THỨ SÁU 28/11/2025 Số 332 0977.456.112 TRANG 11 TRANG 12 TRANG 10 TRANG 8-9 TRANG 4 Thanh niên thành phố lao vào lũ dữ cứu người KHÔNG CUNG CẤP BÍ MẬT NHÀ NƯỚC CHO CÁC NỀN TẢNG AI CÔNG CỘNG TRANG 5 Thủ tướng Nhật Bản coi Việt Nam là đối tác then chốt Tài trợ hơn 300 đề tài khoa học theo phương thức mới Có một chòm sao gây xúc động TRANG 6-7 CHUYỆN HÔM NAY Nghịch lí XEM TIẾP TRANG 6 n NGHIÊM HUÊ Rất có thể, đến một lúc nào đó, chúng ta phải đặt câu hỏi: Bác sĩ tốt nghiệp trường đại học nào? THỦ TƯỚNG ĐẶT HÀNG THI ĐUA "6 NHẤT" VỚI DOANH NHÂN TRẺ TRANG 2-3 Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng lẵng hoa chúc mừng Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII ẢNH: XUÂN TÙNG HẾT THỜI TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP “MẤT NIỀM TIN”? Nhiều băn khoăn NGÀNH Y Sinh viên trường Y lựa chọn ngành học bác sĩ nội trú năm 2025 ẢNH: NGHIÊM HUÊ Siết đào tạo Cả nước có 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế
2 THỜI SỰ n Thứ Sáu n Ngày 28/11/2025 Ngày 27/11, tại Hà Nội, Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, diễn ra phiên trọng thể với tinh thần hành động “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo giá trị - Vững bước vào kỷ nguyên mới”. Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và có bài phát biểu chỉ đạo Đại hội. KHẲNG ĐỊNH VỊ THẾ CỦA DOANH NHÂN VIỆT NAM Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp là lực lượng sản xuất vật chất chủ yếu của nền kinh tế Việt Nam, đóng vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng khá ấn tượng; đưa nước ta chính thức gia nhập nhóm các nước có thu nhập trung bình cao. Các doanh nghiệp Việt Nam không ngừng phát triển cả số lượng và chất lượng, có những đóng góp to lớn, quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên nhiều phương diện; là lực lượng chủ lực, tiên phong tạo ra nhiều việc làm, sinh kế cho người lao động. Các doanh nghiệp, doanh nhân có mặt ở hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, hoạt động không chỉ trong nước mà nhiều doanh nghiệp, doanh nhân đã gây được tiếng vang, khẳng định giá trị thương hiệu vươn tầm ra khu vực và thế giới, góp phần đưa thương hiệu Việt ra toàn cầu và nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế. Thủ tướng ghi nhận, những kết quả đáng tự hào nêu trên có phần đóng góp to lớn của đội ngũ doanh nhân trẻ - những doanh nhân mang trong mình dòng máu Việt với nhiệt huyết của tuổi trẻ, trí tuệ, sáng tạo, văn minh, dũng cảm dấn thân vào thương trường và luôn nỗ lực để khẳng định mình, khẳng định vị thế của doanh nhân Việt Nam. Sự nỗ lực, trưởng thành và lớn mạnh của đội ngũ doanh nhân trẻ Việt Nam đã tạo sự cộng hưởng, lan tỏa năng lượng tích cực tới cộng đồng doanh nhân trẻ nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói chung. “Trải qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, chúng ta có một lực lượng doanh nhân trẻ năng động, tiên phong, khát vọng, dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với khó khăn, thách thức, khởi nghiệp thành công trong các lĩnh vực kinh doanh mới, sáng tạo và khó”, Thủ tướng ghi nhận. SÁU TIÊN PHONG Nhấn mạnh bối cảnh thế giới nhiều biến động và kỷ nguyên mới của dân tộc, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ: “Tôi rất mong là tuổi trẻ, trong đó có doanh nhân trẻ phải có tầm nhìn xa trông rộng và nghĩ sâu làm lớn; phải biết coi trọng tri thức, tiết kiệm thời gian và quyết đoán đúng lúc, đúng thời điểm thì chúng ta mới không bỏ lỡ thời cơ và mới thực hiện được phương châm là không cầu toàn, không nóng vội mà không bỏ lỡ cơ hội”. Phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ VIII, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt hàng Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và cộng đồng doanh nhân trẻ thi đua thực hiện “6 nhất”: tiên phong nhất - sáng tạo nhất - dấn thân nhất - đoàn kết nhất - hội nhập nhất - nhân ái nhất, góp phần xây dựng đất nước phát triển, giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc. Thủ tướng đặt hàng thi đua "6 nhất" với “LỬA THỬ VÀNG, GIAN NAN THỬ SỨC” Anh Bùi Quang Huy - Ủy viên dự khuyết T.Ư Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn đánh giá, nhiệm kỳ VII vừa qua là chặng đường đầy cam go với những tác động chưa từng có từ đại dịch COVID-19 và những biến động địa chính trị phức tạp, gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, đúng với tinh thần “lửa thử vàng, gian nan thử sức”, cộng đồng doanh nhân trẻ nói chung, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam nói riêng đã thể hiện rõ bản lĩnh, sự năng động, sáng tạo và tinh thần đoàn kết, vượt qua khó khăn, duy trì và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh. Anh Huy ghi nhận trong nhiệm kỳ vừa qua có nhiều điểm sáng trong công tác của Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam. Với các hoạt động đa dạng của mình, Hội đã góp phần rất lớn trong xây dựng, khẳng định thương hiệu của các doanh nghiệp thành viên, khẳng định uy tín, nâng cao vị thế của Hội trong xã hội và trong khu vực. Các giải thưởng Sao Đỏ, Sao Vàng Đất Việt, Doanh nhân trẻ khởi nghiệp xuất sắc và các hoạt động khác ngày càng thu hút sự quan tâm của xã hội và cộng đồng doanh nghiệp, trở thành những danh hiệu uy tín, danh giá. Nhiều hoạt động đối thoại chính sách được tổ chức có chiều sâu ở các cấp, trên nhiều lĩnh vực khác nhau, qua đó hiến kế, góp ý các chính sách lớn của Đảng, Nhà nước đối với doanh nghiệp, đối với sự phát triển kinh tế của đất nước. Tổ chức tốt các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư nội khối, giúp doanh nhân hội viên có thêm nhiều cơ hội kết nối, hỗ trợ nhau trong sản xuất kinh doanh. Hợp tác quốc tế được đẩy mạnh nhằm thúc đẩy giao thương, đầu tư, hợp tác giữa doanh nhân trẻ Việt Nam và doanh nhân trong khu vực, trên thế giới. Bên cạnh đó, các hoạt động hỗ trợ thanh niên, doanh nhân trẻ trong khởi nghiệp, lập nghiệp được tích cực triển khai. Không những góp phần cho doanh nhân trẻ khởi nghiệp mà còn góp phần giải quyết nhiều việc làm cho thanh niên. “Các anh chị đã chứng minh một cách sinh động rằng: Doanh nhân trẻ Việt Nam không chỉ giỏi làm kinh tế, mà còn là những công dân có trách nhiệm, giàu lòng nhân ái, luôn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết”, anh Bùi Quang Huy nhấn mạnh. "Chiến binh" mang thương hiệu Việt chinh phục thế giới Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng lẵng hoa chúc mừng Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII ẢNH: XUÂN TÙNG Ngày 27/11, phát biểu tại phiên trọng thể Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ VIII, anh Bùi Quang Huy - Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn nhấn mạnh, doanh nhân trẻ không chỉ cần giỏi làm kinh tế mà phải trở thành những "chiến binh" mang thương hiệu "Make in Vietnam" vươn ra biển lớn, tiên phong trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Bùi Quang Huy phát biểu tại Đại hội ẢNH: XUÂN TÙNG Tại Đại hội, Thủ tướng đã nhắc lại “16 chữ vàng” từng tặng Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam dịp Diễn đàn kinh tế tư nhân: “Nhà nước kiến tạo - Doanh nghiệp tiên phong - Công, tư đồng hành - Đất nước phát triển - Nhân dân hạnh phúc”. Thủ tướng khẳng định Chính phủ cam kết sẽ luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất (thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh, thực hiện thông dụng) để đội ngũ doanh nhân trẻ phát triển. QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TPHCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Thieát keá : QUANG HUY n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, P.Xuanâ Hoa-ø TPHCM. ÑT: (028) 3848 4366, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 339 Leâ Thanh Nghò, P.Hoaø Cöônø g; 19 Ngoâ Gia Tö,ï P.Haiû Chauâ , TP Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Bacé Trung Bo:ä 21 Ho à Xuanâ Höông, P.Thanø h Vinh, tænh Ngheä An. ÑT: (0238)8602345; Email: baotienphongbactrungbo@gmail.com. n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , P.Ninh Kieuà , TP Canà Thô. ÑT: (0292)3823823, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ - Nam Trung Bo:ä 52 Tranà Nhatä Duatä , P.Buonâ Ma Thuotä , Ñaké Laké , ÑT: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com; 1018, ñöônø g 2/4, P. Bacé Nha Trang, tænh Khanù h Hoaø . SÑT: 0258.6500.155. Email: tienphongnhatrang@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Bacé Bo:ä 64 ñöônø g Ly ù Tö ï Tronï g, P.Yenâ Baiù , tænh Laoø Cai. ÑT: 0904938689, E-mail: vptaybacbotp@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Ñonâ g Bacé Bo:ä So á 18 Le â Thanh Nghò, P.Haï Long, tænh Quanû g Ninh; E-mail: bandongbac@baotienphong.com.vn n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông, P.Hai Baø Tröng vaø D29 Phaïm Vaên Baïch, P.Caàu Giaáy, Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227525 E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n In taiï : Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH MTV in Ñaé êkê Laké , Xöônû g in Quanâ khu IV, Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 2, TPHCM “Chúng tôi kỳ vọng doanh nhân trẻ sẽ là những chiến binh mang thương hiệu “Made in Vietnam”, “Made by Vietnam” chinh phục thị trường toàn cầu bằng trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam”. Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn BÙI QUANG HUY
Thủ tướng đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và toàn thể cộng đồng doanh nhân trẻ thực hiện “6 tiên phong”. Cụ thể, tiên phong xây dựng thế hệ doanh nhân trẻ có lý tưởng cách mạng, giàu lòng yêu nước, tự hào dân tộc, có khát vọng cống hiến cháy bỏng, dám dấn thân vào những việc khó, việc mới. Tiên phong trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, bán dẫn… vào sản xuất, kinh doanh; xây dựng mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn theo chuẩn mực ESG, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường lớn. Tiên phong trong liên kết, hỗ trợ doanh nghiệp. Tiên phong trong đóng góp xây dựng chính sách, tiếp tục phát huy vai trò là tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp trẻ; tiếp tục chủ động thu thập, tổng hợp thông tin, phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp trẻ, tổng hợp các vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, đặc biệt là liên quan đến các văn bản quy phạm pháp luật để kiến nghị kịp thời tới Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm tháo gỡ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp trẻ nói riêng phát triển nhanh, bền vững. Tiên phong đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và Nhân dân thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và nguyện vọng của nhân dân. Tiên phong trong thực hiện trách nhiệm xã hội, phát huy truyền thống “chia ngọt, sẻ bùi”, “tương thân, tương ái”, “tình dân tộc, nghĩa đồng bào”. Thủ tướng đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và cộng đồng doanh nhân trẻ, doanh nghiệp trẻ thi đua thực hiện “6 nhất”: tiên phong nhất - sáng tạo nhất - dấn thân nhất - đoàn kết nhất - hội nhập nhất - nhân ái nhất, góp phần xây dựng đất nước ta phát triển, giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc. Thủ tướng cũng đề nghị Ban Bí thư T.Ư Đoàn, Hội LHTN Việt Nam, các tổ chức, đoàn thể quan tâm tạo thuận lợi và đặc biệt là Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tiếp tục chủ động, sáng tạo, nuôi dưỡng, gắn kết và hỗ trợ đội ngũ doanh nhân trẻ phát huy mạnh mẽ sức trẻ, nhiệt huyết, tinh thần yêu nước, truyền thống dân tộc. XUÂN TÙNG 3 n Thứ Sáu n Ngày 28/11/2025 THỜI SỰ doanh nhân trẻ TIÊN PHONG KIẾN TẠO, LÀM CHỦ CÔNG NGHỆ Bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng Việt Nam hùng cường vào năm 2045, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Bùi Quang Huy lưu ý bối cảnh này đặt ra yêu cầu, sứ mệnh nặng nề hơn bao giờ hết cho lực lượng doanh nhân trẻ. Định hướng cho nhiệm kỳ tới, anh Bùi Quang Huy đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam kiên định sứ mệnh tiên phong trong thực thi các đột phá chiến lược; đi đầu trong việc tạo ra các động lực tăng trưởng mới dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Doanh nhân trẻ phải là hình mẫu của kinh tế tư nhân phát triển lành mạnh, hiệu quả, bền vững; là hình mẫu về sự quan tâm, chăm lo và giải quyết hài hòa quyền và lợi ích chính đáng của người lao động; phải là hình mẫu về tinh thần trách nhiệm cộng đồng. Hội chủ động bản lĩnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nâng tầm vị thế thương hiệu Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu; là cầu nối, là bệ phóng hỗ trợ doanh nhân trẻ tự tin bước ra thế giới. Anh Huy cũng đề nghị, Hội không ngừng đổi mới mô hình và phương thức hoạt động để “thực sự là mái nhà chung uy tín, vững mạnh cho hội viên”. Cần chủ động, tích cực hơn nữa trong việc tham mưu, đề xuất chính sách với Đảng, Nhà nước, với Trung ương Đoàn để tháo gỡ những khó khăn, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Thay mặt Ban Bí thư T.Ư Đoàn, anh Bùi Quang Huy cam kết sẽ luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cùng hướng tới mục tiêu đưa tổ chức Hội vươn tầm khu vực và thế giới. Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Bùi Quang Huy nhấn mạnh, Hội Doanh nhân trẻ cần xác định trách nhiệm đồng hành cùng Đoàn và Hội LHTN trong việc tập hợp thanh niên Việt Nam vào các tổ chức thanh niên tiên tiến. Các doanh nghiệp hội viên cần phải thành lập các tổ chức Đoàn, Hội trong doanh nghiệp của mình để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng. Các doanh nhân trẻ phải là nguồn cảm hứng, là người hướng dẫn tận tình cho các thế hệ thanh niên khởi nghiệp đi sau. TƯỜNG KHA Trong nhiệm kỳ VII vừa qua, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã gặt hái nhiều thành thành tựu nổi bật và thể hiện tinh thần tiên phong, sáng tạo, trách nhiệm vì cộng đồng. Những dấu ấn của nhiệm kỳ tạo nền tảng quan trọng để Hội bước vào nhiệm kỳ VIII với tâm thế tự tin và quyết tâm mạnh mẽ hơn để tiếp tục kiến tạo giá trị, góp phần xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc. Với tinh thần “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo giá trị - Vững bước vào kỷ nguyên mới”, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đại hội Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam toàn quốc lần thứ VIII xác định, tầm nhìn đến năm 2045 - thời điểm Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển - Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam hướng tới trở thành tổ chức doanh nhân trẻ hàng đầu khu vực ASEAN. Một trong những trọng tâm lớn của nhiệm kỳ VIII là chiến lược phát triển tổ chức. Hội đặt mục tiêu mở rộng số lượng lên con số từ 35.000 - 50.000 hội viên, một quy mô lớn chưa từng có. 100% Hội Doanh nhân trẻ các tỉnh, thành và các câu lạc bộ trực thuộc hoạt động hiệu quả và chuyển đổi toàn diện sang vận hành số; 95% hội viên được đào tạo về quản trị hiện đại, công nghệ số và đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, cộng đồng doanh nghiệp hội viên đặt mục tiêu đóng góp 15% GDP quốc gia và tạo việc làm cho 8 triệu lao động. Đây là những con số cho thấy một thế hệ doanh nhân trẻ đang dám nhận trách nhiệm lớn hơn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, chuỗi cung ứng liên tục tái cấu trúc và áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt. T.KHA Anh Nguyễn Văn Khoa cho rằng, dù khu vực tư nhân đóng góp 42% GDP và 55% tổng thu nhập xã hội trong 10 năm qua, nhưng doanh nghiệp Việt vẫn chưa thực sự “đủ khỏe” để cạnh tranh với các tập đoàn lớn toàn cầu. “Khoảng trống chiến lược” nằm ở việc đầu tư cho đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ (KHCN). Đây là yếu tố sống còn để Việt Nam thoát bẫy thu nhập trung bình và chuyển dịch sang nền kinh tế tri thức. Từ kinh nghiệm thực chiến của FPT, anh Khoa đại diện thế hệ doanh nhân trẻ cam kết thực hiện 3 đột phá chiến lược. Cụ thể, đột phá về nhân lực, coi đây là tài sản lớn nhất quốc gia; đột phá về khoa học công nghệ và dữ liệu; đột phá mô hình kinh doanh. Anh Khoa nêu rõ, doanh nhân trẻ phải có kỹ năng “hợp tác với AI” (trí tuệ nhân tạo), coi dữ liệu là nguồn năng lượng cạnh tranh mới. Chính phủ đang quyết liệt thúc đẩy hệ thống dữ liệu quốc gia, nếu doanh nghiệp không vận động ngay để kết nối vào năm 2026 sẽ bị lùi lại phía sau. “Nếu nắm bắt được chuyển đổi số, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên nhóm dẫn đầu. Doanh nhân trẻ cam kết làm chủ công nghệ, đầu tư tri thức để đưa khát vọng Việt Nam vươn tầm thế giới”, anh Khoa khẳng định. X.TÙNG (ghi) Chiều 26/11, tại Hà Nội, Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, diễn ra với tinh thần hành động “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo giá trị - Vững bước vào kỷ nguyên mới”. Đại hội có sự tham dự của 900 đại biểu. Đại hội Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã thống nhất hiệp thương cử 135 anh, chị tham gia Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Tại Hội nghị Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ nhất khóa VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã hiệp thương cử 39 anh, chị tham gia Đoàn Chủ tịch Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII. Hội nghị đã thống nhất hiệp thương cử anh Đặng Hồng Anh tiếp tục làm Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII. Hội nghị cũng đã hiệp thương cử 11 anh, chị làm Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII. 11 Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, gồm các anh, chị: Đặng Việt Bách; Lê Trí Hải; Phạm Thị Bích Huệ; Nguyễn Như Kiên; Lưu Thị Thanh Mẫu; Nguyễn Lưu Trà My; Trần Đăng Nam; Vũ Hồng Quân; Lưu Công Thành; Dương Long Thành; Lê Trí Thông. X.TÙNG Chìa khóa để doanh nhân trẻ Việt vươn mình Anh Đặng Hồng Anh tái cử Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam trao hỗ trợ khẩn cấp 6 tỉ đồng cho 6 tỉnh thành bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt vừa qua ẢNH: TTXVN Anh Đặng Hồng Anh tiếp tục làm Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII ẢNH: XUÂN TÙNG Tại Đại hội, anh Nguyễn Văn Khoa - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VII, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT, có bài tham luận về “tiên phong đổi mới sáng tạo và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, chìa khóa để doanh nhân trẻ Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới”. Đại hội Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã hiệp thương cử 135 anh, chị tham gia Ủy ban Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa VIII, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Anh Đặng Hồng Anh tái cử làm Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam; 11 anh, chị được hiệp thương cử làm Phó Chủ tịch Hội khóa VIII. Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, đặt mục tiêu mở rộng số lượng hội viên lên con số từ 35.000 - 50.000. Đặc biệt, cộng đồng doanh nghiệp trẻ đặt mục tiêu đóng góp 15% GDP quốc gia và tạo việc làm cho 8 triệu lao động. Đóng góp 15% GDP quốc gia, tạo việc làm cho 8 triệu lao động
4 THỜI SỰ n Thứ Sáu n Ngày 28/11/2025 Văn phòng Trung ương Đảng vừa ban hành Hướng dẫn khai thác sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cho cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Đảng. Hướng dẫn hướng tới việc phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng dụng AI cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, coi đây là công cụ hữu hiệu để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành và phục vụ nhân dân. Đồng thời, việc này góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết của Đảng về đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, thể hiện vai trò tiên phong, gương mẫu của các cơ quan Đảng trong ứng dụng khoa học công nghệ. Chuẩn hóa phương pháp làm việc với AI, hình thành thói quen làm việc trên môi trường số, góp phần tích cực vào công cuộc cải cách hành chính, xây dựng các cơ quan Đảng chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Về yêu cầu, hướng dẫn nêu rõ, việc sử dụng AI phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước, an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Mọi thông tin, sản phẩm do AI tạo ra phải được cán bộ, đảng viên kiểm chứng, thẩm định, chỉnh sửa và chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung trước khi sử dụng hoặc ban hành. Hướng dẫn nhấn mạnh, tuyệt đối không lạm dụng, phụ thuộc vào AI. Ưu tiên sử dụng các nền tảng, giải pháp AI do Việt Nam phát triển và làm chủ (make in Vietnam) khi xử lý các dữ liệu mang tính nội bộ, nhạy cảm nhằm đảm bảo an toàn, an ninh và chủ quyền dữ liệu quốc gia. Nguyên tắc quan trọng khi sử dụng AI, theo hướng dẫn, đầu tiên, là "hỗ trợ, không thay thế": Luôn xác định AI là công cụ hỗ trợ, giúp tăng tốc và nâng cao chất lượng công việc. AI không thể thay thế tư duy phản biện, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn và trách nhiệm ra quyết định của cán bộ, đảng viên. Bắt buộc phải kiểm chứng: Không tin tưởng tuyệt đối vào bất kỳ kết quả nào do AI tạo ra. Mọi dữ kiện, số liệu, trích dẫn chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước đều phải được kiểm tra, đối chiếu lại từ các nguồn thông tin chính thống. Nguyên tắc bảo mật là trên hết: Phải có ý thức phân loại mức độ nhạy cảm của thông tin trước khi đưa vào AI. Tuyệt đối không cung cấp thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, dữ liệu cá nhân nhạy cảm cho các nền tảng AI công cộng, không rõ nguồn gốc. Nguyên tắc tuân thủ và trách nhiệm: Chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về an ninh mạng, sở hữu trí tuệ, các chuẩn mực đạo đức, văn hoá. Cán bộ, đảng viên phải chịu trách nhiệm giải trình về quá trình và kết quả sử dụng AI trong công việc của mình. Nguyên tắc tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ: Tuyệt đối không sử dụng AI để sao chép, đạo văn, vi phạm bản quyền hoặc tạo ra các sản phẩm phái sinh trái phép từ tác phẩm được bảo hộ của người khác… Hướng dẫn nêu rõ, AI đang trở thành một hạ tầng thiết yếu cho năng suất lao động trong mọi lĩnh vực, tương tự như điện hay internet. Việc chủ động tiếp cận, học hỏi và làm chủ công nghệ AI là yêu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh và không bị tụt hậu trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Ứng dụng AI là một nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong chương trình chuyển đổi số quốc gia và trong các cơ quan Đảng, góp phần hiện đại hoá phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. TRƯỜNG PHONG Theo hướng dẫn của Văn phòng Trung ương Đảng, khi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), nguyên tắc bảo mật là trên hết. Phải có ý thức phân loại mức độ nhạy cảm của thông tin trước khi đưa vào AI. Tuyệt đối không cung cấp thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, dữ liệu cá nhân nhạy cảm cho các nền tảng AI công cộng, không rõ nguồn gốc. Không cung cấp bí mật nhà nước cho các nền tảng AI công cộng Ảnh minh họa Nguyên tắc quan trọng khi sử dụng AI, theo hướng dẫn, đầu tiên, là "hỗ trợ, không thay thế": Luôn xác định AI là công cụ hỗ trợ, giúp tăng tốc và nâng cao chất lượng công việc. AI không thể thay thế tư duy phản biện, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn và trách nhiệm ra quyết định của cán bộ, đảng viên. Bắt buộc phải kiểm chứng: Không tin tưởng tuyệt đối vào bất kỳ kết quả nào do AI tạo ra. Mọi dữ kiện, số liệu, trích dẫn chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước đều phải được kiểm tra, đối chiếu lại từ các nguồn thông tin chính thống. XEM XÉT TRÁCH NHIỆM THEO MỨC TĂNG NẶNG Sáng 27/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) cho hay, dự thảo luật đã quy định trách nhiệm người đứng đầu khi nhận được thông tin lãng phí nhưng chưa có thời hạn bắt buộc để xử lý. Để bảo đảm trách nhiệm giải trình, ngăn chặn tình trạng trì hoãn, né tránh, đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc phải xử lý thông tin phát hiện lãng phí trong thời hạn cụ thể và công khai kết quả xử lý. “Khi không có mốc thời gian bắt buộc, tính cưỡng chế của luật giảm mạnh làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào nỗ lực phòng, chống lãng phí mà chúng ta đang triển khai thực hiện khi chưa ban hành luật”, ông Hùng nói. Ngoài ra, đại biểu đoàn TPHCM cũng đề nghị làm rõ cơ chế, công khai địa chỉ lãng phí và bổ sung yêu cầu công khai dự toán, thực chi, phần tiết kiệm, phần vượt định mức, trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan. Về thanh tra tiết kiệm chống lãng phí, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, thực tế có tình trạng thanh tra những nơi chưa cần thiết, trong khi nhiều nơi rủi ro lãng phí cao lại chưa được tập trung nguồn lực để kiểm soát. “Tôi đề nghị giao Chính phủ quy định tiêu chí đánh giá rủi ro và thiết lập cơ chế thanh tra lãng phí theo trọng tâm, trọng điểm gắn với quy mô ngân sách, đầu tư công và tài sản công”, ông Hùng cho hay. Đặc biệt, về trách nhiệm người đứng đầu, theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, dự thảo luật đã quy định khá đầy đủ, song chưa nêu rõ hình thức xử lý khi người đứng đầu cố tình phê duyệt các dự án, nhiệm vụ vượt định mức, vượt tiêu chuẩn, vượt chế độ để hợp thức hóa lãng phí. “Đây là khe hở lớn nhất hiện nay, vì nhiều sai phạm lãng phí được ngụy trang dưới quyết định hành chính đúng quy trình. Do đó, tôi đề nghị ban soạn thảo xem xét, bổ sung nguyên tắc: mọi phê duyệt trái định mức, tiêu chuẩn, chế độ gây lãng phí đều phải xem xét trách nhiệm của người đứng đầu theo mức tăng nặng”, đại biểu đoàn TPHCM nêu ý kiến. CHỐNG LÃNG PHÍ NHƯ CƠM ĂN, NƯỚC UỐNG, ÁO MẶC HÀNG NGÀY Trong khi đó, đại biểu Tô Văn Tám (Quảng Ngãi) quan tâm đến việc cung cấp xử lý thông tin phát hiện lãng phí và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí. Ông đề nghị, cần cấm các hành vi cung cấp thông tin lãng phí sai sự thật, bịa đặt, thậm chí thổi phồng thông tin, xúi giục, kích động, ép buộc người khác cung cấp thông tin chống lãng phí. Cùng mối quan tâm, đại biểu Tô Bích Châu (TPHCM) cho rằng, phải quy định rõ để tránh việc đấu tranh hoặc phản ánh không đúng, dễ quy chụp, gây rối, mất đoàn kết trong nội bộ. Tiếp thu, giải trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định sẽ bổ sung quy định cụ thể các hành vi gây lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng chống lãng phí ngay tại dự thảo luật này. Mặt khác, sẽ bổ sung, chỉnh lý các quy định về quyền và trách nhiệm của người đấu tranh chống lãng phí, xử lý thông tin đấu tranh chống lãng phí đảm bảo đầy đủ rõ ràng. Dự thảo luật cũng đề xuất lựa chọn ngày 31/5 hằng năm là ngày toàn dân tiết kiệm chống lãng phí. “Việc quy định tại dự thảo luật để phát động và duy trì thường niên ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí là cần thiết, góp phần đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành tự giác, tự nguyện như cơm ăn, nước uống, áo mặc hàng ngày như tại bài viết về thực hành tiết kiệm mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề cập”, ông Thắng cho hay. LUÂN DŨNG Lãng phí được ngụy trang dưới quyết “đúng quy trình” Đại biểu Quốc hội băn khoăn khi dự thảo luật chưa nêu rõ hình thức xử lý khi người đứng đầu cố tình phê duyệt các dự án, nhiệm vụ vượt định mức, vượt tiêu chuẩn, vượt chế độ để hợp thức hóa lãng phí. Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng ẢNH: NHƯ Ý
Anh Nguyễn Biểu (32 tuổi), quê ở Cần Thơ, đến thuê trọ và làm nghề giặt ủi trên đường Lê Hồng Phong, phường Dĩ An, TPHCM. Mưu sinh nơi đất khách, thu nhập từ nghề giặt ủi cũng chỉ đủ đắp đổi qua ngày, anh Biểu không có nhiều tiền để ủng hộ. “Tôi quyết định hỗ trợ bằng cách in mã QR có chứa số tài khoản của Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM lên cửa. Khách hàng thanh toán bằng hình thức chuyển khoản thì chuyển vào đó”, anh Biểu chia sẻ. Anh Biểu cho biết, có nhiều khách khi quét mã thanh toán, thấy tên chủ tài khoản không phải là anh nên thắc mắc. Sau khi nghe anh giải thích, biết tiền chuyển tới cơ quan chức năng để ủng hộ đồng bào bị lũ lụt, không ít khách hàng ủng hộ thêm. “Mỗi cá nhân trong cộng đồng nên có một phần trách nhiệm với xã hội, với đồng bào chúng ta trong khả năng có thể”, anh Biểu nói. Anh Phạm Đình Tường (30 tuổi, quê Ninh Bình, tạm trú tại TPHCM) thuê phòng trọ và mưu sinh bằng nghề sửa chữa điện lạnh. Thấy người dân tại tỉnh Phú Yên cũ (nay là tỉnh Đắk Lắk) bị ngập lụt, tài sản bị cuốn trôi, hư hỏng, anh rất xót xa. Anh quyết định gác lại việc kiếm tiền, cùng nhóm kỹ sư tại TPHCM lên đường, vượt hàng trăm ki lô mét đến vùng lũ lụt để giúp người dân. “Mình còn trẻ, sức khỏe tốt, giúp được gì cho đồng bào miền Trung thì làm, sau này có tuổi, dù muốn cũng không làm được”, anh Tường tâm sự. Anh Hoàng Thượng Giáp, Phó Chủ tịch Hội Điện lạnh TPHCM, cho biết, khi thấy nhà dân ở các tỉnh miền Trung bị ngập sâu, đồ dùng như ti vi, tủ lạnh, máy giặt, máy lọc nước… bị hỏng nên anh trao đổi với Chủ tịch Hội Điện lạnh TPHCM về cách thức cứu trợ. Anh Giáp lên ý tưởng, kêu gọi đồng nghiệp di chuyển ra miền Trung, sửa chữa đồ đạc giúp người dân. Ngay trong đêm 25/11, đoàn kỹ sư gần 20 người xuất phát từ TPHCM đến các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa. Trước khi xuất phát, nhóm đã nắm tình hình, chọn địa điểm, liên hệ người dân và chính quyền địa phương sở tại. Đoàn nhờ Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM cấp giấy đi đường để thuận lợi trong việc hỗ trợ người dân. Anh Hồ Ngọc Thanh Tuấn (24 tuổi, ngụ TPHCM, công nhân) hỗ trợ đồng bào miền Trung theo cách rất riêng. Hưởng ứng lời kêu gọi thông qua kênh Bình Dương 24h, tại điểm tiếp nhận hàng cứu trợ cơ sở 2 Hội Chữ thập Đỏ TPHCM trên đường 30/4 có tới hơn 200 tấn nhu yếu phẩm. Số lượng hàng tập kết quá lớn, cần nhiều người gói hàng, xếp dỡ hàng lên xe. Ban ngày đến nhà máy làm việc, chiều muộn tan ca, anh Tuấn vượt hơn 30 km tới điểm tập kết để bốc xếp hàng. Ngày cuối tuần được nghỉ làm ở công ty, từ 7h sáng, anh Tuấn chạy hàng chục ki lô mét từ nhà đến trụ sở Hội Chữ thập Đỏ TPHCM tranh thủ bốc hàng đến gần 23h đêm mới về nhà. Liên tiếp những ngày qua, anh Tuấn hỗ trợ xếp dỡ hàng hóa lên xe để chở ra miền Trung cứu trợ đồng bào. Anh là một trong những tình nguyện viên “máu lửa” nhất mỗi lần có phát động bốc xếp hàng cứu trợ. “Người ta có tiền thì ủng hộ tiền, tôi có sức thì ủng hộ bằng sức của mình. Cả ngày làm việc ở nhà máy cũng mệt, nhưng nghĩ tới đồng bào miền Trung đang thiếu ăn, thiếu mặc, tôi không ngồi yên được”, anh Tuấn bày tỏ. HƯƠNG CHI 5 n Thứ Sáu n Ngày 28/11/2025 XÃ HỘI Hành trình của họ trở thành điểm sáng ấm áp giữa những ngày lũ dữ, nơi nỗi sợ và hiểm nguy luôn hiện hữu nhưng lòng nhân ái vẫn trỗi dậy mạnh mẽ. LAO VÀO TÂM LŨ Họ là Lê Thượng Tiến, Trịnh Thanh Tùng và Phạm Ngọc Hòa. Anh Tiến và anh Tùng làm công việc reviewer xe hơi, còn anh Hòa là chủ doanh nghiệp sản xuất máy đóng gói bao bì. Ba người quen nhau nhờ cùng đam mê lái ca nô và từng “vào sinh ra tử” trong những ngày khốc liệt của đại dịch COVID-19, khi họ tham gia hỗ trợ vận chuyển thi thể nạn nhân. Giờ đây, giữa trận lũ lịch sử, họ lại một lần nữa hội ngộ trong một hành trình cứu người đầy hiểm nguy và xúc động. Họ không thuộc lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp, không có hội nhóm hay tổ chức nào đứng sau. Chỉ có một chiếc ca nô cồng kềnh, kỹ năng lái thuyền, khả năng bơi lội và một trái tim hướng về đồng bào vùng lũ. Sáng 19/11, khi đang kẹt xe trên đường đến sự kiện, anh Tiến vô tình đọc được lời cầu cứu của một sản phụ ở Phú Yên sắp sinh nhưng không thể đến bệnh viện vì nước lũ. Cùng lúc, nhiều thông tin về bà con bị cô lập trong trận lũ dồn dập. “Tự nhiên trong đầu tôi chỉ có một suy nghĩ: Phải đi cứu người”, anh Tiến kể. Không chần chừ, anh gọi ngay cho anh Hòa và cả hai thống nhất lên đường ngay lập tức. Khó khăn đầu tiên là tìm xe tải đủ lớn để vận chuyển chiếc ca nô cồng kềnh. Tại sự kiện, anh Tiến gặp anh Tùng và rủ tham gia. Chỉ vài giờ sau, “đội cứu hộ ba người” đã hình thành trong sự gấp gáp nghẹt thở. Nhóm quyết định mang 2 ca nô đi cứu hộ. Rạng sáng 20/11, anh Tiến và anh Hòa xuất phát trước. Trước khi đi, anh Tiến nhờ vợ liên hệ đối tác để xin nghỉ làm một tuần, bởi không biết hành trình cứu hộ sẽ kéo dài đến khi nào. Khi tới Nha Trang, đường tắc nghẽn hoàn toàn, sóng điện thoại mất. Anh Tiến quyết định đi đường nhánh, thậm chí chạy ngược chiều để vượt đèo Cả, tiến về tâm lũ. Khoảng 11 giờ đêm, anh Tiến, anh Hoà nhận tin một nhóm công nhân xây dựng cao tốc bị mắc kẹt giữa biển nước. Dù trời tối như mực, nước sâu và đầy vật cản, hai anh vẫn lên ca nô cứu người. Nhờ người dân soi đèn dẫn hướng, họ dò từng mét nước, băng qua hầm ngầm, công trình ngổn ngang. “Lúc chui qua hầm, tôi sợ lắm. Chỉ cần nước dâng thêm chút nữa là không thoát được”, anh Tiến kể. Cuối cùng, hơn 30 công nhân được đưa ra nơi an toàn. Hai anh kiệt sức, thiếp đi tới sáng hôm sau. 5 NGÀY 4 ĐÊM GIỮA LŨ DỮ Ngay khi nhóm vừa mở mắt, một trưởng thôn thuộc xã Hòa Xuân, Đắk Lắk chạy đến cầu cứu: một đôi vợ chồng già đang bị nước bao vây. Anh Hòa lập tức nổ máy ca nô, đưa hai ông bà ra khỏi vùng nguy hiểm. Nhóm tiếp tục đưa ca nô vào vùng ngập sâu nhất của xã. Xe tải chở ca nô bị kẹt, anh Tùng từ TPHCM vừa tới; các anh cùng nhau đi bộ hơn 5km giữa mưa, gõ cửa từng xe tải để mở đường. Khi ca nô tới điểm tập kết, họ nhận tin có 3 trẻ bị sốt phát ban, tiêu chảy, nhà bị nước bao vây. Ngay lập tức, nhóm tiếp cận và đưa các cháu đến bệnh viện an toàn. Chưa dừng lại, họ phối hợp với thiếu tá Võ Đình Khôi, Tổ trưởng Tổ An ninh Công an xã Hòa Xuân, cứu một phụ nữ bị rắn độc cắn. Nhờ sơ cứu đúng kỹ thuật và vận chuyển nhanh bằng ca nô, nạn nhân giữ được mạng sống. Trong những ngày cứu hộ, họ đối mặt hàng loạt hiểm nguy: mực nước sâu 4-5 mét, dưới nước là cây gãy, sắt thép, công trình ngầm, không điện, không sóng điện thoại, đói lạnh, kiệt sức. Ngày đầu họ chỉ có bánh ngọt, ngày thứ hai ăn cơm khô chan nước lọc để nuốt, ngày thứ ba mới được ăn cơm nóng nhờ đoàn thiện nguyện. Ngủ vội trong xe, mỗi lần chỉ chợp mắt được vài chục phút. Khi nước lũ rút, ba chàng trai tất bật đưa ca nô trở về nhà, nhưng chưa kịp lưu lại một tấm hình chung. Họ chỉ biết nhìn nhau, trĩu nặng bao cảm xúc trước cảnh tang thương vùng lũ. Cả ba chỉ mong trở về nhà để người thân bớt lo lắng, bởi suốt những ngày qua, từng phút từng giây đều căng thẳng: không sóng điện thoại, không cách nào liên lạc với gia đình. Khi rời khỏi vùng lũ, điều đọng lại trong lòng họ chỉ là một chữ “buồn”. “Những người chúng tôi cứu đều trong hoàn cảnh rất khó khăn, nguy cấp. Mình cứu được thì mừng, nhưng tôi chỉ mong không bao giờ phải thấy lại những cảnh tượng như vậy nữa. Thiên tai thật khổ, và phòng vẫn hơn chống”, anh Tiến trầm giọng. HUỲNH THỦY Giữa trận mưa lũ lịch sử nhấn chìm nhiều vùng ở Phú Yên cũ (nay là Đắk Lắk), ba chàng trai đến từ TPHCM mang theo ca nô, kỹ năng sinh tồn và trên hết là tấm lòng hướng về đồng bào, lao vào dòng nước xiết để cứu hàng chục người mắc kẹt. Thanh niên thành phố lao vào lũ dữ cứu người Âm thầm giúp đồng bào vùng lũ Anh Phạm Ngọc Hòa (bìa trái) và anh Lê Thượng Tiến Anh Trịnh Thanh Tùng tham gia cứu hộ tại Phú Yên Anh Hồ Ngọc Thanh Tuấn ngày làm công nhân ở công ty, tối đi bốc xếp hàng hóa cứu trợ tới khuya Kỹ sư trẻ vượt hàng trăm ki lô mét đến vùng lũ lụt giúp bà con sửa chữa đồ dùng hư hỏng; chủ tiệm giặt đồ để khách thanh toán vào tài khoản Ủy ban MTTQ Việt Nam ủng hộ; thanh niên công nhân ngày đến nhà máy, tối đi bốc xếp hàng hóa cứu trợ… Hành trình của ba anh Lê Thượng Tiến, Trịnh Thanh Tùng và Phạm Ngọc Hòa là minh chứng sống động cho tình người giữa thiên tai, nơi lòng dũng cảm, trái tim nhân hậu và tinh thần sẻ chia đã vượt lên mọi hiểm nguy.
6 KHOA GIÁO n Thứ Sáu n Ngày 28/11/2025 ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐA SỐ NGHỈ HƯU Cả nước có khoảng 36 cơ sở giáo dục ĐH tổ chức đào tạo y khoa (bác sĩ đa khoa, bác sĩ y học cổ truyền). Trong đó, có 18 trường công lập, còn lại ngoài công lập. Khu vực phía Bắc tập trung nhiều trường ĐH công lập đào tạo y khoa, khu vực phía Nam tập trung nhiều trường ĐH tư thục đa ngành. Phần lớn các trường công lập đào tạo y khoa đều là các trường đơn ngành (chỉ tập trung đào tạo nhóm ngành liên quan đến sức khỏe). Ngoài công lập, y khoa chỉ là một ngành học trong trường đa ngành. Duy nhất có 2 trường ngoài công lập đào tạo đơn ngành sức khỏe là Trường ĐH Phan Châu Trinh và Trường ĐH Buôn Ma Thuột. Có thể thấy, thị trường đào tạo y khoa tại Việt Nam thời gian gần đây khá sôi động, đa dạng với sự tham gia tới 50% số lượng trường tư thục. Trường ĐH tư thục đầu tiên đào tạo y khoa là Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội. Sau đó, hàng loạt trường đăng kí mở ngành đào tạo như Trường ĐH Phenikaa, Trường ĐH Đại Nam, Trường ĐH Hòa Bình, Trường ĐH Duy Tân, Trường ĐH Tân Tạo, Trường ĐH Vinuni… Các yêu cầu, điều kiện để mở ngành đào tạo khối ngành sức khỏe theo quy định tại Thông tư số 12 của Bộ GD&ĐT và Thông tư 02 có tính đến đặc thù so với các ngành khác. Đối với các ngành đào tạo thuộc lĩnh vực sức khỏe, giảng viên và người hướng dẫn thực hành các môn học, học phần liên quan đến khám, chữa bệnh phải có chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, đã hoặc đang làm việc trực tiếp tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện là cơ sở thực hành trong đào tạo ngành theo quy định của Chính phủ. Ngoài yêu cầu về trình độ đội ngũ giảng viên chung, ngành đào tạo thuộc lĩnh vực sức khỏe, phải đáp ứng các điều kiện như ngành y khoa phải đảm bảo ít nhất 15 tiến sĩ của các môn chính như y sinh, nội khoa, ngoại khoa… Tuy nhiên, những điều kiện này mới chỉ ràng buộc về số lượng và trình độ. Nhưng nếu bóc tách sâu hơn, bức tranh đào tạo y khoa tại các trường ĐH của Việt Nam đa sắc màu, đủ số lượng nhưng chất lượng cần đặt dấu hỏi. Đối với các trường công lập, đội ngũ giảng viên y khoa đều đang trong độ tuổi lao động với trình độ tiến sĩ, PGS, GS. Một số trường tư thục đội ngũ giảng viên có trình độ tiến sĩ, PGS, GS đều đã nghỉ hưu. Ví dụ, ngành y khoa theo thông tin 3 công khai trên trang điện tử của Trường ĐH Hòa Bình, năm 2024, có 9 PGS sinh năm từ 19461962; có 2 GS sinh năm 1940 và 1944; 9 tiến sĩ sinh từ năm 1954-1967. Có thể nói, trong số 30 giảng viên/cán bộ của ngành y khoa, Trường ĐH Hòa Bình, số người đang trong tuổi lao động đếm trên đầu ngón tay. Tại Trường ĐH Đại Nam, phóng viên chỉ tìm được thông tin 3 công khai năm học 2023-2024. Trong đó ngành y khoa có 28 cán bộ/giảng viên với 5 PGS sinh từ năm 1948-1962; có 5/6 tiến sĩ sinh từ năm 1952-1963 (đã nghỉ hưu); có 3 bác sĩ chuyên khoa II, ở tuổi từ 62-77 tuổi. Số còn trong độ tuổi lao động là thạc sĩ hoặc ĐH. Theo khảo sát của Tiền Phong, thông tin giảng viên cơ hữu trên trang tin điện tử của Trường ĐH Thành Đông, cập nhật đến năm học 2024-2025 cho thấy, ngành y học cổ truyền có 15 giảng viên. Trong đó, 2/3 PGS sinh năm 1942, 1944; có 8 tiến sĩ, người cao tuổi nhất sinh năm 1940, ít tuổi nhất sinh năm 1957. Một chuyên gia đặt câu hỏi, sử dụng đội ngũ giảng viên phần lớn đã nghỉ hưu, việc đảm bảo thời gian giảng dạy của những trường này như thế nào? Dù nghỉ hưu nhưng họ vẫn làm việc 40 giờ/tuần. SIẾT TỪ GỐC GS.TS Trần Diệp Tuấn, Chủ tịch Hội đồng trường ĐH Y Dược TPHCM đồng tình với quan điểm của Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình về chủ trương siết chặt đào tạo những ngành đặc thù, trong đó có ngành y khoa. GS. Diệp Tuấn cho rằng, khi số lượng trường được mở ngành quá nhiều nhưng không ít cơ sở chưa đảm bảo chất lượng. Tình trạng này bắt nguồn từ việc cấp phép mở ngành chưa đủ chặt chẽ. Ông Tuấn đề xuất, việc mở ngành đào tạo bác sĩ phải được siết chặt ở mức cao nhất. Ở nhiều quốc gia, cơ quan quản lí yêu cầu kiểm định chương trình trước khi cấp phép. Việt Nam đang làm ngược quy trình, cho phép mở ngành, đào tạo xong một khóa mới kiểm định. Điều này khiến chất lượng khó được đảm bảo ngay từ đầu. Bên cạnh đó, đội ngũ kiểm định phải là những người am hiểu sâu sắc về đào tạo y khoa. Việc thẩm định mở ngành, theo ông, phải đặc biệt nghiêm ngặt vì đào tạo bác sĩ không giống bất kì ngành nghề nào khác. Việc mở ngành dựa theo tiêu chí chung của các lĩnh vực khác là không phù hợp. Thực tế mở ngành y ở nhiều cơ sở hiện nay chủ yếu dựa vào việc kí hợp đồng với bác sĩ tại các bệnh viện. GS. Trần Diệp Tuấn khẳng định, cách làm này làm sai lệch bản chất đào tạo y khoa. Bệnh viện là nơi thực hành, các bác sĩ giảng dạy thực hành quan Chưa bao giờ vấn đề đào tạo y khoa (bác sĩ đa khoa) tại Việt Nam lại nóng như hiện nay. Đã đến lúc cần “siết” lại chất lượng đào tạo của ngành học đặc thù, liên quan đến chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh của người dân hiện tại và tương lai. Siết đào tạo ngành Y Sinh viên trường Y lựa chọn ngành học bác sĩ nội trú năm 2025 ẢNH: NGHIÊM HUÊ CHUYỆN HÔM NAY Y khoa (bác sĩ) là ngành học đặc thù đào tạo đội ngũ bác sĩ khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe con người, đương nhiên đòi hỏi bác sĩ phải được đào tạo chuẩn chỉ từ các kĩ năng nhỏ nhất như cầm kim khâu, dao mổ, vị trí đặt ống nghe hay tìm ven… Trước đây, đào tạo y khoa là “đặc quyền” của các trường y dược. Lâu đời nhất tại Việt Nam là Trường Đại học Y Hà Nội với lịch sử hơn 120 năm. Sau đó là các trường như Y dược TPHCM, Y dược Thái Bình, Y dược Hải Phòng, Y dược Cần Thơ, Y khoa Vinh… và các trường y dược trực thuộc 3 ĐH vùng, 2 ĐH quốc gia. Đến nay, các trường y dược đã mất độc quyền đào tạo y khoa do các trường ĐH đa ngành, ngoài công lập cùng lấn sân. Cả nước hiện có tới 36 cơ sở giáo dục ĐH đào tạo y khoa. Ông Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) từng nói: “Tôi cũng không hình dung nổi, khoảng 5-10 năm nữa, tôi và các thầy nghỉ hưu, rồi chúng ta sẽ ốm. Các bác sĩ, điều dưỡng chữa bệnh, chăm sóc cho chúng ta lại có những sai sót về y khoa. Mà họ toàn là học trò của mình, khi đó chúng ta giải trình với xã hội thế nào”. Trồng cây như thế nào, kết trái sẽ như thế ấy! Sản phẩm của ngành y 5-10 năm sau phụ thuộc vào đội ngũ các nhà quản lí, các thầy ở các trường của hôm nay. Sự dễ dãi hay chỉ là cái tặc lưỡi nhắm mắt cho qua, hậu quả sẽ khôn lường. Có lẽ những người thầy, người làm quản lí cũng đã nhận ra lỗ hổng của quá trình mở ngành, đào tạo của nhóm ngành sức khỏe hiện nay. Những người trong ngành sốt ruột, lo lắng vì những tiêu chuẩn mở ngành chỉ là những con số mà có thể dễ dàng lấp đầy bằng nhiều tiểu xảo; chất lượng thả nổi từ đào tạo đến thực hành. Một bệnh viện cõng sinh viên 11 trường y đến thực tập, hàng chục sinh viên xếp hàng để thăm khám một bệnh nhân; nhà trường phó mặc sinh viên thực hành lâm sàng cho bệnh viện… Đầu vào điểm sàn của Bộ GD&ĐT như thế nào, trường tuyển sinh như thế ấy. Cùng về y khoa, nhưng giữa các trường có khi chênh nhau tới gần chục điểm đầu vào. Có người nhận định, điểm chuẩn không quyết định chất lượng đầu ra, nhưng thực tế, nếu không đạt được tới một chuẩn nhất định, người học khó có thể tiếp nhận được trọn vẹn kiến thức chuyên môn đặc thù, hoặc nhà trường phải hạ thấp chuẩn để phù hợp với năng lực người học. Chính vì vậy, chủ trương siết chất lượng đào tạo y khoa nhận được sự đồng thuận cao, không chỉ của các chuyên gia. Đào tạo ngành y sẽ cần các chốt chặn: quy trình cấp phép mở ngành; chuẩn đầu vào; chương trình đào tạo được kiểm định theo chu trình; kì thi đánh giá năng lực hành nghề cấp quốc gia. Khi những chốt chặn đồng bộ, người dân không còn băn khoăn lo “truy vết” bằng cấp của bác sĩ đang chăm lo sức khỏe cho mình, chất lượng đội ngũ cũng sẽ đồng đều giữa các khu vực phát triển và khu vực khó khăn. Đội ngũ giáo viên đã được nâng chuẩn do có hàng loạt chính sách đi kèm. Đã đến lúc thầy thuốc cũng cần được nhìn nhận đúng vai trò, trách nhiệm. Cần chấm dứt tình trạng mở ngành y đào tạo theo phong trào, bởi hậu quả có thể phải trả giá bằng sinh mạng của người khác. N.H Nghịch lí TIẾP THEO TRANG 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==