14 n Thứ Sáu n Ngày 5/12/2025 DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN ĐÓNG VAI TRÒ CHỦ LỰC Bộ KH&CN cho biết, hơn 90% doanh nghiệp KH&CN được chứng nhận hình thành từ kết quả nghiên cứu do doanh nghiệp tự đầu tư hoặc nhận chuyển giao công nghệ bằng nguồn vốn tư nhân, chỉ khoảng 6,5% doanh nghiệp KH&CN được hình thành từ kết quả KH&CN có nguồn gốc ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy động lực đổi mới sáng tạo đang chuyển dịch mạnh mẽ sang khu vực tư nhân. Số liệu của Bộ cho thấy, năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo của nhiều doanh nghiệp KH&CN được khẳng định bước đầu khi có khoảng 25% doanh nghiệp KH&CN sở hữu văn bằng bảo hộ sở hữu trí tuệ. Một số điểm sáng như BUSADCO, Robot TOSY, Rạng Đông, Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed)… sở hữu hàng chục bằng sáng chế, làm chủ công nghệ sản xuất trong các lĩnh vực vật liệu mới, công nghệ môi trường, điện tử - tự động hóa, công nghệ sinh học, góp phần thay thế sản phẩm nhập khẩu và từng bước xuất khẩu sản phẩm công nghệ ra nước ngoài. Tuy nhiên, theo Bộ KH&CN, số lượng doanh nghiệp KH&CN được cấp giấy chứng nhận còn hạn chế so với tiềm năng, mới đạt khoảng 30% mục tiêu đặt ra trong các chiến lược phát triển KH&CN, trong đó, doanh nghiệp KH&CN hình thành từ viện, trường hoặc tổ chức KH&CN công lập còn rất ít. Tỷ lệ doanh nghiệp KH&CN thụ hưởng chính sách ưu đãi còn thấp, nhiều doanh nghiệp chưa đủ điều kiện hoặc chưa tiếp cận được các chính sách hỗ trợ. Cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp KH&CN chưa đầy đủ, thiếu cập nhật và chưa được kiểm chứng. Hệ thống quản lý nhà nước về doanh nghiệp KH&CN đã được hình thành từ trung ương đến địa phương, song tại nhiều tỉnh, thành phố, thiếu cán bộ chuyên trách, thiếu sự quan tâm của lãnh đạo, dẫn tới hiệu quả triển khai chính sách chưa cao. Nguyên nhân của tình trạng này được Bộ KH&CN lý giải là do quy định về tỷ lệ doanh thu từ sản phẩm KH&CN còn mang tính ràng buộc, khiến phần lớn doanh nghiệp KH&CN được chứng nhận là doanh nghiệp nhỏ và vừa với năng lực huy động vốn và thương mại hóa kết quả nghiên cứu còn hạn chế. Thủ tục, quy trình triển khai các chính sách hỗ trợ còn phức tạp, trong khi một số cán bộ còn tâm lý ngại trách nhiệm, dẫn đến việc triển khai hỗ trợ từ ngân sách nhà nước chưa đạt yêu cầu. Nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp KH&CN còn phân tán, chưa tập trung. THÚC ĐẨY CẢ VỀ LƯỢNG VÀ CHẤT Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, để thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp KH&CN, Bộ KH&CN đã, đang và sẽ triển khai đồng bộ một số giải pháp. Trong đó có việc tạo khuôn khổ pháp lý mới, cởi mở hơn để công nhận và hỗ trợ doanh nghiệp KH&CN thông qua các quy định mới của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 cùng các nghị định hướng dẫn đồng bộ. Bộ đang phối hợp các bộ, ngành, địa phương để đơn giản hóa thủ tục, số hóa toàn bộ quy trình chứng nhận và hỗ trợ doanh nghiệp KH&CN trên nền tảng số quốc gia. Đây là giải pháp đảm bảo minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí tiếp cận chính sách. Năm 2026, Bộ sẽ đẩy mạnh các chương trình phối hợp Bộ Tài chính để lồng ghép ưu đãi doanh nghiệp KH&CN vào các chương trình phục hồi kinh tế, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp tư nhân, để cụ thể hóa các điều kiện, hồ sơ đề nghị hưởng các chính sách ưu đãi liên quan thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế xuất nhập khẩu, đấu thầu. Cũng trong năm 2026, Bộ KH&CN sẽ phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế thí điểm chuyển giao công nghệ từ viện, trường sang doanh nghiệp một cách hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, khuyến khích hình thành, kết nối mạng lưới giữa doanh nghiệp KH&CN với tổ chức KH&CN, khu công nghệ cao, khu công nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học. Đồng thời phát triển cơ chế “sandbox công nghệ” để doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm mới trong môi trường chính sách linh hoạt. Ngoài ra, Bộ cũng sẽ kiến nghị Quốc hội, Chính phủ dành nguồn lực trung và dài hạn để thúc đẩy doanh nghiệp KH&CN, đặc biệt thông qua Quỹ phát triển KH&CN, Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia. “Chúng tôi tin rằng, nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp này, cộng đồng doanh nghiệp KH&CN Việt Nam sẽ từng bước phát triển về lượng và chất, đóng vai trò nền tảng trong hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của đất nước”, ông Quất nói. TUỆ MINH Trước thực tế số lượng doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN) được cấp giấy chứng nhận mới đạt khoảng 30% mục tiêu đặt ra, Bộ KH&CN đang triển khai hàng loạt giải pháp giúp cộng đồng này có bước phát triển về lượng và chất, khẳng định vai trò nền tảng trong hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của đất nước. Cởi trói cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ Đại diện Công ty CP Đường Quảng Ngãi chia sẻ về việc ứng dụng công nghệ cao tại doanh nghiệp này Theo số liệu của Bộ Khoa học và Công nghệ, tính đến hết tháng 10/2025, cả nước có 954 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp KH&CN. Trong số này, doanh nghiệp tư nhân chiếm khoảng 98,5%, phản ánh xu hướng khu vực tư nhân ngày càng chủ động tham gia đầu tư cho nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo. Các đại biểu đến từ nhiều cơ quan, doanh nghiệp công nghệ số trong nước đã chia sẻ các mô hình thực tiễn, các nền tảng và giải pháp số phù hợp với điều kiện Tây Bắc. Nền tảng truy xuất nguồn gốc CheckVN giúp kiểm soát chất lượng sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là các sản phẩm đặc sản vùng cao. Hệ sinh thái nông nghiệp số VDAPES hỗ trợ từ khâu canh tác, quản lý mùa vụ đến tiêu thụ sản phẩm, giúp nông dân tăng năng suất và giảm chi phí. Nhiều giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong canh tác lúa, giảm phát thải khí nhà kính cũng được trình bày. Các mô hình hợp tác xã số, sàn thương mại điện tử cho nông sản, hệ thống quản lý du lịch thông minh vTravel thu hút sự quan tâm của các địa phương bởi tính khả thi cao và có thể triển khai ngay tại cơ sở. Đại diện VNPT, Đại học Bách khoa Hà Nội và một số doanh nghiệp công nghệ khác cũng giới thiệu các giải pháp dữ liệu mở, phân tích dữ liệu, hệ thống camera AI, giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục và y tế - các lĩnh vực đặc biệt quan trọng đối với vùng cao. Một điểm nhấn quan trọng của hội thảo là việc trao giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý cho ba sản phẩm đặc sản gồm Chè Shan tuyết, Chè Phổ nhĩ Shan tuyết và Cà phê Điện Biên. Đây là các sản phẩm có giá trị kinh tế cao, được đánh giá là hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu nông sản vùng miền mang tầm quốc gia nếu được ứng dụng công nghệ số để quản lý chất lượng và mở rộng thị trường. Cùng với đó, 20 bộ thiết bị STEM được trao tặng nhằm hỗ trợ các trường học trong tỉnh nâng cao năng lực trải nghiệm khoa học và thúc đẩy tư duy sáng tạo cho học sinh - nền tảng quan trọng của nguồn nhân lực số trong tương lai. TUỆ MINH Đưa các công nghệ “hot" nhất về Điện Biên Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp UBND tỉnh Điện Biên vừa tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” trong phát triển kinh tế số và chuyển đổi số khu vực Tây Bắc. Ông Trần Tiến Dũng - Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Điện Biên và ông Bùi Hoàng Phương - Thứ trưởng Bộ KH&CN tham quan gian hàng tại Hội thảo Xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” trong phát triển kinh tế số và chuyển đổi số khu vực Tây Bắc Đề xuất nhiều nội dung phối hợp Việt-Nga Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam vừa tổ chức Khóa họp lần thứ 6 Ủy ban hợp tác về giáo dục, KH&CN Việt - Nga. Tại Khóa họp, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định đề xuất một số định hướng hợp tác thời gian tới, trong đó kêu gọi tuyển chọn các dự án nghiên cứu chung ngay trong năm 2025, ưu tiên chọn lựa từ 11 nhóm công nghệ chiến lược đã được Chính phủ Việt Nam phê duyệt. Việt Nam mong muốn tăng cường trao đổi, hợp tác và chuyển giao các công nghệ mới trong các lĩnh vực thế mạnh của Liên bang Nga, như công nghệ vật liệu (vật liệu tiên tiến, bao gồm kim loại, polymer và vật liệu công nghệ cao), năng lượng mới, năng lượng thân thiện với môi trường và tiết kiệm tài nguyên, công nghệ thông tin và viễn thông, công nghệ nano, tự động hóa và chế tạo máy, công nghệ trí tuệ nhân tạo. Thứ trưởng Lê Xuân Định cũng đề nghị phía Nga xem xét giới thiệu cho Quỹ Đổi mới công nghệ Việt Nam trực thuộc Bộ KH&CN một đơn vị đối tác của Liên bang Nga có chức năng tương đồng với Quỹ để học tập và chia sẻ kinh nghiệm, thiết lập quan hệ hợp tác về các hoạt động tài trợ, hỗ trợ cho các doanh nghiệp đổi mới công nghệ. T.M
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==