Trong bức tranh sáng dần của kinh tế quý I/2024, khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nước vẫn có phần lẻ loi. Sự hồi phục thực sự của khu vực này chưa rõ nét, nhất là khi so sánh với tốc độ tăng đầy tích cực của nhóm FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài). Quý I, tổng vốn đầu tư của khu vực kinh tế ngoài nhà nước phục hồi rất chậm, chỉ tăng 4,2%. 73.978 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, cao hơn số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường (59.848). Chỉ tiêu công nghiệp xây dựng tăng cao trong quý I, nhưng ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết, ngành xây dựng đang rất khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa (chiếm tỷ lệ 93-94% trong ngành). Đầu tư tư nhân ảm đạm, bất động sản “đóng băng”, các doanh nghiệp nhỏ không đủ điều kiện tham gia gói thầu dự án hạ tầng kỹ thuật lớn, cao tốc … Với ngành gỗ, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) cho biết, hầu hết doanh nghiệp sản xuất theo mẫu mã đặt hàng của nước ngoài, bị ép giá rất nhiều. Doanh nghiệp làm nhiều, nhưng giá trị thu về ít. Thị trường khó khăn, việc tiếp cận chính sách hỗ trợ của Chính phủ cũng còn rào cản, vướng mắc thể chế, chi phí thực thi pháp luật. Doanh nghiệp ngành gỗ gặp khó với việc hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT) ở một số địa phương. Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội cho biết, thiếu đơn hàng là khó khăn lớn nhất với cộng đồng doanh nghiệp. 52% số doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, gặp vấn đề này. 32% doanh nghiệp khó tiếp cận vốn, 25% cho rằng thủ tục hành chính còn rườm rà…. Theo ông Quốc Anh, Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được ban hành năm 2018, tuy nhiên đến nay chưa phát huy hiệu quả. LO NGẠI HÌNH SỰ HÓA CÁC GIAO DỊCH KINH TẾ Tại Hội thảo khoa học quốc gia - Kinh tế Việt Nam năm 2023 và triển vọng năm 2024 do Trường Đại học Kinh tế Quốc dân phối hợp cùng Ban Kinh tế Trung ương, Ủy Ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức ngày 17/4, giới phân tích chỉ ra, kinh tế Việt Nam năm nay vẫn chủ yếu dựa vào các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư (đặc biệt là đầu tư công), tiêu dùng và xuất khẩu. Tuy nhiên, GS.TS Tô Trung Thành, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, đầu tư tư nhân khó tăng mạnh do khó khăn của khu vực doanh nghiệp chưa thể giải quyết ngắn hạn. Theo đó, giải ngân hiệu quả vốn đầu tư công đóng vai trò then chốt. Khu vực đầu tư tư nhân dù mang lại giá trị gia tăng cao nhất, nhưng vừa qua lại gặp nhiều khó khăn, kéo theo ảnh hưởng đến nền kinh tế trong giai đoạn tới. TS Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, đơn hàng, thị trường, khả năng cạnh tranh đang là những khó khăn lớn nhất với cộng đồng doanh nghiệp. Không chỉ cạnh tranh với bên ngoài mà doanh nghiệp trong nước còn lo khó cạnh tranh với FDI trên chính sân nhà. Để nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt, ông Hiếu khuyến nghị tập trung cải cách thể chế, cắt giảm chi phí tuân thủ pháp luật. Rủi ro trong thực thi chính sách cũng cần được tháo gỡ. Dẫn báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) gửi Thủ tướng về tình hình doanh nghiệp, ông Hiếu cho biết, doanh nghiệp đánh giá nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế là một trong 5 khó khăn chính. “Trong trường hợp luật pháp chưa rõ ràng, có nhiều cách hiểu khác nhau, nên cho doanh nghiệp áp dụng cách hiểu dễ nhất cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu thống nhất được nguyên tắc này, rủi ro trong thực thi chính sách giảm đáng kể”, ông Hiếu nói. PGS.TS.Vũ Sỹ Cường, Học viện Tài chính cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến đầu tư tư nhân suy giảm là sự phụ thuộc quá nhiều vào bất động sản, mà thị trường này hiện gặp nhiều khó khăn. “Trong khi đó, khu vực tăng trưởng tốt như FDI, chúng ta lại không tận dụng được cơ hội, quan hệ của doanh nghiệp trong nước với FDI còn lỏng lẻo”, ông Cường chỉ ra. VIỆT LINH KINH TẾ 5 n Thứ Năm n Ngày 18/4/2024 Kinh tế trên đà hồi phục, nhiều ngành, lĩnh vực cải thiện rõ nét. Trong khi đó, khu vực tư nhân vốn là động lực tăng trưởng của nền kinh tế lại “lép vế”. Chuyên gia khuyến nghị cần thiết có chính sách, biện pháp kích cầu đầu tư tư nhân. Ngày 17/4, NHNN công bố tỷ giá trung tâm ở mức 24.231 đồng/USD, tăng đến 90 đồng so với hôm qua. Như vậy, chỉ trong 2 ngày, tỷ giá trung tâm đã tăng đến 135 đồng/USD và là mức cao nhất trong vòng 1 năm trở lại đây. Với biên độ +/-5%, các ngân hàng thương mại được phép ấn định giá bán USD cao nhất là 25.442 - 25.443 đồng/USD, thấp nhất là 23.019 đồng/USD. Tại nhiều ngân hàng, giá USD hôm nay được nâng lên mức kịch trần. Ngân hàng VietinBank niêm yết giá bán USD ở mức 25.105 - 25.443 đồng/USD mua vào - bán ra. Ngân hàng ACB cũng niêm yết giá bán USD ở mức kịch trần 25.160 - 25.442 đồng/USD mua vào - bán ra. Trong khi đó, ba ngân hàng lớn khác là Vietcombank, Eximbank, BIDV nâng giá bán USD lên sát trần: 25.440 đồng/ USD. Giá mua vào dao động từ 25.040 - 25.130 đồng/USD. Tính từ đầu năm đến nay, mỗi USD trong ngân hàng đã tăng hơn 1.000 đồng, tương đương gần 5%. Trên thị trường tự do, giá USD tiếp tục đi lên. Giá USD tự do được giao dịch phổ biến quanh mức 25.520-25.670 đồng/USD mua vào - bán ra. So với phiên liền trước, giá USD tự do tăng 50 đồng ở chiều mua và tăng 70 đồng ở chiều bán. Chênh lệch giá USD trên thị trường tự do và ngân hàng đã được thu hẹp. Hiện tại, giá mua vào USD trên thị trường tự do đang cao hơn tại các ngân hàng thương mại khoảng 300-400 đồng/USD. Giá bán đắt hơn so với ngân hàng khoảng hơn 200 đồng/USD. Từ đầu năm đến nay, tỷ giá liên tục biến động theo chiều hướng tăng. Trong bối cảnh đó, từ hồi đầu tháng 3, NHNN liên tục có các đợt phát hành tín phiếu nhằm hút bớt thanh khoản ở các ngân hàng thương mại, giúp tránh tình trạng các ngân hàng gom mua USD để tìm kiếm lợi nhuận. Đây là động thái giúp giảm áp lực lên tỷ giá. Tuy nhiên, như Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) nhận định, việc phát hành tín phiếu để điều tiết thị trường của NHNN không đạt được hiệu quả như mong muốn. NHNN CÓ BÁN NGOẠI TỆ CAN THIỆP? Dự trữ ngoại hối luôn được coi là “kim bài” để ổn định tỷ giá và được NHNN tăng cường tích trữ trong nhiều năm qua. Dữ liệu được NHNN công bố gần nhất cho thấy, quy mô dự trữ ngoại hối đã đạt trên 109,9 tỷ USD vào cuối năm 2021, gấp 10 lần quy mô dự trữ ngoại hối ghi nhận năm 2010 và gấp gần 4 lần so với năm 2015. Tuy nhiên, sau khi đạt kỷ lục vào đầu quý I năm 2022, dự trữ ngoại hối đã giảm mạnh trong năm 2022 do NHNN phải bán một lượng lớn ngoại tệ để ổn định tỷ giá. Sau khi bán ra lượng lớn ngoại tệ để ổn định tỷ giá, từ đầu năm 2023, NHNN bắt đầu mua ngoại tệ trở lại khi tỷ giá trong nước quay đầu giảm. Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 5/5/2023, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, cơ quan này đã mua vào khoảng 6 tỷ USD kể từ đầu năm 2023. Mặc dù chưa có con số thống kê mới nhất về dự trữ ngoại hối đến thời điểm này nhưng theo ước tính của các tổ chức quốc tế cũng như các công ty phân tích thị trường, dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang đạt mức cao. Tại hội thảo “Thị trường tài chính Việt Nam 2023 và triển vọng 2024” do Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) tổ chức ngày 16/4, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho biết, những biến động tỷ giá thời gian gần đây cơ bản là do đồng USD tăng giá. Từ đầu năm đến nay, USD đã tăng 4,5%. Đồng USD tăng với 2 lý do: Thứ nhất, Fed có vẻ lưỡng lự hạ lãi suất, thứ hai là kinh tế Mỹ không suy thoái mà còn phục hồi tốt hơn năm ngoái. Điều này khiến USD tăng giá và các đồng nội tệ neo với USD đều bị giảm trong thời gian qua. “Cơ bản quan hệ cung cầu ngoại tệ tại Việt Nam vẫn ổn. Khi Fed bắt đầu hạ lãi suất, có thể từ quý III thì ngay lập tức tỷ giá sẽ bớt đi áp lực”, ông Lực nói. Trả lời câu hỏi về việc liệu có khả năng NHNN bán ngoại tệ, ông Lực cho rằng, NHNN sẽ phải tính toán cẩn thận, vì còn liên quan đến chuyện nhập khẩu vàng. Nếu thị trường ngoại hối biến động mạnh, NHNN cũng sẽ sẵn sàng can thiệp, bằng nhiều nguồn lực khác nhau. Các chuyên gia cũng nhìn nhận, NHNN nhiều khả năng sẽ có động thái phù hợp, trong đó không loại trừ việc bán ngoại tệ can thiệp. NGỌC MAI Một trong những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là thiếu đơn hàng ẢNH: NHƯ Ý Tỷ giá USD ngân hàng lập đỉnh mới lên trên 25.400 đồng/USD ẢNH: NHƯ Ý Không để khu vực tư nhân lép vế, lệch nhịp Tỷ giá lập đỉnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ can thiệp? Ngày 17/4, giá USD tại nhiều ngân hàng chạm mốc 25.442 đồng/USD. Nhiều chuyên gia dự báo, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ can thiệp và có thể bán ngoại tệ can thiệp thị trường. “Trong trường hợp luật pháp chưa rõ ràng, có nhiều cách hiểu khác nhau, nên cho doanh nghiệp áp dụng cách hiểu dễ nhất cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu thống nhất được nguyên tắc này, rủi ro trong thực thi chính sách giảm đáng kể”. TS PHAN ĐỨC HIẾU, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==