nhưng chính sự kiệm lời, không cố gắng diễn giải cảm xúc đó lại khiến nỗi đau và sự bất lực trở nên “toàn cầu”. Oscar, trong trường hợp này, đã vinh danh một cách quan sát con người. Ký sinh trùng (Parasite) cũng thế, bộ phim không cố gắng giải thích Hàn Quốc với thế giới, hay là diễn giải về bất bình đẳng xã hội, đạo diễn Bong Joon-ho chỉ đặt máy quay vào một căn nhà bán hầm, một biệt thự trên cao, những bậc thang, những con dốc, và để không gian sống tự nói lên sự phân tầng giai cấp. Khán giả ở bất cứ đâu cũng có thể hiểu câu chuyện ấy, cảm nhận được sự chênh lệch vô hình giữa những tầng lớp xã hội trong đời sống của chính mình. “Viện Hàn lâm không cần phim “hay theo chuẩn Hollywood”, càng không cần phim cố gắng làm vừa lòng thị hiếu toàn cầu. Điều Oscar tìm kiếm là những tác phẩm không giống Hollywood nhưng vẫn chạm được cảm xúc con người ở khắp nơi. Phim châu Á thành công vì họ không tự thu nhỏ mình để “hội nhập”, mà ngược lại, đi đến tận cùng trải nghiệm văn hóa của chính mình”, đạo diễn Trần Lan Anh bình luận. HẠNH ĐỖ 9 n Thứ Hai n Ngày 22/12/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ Cho đến nay, bộ phim tiếng Việt duy nhất lọt vào vòng đề cử Oscar chính là Mùi đu đủ xanh của đạo diễn Trần Anh Hùng Khi Y-Concert chưa diễn ra cộng đồng mạng đã bình luận rôm rả: Nếu có hạng vé… nằm thì đó sẽ là hạng vé “cháy” đầu tiên của Y-Concert. Đu concert nói chung đều cần sức khoẻ tốt, Y-Concert kéo dài mức kỷ lục càng cần dồi dào năng lượng gấp đôi, gấp ba. Một concert ban đầu tưởng khó bùng nổ như mong đợi vì nghi ngại về thời gian lê thê, về cuộc “hội nhập” của các anh trai, chị đẹp, tân binh toàn năng… không khéo lại thành “lẩu thập cẩm” song Y-Concert đã đập tan hoài nghi, vươn lên thành đại nhạc hội siêu khổng lồ của năm 2025. Vũ trụ Yeah 1 (đơn vị tổ chức) bây giờ được fan yêu thương đặt cho biệt danh mới Đế chế Dê Thị mở cửa đón khách lúc 7 giờ sáng, ngày 20/12/2025, bắt đầu trình diễn lúc 14 giờ cùng ngày, tàn cuộc lúc 0h 25 phút sáng 21/12/2025. Theo công bố, Y-Concert hút 60 ngàn khán giả. Song người ta nghi ngờ độ chính xác của con số này. Một số khán giả cho rằng nên cộng thêm 10 ngàn khán giả nữa mới chính xác. Song rất nhiều khán giả khẳng định: Phải cỡ hơn 80 ngàn khán giả mới chuẩn. Y-Concert chắc chắn là “ứng cử viên” cho đêm diễn hút nhiều khán giả nhất năm 2025. Không chỉ so với các concert nội, Y-Concert dám so về lượng khán giả ngay với concert của sao quốc tế diễn ra tại Việt Nam như G-Dragon. Trong hai đêm G-Dragon tại Việt Nam, hút khoảng 100 ngàn khán giả, mỗi đêm đón chừng 50.000 khán giả. Vẫn chưa hết những kỷ lục. Y-Concert đem đến một “bữa tiệc” hoành tráng đến mức gây sốc ngay cả với người làm nghề. Đạo diễn hình ảnh (DOP) nổi tiếng Trần Film (Trần Quốc Vương) cảm thán: “Chiếc sân khấu to nhất Trần Film từng quay”. Sân khấu được tập đoàn Yeah1 công bố: Trải dài 240 m, cao 4 tầng. Khán giả đánh giá: Sân khấu Y-Concert gấp hơn 2 lần chiều dài sân bóng đá, hiếm thấy không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới. Tổng diện tích hệ thống LED lên đến 2.1600 m2, lớn hơn rất nhiều so với concert Anh trai vượt ngàn chông gai day 5 và 6 (1.534 m), đạt mức diện tích lớn nhất trong các concert tại Việt Nam, cũng là một trong những hệ thống lớn nhất Đông Nam Á, đảm bảo phần nhìn cuốn hút ngay cả với những khán giả ở xa sân khấu. Hệ thống ánh sáng với hơn 2.000 đèn các loại cùng 600 đèn sàn chuyên biệt, đủ biến đêm thành ngày. Hệ thống âm thanh 16 dây loa với tổng số hơn 200 loa đồng bộ, không khán giả nào phải than không nghe thấy gì. Hệ thống điều khiển âm thanh ánh sáng đều thuộc hàng “khủng”. Ngay cả cổng chào Y-Concert cũng chẳng chịu nhường kỷ lục về độ to cho các concert khác. Nhiều fan còn hào hứng chỉ ra: Y-Concert rất chịu khó trải thảm, tạo nên không gian sang chảnh và tạo cho khán giả cảm giác được là “thượng đế”. Lực lượng Gai con tụ tập ở Y-Concert rất đông. Có khán giả bật khóc khi nghe bài Hỏa Ca. Họ đòi thêm một “liều” hoả ca với đầy đủ các anh tài. Không chỉ fan Anh trai vượt ngàn chông gai mà fan Chị đẹp đạp gió, Tân binh toàn năng, Gia đình Haha đều lên tiếng đòi thêm đêm diễn thứ hai tại TP.HCM, tình hình tương tự như thời điểm đang diễn ra chuỗi concert Anh trai vượt ngàn chông gai. Những kỷ lục hoành tráng từ Y-Concert một mặt chứng tỏ công nghệ giải trí ở ta đang tiến những bước rất nhanh, cũng chứng tỏ khán giả ở ta rất sung và chịu chi cho giải trí. Mặt khác, khi Y-Concert xác lập tiêu chí mới cho sự kiện âm nhạc lớn ở Việt Nam qua hàng loạt kỷ lục sẽ làm khó những concert không đảm bảo chất lượng nghe, nhìn. Một khi đã được thưởng thức “đại tiệc”, khán giả sẽ khó tính hơn trong “chấm” điểm. Ngay lúc này, khán giả Y-Concert đã bắt đầu so đại nhạc hội 10 tiếng với concert ở Hàn Quốc và tự tin “đồ nhà” bây giờ ngon không kém “hàng nhập ngoại”. ĐÀO NGUYÊN Kỷ lục Y-Concert Các anh tài trên sân khấu Y-Concert Không có concert nào ở Việt Nam cạnh tranh nổi về thời lượng so với Y-Concert: Kéo dài hơn 10 tiếng liên tục. Có lẽ đây cũng là concert quy tụ lực lượng nghệ sĩ biểu diễn đông nhất, hơn 50 nghệ sĩ, thuộc nhiều thế hệ đến từ các chương trình khác nhau: Anh trai vượt ngàn chông gai, Chị đẹp đạp gió, Gia đình Haha, Tân binh toàn năng. Việc phim Việt chưa đột phá được “ải” Oscar liên quan rất lớn đến năng lực lan tỏa, định vị và xây dựng hình ảnh quốc gia trong không gian văn hóa toàn cầu. Điện ảnh không tồn tại đơn lẻ, nó luôn đi cùng một hệ sinh thái gồm chính sách, truyền thông quốc tế, mạng lưới phát hành, các liên hoan phim và một câu chuyện quốc gia được kể bền bỉ. Hàn Quốc không “tình cờ” có Ký sinh trùng thắng Oscar, mà bộ phim ấy đứng trên nền của làn sóng Hallyu đã được kiến tạo suốt hàng chục năm, từ âm nhạc, truyền hình đến điện ảnh, với chiến lược xuất khẩu văn hóa rõ ràng và dài hơi. Trên thực tế, phim Việt thường ra thế giới trong trạng thái đơn độc, thiếu sự hậu thuẫn về truyền thông, thiếu mạng lưới vận động giải thưởng... Thất bại ở Oscar, vì thế, không chỉ là câu chuyện nghệ thuật, mà phản ánh giới hạn của chiến lược văn hóa quốc gia, tương tự như việc văn học Việt Nam nhiều năm chưa chạm được Nobel. Đó là bài toán dài hạn, không thể giải quyết bằng một vài tác phẩm đơn lẻ. Nhà phê bình Hoàng Ngọc Kiên quyết sống sót” của ngư dân Lý Hòa chính là loại thuyền họ sử dụng. Đó là thuyền bơ nan - loại thuyền truyền thống có đáy thon tròn, hình dáng như con lật đật. Khi gặp sóng lớn, thuyền có thể bị nghiêng mạnh, nhưng rất khó chìm hẳn. Sóng đánh qua, thuyền lại tự cân bằng, nổi lên mặt nước. “Thuyền ni nhỏ, nhưng đáy thon tròn nên chịu sóng tốt. Gió cấp 5, cấp 6 còn cầm cự được, miễn là mình biết cách né sóng, chọn thời điểm vào bờ” - anh Trần Chung giải thích. Kinh nghiệm ấy không có trong sách vở, mà được trả giá bằng hàng chục năm lênh đênh. Ngư dân Lý Hòa thuộc lòng từng luồng sóng, từng con nước. Họ biết khi nào nên tiến, khi nào phải lùi, lúc nào buộc phải thả trôi để chờ sóng dịu lại. Thế nhưng, biển không phải lúc nào cũng tuân theo kinh nghiệm con người. Người dân trong làng Lý Hòa vẫn còn nhắc về một buổi bình minh cách đây hơn chục năm - buổi sáng mà cả làng như chết lặng. Hôm ấy, biển cũng bình thường như bao ngày gió chướng khác, hàng chục chiếc thuyền bơ nan ra khơi từ rất sớm. Không ai ngờ, chỉ trong chốc lát, một cơn giông lốc bất ngờ ập đến. Gió xoáy dữ dội, sóng dựng đứng, bầu trời tối sầm như bị nuốt chửng. Chỉ trong tích tắc, hàng chục chiếc thuyền bơ nan bị sóng đánh chìm. Biển biến thành cơn cuồng nộ, không cho con người cơ hội chống trả. Ngư dân chỉ còn cách bám lấy những vật dụng mang theo có thể nổi trên mặt nước, bơi trong tuyệt vọng để tìm đường vào bờ. “Có người bơi hơn 4km mới vô được đất liền” - một lão ngư kể lại, giọng vẫn run lên dù câu chuyện đã lùi xa hơn chục năm. Điều kỳ lạ là trong thảm họa ấy, không một ai thiệt mạng. Tất cả đều nhờ kinh nghiệm đi biển, sức vóc dẻo dai và ý chí sinh tồn mãnh liệt của những người đàn ông đã quen đối mặt với sóng gió từ thuở thiếu niên. Nhưng ký ức đó vẫn là lời cảnh báo nhắc nhở mỗi khi họ đẩy thuyền ra khơi. NHỮNG ÁNH MẮT CHỜ NƠI BÃI CÁT Đánh bắt mùa gió chướng không chỉ nguy hiểm lúc ở ngoài khơi, mà nguy hiểm ngay cả khi đưa thuyền ra, vào bờ. Sóng ven bờ mùa này thường cao hơn 2 mét, dồn dập, xoáy mạnh. Chỉ cần một chút sơ sẩy, thuyền có thể bị sóng đánh úp ngay trước mắt người thân đứng chờ trên bãi cát. Chính vì vậy, những người bám biển mùa này phần lớn là ngư dân trung niên, dạn dày kinh nghiệm. Họ chấp nhận hiểm nguy để lo cho gia đình, cho con cái học hành. “Đầu tháng 10 âm lịch năm nay, tụi tui bị úp thuyền cách bờ chừng 50 mét. May mà bà con trên bờ đông, quăng dây kịp thời”, anh Chung kể lại, giọng trầm xuống. Những ngày cuối tháng 10 âm lịch, bờ biển làng Lý Hòa lúc nào cũng có người đứng dõi ra khơi. Đó là vợ, là mẹ, là con của những ngư dân đang mưu sinh giữa sóng dữ. Khi thuyền vào bờ, đám đông lại ùa ra, sẵn sàng ứng cứu nếu có sự cố. Và khi những chiếc thuyền bơ nan nhỏ bé cập bờ an toàn, mang theo đầy cá tôm, những tiếng hỏi han, những nụ cười nhẹ nhõm vang lên, xua tan phần nào cái lạnh cắt da của mùa Đông khắc nghiệt. Giữa mùa gió chướng, biển động và hiểm nguy luôn rình rập, ngư dân Lý Hòa vẫn bền bỉ ra khơi. Bởi với họ, biển không chỉ là kế sinh nhai, mà còn là máu thịt, là nghề tổ tiên để lại - nghề được giữ gìn bằng cả kinh nghiệm, mồ hôi và đôi khi là sự đánh cược với sinh mạng con người. H.N Những ánh mắt chờ nơi bờ cát Theo ông Phạm Việt Tùng, Trưởng phòng Kinh tế xã Đông Trạch, toàn xã hiện có hơn 100 chiếc thuyền nhỏ đánh bắt gần bờ. Chính quyền địa phương thường xuyên phối hợp với bộ đội Biên phòng tuyên truyền, khuyến cáo người dân không ra biển khi biển động mạnh. Nhưng với nhiều ngư dân, giữa an toàn và miếng cơm manh áo, ranh giới ấy đôi khi rất mong manh. Hai vợ chồng ngư dân cùng nhau gỡ mẻ cá còn vướng lưới vừa cập bờ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==