8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Tư n Ngày 15/5/2024 NÔNG DÂN TẬP TÀNH DẪN TUA, ĐÓN KHÁCH Những ngày không phải đón khách, căn homestay của chị Đỗ Thị Huyền Trâm (SN 1984, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp sinh thái và Du lịch cộng đồng Hòa Bắc) vẫn luôn rộn rã. Kể từ khi thành lập HTX, nơi đây trở thành “trụ sở” với các cuộc họp của bà con thành viên, những buổi tập huấn với chuyên gia, những buổi rút kinh nghiệm sau mỗi lần đón các đoàn khách lớn… Vốn sinh ra và lớn lên ở vùng đất Nam Yên (xã Hòa Bắc), chị Trâm trở thành một cán bộ xã năng nổ kiêm nghề tay ngang là kết nối nông sản vùng núi xuống khu vực trung tâm Đà Nẵng. Công việc cho chị đi nhiều, tiếp xúc nhiều với cộng đồng và thấy được những giá trị, thế mạnh riêng có của Hòa Bắc. Tham gia nhiều dự án về du lịch, bảo tồn, gặp gỡ được các chuyên gia, chị được tiếp thêm động lực để chuyển hướng làm du lịch theo hướng bền vững, vận động cộng đồng cùng tham gia. Sau nhiều đêm trăn trở, chị quyết định nghỉ việc, xây dựng một homestay trên mảnh đất của ông bà ngoại. Những ngày đầu, chị cũng tự mày mò, tìm cách kết nối các hộ trong thôn, vận động người dân cùng làm du lịch. Những tua du lịch cộng đồng đầu tiên cũng chỉ là dẫn khách đi quanh những địa điểm du lịch của Hòa Bắc, để người dân tham quan, trải nghiệm ẩm thực, văn hóa Cơ Tu ở địa phương. Dần dà, với sự hỗ trợ của các chuyên gia, sự đóng góp của bà con trong Tổ hợp tác qua quá trình đón khách, dẫn đoàn, hướng đi cho việc phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái được định hình rõ hơn. Đến tháng 3/2023, từ mô hình Tổ hợp tác ban đầu, HTX Nông nghiệp sinh thái và Du lịch cộng đồng Hòa Bắc chính thức được thành lập với 19 thành viên chính thức. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia, các thành viên trong HTX cùng ngồi lại, phác thảo những nét sơ khai về du lịch học tập. Những vị khách đầu tiên mà HTX đón cũng là con cái các chuyên gia đang hỗ trợ HTX phát triển du lịch cộng đồng. Đều đặn mỗi tuần một lần, các tua du lịch học tập dành cho các du khách “nhí” được tổ chức, bà con nông dân có cơ hội “tập dượt” dẫn tua, làm du lịch trên chính vườn rau, mảnh ruộng, ao cá… của gia đình. Sau đó, HTX đón đoàn sinh viên quốc tế đầu tiên. Cả hai bên cùng ngồi lại để xây dựng chương trình tham quan, tính toán các điểm đến theo mong muốn của đoàn khách, các chi phí khi dẫn đoàn trải nghiệm… XÂY CỘNG ĐỒNG DU LỊCH BỀN VỮNG Dựng vội chiếc xe đạp ở góc homestay, Nguyễn Thị Lan Anh “HỢP TÁC XÔ CỦA NGƯỜI TRẺ Du khách trong nước và quốc tế khi đến Hòa Bắc rất hào hứng khi tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa Cơ Tu Chị Đỗ Thị Huyền Trâm Ấp ủ ước mơ phát triển du lịch cộng đồng Hòa Bắc (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) theo hướng bền vững, gắn với bảo tồn, nhiều người con của xã miền núi nay trở về, cùng người dân địa phương và đồng bào Cơ Tu ở đây phát triển sinh kế bền vững từ du lịch. ỐC ĐẢO CUỐI CÙNG Sông Hồng chảy qua khu vực Hà Nội là nơi có số lượng bãi bồi nhiều nhất, trải dài 120 km qua 7 quận, huyện, thị xã. TS. Nguyễn Mạnh Hà (đại diện nhóm vì một Hà Nội đáng sống) khẳng định, đây là một trong những ốc đảo tự nhiên cuối cùng của vùng châu thổ sông Hồng với những giá trị tự nhiên nguyên bản. Theo các nhà nghiên cứu, diện tích đất nông nghiệp tại khu vực chiếm 70%. Vùng xanh tự nhiên còn khoảng 173 ha, còn lại đất trống, vùng nước bán ngập với thực vật biến đổi theo mùa. Ít nhất 290 loài động vật được ghi nhận có mặt trên bãi sông Hồng. Các nhà khoa học sau khi nghiên cứu chi tiết khẳng định, đây là hệ sinh thái có sự đa dạng rất cao. Đặc biệt, bãi giữa sông Hồng là một “ga chim” trọng tâm trên đường bay của chim di cư thuộc tuyến Đông Á và Úc châu. Ba năm gần đây, ít nhất có 230 loài chim thường xuyên đến sinh sống tại bãi sông Hồng, trong đó có những loài đặc hữu như vịt mỏ nhọn, sẻ đồng ngực vàng. Người ta phát hiện 2-4 cá thể hạc đen được coi là biểu tượng của đồng bằng sông Hồng, vì gần như không ghi nhận được ở đâu khác. Thạc sĩ Lê Quang Bình (đại diện nhóm vì một Hà Nội đáng sống) chia những cư dân của bãi giữa ra làm 6 nhóm: Nhóm canh tác nông nghiệp, chăn nuôi đã ở đây tầm 20 năm trước, có cuộc sống sinh kế khá bền vững; nhóm kinh doanh nhỏ ra đây làm thương mại du lịch nhà hàng, thủ công mỹ nghệ; mấy chục hộ gia đình ở phố ra “mua đất” kiểu trao tay để làm nơi nghỉ dưỡng; xóm Phao gồm hơn 40 hộ sinh sống trên những con thuyền trên sông, sống dựa vào thu gom phế thải, phục vụ nhà hàng khách sạn trong phố. Ông Bình nhấn mạnh: “Đây là nhóm cần đặc biệt lưu ý về đối xử trong quá trình quy hoạch”. Tiếp theo là nhóm kết nối thiên nhiên mà hoạt động nổi bật là “tắm tiên” gồm khoảng 300 người. Có tiềm năng nhất là nhóm du khách tự phát bao gồm nhiều người nước ngoài. NÊN CHĂNG RỪNG TRONG PHỐ? Tại cuộc tọa đàm để giải đáp các thắc mắc xung quanh cuộc thi, nhiều người quan tâm tới việc công viên sẽ ưu tiên văn hóa hay sinh thái. Có người cho rằng, nên tích hợp các yếu tố văn hóa đồng bằng sông Hồng, chứ không chỉ riêng Hà Nội vào chủ đề đồ án dự thi. Theo một chuyên gia về sinh thái môi trường, cần đặt vấn đề ưu tiên bảo tồn sinh thái và đa dạng sinh học khu vực bãi giữa như một vùng dự trữ sinh quyển của Hà Nội. Trước câu hỏi có được xây dựng công trình kiên cố tại bãi giữa, đại diện BTC giải đáp, việc xây dựng các công trình tại bãi giữa trước đây là không thể. Vì theo quyết định 257/QĐ-TTg, nơi này nằm trong vùng thoát lũ. Nhưng theo quy định điều chỉnh bổ sung 419, có 5 khu vực được nghiên cứu để phát triển đô thị. Những chỗ còn lại được nghiên cứu các hoạt động kinh tế-xã hội mà không được xây dựng công trình nhà ở. Tuy nhiên, những hoạt động này không được gây cản trở dòng chảy. Khi làm quy hoạch chi tiết 1/500 phải kết hợp với bên Bộ NN&PTNT để bám sát quy định cụ thể hơn. Đối với đề nghị nên định nghĩa rõ công viên cho mọi người tiếp cận miễn phí hoặc chuyển đổi công năng mang tính tư nhân, KTS. Phạm Minh Tuấn, Chủ tịch hội KTS Cảnh quan (thành viên Hội đồng giám khảo) cho biết: “Công viên bản chất là không gian công cộng mở ai cũng tiếp cận được. Nhưng đây là công viên văn hóa, chưa kể di sản cầu Long Biên cần bảo tồn phát huy. Nghĩa là tổ chức không gian sẽ theo hướng có thương mại, nhưng không có nghĩa quây lại thu tiền mà sẽ có các dịch vụ bên trong tạo các nguồn thu khác”. Đại diện BTC cho biết, trong định hướng quy hoạch phân khu sông Hồng, khu bãi giữa có 2 chức năng cây xanh đô thị là công viên mở. Tuy nhiên, công viên chuyên đề có định hướng xây dựng các khu vui chơi giải trí văn hóa hình thức tư nhân kinh doanh đều phù hợp. Theo quy hoạch đã được phê duyệt, Hà Nội sẽ mở hai tuyến đường 6-8 làn xe chạy dọc ven Bãi giữa và bãi bồi ven sông Hồng sẽ trở thành công viên văn hóa đa chức năng hay khu bảo tồn sinh thái, là vấn đề được đặt ra tại cuộc tọa đàm nhân phát động cuộc thi ý tưởng quy hoạch khu vực này. Một phần bãi giữa sông Hồng nhìn từ cầu Long Biên ẢNH: N.M.HÀ Ưu tiên sinh thái hay thương mại? Bài cuối: Về làng, cùng nông dân làm du lịch nGIANG THANH PHÓNG SỰ CÔNG VIÊN BÃI GIỮA SÔNG HỒNG:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==