Theo Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành, mục tiêu đến năm 2035 là giảm ít nhất 15% tổng lượng phát thải khí nhà kính của ngành trồng trọt so với năm cơ sở 2020. Đồng thời, mỗi địa phương sẽ triển khai các mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng, tiến tới hình thành những mô hình canh tác đáp ứng yêu cầu phát triển tín chỉ các-bon theo chuẩn mực quốc tế. Một trong những cơ sở quan trọng để thúc đẩy than sinh học ở Việt Nam là tiềm năng rất lớn từ phụ phẩm nông nghiệp. Theo Viện Môi trường nông nghiệp (IAE), mỗi năm nước ta phát sinh khoảng 93,6 triệu tấn phụ phẩm trồng trọt, trong đó hơn 52% đã được thu gom và sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau. Các nguồn phụ phẩm như rơm rạ, trấu, vỏ cà phê, lõi ngô, vỏ dừa, vỏ điều, bùn bã… phân bố rộng khắp các vùng sinh thái, có thể cung cấp nguyên liệu ổn định cho sản xuất than sinh học quy mô lớn. MẮT XÍCH QUAN TRỌNG TRONG TRỒNG TRỌT GIẢM PHÁT THẢI Than sinh học được tạo ra từ quá trình nhiệt phân sinh khối trong điều kiện yếm khí, mang đặc tính bền vững cao khi đưa vào đất. Nhiều nghiên cứu và mô hình thực tiễn cho thấy than sinh học giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng độ tơi xốp, giữ ẩm, hạn chế rửa trôi và xói mòn, đặc biệt hiệu quả đối với đất bạc màu, đất cát và đất phèn. Bên cạnh đó, than sinh học còn làm tăng hiệu quả sử dụng phân bón, giảm thất thoát dinh dưỡng và hạn chế sự phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh trong đất. Đáng chú ý, việc sử dụng than sinh học kết hợp với phân bón hữu cơ góp phần giảm phát thải khí mê-tan (CH4) từ ruộng lúa và khí nitơ oxit (N2O) từ quá trình sử dụng phân đạm - hai loại khí nhà kính chính trong lĩnh vực trồng trọt. Thực tế triển khai tại nhiều địa phương cho thấy hiệu quả rõ rệt của than sinh học. Tại Bắc Ninh, mô hình thu hồi phụ phẩm cây trồng để sản xuất than sinh học bón cho lúa và hoa màu giúp tăng hiệu quả phân bón, đồng thời giảm phát thải CH4 và N2O, theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Ở Quảng Trị, than sinh học từ rơm rạ và thân lá ngô được sử dụng để cải thiện độ phì đất, giảm lượng phân hóa học. Tại Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều mô hình sử dụng than sinh học từ vỏ cà phê, vỏ dừa cho thấy hiệu quả tích cực trong cải tạo đất và nâng cao năng suất cây trồng lâu năm. Về thị trường, theo đánh giá của cơ quan quản lý, khoảng 90% sản lượng than sinh học hiện nay được tiêu thụ trong lĩnh vực nông nghiệp, chủ yếu phục vụ cải tạo đất, làm giá thể cây trồng và nguyên liệu sản xuất phân bón hữu cơ. Xu hướng sắp tới là phát triển các sản phẩm than sinh học có giá trị gia tăng, gắn với nhãn “phát thải thấp”, đồng thời mở rộng sang các lĩnh vực như xử lý môi trường, thức ăn chăn nuôi, than hoạt tính… THƯ NGUYỄN Đề án sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt cùng Kế hoạch hành động đi kèm được xem là nền tảng chính sách cụ thể và rõ ràng nhất để thúc đẩy sản xuất và ứng dụng than sinh học trong giai đoạn 2025-2035. 13 nThứ Hai n Ngày 22/12/2025 Trong lộ trình thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi sang nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn, Việt Nam đang ngày càng chú trọng đến vai trò của than sinh học (biochar). Không chỉ là giải pháp kỹ thuật trong cải tạo đất, than sinh học còn được xác định là công cụ quan trọng giúp ngành trồng trọt giảm phát thải, nâng cao giá trị phụ phẩm và mở ra cơ hội tiếp cận thị trường tín chỉ các-bon. Thúc đẩy phát triển than sinh học Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Bạc Liêu - Chi cục Kiểm lâm Cà Mau, sau khi sắp xếp lại bộ máy theo mô hình chính quyền hai cấp, đơn vị đã tiếp nhận toàn bộ chức năng, nhiệm vụ quản lý lâm nghiệp và bảo vệ ĐVHD từ tháng 9/2025, qua đó duy trì ổn định tình hình và hạn chế phát sinh các vụ việc nghiêm trọng. Hiện nay, khu vực Bạc Liêu có hơn 4.600 ha rừng trong quy hoạch ba loại rừng và gần 1.000 ha rừng ngoài quy hoạch. Đây là không gian sinh thái quan trọng, gắn liền với sinh cảnh của nhiều loài động vật hoang dã, đặc biệt là chim di cư và các loài thủy sinh, bán thủy sinh. Trên địa bàn cũng có hơn 1.250 hộ, cơ sở gây nuôi ĐVHD, đặt ra yêu cầu cao về kiểm soát nguồn gốc, điều kiện nuôi và việc chấp hành các quy định pháp luật. Để ngăn chặn tình trạng săn bắt, mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép ĐVHD, Hạt Kiểm lâm Bạc Liêu đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền các xã, phường và các ngành chức năng tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Trong năm 2025, đã tổ chức 108 cuộc tuyên truyền về quản lý, bảo vệ rừng và bảo vệ ĐVHD, thu hút 536 lượt người tham gia. Nội dung tập trung vào các quy định của Luật Lâm nghiệp, các nghị định của Chính phủ về quản lý động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước CITES, qua đó nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Song song với tuyên truyền, công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở gây nuôi được thực hiện thường xuyên. Những cơ sở đủ điều kiện được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ, cấp giấy chứng nhận và mã số quản lý; đồng thời lập sổ theo dõi chặt chẽ số lượng, diễn biến sinh trưởng của vật nuôi. Kiểm lâm cũng kiên quyết yêu cầu người dân không săn bắt ĐVHD từ tự nhiên đưa về nuôi, không để vật nuôi sổng chuồng và không tham gia bất kỳ hoạt động mua bán, tiêu thụ trái phép nào. Đáng chú ý, trong năm 2025, Bạc Liêu không phát sinh vụ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực săn bắt, mua bán ĐVHD. Tính đến ngày 30/11/2025, tổng số cơ sở, hộ gia đình gây nuôi ĐVHD trên địa bàn Hạt Kiểm lâm Bạc Liêu quản lý là 1.251 hộ; xác nhận bảng kê lâm sản với 512 hồ sơ thủ tục, đăng ký cấp mã số mới ĐVHD nguy cấp quý hiếm với 108 hồ sơ, tiếp nhận và thả động vật về môi trường tự nhiên 3 cá thể (kỳ đà vân, mèo rừng, rùa núi vàng). THƯ NGUYỄN Bạc Liêu ngăn chặn sử dụng trái phép động vật hoang dã Trong bối cảnh nhu cầu mua bán, nuôi nhốt và tiêu thụ động vật hoang dã (ĐVHD) vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro vi phạm pháp luật, Bạc Liêu đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm siết chặt quản lý, ngăn chặn sử dụng trái phép ĐVHD trên địa bàn. Thành lập 4 ủy ban lưu vực sông Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định thành lập 4 ủy ban lưu vực sông khu vực Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Nam Trung bộ và Đông Nam bộ. Chủ tịch 4 ủy ban là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Phó Chủ tịch Thường trực là thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Phó Chủ tịch là thứ trưởng Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng. Thành viên của các ủy ban còn có đại diện lãnh đạo các Bộ Tài chính, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Quốc phòng, Công an, đại diện lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, lãnh đạo một số cục/vụ thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và một số tổ chức khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước có quy mô lớn hoặc có tác động lớn tới nguồn nước của lưu vực sông. Các ủy ban nêu trên là tổ chức phối hợp liên ngành, giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, điều phối, giám sát hoạt động bảo vệ, điều hòa, phân phối nguồn nước, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước, bảo vệ môi trường lưu vực sông, phòng, chống và khắc phục tác hại do nước gây ra và tham gia, phối hợp giải quyết các vấn đề có tính liên ngành, liên vùng, liên địa phương trên các lưu vực sông liên tỉnh. TUỆ MINH Hà Nội yêu cầu siêu thị từng bước thay thế nhựa dùng một lần UBND TP Hà Nội vừa ban hành Quyết định 6068 triển khai Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2026-2030. Trọng tâm của kế hoạch là giảm phát thải carbon, giảm mức tiêu hao nguyên, nhiên vật liệu thông qua các biện pháp cụ thể, có thể đo đếm, thay vì dừng ở định hướng chung. Theo kế hoạch, thành phố đặt mục tiêu giảm 7-10% mức tiêu hao nguyên liệu, nhiên vật liệu tại các ngành có cường độ phát thải cao, gồm dệt may, rượu bia, nước giải khát, thép, nhựa, hóa chất và giấy. Đây là những ngành sử dụng nhiều năng lượng, nguyên liệu đầu vào và có dư địa lớn để tiết kiệm thông qua cải tiến công nghệ, quản trị và quy trình sản xuất. Hà Nội cũng yêu cầu 100% siêu thị, trung tâm thương mại từng bước thay thế bao bì nhựa dùng một lần, khó phân hủy bằng bao bì thân thiện môi trường. Ở cấp cơ sở, Kế hoạch đặt mục tiêu 100% phường, xã tổ chức tuyên truyền về lối sống và tiêu dùng bền vững, toàn bộ khu, cụm công nghiệp và làng nghề được phổ biến kiến thức về sản xuất sạch hơn. T.M Tài trợ các dự án giảm phát thải Chương trình Thúc đẩy Tài chính Khí hậu Việt Nam do Vương quốc Anh tài trợ chính thức kêu gọi đề xuất từ các doanh nghiệp cho giai đoạn 2, nhằm tìm kiếm dự án giảm phát thải carbon cần huy động vốn từ 5 triệu USD trở lên để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Các lĩnh vực đủ điều kiện tham dự gồm năng lượng tái tạo, giao thông điện, nông nghiệp bền vững, nhiên liệu phát thải thấp, quản lý chất thải, xây dựng bền vững, lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Thời gian nộp hồ sơ kéo dài đến 12/2/2026. TUỆ MINH Làm than sinh học (biochar) từ vỏ quả ca-cao
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==