Tại hội thảo “Quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số” do Tổng cục Thuế tổ chức ngày 13/5, ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài chính (Bộ Tài chính), cho biết, năm 2023 cả nước có khoảng 60 triệu người tham gia mua sắm trực tuyến, ước tính đến năm 2025 là hơn 70 triệu người tham gia. Sự phát triển nhanh chóng của kinh tế số, thương mại điện tử tạo thách thức trong quản lý thuế. Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, thừa nhận, việc quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số gặp nhiều khó khăn do giao dịch diễn ra trên môi trường mạng, thông qua các nền tảng số. Bước đầu, cơ quan thuế nghiên cứu, áp dụng AI vào phân tích dữ liệu hoá đơn điện tử để phát hiện rủi ro giá bất thường; quản lý rủi ro, lựa chọn người nộp thuế thực hiện kiểm tra, thanh tra thuế; phân loại hồ sơ hoàn thuế và xây dựng kế hoạch kiểm tra sau hoàn thuế... Về giao dịch thương mại điện tử bùng nổ, ông Trần Hữu Trung, Chủ nhiệm cao cấp về tư vấn công nghệ (EY Việt Nam), cho rằng, với việc thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến, giao dịch thực hiện nhiều hơn qua ngân hàng, trung gian thanh toán giúp, cơ quan thuế có điều kiện tốt hơn để thu thập dữ liệu. Tuy nhiên, việc thu thập mới thực hiện được thông qua các sàn, còn trên mạng xã hội khó hơn rất nhiều. Hiện, Luật Quản lý thuế đưa ra biện pháp kết nối cơ sở dữ liệu giữa các tổ chức tín dụng, có nghĩa vụ khấu trừ tiền thuế của người bán. Văn bản hướng dẫn cũng đã có, tuy nhiên, trong thực tế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng, việc khấu trừ thuế của cá nhân có hoạt động thương mại điện tử ở ngoài Việt Nam, hoặc từ nước ngoài chuyển về vẫn chưa thực hiện được. “Ai cũng có thể làm giàu bằng thương mại điện tử. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy nghệ sĩ có thể thu hàng trăm tỷ đồng qua kinh doanh online, livestream (phát trực tiếp). Tuy nhiên, thu thuế từ đối tượng này, quản lý thương mại điện tử rất khó. Đây mới là phần nổi, còn những mảng chìm khác. Các tổ chức, cá nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam nhưng vẫn kinh doanh thương mại điện tử ở nước ta. Thậm chí, người bán hàng từ Trung Quốc đang livestream ngay ở cửa khẩu, người Việt Nam ùn ùn mua hàng”, bà Cúc nói. Bà Cúc khuyến nghị, trong quá trình quản lý rủi ro, cơ quan thuế phải phân loại cá nhân, doanh nghiệp theo mức độ tuân thủ, xác định rủi ro với từng lĩnh vực, để có biện pháp quản lý riêng. Đây cũng là cách các quốc gia áp dụng, đưa quản lý rủi ro trở thành nội dung cơ bản trong quản lý thuế. VIỆT LINH TRỤC LỢI TỪ KẼ HỞ CHÍNH SÁCH Bên cạnh việc truy thu hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế đối với xe nhập khẩu theo diện quà biếu tặng, một trong những động thái của Bộ Tài chính sau loạt bài của Tiền Phong là sửa Thông tư 143 (thủ tục hải quan và quản lý ô tô, xe gắn máy của các đối tượng được phép nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại) và thay thế bằng Thông tư 45 (vào tháng 7/2022). Trong đó, đáng chú ý nhất, Bộ này bỏ quy định Cục Hải quan địa phương cấp giấy phép nhập khẩu ô tô diện biếu tặng. Trước đây, việc trao quyền cho các Cục Hải quan địa phương cấp phép nhập khẩu ô tô diện quà biếu tặng thiếu kiểm soát, tràn lan. Điển hình như Hải quan Hà Nam Ninh, dù quản lý hoạt động xuất nhập khẩu các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn, nhưng Cục này lại thuộc nhóm đơn vị cấp phép nhiều nhất cho loại hình xe sang diện biếu tặng được nhập khẩu Theo kết quả đánh giá tổng kết về Thông tư 143 mới đây, Bộ Tài chính thừa nhận chính sách đã có những kẽ hở, tạo điều kiện cho các đối tượng trục lợi. Cụ thể, Bộ Tài chính cho rằng, các lý do doanh nghiệp (DN) được biếu tặng xe đưa ra thường chung chung, khó kiểm chứng. Trong khi đó, món “quà biếu tặng” hầu hết là xe sang. Đặc biệt, theo Bộ Tài chính, các đối tượng nhận quà biếu tặng thường kinh doanh, buôn bán ô tô và có dấu hiệu né chính sách nhập khẩu ô tô (quy định phải có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng, có thể thay mặt đại lý nước ngoài triệu hồi ô tô khi bị lỗi…). Có một thực tế lạ lùng là nhiều DN nhận biếu, tặng xe từ một cá nhân ở nước ngoài. Một người đứng tên đại diện pháp luật cho hàng loạt DN để được cấp giấy phép nhập khẩu ô tô, hay nhiều DN được cấp phép có cùng địa chỉ trụ sở. Thậm chí, một số DN sau khi được các cục hải quan cấp giấy phép nhập ô tô biếu tặng lập tức “biến mất” khỏi địa chỉ đăng ký, như Tiền Phong từng phản ánh. Điển hình, vào tháng 2/2020, Cục Hải quan Hà Nam Ninh cấp phép cho Cty TNHH Phụ tùng ô tô xe máy Mạnh Hưng NBH, Cty TNHH Nội thất ô tô cao cấp Mai Hoa, Cty TNHH Kinh doanh Tổng hợp Vũ Thêm, Cty TNHH Auto Part Quang Lê, Cty TNHH Thương mại Tổng hợp Vũ Thêm… để nhập khẩu những chiếc xe Lexus LX570 đời mới nhất. Cty TNHH Thương mại và Vận chuyển Đức Lăng cũng được cấp phép nhập khẩu xe Toyota Siena Hybrid Platinum. Riêng Cty TNHH Nội thất Ô tô cao cấp Mai Hoa 2 năm liên tiếp đều được cấp phép nhập khẩu Lexus LX570 Super Sport. Điều đáng nói là các DN này đều lấy địa chỉ tại số nhà 10/13 đường Thành Công, phường Tân Thành, TP Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình. Tuy nhiên, khi PV về xác minh đã phát hiện không có bất kỳ DN nào đang hoạt động. Cơ quan thuế TP Ninh Bình cũng gặp vướng mắc trong việc thu thuế thu nhập bất thường này. Ngoài ra, nhiều DN khác có cùng địa chỉ cũng được Cục Hải quan Hà Nam Ninh cấp giấy phép nhập khẩu các loại siêu xe như Cty TNHH Phụ Tùng ô tô Ấn Việt và Cty TNHH Đầu tư và Thương mại Atlaz (đều tại tổ 4 đường Võ Văn Tần phường Lê Hồng Phong, TP Phủ Lý, Hà Nam). Cty TNHH TM Bình Bình, Cty TNHH TMDV Tự do (số 230 Nguyễn Hữu Tiến, phường Đồng Văn, thị xã Duy Tiên, Hà Nam); Cty TNHH Giày da thời trang Lê Xuân, Cty TNHH Cung cấp nguyên liệu phụ liệu da giày Lê Hương, Cty TNHH Tiếp thị Roadshow Xuân Lâm (số 1/317 phố Tân Thịnh, phường Tân Thành, TP Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình)… Trong 3 năm (2019, 2020, 2021) những DN đứng ra nhập khẩu như Cty TNHH Kinh doanh tổng hợp Vũ Thêm, Cty TNHH Auto Part Quang Lê, Cty TNHH Thương mại tổng hợp Vũ Thêm, Cty TNHH Thương mại và Vận chuyển Đức Lăng, Cty TNHH Nội thất ô tô cao cấp Mai Hoa… và hàng loạt DN khác đều không khai báo doanh thu. Được biết, sau gần 7 năm ban hành, Thông tư 143 đã tạo điều kiện cho gần 4.000 ô tô nhập khẩu diện quà biếu, tặng về Việt Nam. SỬ DỤNG 24 THÁNG MỚI ĐƯỢC CHUYỂN NHƯỢNG? Sau khi Bộ Tài chính từ chối việc quản lý xe nhập khẩu diện quà biếu tặng, thẩm quyền này (nêu trong Thông tư 45) được các bộ đẩy lên cho Chính phủ và Thủ tướng quyết định. Theo nguồn tin của PV Tiền Phong, do tồn tại những khoảng trống về pháp lý, hiện có khoảng 46 ô tô diện quà biếu tặng nhập khẩu từ năm 2022 vẫn phải nằm tại các cảng. Sốt ruột với những “món quà” trên dưới chục tỷ đồng, các DN nhập khẩu đã gửi văn bản tới đại biểu quốc hội để kiến nghị cơ quan thẩm quyền gỡ vướng. Tháng 5/2023, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xây dựng chính sách quản lý ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại. Sau thời gian lấy ý kiến, Bộ Công Thương đánh giá, nếu không quy định quản lý chặt chẽ, số lượng nhập khẩu xe biếu tặng có thể tăng lên. DN không đáp ứng quy định tại Nghị định 116 (điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ, bảo hành, bảo dưỡng ô tô) có thể lợi dụng lách luật, né chính sách nhập khẩu để kinh doanh ô tô. Bộ Công Thương cho rằng, cần giới hạn về định lượng nhập khẩu hằng năm và quy định về điều kiện chuyển nhượng. Bộ này cũng đề xuất áp dụng biện pháp quản lý nhập khẩu, tạm nhập với xe theo diện quà biếu tặng phải thực hiện kiểm tra an toàn kỹ thuật, và bảo vệ môi trường, đồng thời tiếp tục duy trì quy định trong 1 năm, mỗi tổ chức, cá nhân chỉ được nhập khẩu 1 xe do đối tác nước ngoài biếu tặng. Song xe này phải sử dụng 24 tháng mới được chuyển nhượng, Ngày 29/3/2024, theo nguồn tin của PV Tiền Phong, Bộ Công Thương trình Chính phủ đề xuất 2 phương án quản lý ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại. Theo đó, Bộ Công Thương kiến nghị giao Bộ này chủ trì, lập hồ sơ xây dựng nghị định sửa đổi (thay thế Nghị định số 116) để bổ sung quy định liên quan. Đối với phương án 2, Bộ Công Thương kiến nghị được chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng quyết định thay thế Quyết định số 53 (về việc tạm nhập, tái xuất, tiêu hủy, chuyển nhượng ô tô, xe 2 bánh gắn máy của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam) và Quyết định số 14 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 53) để quản lý xe nhập khẩu diện quà biếu tặng và báo cáo Thủ tướng trong quý 4/2024. NHM PV KINH T Hai năm sau loạt bài “Bất thường đường dây nhập khẩu siêu xe biếu tặng” được đăng trên Tiền Phong, đến nay các bộ, ngành vẫn lúng túng trong việc quản lý nhập khẩu loại xe này. CÏ 46 siêu xe mắc kẹt ngoài cảng hơn 1 năm nay. Siêu xe biếu tặng G63 từng gây sốt ở Việt Nam mấy năm trước 5 n Thứ Ba n Ngày 14/5/2024 KINH TẾ Đối với 46 xe biếu tặng đang tồn kho tại cảng, Bộ Công Thương cho rằng, thẩm quyền cho phép nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô theo hình thức này thuộc Chính phủ, Thủ tướng. Trong khi đó, theo văn bản gửi Thủ tướng cuối tháng 1/2024, lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng, trong 46 ô tô nhập khẩu theo diện quà biếu tặng đang tồn ở cảng, có 43 chiếc (dưới 9 chỗ) chưa được làm thủ tục thông quan. Lúng túng quản siêu xe biếu, tặng Bán hàng trên mạng hết thời lách thuế Tổng cục Thuế cho biết, đang nghiên cứu áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào phân tích dữ liệu hoá đơn điện tử để phát hiện rủi ro giá bất thường, chuỗi mua bán hÏa đơn, gian lận hoàn thuế, mua bán lòng vòng, chỉ mua không bán, chỉ bán không mua, xuất khống hÏa đơn...
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==