12 QUỐC TẾ n Thứ Tư n Ngày 17/4/2024 Sau khi lên nắm quyền năm 2022, Tổng thống Marcos Jr. đã cho phép lực lượng Mỹ tiếp cận thêm 4 căn cứ nữa, nâng tổng số căn cứ mà Mỹ được phép đưa quân tới luân chuyển lên 9. Quyết định này khiến Trung Quốc tức giận, vì 2 căn cứ mà Philippines cho quân đội Mỹ đưa quân tới nằm gần đảo Đài Loan của nước này. “Philippines không có kế hoạch lập thêm bất kỳ cơ sở nào hoặc mở thêm bất kỳ căn cứ nào nữa”, ông Marcos trả lời câu hỏi tại một diễn đàn ở Manila ngày 15/4. Khi được hỏi ông có lo lắng việc Philippines cho phép quân đội Mỹ tiếp cận nhiều căn cứ hơn sẽ kích động Trung Quốc ở Biển Đông hay không, Tổng thống Marcos nói rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ là để đáp trả các động thái của Trung Quốc. “Đây là phản ứng với những gì xảy ra trên Biển Đông, trước những hành động mà chúng ta phải đương đầu”, ông Marcos nói và nhắc đến việc các tàu hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng và chĩa laser để ngăn tàu Philippines vào những khu vực mà Bắc Kinh yêu sách. Ông cũng nhắc đến những vụ đâm va, chặn đường ngư dân và thả rào chắn để ngăn tàu Philippines vào bãi cạn Scarborough. Dưới thời Tổng thống Marcos, Philippines áp dụng chiến lược công khai các vụ việc, bằng cách cho phép các nhà báo lên tàu tuần tra của họ để chứng kiến hành động của lực lượng Trung Quốc. Trung Quốc đổ lỗi cho Philippines châm ngòi các cuộc đối đầu khi xâm nhập vào vùng Bắc Kinh có yêu sách, và từ bỏ thỏa thuận về việc rút một tàu hải quân cũ của Philippines, phương tiện đang đóng vai trò là tiền đồn của Manila ở cấu trúc tranh chấp. Tổng thống Marcos nói rằng ông không biết bất kỳ thỏa thuận nào như vậy và coi thỏa thuận này đã bị hủy bỏ nếu nó từng tồn tại. Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định “cam kết sắt đá” của Washington trong bảo vệ các đồng minh Thái Bình Dương, khi ông chủ trì hội nghị thượng đỉnh ba bên với Tổng thống Marcos và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tại Nhà Trắng. Ông Biden nhắc lại rằng Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines nếu lực lượng, máy bay hoặc tàu của nước này bị tấn công vũ trang. Khi được hỏi khi nào Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951 giữa Mỹ và Philippines sẽ được kích hoạt trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines, Tổng thống Marcos dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói rằng điều đó có thể xảy ra “nếu bất kỳ quân nhân Philippines nào thiệt mạng trong một cuộc tấn công của nước ngoài”. BÌNH GIANG (theo AP) Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết, chính quyền của ông không có kế hoạch cho phép Mỹ tiếp cận thêm căn cứ quân sự nào nữa. Ông cũng nhấn mạnh rằng, sự hiện diện quân sự của Mỹ tại nhiều căn cứ của nước này hiện nay là do một số vấn đề trên vùng biển tranh chấp. TỔNG THỐNG PHILIPPINES: Sẽ không cho quân đội Mỹ tiếp cận thêm căn cứ nào nữa Trẻ con xưa có một trò chơi dễ mà khó - hai đứa chằm chằm nhìn nhau, ai chớp mắt trước bị coi là kém bản lĩnh hơn, yếu thế hơn, bị xử thua, nhưng cả hai và đám bạn vây quanh đều cười vui. Người lớn giờ cũng chơi trò này nhưng ở cấp độ quốc gia và trên mặt trận quân sự, với hậu quả thường là vòng xoáy bạo lực “ăn miếng trả miếng”, người dân các nước liên quan và nhiều quốc gia khác lãnh đủ. Mấy thập kỷ qua, Israel coi Iran là đối thủ lớn nhất, trong khi Iran tuyên bố họ muốn xóa Israel khỏi bản đồ thế giới. Iran hậu thuẫn nhiều nhóm vũ trang mà Israel coi là mối đe dọa, như Hezbollah, Hamas… (Hamas ngày 7/10/2023 đột kích Israel, giết hơn 1.100 người, bắt cóc khoảng 250 con tin; nay còn giữ hơn 100 con tin). Iran cũng ủng hộ các hành động chống Israel và Mỹ, như việc không kích của Houthi ở Yemen, của Hezbollah ở Li-băng, của Lực lượng kháng chiến Hồi giáo ở Iraq và Syria… Vì vậy, những năm gần đây tại Syria, Israel tích cực thực hiện một chiến dịch quân sự đặc biệt có thể coi là “cuộc chiến giữa các cuộc chiến” nhằm vào các chuyến hàng chở vũ khí của Iran tới Li-băng (nơi đóng chân của lực lượng Hezbollah hùng mạnh được coi là một “nhà nước trong nhà nước”). Israel cũng có nhiều hoạt động bí mật nhằm vào chương trình hạt nhân, căn cứ quân sự, cơ sở hạ tầng năng lượng của Iran. Tính riêng giai đoạn 2010-2012, bốn nhà khoa học hạt nhân của Iran bị đánh bom hoặc bắn chết; phía Iran cáo buộc Israel, cụ thể là cơ quan tình báo Mosad, đứng đằng sau các vụ ám sát. Các cơ quan tình báo phương Tây và một số quan chức Mỹ xác nhận sự liên quan của phía Israel. Ngày 3/1/2020, máy bay không người lái Mỹ phóng tên lửa giết chết trung tướng Qasem Soleimani, lãnh đạo Quds (đơn vị chịu trách nhiệm chính cho các hoạt động quân sự ngoài lãnh thổ của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran - IRGC). Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, tuyên bố “đòn trả đũa tàn khốc đang chờ những kẻ giết hại tướng Soleimani”. Đòn trả đũa tàn khốc chưa tới thì ngày 1/4/2024, tòa nhà lãnh sự trong Đại sứ quán Iran ở thủ đô Damascus của Syria hứng tên lửa, khiến 13 người thiệt mạng, gồm 7 thành viên cấp cao (trong đó có 2 thiếu tướng) của IRGC. Tâm lý chung của giới lãnh đạo là không thể để đối thủ truyền kiếp “được đằng chân lân đằng đùi”; tuyên bố của mình không thể là lời nói suông không trọng lượng, mà nói phải có người nghe, đe phải có người sợ; đối thủ cùng đồng minh phải nể mặt, không dám khinh nhờn… Đêm 13 rạng sáng ngày 14/4/2024, lần đầu tiên từ lãnh thổ của mình, Iran không kích Israel. Tuy hầu hết trong số hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái Iran bị hệ thống phòng thủ của Israel bắn hạ hoặc bị lực lượng Mỹ, Pháp, Anh, Jordan và Ả-rập Xê-út đánh chặn; chỉ có hai căn cứ không quân bị hư hại nhẹ, nhưng chắc chắn giới chức Israel không thể không trả đũa cuộc tấn công đầu tiên của Iran. Nhiều đồng minh đang bày tỏ ủng hộ quyền đáp trả, quyền tự vệ của Israel; có nghị sĩ Mỹ còn kêu gọi Tổng thống Joe Biden hạ lệnh trả đũa Iran. Thực tế, ông Biden không muốn xung đột Israel-Iran lan rộng ra Trung Đông trong bối cảnh bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần, tuyên bố không tham gia các hành động trả đũa của Israel, yêu cầu Israel “suy nghĩ cẩn thận và có chiến lược” trước khi phản ứng. Nếu Israel trả đũa kịch liệt, nước này sẽ sa lầy vào một chiến trường mới chắc chắn khốc liệt hơn Dải Gaza vì nguồn lực quân sự có hạn, vì Iran có chỉ số hỏa lực quốc gia (GFC) tương đối cao là 14/145, trong khi GFC của Israel là 17. Theo giới chuyên gia, dù sức mạnh và độ tinh vi của các lực lượng vũ trang Iran, nhất là không quân, tăng-thiết giáp, không bằng Israel, nhưng Iran được coi có sức mạnh quân sự hàng đầu Trung Đông, xét về mặt vũ khí, khí tài, sự gắn kết, kinh nghiệm và chất lượng nhân lực. Ngoài ra, Israel sẽ bị cô lập hơn trên trường quốc tế. Đã có quá nhiều tang thương ở Dải Gaza từ khi Israel mở chiến dịch tấn công trên không, trên bộ; hơn 33.000 người Palestine đã thiệt mạng. Nhiều người dân Israel vẫn đang chỉ trích Thủ tướng Israel đã không chặn được cuộc đột kích của Hamas, chưa giải cứu được số con tin còn lại. Tuy nhiên, không ai muốn chớp mắt trong trò “trừng mắt” hay bẻ lái trong trò “đâm xe trực diện”. Nội các chiến tranh Israel đã bàn phương án đáp trả, vấn đề chỉ là thời gian và cách thức thực hiện. Trước mắt, mục tiêu nhẹ nhất có thể là một vài cơ sở hạ tầng, căn cứ quân sự ít nhạy cảm nào đó. Mục tiêu nặng nhất có thể là cơ sở hạt nhân của Iran (đồng nghĩa với việc chấp nhận viễn cảnh Iran sẽ dội tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân vào Israel để trả đũa, hoặc chí ít Hezbollah tham gia tấn công Israel, Iran đóng cửa vịnh Ba Tư…). Mục tiêu trung bình có thể là một vài căn cứ quân sự Iran dùng để phát động không kích Israel cuối tuần qua. Lâu dài, mục tiêu có thể lại là những cá nhân, tổ chức bị Israel liệt vào hàng nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Dù mục tiêu là gì thì thiệt hại đều phát sinh, cả trước mắt và lâu dài. Bài học xung đột Israel-Hamas, Nga-Ukraine… vẫn còn đó. Chỉ mong giới lãnh đạo không chỉ cân đối bài toán thể diện quốc gia, lợi ích quốc gia mà còn cân nhắc quyền và lợi ích chính đáng của các nước khác, tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế. Để trò chơi (trẻ con) là trời cho, là nhảy chân sáo; không phải là trò chơi (người lớn) là trời phạt, là máu chảy đầu rơi… THÁI AN Chủ tịch Trung Quốc đưa ra 4 nguyên tắc giải quyết khủng hoảng Ukraine Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 16/4 gặp Thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Bắc Kinh và hai nhà lãnh đạo trao đổi quan điểm về cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Ông Tập nhấn mạnh, trong tình hình hiện tại, để ngăn xung đột vượt khỏi tầm kiểm soát, tất cả các bên nên hợp tác khôi phục hòa bình càng sớm càng tốt. Nhằm đạt được mục đích này, ông đề xuất bốn nguyên tắc. “Đầu tiên, chúng ta nên ưu tiên duy trì hòa bình, ổn định, không tư lợi. Thứ hai, chúng ta nên hạ nhiệt tình hình, không đổ thêm dầu vào lửa. Thứ ba, chúng ta cần tạo điều kiện để lập lại hòa bình, kiềm chế gia tăng căng thẳng. Thứ tư, chúng ta nên giảm tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới và kiềm chế làm suy yếu sự ổn định của chuỗi cung ứng - công nghiệp toàn cầu”, ông Tập nói. Thủ tướng Scholz có chuyến thăm chính thức Bắc Kinh từ ngày 14-16/4. Đây là chuyến thăm thứ hai của ông tới Trung Quốc trên cương vị thủ tướng Đức. Tháp tùng ông Scholz có các bộ trưởng môi trường, nông nghiệp và giao thông. Phái đoàn cũng bao gồm đại diện các công ty hàng đầu của Đức, đặc biệt là Siemens, BMW và Mercedes-Benz. MINH HẠNH (theo Xinhua, Tass) BÌNH LUẬN QUỐC TẾ Oan oan tương báo Binh sĩ Mỹ và Philippines tập trận chung ẢNH: US NAVY
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==