâi khoái àaån chiïën tranh. Nhúâ thïë, trong 45 phuát töi viïët xong “Möåt voâng Viïåt Nam”. Khi viïët xong nghe laåi ca khuác chñnh töi muöën rúi nûúác mùæt…”. Phim “Àaâo, phúã vaâ piano” gêy “söët” ñt nhiïìu laâm thay àöíi quan niïåm, phim nhaâ nûúác àùåt haâng thûúâng “àùæp chiïëu”, phim vïì àïì taâi caách maång thûúâng keán ngûúâi xem. Úà maãng ca khuác, vúái sûác huát cuãa “Tuöíi treã thïë hïå Baác Höì”; “Khaát voång tuöíi treã” hay “Möåt voâng Viïåt Nam” cuäng khiïën ai àoá phaãi nhòn nhêån laåi àõnh kiïën, nhûäng nhaåc phêím khöng viïët vïì tònh yïu àöi lûáa dïî bõ “khö”, ñt khaán giaã. Nhiïìu nùm trûúác, Lï Minh Sún viïët “Öi, quï töi”, Nguyïîn Vônh Tiïën viïët “Baâ töi”… khöng caây xúái àïì taâi tònh yïu nam nûä, vêîn cûá ùn khaách. Nhên dõp baâi haát “Möåt voâng Viïåt Nam” àûúåc yïu thñch, Àöng Thiïn Àûác tiïët löå kïë hoaåch sùæp túái: “Töi àang tòm àoåc laåi nhûäng taác phêím vùn hoåc kinh àiïín cuãa Viïåt Nam àïí chuyïín thïí thaânh möåt baâi haát. Nhiïìu ngûúâi ngaåi khi àoåc taác phêím vùn hoåc vò quaá daâi nhûng nïëu chuyïín thaânh möåt baâi haát, coá thïí ngûúâi nghe khöng ngaåi nûäa”. Chõu khoá “caây” àïì taâi múái laâ caách àöíi “moán” cuãa nhaåc sô treã cho “thûúång àïë”, cuäng laâ “àöíi gioá” cho chñnh mònh. Baâi haát giaâu caãm xuác thò súå gò khöng coá ngûúâi nghe? n [ MIU MIU ] Duyïn lanâ h khi àöng àaoã ngûúiâ dên àûúcå hanå h ngö å ngûúiâ hocå Phêtå Thñch Minh Tuï.å Gùpå trûcå tiïpë va â gianá tiïpë qua manå g xa ä höiå cêpå nhêtå tûnâ g bûúcá ài, núi àïnë cuaã öng. Lamâ cho thaná g Phêtå àanã trúã thanâ h dõp “thi àua” hocå va â thûcå hanâ h hanå h Phêtå . Liveshow “My Soul 1981” taiå Hö ì Tramâ (Ba â Rõa-Vunâ g Tauâ ) thu hutá hún 5.000 khaná gia,ã thïm mötå lênì nûaä khùnè g àõnh sûcá hutá vûnä g bïnì cuaã “Hoaå mi tocá nêu”. Rêtë nhiïuì ca khucá lamâ nïn tïn tuöií My ä Têm àa ä àûúcå chõ trònh diïnî laiå vúiá banã phöië múiá , taoå sûcá sönë g múiá nhû “Ûúcá gò” (Voä Thiïnå Thanh); “Hatá vúiá donâ g söng” (Quöcë An, Nguyïnî Nhêtë Huy), “Ngûúiâ hayä quïn em ài” (Khùcæ Hûng)… Myä Têm luön mong muönë mang àïnë nhûnä g moná qua â àùcå biïtå trong möiî liveshow cuaã mònh. Lênì nayâ , chõ khiïu vuä cunâ g vu ä cöng trong nhacå phêmí tû å saná g tacá “Tònh yïu chûa noiá ”, thêmå chñ conâ trö í taiâ trònh diïnî saoá trucá cunä g trong nhacå phêmí mang tïn “Nhú”á do chõ saná g tacá . Khöng phaiã lênì àêuì My ä Têm ( aãnh) thöií saoá trïn sên khêuë , “My Soul 1981” diïnî ra taiå Ha å Long, khaná gia ã cunä g àa ä àûúcå nghe tiïnë g saoá cuaã chõ. Khöng chó Myä Têm, nhiïuì ca sô cunä g phö diïnî taiâ le ã trïn sên khêuë va â àûúcå khaná gia ã cö í vu ä nhiïtå tònh. Trong liveshow keoá daiâ nhiïuì tiïnë g “Xuên yïu thûúng”, Nhû Quynâ h hoa á Geisa trònh bayâ ca khucá “Khöng” cuaã cö ë nhacå sô Nguyïnî AnÁ h 9, bùnç g ca ã tiïnë g Viïtå va â tiïnë g Nhêtå . Khöng dûnâ g ú ã ào,á ú ã mötå minishow gênì àêy, Nhû Quynâ h conâ trö í taiâ àanâ piano, ngêuî hûná g hatá ca khucá nöií tiïnë g “Tònh bú vú” cuaã cö ë nhacå sô Lam Phûúng, àûúcå ngûúiâ hêm mö å tre ã vö î tay nhiïtå tònh vaâ chia se ã manå h video trïn manå g xa ä höiå . Nhu cêuì cuaã khaná gia ã ngayâ canâ g cao. Ho å mua ve á tham dû å mötå chûúng trònh ca nhacå khöng chó àïí nghe ca sô hatá ma â conâ muönë ngùmæ , muönë khamá pha á taiâ le ã cuaã nghï å sô. Chùnè g thï ë ma â Chi Pu laiå lamâ nïn chuyïnå , du â bõ chï gionå g hatá . Chó cênì mötå manâ àu dêy, treo ngûúiâ ú ã àö å cao 8m, trong chûúng trònh “Àapå gio”á ú ã Trung Quöcë , cö àa ä hutá khaná gia ã nûúcá banå va â quay laiå chinh phucå khaná gia ã ta. HÛÚNG TRAM : ÀUNÅ G “HOT TREND” Gionå g ca “Em gaiá mûa” cho biïtë , cö àa ä àûúcå chûaä lanâ h hoanâ toanâ sau mötå thúiâ gian sönë g ú ã My.ä Nû ä ca sô khöng conâ bõ stress àïnë mêtë kiïmí soatá , tû å bocá tay ró mauá : “Banâ tay töi giúâ lanâ h lùnå , khöng coá bêtë ky â vïtë thûúng naoâ ”. Mötå sö ë taiâ khoanã “chocå ”: “Sang Myä la â àûúcå chûaä lanâ h? Hay qua!á ”; “Töi àang khöng bònh thûúnâ g coá nïn sang Myä chûaä lanâ h khöng?”… Laiå co á ngûúiâ bïnh Hûúng Tramâ : “Sao cûá bùtæ be,ã sùm soi cö êyë ?”. Xem ra, hai chûä “chûaä lanâ h” vênî àang “hot”. Hûúng Tramâ vûaâ nhùcæ àïnë ngay lêpå tûcá àa ä bõ “soi”. VIÏTÅ ANH: THIÏUË MAY HAY QUAÁ MAY? Nam diïnî viïn tûå àaná h gia,á trong tònh yïu anh conâ thiïuë may mùnæ nïn chûa tòm àûúcå ngûúiâ cunâ g nhõp àêpå vúiá mònh. Coá ngûúiâ lïn tiïnë g: “Khöng phaiã Viïtå Anh khöng may maâ la â qua á may mùnæ nïn khoá lûaå chonå tònh yïu cuaã mònh”. Laiå khöng ñt taiâ khoanã mong àûúcå thiïuë may mùnæ nhû Viïtå Anh. Mötå taiâ khoanã camã thöng cho àúiâ nghï å sô: “Khi caná h manâ nhung haå xuönë g thò diïnî viïn phaiã trú ã vï ì vúiá àúiâ thêtå . Àúiâ thêtå khacá phim. Laâ diïnî viïn laiå nöií tiïnë g thò Viïtå Anh hiïuí ro ä chuyïnå nayâ hún ai hïtë ”. SU SU BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Ảnh: CMH Khi ca sô tröí taiâ leã
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==