THÔN VÀ XÃ CĂNG MÌNH CHỐNG LŨ Tại Ngày hội Đại đoàn kết ở thôn Ít Nộc, xã Văn Bàn (tỉnh Lào Cai) ngày 16/11, Lý Văn Ton (SN 2003) vẫn còn bàng hoàng. Gặp trưởng thôn Bàn Văn Chầu, anh ôm chầm lấy rồi òa khóc: “Nếu hôm ấy trưởng thôn không cùng lực lượng phòng chống thiên tai đến vận động, yêu cầu tôi di dời, chắc giờ tôi không còn đứng ở đây nữa”. Trưởng thôn Bàn Văn Chầu nhớ lại, đêm 29, rạng sáng 30/9, mưa lớn kéo dài khiến cả thôn chìm trong trạng thái báo động. Từ chiều đã xuất hiện nhiều vết nứt trên sườn núi, đất đá rệu rã, tiếng trượt sạt vọng xuống theo từng đợt mưa. Thôn có 605 khẩu, riêng trong đêm mưa lũ, lực lượng chức năng phải khẩn cấp di dời 88 người đến nhà văn hóa thôn. Dù cách quốc lộ 279 chỉ hơn 9 km, đường vào thôn có tới 70 điểm sạt lở, khiến Ít Nộc bị cô lập nhiều ngày. “Không phải ai cũng chịu di dời ngay. Nhiều người còn chủ quan, tiếc của, phải vận động nhiều lần, thậm chí cưỡng chế họ mới đi. Lý Văn Ton cũng vậy. Chỉ khoảng 30 phút sau khi được đưa ra khỏi khu vực nguy hiểm, nhà của Ton sập hoàn toàn”, anh Chầu kể. Theo anh Chầu, sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, hoạt động của lực lượng “4 tại chỗ” nhanh và hiệu quả hơn nhờ chỉ đạo trực tiếp, nhanh của cấp xã. Ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Bàn cho biết, trong mưa lũ, sạt lở, xã dựa trên phương châm “4 tại chỗ”, quán triệt đến 40 thôn trên địa bàn. Bí thư chi bộ thôn chủ động di dời người dân đến nhà văn hóa hoặc trường học, phối hợp lực lượng công an, quân sự, cán bộ xã và huy động thôn lân cận hỗ trợ. Ban chỉ huy xã trực 24/24, phân công nhiệm vụ cụ thể, sẵn sàng ứng cứu. Sau bão, xã Văn Bàn thành lập 6 tổ cơ động khắc phục thiên tai mưa lũ đến các khu vực bị thiệt hại nặng. “Tôi làm tổ trưởng hỗ trợ thôn Nà Lộc 2 và Làng Chút. Ngay khi chính quyền có mặt, việc đầu tiên chúng tôi làm là huy động người dân, lực lượng chức năng chứa cát vào 14.000 tải dứa để đắp đê phòng chống sạt lở, đồng thời hướng dẫn người dân tạm trú tại các điểm an toàn và cập nhật tình hình thiệt hại liên tục”, ông Hà cho biết. VỪA CỦNG CỐ NỘI BỘ, VỪA KẾT NỐI LIÊN XÃ Để ứng phó với thiên tai, đợt bão số 10 vừa qua, xã Trấn Yên, tỉnh Lào Cai đã thành lập 6 tổ công tác chỉ huy hiện trường chịu trách nhiệm ứng phó, khắc phục hậu quả tại đại bàn của 6 xã cũ trước khi sáp nhập (tổ chỉ huy hiện trường Tân Đồng, Báo Đáp, Thành Thịnh, Cổ Phúc, Hòa Cuông và Minh Quán). Những thành viên trong tổ công tác thường được lựa chọn là các cán bộ, công chức, công an, Mặt trận Tổ quốc, Bí thư chi bộ và trưởng thôn là người địa phương. “Việc lựa chọn này giúp cán bộ chỉ huy hiện trường nắm rõ được địa bàn mình phụ trách”, bà Vũ Thị Nhung, Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Trấn Yên, tổ phó tổ chỉ huy hiện trường thôn Báo Đáp ứng phó bão số 10 vừa qua cho biết. Bà Vũ Thị Nhung nhớ lại: “Lúc đó, lực lượng trực tại chỗ ít, nên chúng tôi chủ yếu chỉ đạo thông qua các tổ ứng trực ở thôn. Khi nước lũ lên nhanh, chia cắt các khu vực, anh em phải trực 24/24. Công an xã làm tổ trưởng, phối hợp với lực lượng an ninh trật tự ở các thôn để đảm bảo mọi việc thông suốt". Mô hình tổ chỉ huy theo địa bàn, có người địa phương phụ trách trực tiếp này phát huy hiệu quả cao. Khi lũ cô lập, chỉ cần một cuộc điện thoại cho tổ trưởng, lực lượng tại thôn không ngập tự giác huy động nhân lực, phương tiện. Người dân cũng chủ động hỗ trợ nhau, đảm bảo sinh hoạt hàng ngày. Tuy vậy, khó khăn lớn nhất là lực lượng thường trực xã mỏng, bị chia cắt và kênh thông tin bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, công tác chỉ huy vẫn được đảm bảo nhờ sự phối hợp chặt chẽ. Ông Đỗ Minh Huấn, Chủ tịch xã Trấn Yên cho biết, khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, công tác phòng chống thiên tai có cả thuận lợi lẫn khó khăn. Thuận lợi là chính quyền xã trực tiếp chỉ đạo xử lý các vấn đề phát sinh một cách nhanh và trực tiếp hơn. Tuy nhiên, nếu thiên tai xảy ra trên diện rộng, lực lượng mỏng của cấp xã vẫn là một hạn chế. Để công tác phòng chống thiên tai liên thông hơn, xã Văn Bàn đã chủ trì xây dựng quy chế phối hợp giữa 8 xã mới thuộc địa bàn huyện Văn Bàn cũ, bao gồm các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và phòng chống thiên tai. Trong đợt bão vừa qua, cơ chế chưa cần kích hoạt tối đa, nhưng các tổ chức đoàn thể và lực lượng địa phương luôn sẵn sàng. Ban Chỉ huy Quân sự khu vực và lực lượng an ninh cơ sở cũng tham gia hỗ trợ người dân. “Lực lượng quân sự khu vực sẵn sàng ứng cứu với các trang thiết bị chuyên dụng. Ví dụ, trong cơn bão số 10, một người dân mắc kẹt giữa vùng ngập ở thôn Làng Chút, ngay khi báo cáo, lực lượng có mặt trong tối và lên phương án ứng cứu. Nhờ phối hợp chặt chẽ từ thôn, bản đến xã và ban CHQS khu vực, dù thiệt hại về tài sản nặng nề, người dân vẫn được bảo đảm an toàn”, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Bàn chia sẻ. n Bà Nguyễn Thị Bích Nhiệm, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai đánh giá, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Lào Cai có những thuận lợi như: Bộ máy được tổ chức tinh gọn giúp đầu mối rõ ràng hơn, rút ngắn quy trình chỉ đạo và tăng tính chủ động cho cơ sở. Trong phòng chống thiên tai, lực lượng xã có thể xuống hiện trường rất nhanh, phối hợp trực tiếp với thôn, bản và phát huy hiệu quả phương châm 4 tại chỗ. Đặc biệt, MTTQ cấp xã đã tham mưu lập các mô hình như tổ chỉ huy hiện trường, tổ công tác xuống thôn hay quy chế phối hợp liên xã, lập các nhóm zalo, Facebook... cho thấy sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống. Bên cạnh đó, mô hình chính quyền hai cấp cũng tạo điều kiện để Mặt trận gần dân hơn, nắm bắt kịp thời tình hình và phản ánh đầy đủ các kiến nghị của Nhân dân. SAU KHI TRIỂN KHAI MÔ HÌNH CHÍNH QUYỀN HAI CẤP, NHIỀU XÃ, PHƯỜNG Ở LÀO CAI ĐÃ CÓ CÁCH LÀM HIỆU QUẢ NHƯ XÂY DỰNG QUY CHẾ PHỐI HỢP GIỮA CÁC XÃ LÂN CẬN VÀ THÀNH LẬP CÁC TỔ CÔNG TÁC XUỐNG TRỰC TIẾP TỪNG THÔN, BẢN ĐỂ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI. www.tienphong.vn XÃ HỘI 6 20-21/12/2025 THÀNH ĐẠT CẤP XÃ ĐÃ CHỦ ĐỘNG TỐI ĐA Bài 5: CHÍNH QUYỀN HAI CẤP - ĐIỂM TỰA CỦA DÂN "Thuận lợi và khó khăn đan xen, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống, sự đồng lòng của Nhân dân và sự chủ động của lực lượng cơ sở, mô hình chính quyền hai cấp đang từng bước phát huy hiệu quả, góp phần bảo đảm an toàn, ổn định đời sống và tăng cường niềm tin của bà con đối với Đảng, Nhà nước và Mặt trận”. Bà NGUYỄN THỊ BÍCH NHIỆM Phó Chủ tịch phụ trách Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai Tổ cơ động khắc phục thiên tai mưa lũ chỉ đạo, huy động đắp đê tại thôn Làng Chút Bà Nguyễn Thị Bích Nhiệm, Phó Chủ tịch phụ trách Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai đi kiểm tra và động viên nhân dân vùng lũ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==