10 ĐỜI SỐNG n Thứ Hai n Ngày 13/5/2024 Phần đường đi bộ trên hai tuyến phố liền nhau là Huỳnh Thúc Kháng (quận Ba Đình) và phố Thái Hà (quận Đống Đa) được lập rào chắn, ngăn chặn các phương tiện cơ giới ra vào nhiều năm nay. Tuy nhiên, dọc đoạn/phần đường dành cho người đi bộ này lại đang trở thành bãi đỗ xe ô tô. Đoạn gần ngã tư Nguyễn Chí Thanh - Huỳnh Thúc Kháng đến số 18 Huỳnh Thúc Kháng (quận Ba Đình, Hà Nội), theo ghi nhận chiều ngày 10/5, xe xếp hàng hai, ba ken đặc, kín hết lối đi. Ngay nút ra vào, dưới tấm biển báo đường dành cho người đi bộ cũng bị ô tô đỗ chắn ngang. Người đi bộ phải di chuyển dưới lòng đường. Người trông xe ở khu vực này cho biết, hầu hết là ô tô của những người làm việc trong các cơ quan gần đó, những ô tô “lạ” muốn đỗ, sẽ thu vé từ 20, 30 nghìn đồng/tiếng. Cách đó không xa, đoạn đường đi bộ trên phố Thái Hà cũng chịu chung số phận. Đoạn đường được đưa vào khai thác từ giữa năm 2020, chia thành 3 đoạn nhỏ, mỗi đoạn có dựng ba-ri-e rào chắn ở hai đầu ra, vào để chặn các phương tiện cơ giới xâm lấn. Tại các điểm tiếp giáp, ô tô đỗ chắn ngang đường. Thậm chí, một số điểm còn có tình trạng tập kết phế thải xây dựng, rác thải bốc mùi hôi thối. Bà Nguyễn Thanh Hằng, 50 tuổi, (quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết: “Từ khi đưa vào sử dụng, con đường trở thành nơi tập kết rác thải, ô tô đỗ chắn lối đi khiến việc đi lại của người dân khó khăn. Nhiều người đi qua thấy vậy cũng phải né để di chuyển bằng đường khác”. Dù mới đưa vào hoạt động từ ngày 1/2/2024, tuyến đường kéo dài hơn 2km, dành riêng cho xe đạp và người đi bộ ven sông Tô Lịch (đoạn từ Ngã Tư Sở tới Cầu Giấy) rơi vào tình cảnh ảm đạm, vắng bóng người sử dụng. Một vài đoạn trên tuyến đường trở thành nơi tập kết rác thải sinh hoạt, rác thải cồng kềnh. Ghế sofa, tủ gỗ còn nằm chắn ngang một làn đường. Một số nút ra, vào bị lấn chiếm thành điểm đỗ ô tô. Dự án này được tiến hành nhằm nâng cao việc sử dụng các phương tiện vận tải công cộng của người dân Hà Nội. Dọc tuyến đường được lắp đặt 6 trạm xe đạp công cộng để kết nối với các bến xe buýt, đường sắt đô thị. Trao đổi về vấn đề này, TS Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia giao thông cho biết, các đơn vị chức năng cần tăng cường kiểm tra, nhắc nhở, tránh để việc các tuyến đường đi bộ ngập rác, xe đỗ tràn lan, có thể tăng cường áp dụng công nghệ giám sát để phạt nguội các trường hợp vi phạm. “Tuyến đường dành cho xe đạp, người đi bộ từ nơi xuất phát đến đích chỉ có một đoạn ngắn, liên kết giữa tuyến đường đến các dịch vụ giao thông công cộng còn thấp, nên khả năng phục vụ chưa cao. Vì thế, cần tăng khả năng liên kết giao thông của các tuyến đường, kết hợp với nâng cao văn hóa giao thông xanh, tránh tình trạng rác thải, đỗ xe gây cản trở thì mới hấp dẫn được người dân”, TS Nguyễn Hữu Đức chia sẻ. THÀNH ĐẠT - ĐỨC NGUYỄN Đường đi bộ thành bãi trông xe, tập kết rác thải DẠY CHIÊNG CHO HỌC SINH Ba Tơ là huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi với phần lớn là đồng bào Hrê sinh sống. Với người Hrê, cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ, mà còn mang yếu tố tâm linh và nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây. Nghệ thuật trình diễn chiêng ba của người Hrê, được Bộ VHTT&DL đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia (tháng 2/2021). Tuy nhiên, theo thời gian, nhịp chiêng ba đang dần bị mai một, không có người kế tục. Để lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống này, nhiều lớp học đánh chiêng đã được chính quyền huyện Ba Tơ tổ chức ngay tại trường. Lần đầu tiên tham gia lớp học đánh chiêng, em Phạm Quốc Anh (học sinh Trường PTDT bán trú TH&THCS Ba Giang) rất xúc động khi được chính nghệ nhân trực tiếp cầm tay chỉ cách chơi chiêng, truyền dạy về vai trò của cồng chiêng đối với đời sống văn hóa, tinh thần của dân làng Hrê. “Để thể hiện được linh hồn của bài chiêng thì bản thân em cần thuộc thật nhuần nhuyễn từng nhịp và nắm được tinh thần buổi diễn rồi từ đó mới phối hợp nhịp nhàng với chiêng khác”, Quốc Anh nói. Em Phạm Văn Sen chia sẻ, sinh ra là người con đồng bào Hrê nên em ý thức được việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Do đó, khi được nghệ nhân về giảng dạy về cồng chiêng em rất tích cực học tập, lắng nghe những chỉ dạy của nghệ nhân. Thầy giáo Đào Văn Thành - Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú TH&THCS Ba Giang cho biết, hầu hết học sinh tại trường đều là người Hrê nên việc phát huy bản sắc văn hóa địa phương rất được nhà trường chú trọng. Qua các buổi hoạt động ngoại khóa trường tích cực lồng ghép, tạo cơ hội để các em giao lưu, trải nghiệm và tiếp thu văn hóa truyền thống. “Việc đưa cồng chiêng, hát dân ca vào truyền dạy đã giúp thế hệ trẻ quan tâm hơn đến văn hóa, nghệ thuật truyền thống của dân tộc mình, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước”, thầy Thành cho biết. NGHỆ NHÂN TRUYỀN CẢM HỨNG Nói về những người có công góp sức truyền bá và phát triển văn hóa của người đồng bào Hrê trong nhiều năm qua trên vùng đất Ba Tơ phải kể đến Nghệ nhân ưu tú Phạm Văn Sây (41 tuổi người xã Ba Thành, huyện Ba Tơ). Suốt nhiều năm qua anh luôn tích cực truyền cảm hứng, đánh thức trách nhiệm và tình yêu với văn hóa dân tộc đến nhiều người trẻ ở địa phương và mang văn hóa người Hrê giới thiệu với bạn bè gần xa. Với anh, dạy đánh chiêng cho thế hệ trẻ là bằng cả tâm huyết, giống như các thế hệ đi trước đã truyền lửa cho anh. Không chỉ có tấm lòng sự nhiệt thành mà anh Sây còn nổi tiếng với những làn điệu dân ca Ta lêu, Ca choi cùng nhiều lần đoạt giải cao trong các kỳ liên hoan. Đặc biệt, anh còn sử dụng thành thạo một số nhạc cụ tre, nứa, trong đó có chiêng tre của người Hrê. Theo anh Sây, là đàn ông Hrê phải biết đánh chiêng, hiểu biết về chiêng. Chiêng ba là sợi dây gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, làng xóm với nhau. Trong mỗi nhịp chiêng luôn hàm chứa sức mạnh, niềm tin của con người với đấng siêu nhiên, niềm tin vào cộng đồng, vào cuộc sống để từ đó có thêm hy vọng về một ngày mai tươi đẹp hơn. Thời gian gần đây, huyện Ba Tơ liên tục mở nhiều lớp dạy về các nhạc cụ của người đồng bào Hrê nên những nghệ nhân như anh Sây lại có cơ hội được truyền dạy và khơi dậy niềm đam mê cho thế hệ sau. “Điều quan trọng nhất là phải làm cho người học say chiêng, thực sự đam mê chiêng. Bản thân tôi phải hướng dẫn làm sao để các em cảm nhận được hồn chiêng. Và hơn hết, rất vui vì có những cơ hội như thế này để được truyền dạy giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống của đồng bào Hrê cho các em. Mỗi ngày, các em học thêm một điều hay về chiêng đã là quý lắm rồi”, anh Sây nói. Ngoài các lớp dạy đánh chiêng ba, học sinh huyện Ba Tơ còn được nhạc sĩ Phạm Minh Đát - Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh trực tiếp hướng dẫn hát các làn điệu dân ca như Ta lêu, Ca choi. Theo nhạc sĩ Phạm Minh Đát, sự tập trung và say mê của các em trong những buổi học làm những thế hệ người Hrê đi trước như ông cảm thấy rất vui và tự hào. “Tôi mong rằng thế hệ trẻ luôn yêu quý và gìn giữ nét văn hoá truyền thống đặc sắc này. Tôi nghĩ giờ nếu không làm thì sau này sẽ bị mai một, thế hệ trẻ hiện nay và con cháu mai sau sẽ không còn biết về những làn điệu Ta lêu, Ca choi truyền thống của mình nữa”, nhạc sĩ Đát bộc bạch. NGUYỄN NGỌC Thời gian qua, nhiều lớp học tại huyện miền núi Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) đã đưa chiêng ba, làn điệu dân ca Ta lêu, Ca choi vào lớp học truyền dạy cho học sinh đồng bào Hrê. Hoạt động này không chỉ thắp lửa đam mê cho lớp trẻ mà còn góp phần giữ gìn, bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của cha ông. Đưa văn hóa cồng chiêng vào trường học Ông Lê Cao Đỉnh - Phó Trưởng phòng VH&TT huyện Ba Tơ chia sẻ, những nghệ nhân đánh chiêng ba là vốn quý của huyện trong việc bảo tồn văn hóa độc đáo của người Hrê. Họ đang truyền dạy cho lớp trẻ không chỉ nắm vững kỹ thuật đánh chiêng mà cao hơn là góp phần bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số trên vùng cao Ba Tơ. Trong năm nay, huyện Ba Tơ tiếp tục có những lớp, mời các nghệ nhân, nhạc sĩ truyền dạy đánh chiêng ba và nghệ thuật trình diễn chiêng ba, hát Ta lêu, Ca choi cho học sinh và cán bộ các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Ngay sau khi Hà Nội đưa vào sử dụng các tuyến đường dành cho người đi bộ, xe đạp những nơi này lại trở thành bãi đỗ xe, nơi tập kết rác thải... Xe đỗ chắn hết các nút vào trên tuyến đường dành cho người đi bộ Nghệ nhân ưu tú Phạm Văn Sây dạy học sinh cách đánh chiêng HÀ NỘI:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==