Ông Lạng cũng chỉ ra nguyên nhân do cơ chế phân quyền, phân trách nhiệm của người đứng đầu không được ban hành kịp thời, khiến các địa phương lúng túng. “Sẽ có tâm lý lãnh đạo “ngại ký” vì dự án thuộc địa giới cũ, trong khi quyền hạn mới chưa rõ ràng về điều hành các dự án dở dang, thời hạn chuyển giao… Thiếu cơ chế rõ ràng thì không ai dám quyết”, ông nói. Dù vậy, PGS.TS Nguyễn Lê Thường Lạng đánh giá, tỷ lệ giải ngân hơn 60% đến thời điểm này “là không tệ”, bởi nhiều dự án đã đi được quá nửa chặng đường. Các công trình đạt 8090% khối lượng nên tiếp tục được tăng tốc, thậm chí hoàn thành sớm để tạo dư địa điều chuyển vốn. Với những dự án chậm, phải làm rõ vướng ở khâu nào: giải phóng mặt bằng, thủ tục, hay năng lực nhà thầu. Các “đại dự án” như sân bay, cảng biển cần có sự vào cuộc trực tiếp của Chính phủ, thậm chí đưa ra Quốc hội nếu vượt quá thẩm quyền của bộ, ngành. Ông Lạng nhấn mạnh, cần mạnh dạn chuyển vốn từ dự án trì trệ sang dự án có khả năng hoàn thành sớm. Một số dự án quá khó, chi phí khôi phục lớn hoặc vướng mắc khách quan kéo dài có thể xem xét tạm dừng hoặc giãn tiến độ, để tránh lãng phí nguồn lực. Bên cạnh đó, có thể bổ sung vốn cho những dự án dang dở từ các năm trước, nơi mà chỉ cần thêm ít nguồn lực là hoàn thành ngay trong năm. Tuy nhiên, cùng một cơ chế và quy trình như nhau, vẫn có những địa phương đạt tiến độ rất tốt. Điều này cho thấy vai trò của người đứng đầu và năng lực tổ chức thực thi ở từng nơi, chứ không chỉ do điều kiện khách quan. Vị chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người 4 THỜI SỰ n Thứ Sáu n Ngày 12/12/2025 VỐN ĐẦU TƯ CÔNG CAO KỶ LỤC Bộ Tài chính cho biết, tổng kế hoạch vốn đầu tư công đến cuối tháng 11/2025 ở mức 1,08 triệu tỷ đồng, gồm kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và kế hoạch vốn cân đối địa phương. Trong số này, hơn 1,03 triệu tỷ đồng được phân bổ; còn gần 49.000 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết do đây là nguồn vốn vừa được giao bổ sung từ tăng thu ngân sách và điều chỉnh vốn giữa các bộ ngành, địa phương. Tính đến hết ngày 27/11, cả nước giải ngân hơn 528.000 tỷ đồng, đạt 57,9% kế hoạch. Trong đó, có 26 bộ ngành, địa phương đạt tỷ lệ giải ngân mức bình quân cả nước và 38 bộ ngành, địa phương giải ngân dưới mức bình quân. Đáng chú ý, dù sắp kết thúc năm 2025 nhưng một số đơn vị chưa giải ngân được đồng nào như Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam - nơi được giao kế hoạch vốn đầu tư 13,6 tỷ đồng nhưng đến cuối tháng 11 vẫn "đứng im". Một số đơn vị giải ngân dưới 10% như Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Viện Hàn lâm, Khoa học Công nghệ Việt Nam. Một số địa phương giải ngân thấp hơn nhiều so với trung bình cả nước, dưới 50% kế hoạch vốn như: Tuyên Quang, Lâm Đồng, Cần Thơ. Dù chưa kết thúc năm 2025, có 3 địa phương giải ngân vượt 100% kế hoạch vốn đầu tư công gồm: Hà Tĩnh, Ninh Bình, Thanh Hóa. Trong đó, Thanh Hóa - một trong 3 địa phương “về đích sớm” - có nhiều sáng kiến như Chiến dịch cao điểm 90 ngày đêm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 với các mốc thời gian đạt tỷ lệ 60-70-100% giải ngân. Để hoàn thành mục tiêu này, Thanh Hóa phân công rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, trách nhiệm. Các ban quản lý dự án được giao tăng cường tần suất kiểm tra, bám sát công trình, nắm chắc tiến độ thi công, yêu cầu nhà thầu tập trung nguồn lực, tăng cường thiết bị, nhân công, tranh thủ thời tiết thuận lợi để tổ chức thi công “3 ca, 4 kíp”, xuyên ngày nghỉ, ngày lễ; xử lý, hoặc kiến nghị xử lý nghiêm các nhà thầu vi phạm tiến độ thi công, chất lượng công trình theo hợp đồng. Nhằm thúc giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính báo cáo nhanh theo tuần tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Bộ Tài chính đã đề nghị các bộ, cơ quan trung ương, địa phương quyết liệt thúc đẩy giải ngân. Khối lượng vốn đầu tư công năm 2025 ở mức cao kỷ lục trong vòng 5 năm qua và chiếm khoảng 7% GDP. TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế tài chính cho rằng, đầu tư công đóng vai trò quan trọng trong đạt mục tiêu tăng trưởng. Theo bà Thảo, trong 11 tháng qua, nhiều địa phương tăng trưởng 2 con số đi cùng với tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao. “Việc giải ngân 100% bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn, động lực cho đà tăng trưởng cho các năm tới, củng cố niềm tin cho người dân, doanh nghiệp. Số lượng vốn tăng, địa phương, bộ ngành cần nỗ lực để đạt mục tiêu”, bà Thảo nói. CẦN CƠ CẤU LẠI ĐẦU TƯ CÔNG TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ đánh giá, đầu tư công giữ vai trò dẫn dắt. Giai đoạn 2021-2025, vốn đầu tư công chiếm 17,2% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Theo ông Lực, 1 đồng vốn đầu tư công tăng thêm sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn tư nhân. Tuy nhiên, hiện nay có tới 80% vốn đầu tư công tập trung vào cơ sở hạ tầng, trong khi vốn cho các lĩnh vực khoa học công nghệ, y tế và giáo dục còn hạn chế. Những ngày cuối cùng của năm 2025, nhiều dự án đầu tư công đang hối hả chạy nước rút để kịp cán đích. Trong bối cảnh kinh tế đối mặt nhiều sức ép, hơn 1 triệu tỷ đồng vốn đầu tư công được xem là “vốn mồi” quan trọng thúc đẩy tăng trưởng và kích hoạt nguồn lực tư nhân. Thế nhưng, bên cạnh những địa phương giải ngân vượt 100%, vẫn còn bộ ngành đến nay chưa giải ngân nổi một đồng. Trao đổi với PV Tiền Phong, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng (Đại học Kinh tế quốc dân) cho rằng tiến độ giải ngân đầu tư công năm nay còn chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, mưa lũ đặc biệt nghiêm trọng tại một số địa phương; đòi hỏi trách nhiệm người đứng đầu càng lớn hơn. Nơi vượt kế hoạch, nơi chưa một đồng Phường Ô Chợ Dừa thực hiện GPMB cho dự án vành đai 1 Hà Nội Giải ngân đầu tư công 11 tháng mới đạt hơn 60% kế hoạch Thủ tướng giao ẢNH: VGP Phép thử với người đứng đầu Năm 2025 ghi nhận 21 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, dồn dập với nhiều diễn biến bất thường, trái quy luật. Thiên tai trên cả nước gây thiệt hại ước tính gần 100.000 tỷ đồng. Hơn 1.000 km đê, kè, kênh mương bị thiệt hại. 115km bờ sông, bờ biển bị sạt lở. Gần 1.300 km đường giao thông bị thiệt hại với tổng khối lượng đất đá bị sạt lở là 14,5 triệu m3. Đây là yếu tố không nhỏ tác động tới tiến độ giải ngân đầu tư công. Biểu đồ quy mô vốn đầu tư công trong 5 năm qua GIẢI NGÂN Theo Ban Nội chính T.Ư, năm 2025, cơ quan chức năng tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, sớm đưa vào khai thác, sử dụng các dự án đầu tư công chậm tiến độ, kéo dài, tiềm ẩn nguy cơ thất thoát, lãng phí như: dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai tại tỉnh Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình); dự án đầu tư xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao; dự án giải quyết ngập do triều khu vực TPHCM; dự án Thủy điện Hồi Xuân, tỉnh Thanh Hóa; dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ; dự án xây dựng khu nhà ở sinh viên tại khu đô thị mới Pháp Vân - Tứ Hiệp (Hà Nội).
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==