KINH TẾ 5 n Thứ Năm n Ngày 11/4/2024 Từ ngày 1/1/2024, Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu ở mức 15% với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất 750 triệu Euro (khoảng 800 triệu USD) trở lên trong 2 năm. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam. Cơ quan thuế ước tính, ngân sách sẽ thu được hơn 14.600 tỷ đồng từ khoảng 122 tập đoàn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. Trong bối cảnh các ưu đãi miễn, giảm thuế không còn hiệu quả, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã có đề xuất và đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư. Theo Bộ KH&ĐT, về nguyên tắc, Việt Nam có thể không có phản ứng chính sách và giữ nguyên ưu đãi cho các dự án đã cấp trước đó. Việc này không ảnh hưởng đến cam kết của Việt Nam với nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp, mức ưu đãi mà Việt Nam đã cấp sẽ là vô nghĩa với nhà đầu tư. Nhiều quốc gia cũng đang chạy đua quyết liệt, thiết kế chính sách riêng để bắt kịp xu thế. Dự thảo nghị định về thành lập quỹ đề xuất 6 đối tượng được hưởng hỗ trợ từ Quỹ hỗ trợ đầu tư, bao gồm: doanh nghiệp có dự án đầu tư trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm công nghệ cao; doanh nghiệp công nghệ cao; doanh nghiệp có dự án ứng dụng công nghệ cao; doanh nghiệp có dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển; doanh nghiệp có dự án xanh/tăng trưởng xanh trọng điểm; doanh nghiệp Việt Nam dẫn dắt, tiên phong. CHI HỖ TRỢ NHƯ THẾ NÀO? Theo dự thảo nghị định, Quỹ hỗ trợ đầu tư sẽ chi hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho chi phí đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D); chi phí đầu tư tạo tài sản cố định; chi phí sản xuất sản phẩm công nghệ cao; chi phí đầu tư hệ thống công trình hạ tầng xã hội. Các khoản hỗ trợ từ quỹ mà doanh nghiệp được nhận không tính vào thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Quỹ hỗ trợ đầu tư hoạt động theo mô hình là đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính. Góp ý cho dự thảo nghị định này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đề xuất nâng mức hỗ trợ tối đa chi phí R&D của doanh nghiệp, ví dụ tăng lên 75% (trong trường hợp doanh nghiệp thuê một đơn vị của Việt Nam để thực hiện hoạt động R&D, như một trường đại học, viện nghiên cứu), thay vì 50% như dự thảo nghị định nêu. Cơ chế này sẽ khuyến khích các doanh nghiệp cộng tác chặt chẽ hơn với các cơ sở nghiên cứu trong nước, từ đó giúp nâng cao năng lực cho các đơn vị này, lan tỏa đến sự phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam. Cũng theo VCCI, quy định về quy trình hỗ trợ tại dự thảo hiện vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, khó dự đoán. “Đứng từ góc độ doanh nghiệp chuẩn bị đầu tư, không có gì chắc chắn họ sẽ được hỗ trợ dù đã thuộc đối tượng và thực hiện đúng các hoạt động được nêu trong nghị định. Sự thiếu chắc chắn này sẽ làm giảm hiệu quả thu hút cũng như giữ chân nhà đầu tư, trong khi ngân sách vẫn phải chi tiền hỗ trợ”, VCCI lo ngại. VCCI cho rằng, Nhà nước có thể cân đối lại bằng cách giảm mức hỗ trợ, đặc biệt là các chi phí như tạo tài sản cố định, chi phí sản xuất và chi phí vốn vay. “Mức hỗ trợ thấp nhưng chắc chắn và dự đoán được sẽ có tác dụng thu hút đầu tư tốt hơn so với mức hỗ trợ cao nhưng không dự đoán được”, VCCI đề nghị. Theo đại diện của Canon Việt Nam, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, có quy mô lớn và có đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam. Tuy nhiên, dự thảo đang đưa ra nhiều điểm để hỗ trợ cho các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghệ cao. Do đó, Canon Việt Nam đề nghị bổ sung thêm các doanh nghiệp đáp ứng cả 3 điều kiện: sản xuất sản phẩm điện tử có ứng dụng công nghệ cao; có quy mô vốn đăng ký đầu tư từ 4.800 tỷ đồng trở lên; sử dụng từ 15.000 lao động thường xuyên trở lên căn cứ theo hồ sơ nộp bảo hiểm xã hội. Với nguồn thu tăng thêm, nhóm chuyên gia từ Trường Đại học Kinh tế Quốc dân khuyến nghị, Việt Nam cần có kế hoạch sử dụng một cách hiệu quả nhất. Chính phủ cũng cần tiếp tục đẩy mạnh và tăng cường các kênh đối thoại, tham vấn ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, đơn vị tư vấn thuế chuyên nghiệp. VIỆT LINH Khi thuế tối thiểu toàn cầu (TTTC) được áp dụng (từ đầu năm 2024), các ưu đãi miễn, giảm thuế không còn hiệu quả, việc lập quỹ hỗ trợ các doanh nghiệp FDI lớn được tính đến. Từ nguồn thu tăng thêm, quỹ dự kiến hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho 6 đối tượng, tuy nhiên vẫn còn một số băn khoăn xoay quanh việc sử dụng, quản lý quỹ. ÁP THUẾ TỐI THIỂU TOÀN CẦU: Áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, các ưu đãi miễn, giảm thuế không còn hiệu quả ẢNH MINH HOẠ: NHƯ Ý Băn khoăn lập Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp FDI Theo tính toán, cơ quan thuế ước tính ngân sách sẽ có thêm hơn 14.600 tỷ đồng thu từ 122 tập đoàn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Quỹ hỗ trợ đầu tư được đề xuất thành lập từ nguồn thu tăng thêm khi thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu. Nhiệm vụ của quỹ gồm: tiếp nhận, quản lý và sử dụng các nguồn ngân sách nhà nước cấp cho quỹ, thực hiện chi hỗ trợ đầu tư đúng cho các đối tượng đáp ứng điều kiện và được hưởng hỗ trợ; hỗ trợ hội đồng xét duyệt lựa chọn tư vấn thẩm tra... Bộ GTVT vừa có văn bản báo cáo Chính phủ về phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc phân kỳ đạt quy mô hoàn chỉnh. Theo đó, trên cơ sở tổng hợp phương án đề xuất của các địa phương và chủ đầu tư, Bộ GTVT đề xuất: Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe dài khoảng 689 km đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh (riêng cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình đạt quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh), với tổng mức đầu tư khoảng 87.481 tỷ đồng. Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế dài khoảng 2.141 km theo quy mô quy hoạch, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 425.705 tỷ đồng. Theo Bộ GTVT, trong điều kiện nguồn vốn nhà nước còn hạn chế, việc cân đối ngay khoảng 500.000 tỷ đồng ngân sách để đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ trong giai đoạn hiện nay là khó khả thi. Do đó, để phù hợp với khả năng cân đối nguồn vốn, Bộ GTVT đề xuất một số tiêu chí ưu tiên đầu tư gồm: Các đoạn tuyến trên trục cao tốc Bắc - Nam phía Đông; Các tuyến đường cao tốc đang khai thác, đang đầu tư theo quy mô phân kỳ 2 làn xe nhu cầu vận tải có xu hướng tăng nhanh và một số đoạn tuyến cần đầu tư nâng cấp để khai thác đồng bộ với đoạn liền kề đã mở rộng... Trên cơ sở các tiêu chí này, Bộ GTVT đề xuất 4 nhóm dự án được đề xuất ưu tiên đầu tư. Theo đó, nhóm thứ nhất đầu tư nâng cấp 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách, với sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 55.318 tỷ đồng. Trong đó, vốn nhà nước khoảng 15.034 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư huy động khoảng 40.284 tỷ đồng. Các dự án trong nhóm thứ nhất gồm: Đoạn La Sơn - Hòa Liên dài 66 km, nâng cấp từ quy mô từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh (cần khoảng 3.011 tỷ đồng); Đoạn Cam Lộ - La Sơn dài 98 km, nâng cấp từ quy mô 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh (cần khoảng 7.000 tỷ đồng); Đoạn Cao Bồ - Mai Sơn dài 15 km, nâng cấp từ 4 làn xe hạn chế lên quy mô 6 làn (cần khoảng 1.995 tỷ đồng); Đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận dài 51 km, nâng cấp từ quy mô 4 làn xe hạn chế lên 6 làn xe theo phương thức PPP; Đoạn Hòa Lạc - Hòa Bình dài 26 km, nâng cấp quy mô từ 2 làn xe lên 6 làn xe theo phương thức PPP. Nhóm thứ hai gồm đầu tư nâng cấp 3 tuyến cao tốc nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải và khai thác đồng bộ với các đoạn cao tốc liền kề đã khai thác, đang đầu tư quy mô 4 làn xe. Tổng nhu cầu vốn nhà nước khoảng 18.683 tỷ đồng. Các dự án trong nhóm thứ hai là: Đoạn Yên Bái - Lào Cai (dài 83km) đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 7.256 tỷ đồng; Đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới dài 40 km nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh (cần khoảng 8.167 tỷ đồng); Đoạn 12 km qua địa phận TP.Hải Phòng và tỉnh Thái Bình trên tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng nâng cấp theo quy mô 4 làn hoàn chỉnh (cần khoảng 3.260 tỷ đồng). Nhóm thứ ba là nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe còn lại đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Sơ bộ nhu cầu vốn khoảng 50.837 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương. Các dự án này gồm: Đoạn Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1 dài khoảng 104 km (cần khoảng 9.312 tỷ đồng); Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu giai đoạn 1 dài 66 km (cần khoảng 14.125 tỷ đồng); Đoạn Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1 dài 93 km (cần khoảng 9.500 tỷ đồng); Tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam dài 17 km (cần khoảng 1.420 tỷ đồng); Đoạn Chơn Thành - Đức Hòa dài 84 km (cần khoảng 16.480 tỷ đồng). Nhóm thứ tư là nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế còn lại. DƯƠNG HƯNG Cần khoảng 500.000 tỷ “lên đời” cao tốc phân kỳ Để đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) tính toán mất khoảng 500.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong điều kiện ngân sách khó khăn, Bộ GTVT đề xuất ưu tiên vốn ngân sách cho 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách, với sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 55.318 tỷ đồng. Tuyến Cam Lộ - La Sơn được Bộ GTVT đề xuất ưu tiên vốn cấp bách để nâng cấp
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==