8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Sáu n Ngày 19/12/2025 NHỮNG MỐI TÌNH ĐI CÙNG NĂM THÁNG Khi chiến tranh nổ ra, như rất nhiều bộ đôi khác, tạm gác lại hạnh phúc riêng, ông Trần Minh Tiến chia tay người yêu là bà Vũ Lưu Liên để lên đường ra trận. Từ hai phía, họ duy trì mối liên lạc qua thư từ và nhật ký, để lại một khối tư liệu cá nhân hiếm hoi về tình yêu của những người trẻ trong chiến tranh. Ông Tiến hi sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Mối tình ấy không đi đến hôn nhân, nhưng được lưu giữ trọn vẹn qua những trang viết còn lại. Sau này, bà Lưu Liên kết hôn nhưng hơn 50 năm qua vẫn cùng chồng con thờ cúng người yêu cũ ngay trong nhà mình và giữ gìn mọi kỷ vật của người đã khuất. Từ nguồn tư liệu này, nhà văn Đặng Vương Hưng đã biên soạn và tuyển chọn thành cuốn sách Cuộc đời còn mãi, gồm hai phần: Trở về trong giấc mơ và Những lá thư tình đi qua chiến tranh. Tác phẩm được trao Giải Nhất cuộc vận động viết và sưu tầm kỷ vật Tình yêu trong chiến tranh. Cuộc vận động do Tổ chức Trái tim người lính Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và CLB Mãi mãi tuổi 20 phát động từ tháng 7/2020, dự kiến tiến hành trong 3 năm và kết thúc trong năm 2023. Tuy nhiên do đại dịch, cuộc thi đã được điều chỉnh tên gọi, khuyến khích các tác giả viết và xuất bản sách theo thể loại người thật việc thật, có nội dung tôn vinh và tri ân, kết hợp với sưu tầm kỷ vật và kéo dài đến năm 2025. Sau 5 năm thực hiện, hàng trăm tác phẩm có ý nghĩa nhân văn cao đẹp đã được cấp phép xuất bản và phát hành công khai. Lần đầu tiên, những câu chuyện tình yêu thời chiến được đặt vào trung tâm của ký ức chiến tranh, như một phần không thể tách rời của lịch sử dân tộc. Ngoài giải Nhất dành cho câu chuyện của ông Tiến, bà Liên, BTC chọn ra 7 giải đồng hạng gồm: Lính chiến, nhật ký chiến trường của Phạm Hữu Thậm; Chiến trường và quê hương, hồi ký của Phan Văn Lai; Mãi vẫn là người lính, tự truyện của Đặng Ngọc Đa; Phượng, tự truyện của Phạm Kiều Phượng; Nam chinh Bắc chiến, tự truyện của Hà Minh Sơn; Á hậu lọ lem, tự truyện của Lê Thy Bình; Tổ quốc trong tim người lính, tập ký của Đặng Sỹ Ngọc. Một câu chuyện đặc biệt không kém trong số những tác phẩm được tôn vinh là Phượng, cuốn tự truyện của bà Phạm Kiều Phượng, ghi lại hơn 80 năm cuộc đời của một người phụ nữ sinh ra và lớn lên trong bối cảnh chiến tranh kéo dài. Bà sinh năm 1942 tại thị trấn Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, cha là liệt sĩ Phạm Văn Bái, Đại đội trưởng Ngọc Long, hi sinh năm 1951 trong chiến dịch Hoàng Hoa Thám tại chiến khu Đông Triều, Quảng Ninh, mẹ là Nguyễn Thị Mai, tham gia hoạt động Việt Minh, bị mật thám Pháp bắt giam khi đang làm nhiệm vụ và phải xa con từ đó. Năm lên tám tuổi, Phạm Kiều Phượng sống trong cảnh mồ côi cả cha lẫn mẹ. Sau khi hòa bình lập lại, gia đình nhận giấy báo tử và Bằng Tổ quốc ghi công của liệt sĩ Phạm Văn Bái. Từ đó, bà Phượng bắt đầu hành trình đi tìm nơi an táng của cha. Việc tìm kiếm kéo dài hơn nửa thế kỷ, qua nhiều nơi như Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh. Năm 2003, hài cốt liệt sĩ Phạm Văn Bái được xác định tại Nghĩa trang Liệt sĩ Đông Triều. Câu chuyện của bà Phượng, thực chất đã vượt ra ngoài khuôn khổ một cá nhân, gia đình, dòng họ, mà nó đại diện chung cho ký ức của cả cộng đồng, chạm tới những vấn đề căn cốt nhất, về tình thân, giá trị của hòa bình cũng như những mất mát không thể đo đếm của chiến tranh. NHỮNG GƯƠNG MẶT “LÍNH TRƠN” BƯỚC RA ÁNH SÁNG Lấy cảm hứng từ chính câu chuyện của bà Phượng, Tổ chức Trái tim người lính Việt Nam đã kết nối với một nhóm họa sĩ trẻ nhiệt tình, có khả năng sử dụng công nghệ AI, hiện làm việc online tại Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Đà Nẵng và TPHCM... để phục dựng màu cho các di ảnh thờ và ảnh tư liệu đen trắng, góp sức vào chương trình “Phục dựng di ảnh màu cho các văn nghệ sĩ, trí thức đã hi sinh, hoặc có công trong kháng chiến” nhằm tri ân những người con đất Việt đã ngã xuống vì sự trường tồn của đất nước. Nhà văn Đặng Vương Hưng (người sáng lập Tổ chức Trái tim người lính Việt Nam) cho biết: Sau 5 năm thực hiện, cuộc vận động Tình yêu trong chiến tranh đã đưa ra công chúng những câu chuyện rất hiếm gặp về tình yêu, tuổi trẻ và sự hi sinh lặng lẽ, góp phần tạo nên một chiều sâu khác cho ký ức lịch sử. Một số tác giả cho rằng, đây chính là kho chất liệu vàng để tạo ra những câu chuyện về chiến tranh hấp dẫn trên phim ảnh và sân khấu. Bởi tình yêu, xét cho cùng, ở thời nào, hoàn cảnh nào cũng luôn là đề tài khiến người ta say mê. “Những vị tướng mái đầu như mây phủ/ Ôm chân dung thời trai trẻ xông pha”, thơ CCB Kim Cương Bà Vũ Lưu Liên (thứ 2 từ trái sang), nhân vật chính trong cuốn sách Cuộc đời còn mãi được giải Nhất cuộc vận động Tình yêu trong chiến tranh TÌNH YÊU THỜI CHIẾN: Ký ức riêng thành di sản LÀM “NGƯỜI NHÁI” CỨU NGƯỜI Từ ngày 16 đến 21/11, mưa lũ khiến nhiều khu dân cư ở Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn người bị cô lập. Tổ dân phố Quan Đông, phường Ninh Hòa với hơn 200 người dân nằm trọn trong tâm lũ. Chỉ trong vài giờ, nước dâng hơn 2m, người dân không kịp trở tay, khu dân cư bị chia cắt hoàn toàn. Nhận được tin báo, ông Hồ Xuân Trường - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa trực tiếp có mặt tại hiện trường, chỉ đạo huy động mọi lực lượng cứu dân. Những chiếc ghe gỗ, thuyền nan của người dân trở thành “phương tiện đặc chủng” trong cứu hộ. Ông Lê Minh Mẫn, người nông dân quen ruộng đồng, cùng chiếc ghe nhỏ chèo suốt nhiều giờ đưa người già, phụ nữ, trẻ em đến nơi an toàn. “Nhà cửa còn đó, của cải còn đó, chứ mạng người là trên hết”, ông Mẫn nói. Nhiều thanh niên địa phương lập đội tình nguyện, phối hợp công an, bộ đội tiếp cận từng cụm dân cư bị cô lập. Họ lội nước lạnh buốt, căng dây thừng, chống cọc, cõng người già, dìu học sinh, chuyển nhu yếu phẩm. Khi Đồn Biên phòng Ninh Hải kêu gọi, 13 “người nhái” là các thanh niên cứu hộ du lịch lập tức mang theo đồ lặn chuyên dụng, lao vào dòng nước sâu hỗ trợ cứu người. Sau nhiều giờ ngụp lặn trong vùng nước sâu hơn 2m, anh Nguyễn Tấn Đạt chia sẻ: “Trong lúc hiểm nguy, cứu người là mệnh lệnh của trái tim”. Hoàn thành nhiệm vụ ở Quan Đông, nhóm “người nhái” tiếp tục di chuyển sang Ninh Phú, không nghỉ ngơi, không chần chừ. TRỰC TIẾP ĐẾN NƠI DÂN GẶP NẠN Tối 19/11, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nghiêm Xuân Thành chủ trì cuộc họp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và Công an tỉnh để triển khai phương án di dời dân. Ông nhận định đợt mưa lũ đặc biệt nguy hiểm, yêu cầu toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, huy động tối đa lực lượng, phương tiện, bảo đảm không để người dân bị bỏ lại phía sau. Ngay trong đêm, lãnh đạo tỉnh được phân công trực tiếp xuống các địa bàn trọng điểm, thực hiện phương châm “4 tại chỗ”. Bản thân Bí thư Tỉnh ủy không ngủ, trực tiếp đi vào các vùng ngập sâu ở Khánh Vĩnh và Ninh Hòa để chỉ đạo cứu hộ. Sáng 20/11, sau khi nghe báo cáo nhanh về thiệt hại, ông Nghiêm Xuân Thành đã xúc động bật khóc. “Có nơi báo ‘thất thủ’, nước tại trụ sở UBND xã đã dâng 2m. Trong đêm, nhiều gia đình cầu cứu nhưng chúng tôi không thể tiếp cận ngay”, ông Thành chia sẻ. Khánh Hòa trải qua những ngày lũ chồng lũ lịch sử giữa tháng 11/2025. Mưa như trút, lũ từ thượng nguồn đổ về, nhấn chìm nhiều tuyến phố, khu dân cư. Trong hoạn nạn, hình ảnh người dân, bộ đội, công an, biên phòng, hải quân… quên mình lao vào dòng nước dữ cứu người. CHÍNH QUYỀN 2 CẤP - ĐIỂM TỰA CỦA DÂN Bài 4: Khánh Hòa dốc toàn lực cứu dân trong mưa lũ Ông Nghiêm Xuân Thành - Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, đi kiểm tra, chỉ đạo công tác cứu hộ, cứu nạn khu vực ngập lụt tại xã Diên Khánh, Diên Điền
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==