www.tienphong.vn BÁO ĐỘNG NHỮNG MỐI HIỂM NGUY RÌNH RẬP Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực của đời sống, không gian mạng đã trở thành không gian sống thứ hai của hàng triệu thanh thiếu niên Việt Nam. Thế hệ trẻ tiếp cận môi trường mạng từ sớm, sử dụng các nền tảng trực tuyến để học tập linh hoạt hơn, mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức, giao lưu quốc tế, sáng tạo nội dung và tham gia các mô hình kinh doanh mới. Tuy nhiên, đi cùng những cơ hội chưa từng có ấy là một mặt tối ngày càng phức tạp, nơi các rủi ro về lừa đảo trực tuyến, bạo lực mạng, khai thác dữ liệu trẻ em, thông tin độc hại, deepfake… gia tăng mạnh mẽ. Thực tế cho thấy thanh thiếu niên là một trong những nhóm dễ tổn thương nhất trên không gian mạng. Nhiều vụ việc thời gian qua đã cảnh báo mức độ nguy hiểm của việc hình ảnh và thông tin của học sinh bị khai thác trái phép để quảng cáo, lừa đảo, mua bán dữ liệu hoặc sử dụng vào mục đích xấu. Các hiện tượng như thanh thiếu niên bị dụ dỗ, bị bắt nạt, bị thao túng tâm lý hay rơi vào nghiện mạng xã hội tiếp tục diễn ra với mức độ đáng lo ngại. Mới đây, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) - Bộ Công an phối hợp Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, T.Ư Đoàn, cùng sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, triển khai hoạt động tham vấn và lấy ý kiến gần 2.800 trẻ em tại 16 tỉnh, thành phố về trải nghiệm của các em trên môi trường mạng. Kết quả khảo sát cho thấy, 47,9% trẻ sử dụng Internet từ 1-3 tiếng mỗi ngày; 27,1% dùng dưới 1 tiếng; 18,8% dành 4-6 tiếng; đặc biệt, 2,3% trẻ em lên mạng trên 10 tiếng/ngày. Đáng chú ý, 100% trẻ tham gia khảo sát thừa nhận từng gặp ít nhất một dạng rủi ro trên môi trường mạng. Hai nhóm nguy cơ xuất hiện với tần suất cao nhất là: 53% trẻ từng tiếp xúc với nội dung độc hại, phản cảm; 40% bị lừa đảo, xúc phạm hoặc đe dọa trên mạng. HẬU QUẢ NẶNG NỀ VỀ TINH THẦN VÀ VẬT CHẤT Tại lễ khởi động chiến dịch “Không một mình” diễn ra vào tháng 10/2025, Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng A05, nhấn mạnh, việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng “là nhu cầu cấp thiết, đòi hỏi sự đồng hành của toàn xã hội”. Ông cho biết, hiện hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên ở Việt Nam sử dụng Internet hằng ngày. Không gian mạng, dù mang lại nhiều lợi ích học tập, lại đang ẩn chứa nguy cơ khó lường đối với nhóm tuổi này. “Các em là chủ nhân tương lai của đất nước nhưng lại chính là nhóm dễ bị tổn thương nhất trước các hành vi dụ dỗ, lừa đảo, bắt nạt, thao túng tâm lý và đặc biệt là hiểm họa bắt cóc trực tuyến”, thiếu tướng Minh nói. Ông cho biết, mỗi năm ghi nhận hàng chục nghìn lượt phản ánh về lừa đảo trực tuyến. Riêng xu hướng “bắt cóc trực tuyến” nổi lên trong năm 2025 là một cảnh báo đặc biệt nghiêm trọng về thủ đoạn nguy hiểm mới. Tội phạm sử dụng công nghệ để ép nạn nhân cắt đứt liên lạc với gia đình, đòi tiền chuộc hoặc phục vụ mục đích buôn người, thiệt hại tài chính lên tới hàng tỷ đồng và cả những tổn thương tâm lý kéo dài. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025 đã xảy ra hàng chục vụ trẻ em, thanh thiếu niên bị lừa đảo, xâm hại hoặc dụ dỗ qua mạng, nhiều vụ để lại hậu quả nặng nề về an toàn và tâm lý. THỜI SỰ LUẬT AN NINH MẠNG 2025 MỞ RA KỲ VỌNG HÌNH THÀNH MỘT HÀNH LANG PHÁP LÝ VỮNG CHẮC ĐỂ TRẺ EM, THANH THIẾU NIÊN CÓ THỂ PHÁT TRIỂN, SÁNG TẠO VÀ HỌC TẬP TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ MÀ KHÔNG PHẢI MỘT MÌNH ĐỐI DIỆN CÁC NGUY CƠ. 4 Hơn 77% trẻ em, thanh thiếu niên ở Việt Nam sử dụng Internet hằng ngày ẢNH MINH HỌA: DƯƠNG TRIỀU 13-14/12/2025 LƯU TRINH LƯU TRINH - ANH KHOA Hành lang bảo vệ thế hệ trẻ trong Trao quyền để người trẻ làm chủ không gian số TRỞ THÀNH NHỮNG NHÂN TỐ AN NINH MẠNG Nhấn mạnh vai trò trung tâm của người trẻ trong xã hội số, ông Trần Quốc Chính, Phó Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC, Tổng Giám đốc Công ty CMC Cyber Security, cho rằng, thanh thiếu niên cũng có trách nhiệm quan trọng trong việc tuân thủ pháp luật và hình thành văn hóa ứng xử văn minh trên môi trường mạng. Mỗi người trẻ cần nghiêm túc chấp hành chuẩn mực đạo đức số, không phát tán tin giả, không xúc phạm người khác và không chia sẻ dữ liệu cá nhân của người khác khi chưa được phép. Việc nâng cao khả năng tự vệ trước rủi ro mạng, biết nhận diện lừa đảo, quản lý tài khoản và sử dụng các thiết lập quyền riêng tư phù hợp là rất cần thiết. Ứng xử có văn hóa, tránh tham gia bắt nạt trực tuyến, chủ động lan tỏa thông tin hữu ích cũng là cách góp phần tạo nên môi trường trực tuyến lành mạnh. Ông Chính nhấn mạnh, mỗi bạn trẻ cần hợp tác với nền tảng và cơ quan chức năng, báo cáo kịp thời những nội dung vi phạm, bởi đây chính là cách để mỗi cá nhân trở thành một nhân tố an ninh mạng. Ở góc nhìn rộng hơn, đại diện CMC Cyber Security khẳng định vai trò then chốt của giáo dục số trong việc giúp người trẻ hiểu và thực thi Luật An ninh mạng 2025. “Gia đình đóng vai trò gieo mầm thói quen sử dụng Internet an toàn, giúp trẻ hình thành sự cẩn trọng và ý thức bảo vệ bản thân ngay từ nhỏ. Nhà trường cần tích hợp kiến thức pháp luật và kỹ năng an toàn số vào chương trình học theo phương pháp trực quan, dễ tiếp cận và phù hợp với từng độ tuổi. Trong khi đó, truyền thông và các nền tảng công nghệ phải kết hợp lan tỏa thông điệp bằng hình thức trẻ trung, sáng tạo đúng với cách người trẻ tiếp nhận thông tin”, ông Chính nói. Để Luật An ninh mạng 2025 không chỉ đi vào đời sống mà còn trở thành một phần của văn hóa số, ông Chính đề xuất ưu tiên đưa nội dung của Luật vào chương trình giáo dục công dân số; đào tạo kỹ năng nhận biết tin giả, ngăn ngừa lừa đảo, bảo vệ quyền riêng tư; thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm xây dựng hệ sinh thái tài liệu và công cụ hỗ trợ cho người trẻ; đồng thời khuyến khích sử dụng các giải pháp an ninh mạng Make in Vietnam nhằm đảm bảo an toàn dữ liệu quốc gia. “Khi giáo dục, công nghệ và pháp luật song hành, Luật An ninh mạng 2025 sẽ trở thành nền tảng của văn hóa số - một giá trị bền vững, góp phần bảo vệ và đồng hành với thế hệ trẻ Việt Nam trong kỷ nguyên số hóa mạnh mẽ hiện nay”, ông Chính nói. Đồng quan điểm, ông Ngô Thế Nghị, giảng viên Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, cho rằng, nhà trường cần đưa các nội dung cơ bản, thiết thực của Luật An ninh mạng vào chương trình giảng dạy chính khóa hoặc các buổi sinh hoạt ngoại khóa. Nội dung nên cụ thể, dễ hiểu thay vì chung chung; tổ chức các buổi tuyên truyền chuyên đề như phối hợp với các cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng Công an (Phòng An ninh mạng), để tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo chuyên sâu về các phương thức, thủ đoạn lừa đảo phổ biến và cách phòng tránh. Nhà trường tổ chức cho học sinh, sinh viên xây dựng và thực hiện bộ quy tắc ứng xử văn minh, an toàn trên không gian mạng, biến các quy định pháp luật thành những hành vi, thói quen cụ thể hằng ngày. Tổ chức Đoàn - Hội cần đẩy mạnh tuyên truyền an ninh mạng trên nền tảng số, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu luật và sáng tạo nội dung tích cực; xây dựng đội hình thanh niên tình nguyện xử lý thông tin xấu độc, hỗ trợ cộng đồng dùng Internet an toàn và phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình - lực lượng chức năng. Nội dung an ninh mạng cũng cần được lồng ghép vào sinh hoạt định kỳ để trang bị kỹ năng thiết thực cho đoàn viên thanh niên. Ông Nghị nhấn mạnh vai trò tiên phong của người trẻ trong xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh thông qua những hành động thiết thực như tuân thủ quy tắc ứng xử, trang bị kỹ năng số, bảo vệ dữ liệu cá nhân và thông tin của cơ quan, tổ chức, đồng thời chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ cộng đồng trên môi trường mạng. ĐỂ LUẬT AN NINH MẠNG 2025 THỰC SỰ ĐI VÀO CUỘC SỐNG VÀ TẠO NỀN TẢNG CHO MỘT VĂN HÓA SỐ LÀNH MẠNH, CÁC CHUYÊN GIA NHẤN MẠNH GIẢI PHÁP THEN CHỐT: TÍCH HỢP NỘI DUNG LUẬT VÀO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC CÔNG DÂN SỐ, ĐỒNG THỜI TRANG BỊ ĐẦY ĐỦ KỸ NĂNG VÀ NHẬN THỨC ĐỂ THẾ HỆ TRẺ TRỞ THÀNH NHỮNG NGƯỜI LÀM CHỦ KHÔNG GIAN MẠNG AN TOÀN, TỰ TIN VÀ SÁNG TẠO, LAN TỎA NHỮNG GIÁ TRỊ TÍCH CỰC. LUẬT AN NINH
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==