12 QUỐC TẾ n Thứ Tư n Ngày 3/12/2025 Hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung Type 03 là loại vũ khí mà Tokyo dự định triển khai đến đảo Yonaguni, nơi chỉ cách Đài Loan (Trung Quốc) khoảng 110 km. Hệ thống phòng không di động đặt trên xe tải có tầm bắn 50 km. Với khả năng dẫn đường bằng radar, Type 03 có thể bắn hạ máy bay và tên lửa hành trình. Bắc Kinh chỉ trích kế hoạch này, cho rằng việc đưa tên lửa đến đảo Yonaguni là “cực kỳ nguy hiểm”. Ngày 30/11, Kyodo News đưa tin Nhật Bản đã tổ chức các cuộc họp không chính thức với Philippines về khả năng xuất khẩu hệ thống tên lửa do Nhật Bản phát triển. Nghiên cứu chuyên sâu về kế hoạch xuất khẩu dự kiến bắt đầu sau khi Tokyo chính thức bỏ quy định giới hạn xuất khẩu thiết bị quốc phòng, có thể trong năm 2026. Theo bài viết của Kyodo, phía Philippines đã bày tỏ quan tâm tới việc mua Hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung Type 03. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh cả Manila và Tokyo đang căng thẳng với Bắc Kinh. Philippines nằm trong “chuỗi đảo thứ nhất” mang tính chiến lược ở Thái Bình Dương, với đảo gần Đài Loan nhất chỉ cách khoảng 140 km. Chính quyền của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đang nỗ lực sửa đổi Ba nguyên tắc về chuyển giao trang thiết bị và công nghệ quốc phòng. Những năm gần đây, Tokyo nhiều lần tìm cách điều chỉnh các nguyên tắc này. Ba nguyên tắc, có từ năm 1967, không cho phép cung cấp vũ khí cho các nước bị Liên Hợp Quốc cấm vận vũ khí, những nước đang tham gia hay có khả năng tham gia xung đột quốc tế… Năm 1976, nguyên tắc được mở rộng, áp dụng cho toàn thế giới. Theo hướng dẫn hiện tại của Nhật Bản về xuất khẩu thiết bị quốc phòng, chỉ có 5 loại thiết bị, gồm cứu hộ, vận tải, cảnh báo, giám sát và rà phá bom mìn, được phép bán cho các đối tác an ninh. Tokyo và Manila tăng cường hợp tác quốc phòng trong những tháng gần đây. Hai quốc gia đồng minh của Mỹ đều có lập trường cứng rắn trước các hoạt động của Trung Quốc tại biển Hoa Đông và Biển Đông. Tháng 10 vừa qua, Thủ tướng Takaichi muốn tăng chi tiêu quốc phòng của Nhật Bản lên mức 2% GDP vào cuối tháng 3 năm sau, sớm hơn 2 năm so với mục tiêu đề ra trước đó. Hiệp ước quốc phòng mới giữa Tokyo và Manila có hiệu lực từ tháng 9 cho phép quân đội Nhật Bản triển khai tại Philippines, lần đầu tiên kể từ Thế chiến II. Chưa đầy 1 tháng sau khi hiệp ước có hiệu lực, Nhật Bản và Philippines tổ chức cuộc tập trận chung kéo dài 5 ngày. Cuộc tập trận diễn ra chỉ 1 ngày trước khi quân đội Trung Quốc tổ chức diễn tập thường niên với Malaysia. Hai ngày sau đó, Nhật Bản tham gia cuộc diễn tập chung khác với các đồng minh trong khu vực, do Philippines và Mỹ dẫn dắt. BÌNH GIANG (theo SCMP, Kyodo) Nhật Bản đang cân nhắc xuất khẩu một hệ thống tên lửa cho Philippines sau khi nới quy định hạn chế xuất khẩu vũ khí, truyền thông Nhật Bản đưa tin. Động thái này chắc chắn sẽ vấp phải thái độ giận dữ từ Trung Quốc. Với đôi mắt xanh lục sáng lên trong bóng tối và thân hình thon dài, cá mập gulper mang dáng vẻ của sinh vật tiền sử còn sót lại sau hàng triệu năm tiến hóa. Nhật Bản sắp xuất khẩu tên lửa sang Philippines Hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung Type 03 Reuters dẫn các nguồn tin nắm được nội dung cuộc điện đàm cho biết, ông Trump đã bác bỏ hàng loạt yêu cầu của nhà lãnh đạo Venezuela trong cuộc trao đổi đó. Cuộc điện đàm diễn ra ngày 21/11, sau nhiều tháng Mỹ gia tăng sức ép lên Venezuela, bao gồm việc tấn công các tàu mà Mỹ cáo buộc buôn lậu ma túy ở Caribe, đe dọa mở rộng hoạt động quân sự lên đất liền, và đưa nhóm Cartel de los Soles vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài. Tổng thống Maduro và chính phủ của ông luôn phủ nhận mọi cáo buộc của Mỹ, cho rằng Mỹ đang tìm cách thay đổi chế độ nhằm kiểm soát nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ của Venezuela, bao gồm dầu mỏ. Theo 3 nguồn tin, ông Maduro nói với ông Trump trong cuộc điện đàm, rằng ông sẵn sàng rời Venezuela với điều kiện ông và các thành viên gia đình được hưởng quyền ân xá đầy đủ, bao gồm việc Mỹ gỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt và chấm dứt vụ kiện tại Tòa án Hình sự quốc tế. Cũng theo 3 nguồn tin, ông Maduro còn đề nghị Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt với hơn 100 quan chức Chính phủ Venezuela. Hai nguồn tin khác nói rằng ông Maduro cũng nêu điều kiện Phó Tổng thống Delcy Rodriguez sẽ điều hành chính phủ lâm thời trước khi tổ chức bầu cử mới. Ông Trump bác bỏ hầu hết các điều kiện này trong cuộc điện đàm kéo dài chưa đầy 15 phút, nhưng nói với ông Maduro rằng ông có 1 tuần để cùng gia đình rời Venezuela đến bất kỳ nơi nào ông muốn. Thời hạn Mỹ sẵn sàng đảm bảo điều đó đã hết hạn hôm 28/11, và ông Trump đưa ra tuyên bố hôm 29/11 rằng không phận Venezuela đã bị đóng. Báo Miami Herald trước đó đăng một số nội dung cuộc điện đàm, nhưng không có chi tiết về thời hạn chót. Ngày 30/11, Tổng thống Trump xác nhận ông đã nói chuyện với ông Maduro, nhưng không cho biết nội dung cụ thể. Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố không công nhận ông Maduro là tổng thống hợp pháp của Venezuela. Phát biểu trước đám đông ngày 1/12, Tổng thống Maduro tuyên bố “trung thành tuyệt đối” với người dân Venezuela. Một quan chức cấp cao Mỹ cho biết ông Trump họp với các cố vấn hàng đầu trong ngày 1/12 để bàn về chiến dịch gây sức ép lên Venezuela. Theo 3 nguồn tin, chính quyền Tổng thống Maduro đề nghị sắp xếp một cuộc điện đàm khác với Tổng thống Trump. BÌNH GIANG (theo Reuters) Cuộc điện đàm căng thẳng giữa hai Tổng thống Mỹ-Venezuela Bảo vệ loài cá mập bị moi gan làm mỹ phẩm Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đang dần cạn lựa chọn để có thể được Mỹ bảo đảm, sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump diễn ra vào tháng trước. Tháng trước, Nhật Bản xuất khẩu các hệ thống đánh chặn tên lửa phòng không Patriot sản xuất trong nước sang Mỹ, động thái mà giới quan sát và truyền thông Trung Quốc gọi là “tín hiệu cực kỳ nguy hiểm” với hàm ý Tokyo đang mở rộng năng lực quân sự. Tổng thống Venezuela Nicholas Maduro ẢNH: AP Cá mập gulper sống dưới vùng biển sâu, nơi ánh sáng không thể tới Chúng sống ở độ sâu từ 200 - 1.500 m trên khắp thế giới, nơi ánh sáng không thể tới, với nhiều đặc điểm sinh học của chúng vẫn là điều bí ẩn. Thế nhưng loài cá mập độc đáo này đang ở bên bờ tuyệt chủng. Cá mập gulper bị đánh bắt để lấy dầu gan chứa nhiều squalene, một hợp chất được dùng phổ biến trong mỹ phẩm vì có tính dưỡng ẩm và chống oxy hóa. Theo Quỹ Quốc tế bảo vệ động vật (IFAW), dầu gan cá mập được dùng trong nhiều loại sản phẩm, từ kem dưỡng, đồ trang điểm, đến miếng dán nicotine và thuốc trị trĩ. Nhu cầu lớn của con người đã đẩy loài gulper vào tình trạng suy kiệt nghiêm trọng. Trước tình hình đó, ngày 28/11 vừa qua, Hội nghị CITES lần thứ 20 tại Uzbekistan thông qua các biện pháp bảo vệ cá mập gulper. Theo đó, hơn 70 loài cá mập và cá đuối được tăng cường bảo vệ. IFAW gọi đây là “một cột mốc lịch sử”. Cá mập gulper được đưa vào Phụ lục II, nghĩa là thương mại quốc tế sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn và yêu cầu các quốc gia phải chứng minh việc khai thác là bền vững. Nhiều loài khác như cá mập voi và cá đuối manta được nâng lên Phụ lục I, nghĩa là cấm hoàn toàn mọi giao dịch thương mại. Theo ông Luke Warwick, Giám đốc chương trình bảo tồn cá mập và cá đuối của WCS, quyết định này có thể mở ra cơ hội phục hồi loài. Dù vậy, thách thức vẫn rất lớn. Việc đánh bắt vùng nước sâu ngày càng phổ biến rộng do nguồn cá ven bờ suy giảm, trong khi gulper đặc biệt dễ bị tổn thương. Một nghiên cứu trên tạp chí Science năm 2024 cho thấy gần 2/3 các loài cá mập nước sâu bị đe dọa, vì bị đánh bắt quá nhiều để lấy dầu gan. Gulper có thể dài tới 2m và chứa tới hơn 70% squalene trong dầu gan - mức cao nhất trong họ cá mập, khiến chúng trở thành mục tiêu hàng đầu. Ở nhiều khu vực, số lượng gulper đã giảm hơn 80%. Điều đáng lo hơn là tốc độ sinh sản của gulper rất chậm. Theo IFAW, loài gulper tại Úc đã bị đánh bắt quá mức và sẽ mất đến 86 năm để phục hồi 1/4 số lượng ban đầu. “Chúng sinh sản giống động vật có vú hơn cá”, chuyên gia Matt Collis cho biết. Ngành squalene toàn cầu trị giá khoảng 150 triệu USD, và 20% sản phẩm dưỡng da trên thị trường quốc tế được xác định có nguồn gốc từ cá mập. Dù nhiều thương hiệu lớn đã chuyển sang nguyên liệu thực vật, dầu gan cá mập vẫn được ưa chuộng. CITES vì thế trở thành công cụ quan trọng nhất để bảo vệ gulper. Cơ chế thực thi của hiệp định cho phép đình chỉ thương mại với các quốc gia không tuân thủ, buộc họ phải cải thiện quản lý nghề cá nếu muốn tiếp tục xuất khẩu. THU LOAN (theo CNN)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==