KINH TẾ 15 n Thứ Sáu n Ngày 26/4/2024 LẦN THỨ 2 HỦY ĐẤU THẦU VÀNG Trưa 25/4, NHNN thông báo hủy phiên đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC do chỉ có một đơn vị nộp phiếu dự thầu. Trước đó, NHNN cho biết, phiên đấu thầu vàng diễn ra lúc 9h sáng 25/4, cách thức thực hiện tương tự phiên đấu thầu ngày 23/4. Nhà điều hành không thông báo mức giá tham chiếu. Phiên đấu thầu đầu tiên lẽ ra diễn ra sáng 22/4 cũng đã bị hủy do không có đủ số thành viên đăng ký dự thầu và chuyển tiền cọc. Sáng 23/4, NHNN tổ chức phiên đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC, sau 11 năm dừng hoạt động này. Song chỉ có hai đơn vị là SJC và ACB quyết định bỏ phiếu trả giá và trúng thầu 3.400 lượng, tương đương 20% quy mô chào thầu. Phiên thầu đầu tiên bị “ế” 13.400 lượng vàng. Trước thông tin hủy thầu, giá vàng miếng SJC lập tức tăng bất thường. Chiều cùng ngày, Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết giá vàng miếng SJC 82 - 84,3 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra, tăng 1 triệu đồng/lượng so với sáng hôm trước. So với giá vàng thế giới quy đổi, giá vàng miếng SJC đang cao hơn gần 13 triệu đồng/lượng và cao hơn trước thời điểm cuối tuần trước khi NHNN đấu thầu vàng hơn 2 triệu đồng/lượng. Còn giá vàng nhẫn các thương hiệu quanh mốc 74 - 75 triệu đồng/lượng. Một doanh nghiệp kinh doanh vàng chia sẻ, sau giai đoạn giá thế giới và trong nước tăng kéo dài, người dân có xu hướng quan sát thay vì tham gia vào thị trường. Lực mua vàng miếng SJC cũng giảm bớt so với trước do có sự dịch chuyển sang vàng nhẫn trơn. Do đó, các đơn vị tham gia đấu thầu vàng miếng chỉ thăm dò và tương đối dè dặt khi bỏ thầu. CẦN XEM LẠI SỐ LƯỢNG VÀ GIÁ CỌC Trao đổi với PV Tiền Phong, chuyên gia kinh tế, PGS, TS Ngô Trí Long khẳng định, thị trường vàng trong nước đang bất ổn. Một trong những điều bất ổn là giá trong nước chênh với giá thế giới quá cao, có thời điểm lên đến gần 20 triệu đồng/lượng. Từ việc giá chênh lệch lớn này dẫn đến hệ lụy như nạn buôn lậu vàng, chảy máu ngoại tệ, Nhà nước thất thu thuế, cạnh tranh thiếu lành mạnh. Nếu tiếp tục như vậy sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô. Theo đó, thị trường vàng phát triển không ổn định và bền vững. Ông Long cho hay, nguyên nhân dẫn đến bất ổn bởi những quy định lỗi thời trong Nghị định 24 về quản lý vàng liên quan đến độc quyền vàng miếng SJC. Bên cạnh đó, giá chênh lệch lớn với giá thế giới bởi nguồn cung thiếu trong khi nhu cầu tăng. “Nhu cầu vàng trong nước tăng bởi người dân nhìn thấy kênh đầu tư vàng có lãi, xu hướng giá vàng thế giới tăng, nhiều dự đoán có khả năng lên 3.000 USD/ounce, riêng năm nay có khả năng lên 2.400 - 2.600 USD/ounce và thực tế có thời điểm lên hơn 2.400 USD/ounce. Trong khi đó, các kênh đầu tư khác rủi ro lớn và trầm lắng như: chứng khoán, bất động sản và lãi suất thấp”, ông Long nói. Ông Long cho hay, từ cuối năm 2023, Chính phủ ra công điện và liên tiếp ra một loạt văn bản yêu cầu NHNN bình ổn thị trường vàng, giảm chênh lệch, ổn định tỷ giá. Theo đó, Nghị định 24 phải được thay thế xóa bỏ độc quyền vàng và tăng cung bằng cách đấu thầu. Ông Long cho rằng, nghị định đang gặp vướng mắc, vì nếu sửa chỉ được sửa dưới 20%, còn trên phải thay thế nên thời gian kéo dài. Trong khi đó, phiên đấu thầu vàng thứ nhất đã không thành công. “Việc triển khai đấu thầu vàng xét từ điều kiện đưa ra ban đầu đã không hợp lý. Khối lượng đặt thầu cho một đơn vị lên tới 1.400 lượng. Với giá cọc ban đầu, một đơn vị phải bỏ ra tầm 100 tỷ đồng, chỉ phù hợp với doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn. Trong khi đó, doanh nghiệp kinh doanh vàng chủ yếu vừa và nhỏ. Việc này dẫn đến cạnh tranh không công bằng. Thậm chí ta có quyền đặt câu hỏi có lợi ích nhóm nào ở đây không khi đưa ra những điều kiện cao như vậy”, ông Long nói. Ông Long đề xuất NHNN nên cân nhắc các quy định khi tổ chức đấu thầu vàng miếng gồm quy định khối lượng tối thiểu đặt thầu, mức giá đặt cọc cũng như mức giá sàn đấu thầu. Phiên đấu giá lần thứ 2 không thu hút được doanh nghiệp tham gia cũng vì những điều kiện nói trên. “80% lượng vàng đấu thầu phiên đầu tiên bị ế là vấn đề đáng suy nghĩ. Doanh nghiệp đã kinh doanh phải tính đến lợi nhuận. Nếu trúng thầu, doanh nghiệp phải bán cao hơn mức giá trúng thầu. Như vậy, với mức giá khởi điểm đưa ra, đấu thầu không những không hạ nhiệt được giá vàng trong nước mà giá lại còn bị đẩy lên”, ông Long nói. Bên cạnh đó, trong quá trình đấu thầu, sau 2 ngày mới giao vàng cho bên trúng thầu. Điều này gây rủi ro cho doanh nghiệp, bởi với doanh nghiệp kinh doanh vàng mua vào sẽ bán ngay. Ông Long cho biết, NHNN dự trữ vàng và ngoại tệ là bắt buộc. Tuy nhiên, không thể lấy vàng trong kho dự trữ, bởi giá thế giới đang giảm. Giá vàng thế giới (tính thuế phí) chỉ hơn 70 triệu đồng/lượng khi nhập về. Theo đó, NHNN chỉ việc cân nhắc giá đấu sao cho hợp lý để giải bài toán cung vàng và kìm giá. Ông Long nhấn mạnh, giải pháp duy nhất là tăng nguồn cung. Hiện tại, giá vàng thế giới tính cả thuế phí chỉ khoảng hơn 74 triệu đồng/ lượng. Việc đấu thầu vàng bằng cách Ngân hàng Nhà nước nhập vàng vào thời điểm này phải tính bằng giá trên mới hấp dẫn các đơn vị tham gia. Còn nếu tính giá cọc như hiện nay, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục không bỏ thầu. Chuyên gia về vàng Trần Duy Phương cho rằng, việc đấu thầu vàng như thông báo của NHNN không hấp dẫn các doanh nghiệp kinh doanh vàng vào thời điểm này. Nếu muốn thu hẹp khoảng cách với giá vàng thế giới, giá vàng đấu thầu phải thấp hơn nữa, khi đó doanh nghiệp mới có dư địa để điều chỉnh giá. Theo ông Phương, 3.400 lượng vàng trong phiên đấu thầu vàng lần đầu chỉ đủ để bù trạng thái đã bán ra chứ chưa được cung nhiều ra thị trường. Theo đó, giá vàng miếng SJC chưa thể hạ nhiệt. NGỌC MAI Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục hủy phiên đấu thầu vàng lần thứ 2. Theo các chuyên gia, việc đấu thầu vàng cần phải xem lại cách thức cũng như mức giá để đạt được 2 mục tiêu cung vàng và giảm giá. “Việc triển khai đấu thầu vàng xét từ điều kiện đưa ra ban đầu đã không hợp lý. Khối lượng đặt thầu cho một đơn vị lên tới 1.400 lượng. Với giá cọc ban đầu, một đơn vị phải bỏ ra tầm 100 tỷ đồng, chỉ phù hợp với doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn. Trong khi đó, doanh nghiệp kinh doanh vàng chủ yếu vừa và nhỏ. Việc này dẫn đến cạnh tranh không công bằng. Thậm chí ta có quyền đặt câu hỏi có lợi ích nhóm nào ở đây không khi đưa ra những điều kiện cao như vậy”. Chuyên gia kinh tế NGÔ TRÍ LONG Lần thứ 2, Ngân hàng Nhà nước hủy đấu thầu vàng miếng SJC ẢNH: NHƯ Ý Ngân hàng Nhà nước nên xem lại cách đấu thầu vàng Ngày 25/4, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố báo cáo dòng chảy pháp luật kinh doanh Việt Nam 2023. Báo cáo nhấn mạnh vẫn còn một số chính sách chưa phù hợp, cần thay đổi mạnh mẽ về tư duy quản lý. Vừa qua, VCCI đã tập hợp và gửi tới các cơ quan hữu quan gần 100 vướng mắc, bất cập từ quy định và thực thi do doanh nghiệp phản ánh. Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI nhận định cho biết, phần lớn những kiến nghị này được các đơn vị phản hồi, ghi nhận và cho biết sẽ có kế hoạch sửa đổi. Tuy nhiên, một số vướng mắc chưa được giải quyết triệt để, thống nhất trong quan điểm giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Dù vậy, việc cơ quan Nhà nước tiếp nhận và tìm cách xử lý cho thấy tinh thần cầu thị trong biên soạn chính sách. Cộng đồng doanh nghiệp rất hoan nghênh các nỗ lực này. Chủ tịch VCCI lấy ví dụ về chính sách quản lý xăng dầu. “Nhà nước đang can thiệp trực tiếp vào giá thành, quy định rất chặt chẽ về phương thức kinh doanh, tổ chức hệ thống phân phối, yêu cầu doanh nghiệp xăng dầu đầu mối phải dự trữ lưu thông, nhập khẩu số lượng tối thiểu; quy định số lượng đầu mối mà doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu được nhập… Hay trong lĩnh vực quản lý giá, Nhà nước yêu cầu doanh nghiệp giải trình lý do điều chỉnh khi làm thủ tục kê khai giá. Các chính sách này làm giảm sự năng động, cạnh tranh trên thị trường, tác động khá lớn đến doanh nghiệp khi thị trường biến động”, lãnh đạo VCCI nêu. Dù hoạt động cải cách, cắt giảm, đơn giản hóa quy định kinh doanh đang được thúc đẩy, nhưng theo VCCI, nghịch lý vẫn tồn tại, khi các văn bản quy phạm pháp luật mới sửa đổi, bổ sung lại xuất hiện quy định bất hợp lý, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Theo quy định tại Luật Quy hoạch, một số quy định liên quan quy hoạch ngành đã bị bãi bỏ. Thế nhưng gần đây, trong các chính sách dự kiến được ban hành, đang có đề xuất khôi phục quy định có tính chất quy hoạch ngành, như quy hoạch về cơ sở đào tạo lái xe ô tô, trung tâm sát hạch lái xe, quy hoạch thành lập tổ chức hành nghề công chứng. VIỆT LINH Nhiều rào cản làm khó doanh nghiệp Theo VCCI, chính sách quản lý xăng dầu còn bất cập ẢNH: TRỌNG QUÂN
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==