12 QUỐC TẾ n Thứ Hai n Ngày 13/5/2024 Mục đích của liên minh không quân là đào tạo phi công Ukraine, người bảo trì và hỗ trợ phi hành đoàn trên máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư F-16 và cung cấp máy bay chiến đấu cho Kiev. Theo BBC, các máy bay phản lực của phương Tây sẽ bổ sung đáng kể cho kho dự trữ của Ukraine ước tính trước xung đột với Nga là khoảng 120 máy bay “có khả năng chiến đấu”, chủ yếu là MiG-29 và Su-27 thời Liên Xô. SẼ CUNG CẤP F-16 “Chúng tôi đang hướng tới việc cung cấp khả năng hoạt động ban đầu cho Ukraine với chương trình F-16 vào năm 2024, bao gồm các phi công được đào tạo, người bảo trì, bảo dưỡng, hạ tầng, phụ tùng thay thế, đạn dược”, Celeste Wallander, Trợ lý Bộ trưởng Mỹ về các vấn đề an ninh quốc tế, nói với các phóng viên hồi tháng 1. Trong hội nghị bàn tròn nhỏ với phóng viên ngày 25/4, khi được yêu cầu cập nhật thông tin về đào tạo phi công, Jake Sullivan, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, trả lời: “Mọi chuyện đang tiến triển. Tôi không thể cho bạn biết ngày cụ thể khi nào chúng ta sẽ thấy những đợt triển khai đầu tiên tới Ukraine”. Theo giới chuyên gia, Ukraine sẽ sử dụng các máy bay phản lực đã qua sử dụng để đánh chặn tên lửa hành trình của Nga và các tên lửa đất đối không khác hoặc có khả năng triển khai chúng để hỗ trợ trên không cho các chiến dịch trên mặt đất. Các cuộc tấn công trong tương lai sử dụng vũ khí AGM-88 HARM (tên lửa chống bức xạ tốc độ cao) chống lại hệ thống tên lửa đất đối không (SAM) của Nga cũng có thể rất quan trọng để Ukraine phát triển “ưu thế trên không cục bộ” và tăng khả năng sống sót của kho vũ khí máy bay không người lái của mình, hãng tư vấn RAND ghi nhận vào năm ngoái. Tương tự, Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ nêu trong một báo cáo tháng 3/2023 rằng những người ủng hộ việc chuyển máy bay chiến đấu của Mỹ hoặc NATO sang Ukraine đã ủng hộ ý tưởng này vì nó có thể giúp thu hẹp “những khoảng trống trong khả năng hoạt động”, như ưu thế trên không; trấn áp hệ thống phòng không của đối phương; tình báo, giám sát và trinh sát; và khả năng phản công trên mặt đất (không đối đất). Mặt khác, có một số lo ngại xung quanh hiệu quả hoạt động của F-16 ở Ukraine và liệu cuối cùng chúng có giúp Ukraine tung đòn quyết định hay không. Justin Bronk, nhà nghiên cứu cấp cao về sức mạnh không quân và công nghệ tại viện nghiên cứu RUSI (Anh), nhận định: “Các máy bay chiến đấu của phương Tây chắc chắn sẽ giúp nâng cao đáng kể khả năng sống sót và khả năng sát thương trên không của không quân Ukraine trước các lực lượng không quân-vũ trụ của Nga”. Tuy nhiên, họ vẫn sẽ gặp rủi ro trước hệ thống SAM của Nga và có các lựa chọn tấn công mặt đất hạn chế. Phân tích từ Viện Quản lý Quincy, một tổ chức nghiên cứu về chính sách đối ngoại của Mỹ, cho thấy, có nhiều yếu tố hạn chế tính hữu dụng của các máy bay phản lực ở mặt trận. Đó là thời gian huấn luyện kéo dài để phi công có thể thành thạo không chiến, việc thiếu đặc tính tàng hình khiến máy bay phản lực dễ bị các hệ thống phòng không S-300 và S-400 của Nga bắn hạ, thiếu sự hỗ trợ của máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không như Boeing E-3 Sentry... ĐÀO TẠO PHI CÔNG Theo Breaking Defense, tổng cộng có 16 quốc gia tham gia chương trình máy bay chiến đấu. Bỉ, Đan Mạch, Na Uy và Hà Lan đều cam kết cung cấp máy bay cho Ukraine. Đan Mạch, Romania, Anh và Mỹ đăng cai đào tạo phi công. Chủ trì các trung tâm đào tạo phi công bao gồm Căn cứ Không quân Vệ binh Quốc gia Morris, bang Arizona (Mỹ); Căn cứ không quân Gheorghe Mociornita thứ 86 ở Borcea, gần Fetesti, Romania; Căn cứ không quân Skrydstrup, miền nam Đan Mạch. Địa điểm đào tạo cơ bản ở Anh không được tiết lộ. Đến nay, các nước châu Âu đã cam kết chuyển giao 45 máy bay phản lực cho Ukraine, trong đó chiếc đầu tiên từ Đan Mạch sẽ được bàn giao vào mùa hè. Hà Lan đến nay đã giao 11 máy bay cho trung tâm huấn luyện F-16 của châu Âu đặt ở Romania. Người phát ngôn của Lực lượng vũ trang Đan Mạch không có bình luận nào về số lượng hoặc thời gian đào tạo phi công Ukraine, ngoài việc khóa đào tạo dự kiến sẽ hoàn thành liên quan việc tặng máy bay chiến đấu F-16 vào mùa hè năm 2024, Bộ Tư lệnh Quốc phòng Đan Mạch nói với Breaking Defense. Trong khi đó, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Mỹ nói rằng, các phi công Ukraine từ Căn cứ Không quân Vệ binh Quốc gia Morris ở bang Arizona dự kiến sẽ tốt nghiệp “không muộn hơn mùa thu này, nếu mọi việc diễn ra như mong đợi”. Đại úy Erin Hannigan, người phát ngôn của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Arizona, cho biết tổng cộng có 12 phi công sẽ được Mỹ đào tạo trong năm tài chính 2024. Một nhóm gồm 10 phi công Ukraine cũng đã hoàn thành khóa huấn luyện bay cơ bản ở Anh với Không quân Hoàng gia vào tháng trước, bao gồm thao tác chung, bay bằng thiết bị, điều hướng ở tầm thấp và bay theo đội hình nâng cao. Nhóm này đã được huấn luyện sử dụng máy bay Grob Tutor tại một địa điểm không được tiết lộ để chuẩn bị cho khóa huấn luyện và chuyển đổi máy bay phản lực nâng cao trên F-16 với các đối tác liên minh không quân. Anh đã cung cấp khóa đào tạo cơ bản và tiếng Anh cho các phi công Ukraine kể từ tháng 8/2023. THÁI AN (theo Breaking Defense, BBC) Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã thành lập 8 liên minh có để nhanh chóng đưa các hệ thống quan trọng hoặc đạn dược vào Ukraine, Breaking Defense đưa tin. Nổi bật trong số này là liên minh không quân với nòng cốt là Đan Mạch, Hà Lan và Mỹ. Iraq muốn thu hút hàng tỷ đô la đầu tư để thúc đẩy lĩnh vực dầu khí nhằm phát triển ngành hóa dầu trong nước, chấm dứt việc phải nhập khẩu khí đốt từ nước láng giềng Iran cho sản xuất điện. Hơn 20 công ty đủ điều kiện tham gia đấu thầu, trong đó có các hãng đến từ châu Âu, Trung Quốc, Ả-rập và Iraq. Đáng chú ý là không có công ty dầu mỏ lớn nào của Mỹ tham gia, dù Thủ tướng Iraq Mohammed Shia đã gặp đại diện các hãng dầu mỏ của Mỹ trong chuyến thăm chính thức tới Mỹ tháng trước. Các công ty Trung Quốc thắng 5 gói trong phiên đấu thầu ngày 11/5. Khoảng 20 dự án nữa được mang ra đấu thầu trong ngày 12-13/5. Ông Falah Al-amri, cố vấn thủ tướng Iraq về các vấn đề dầu khí, cho biết chính phủ hy vọng các dự án mới sẽ nâng sản lượng dầu lên 6 triệu thùng/ngày vào năm 2030 từ mức khoảng 5 triệu thùng/ngày hiện nay. Chính phủ Iraq muốn các dự án khai thác đủ khí đốt tự nhiên để có thể chấm dứt việc nhập khẩu. Iraq, nước khai thác dầu mỏ lớn thứ hai của OPEC sau Ả-rập Xê-út, từng có thời điểm đặt mục tiêu trở thành đối thủ của Ả-rập Xê-út, với sản lượng đáp ứng hơn 1/10 nhu cầu toàn cầu. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành dầu mỏ Iraq bị cản trở bởi những hợp đồng bất lợi ký với các công ty lớn, cùng với tình trạng xung đột và tê liệt chính trị. Các tập đoàn lớn của phương Tây như Exxon Mobil, Royal Dutch Shell... đã rời khỏi một số dự án ở Iraq, trong khi những công ty Trung Quốc liên tục mở rộng hiện diện ở đây. BÌNH GIANG (theo Reuters) Các công ty Trung Quốc vừa thắng thầu thăm dò, khai thác 5 mỏ dầu và khí đốt của Iraq, chủ yếu nhằm tăng cường sản xuất khí đốt để sử dụng trong nước. NATO tăng tốc trợ giúp không quân Ukraine Các hãng Trung Quốc thắng thầu khai thác dầu khí Iraq Lũ quét ở Afghanistan, hơn 300 người chết Chương trình Lương thực Thế giới cho biết, hơn 300 người vừa thiệt mạng trong trận lũ quét qua nhiều tỉnh của Afghanistan, khiến chính quyền phải ban bố tình trạng khẩn cấp. Trận mưa lớn ngày 10/5 khiến nước và bùn từ sông tràn qua nhiều ngôi làng, vùng nông nghiệp. Tỉnh Bắc Baghlan là một trong những địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với hơn 300 người thiệt mạng và hàng nghìn ngôi nhà bị phá hủy hoặc hư hại. Khoảng 20 người được cho là đã chết ở tỉnh Takhar và 2 người tử vong ở tỉnh Badakhshan lân cận. Thiệt hại nặng nề về nhà cửa, nông nghiệp cũng được ghi nhận tại các tỉnh Baghlan, Takhar, Badakhshan, Ghor, Herat, những nơi nhiều người dân vẫn sống trong nghèo đói và phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp. BÌNH GIANG (theo AP) Máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Bồ Đào Nha tham gia nhiệm vụ kiểm soát Baltic trong không phận Litva ngày 23/5/2023 ẢNH: GETTY IMAGES Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani dự sự kiện cấp phép thăm dò và khai thác 29 dự án dầu khí tại Baghdad ngày 11/5 ẢNH: REUTERS Mỹ đến nay vẫn từ chối viện trợ Ukraine máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư F-16 vốn được sản xuất ở nước này. Ukraine dự kiến nhận những chiếc F-16 đầu tiên từ một số nước châu Âu vào tháng 6-7, một nguồn tin quân sự cấp cao của Ukraine nói với Reuters. Trong khi đó, phía Nga cảnh báo việc cung cấp F-16 cho Ukraine có nguy cơ làm bùng phát xung đột hạt nhân. “Tôi biết sự chậm trễ nghiêm trọng trong việc hỗ trợ Ukraine sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng trên chiến trường”. Tổng thư ký NATO JENS STOLTENBERG (người có chuyến thăm bất ngờ tới Kiev ngày 29/4)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==