PHẤN ĐẤU 3 DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ QUY MÔ TRÊN 1 TỶ USD Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến dự thảo Quyết định Phê duyệt chương trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên triển khai năm 2025. Trên cơ sở danh mục 11 công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược do Thủ tướng Chính phủ ban hành, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất triển khai ngay 6 nhóm công nghệ chiến lược, bắt đầu từ 2025, gồm: Mô hình ngôn ngữ lớn và Trợ lý ảo tiếng Việt; AI Camera xử lý tại biên; Robot di động tự hành; Hệ thống và thiết bị mạng di động 5G; Hạ tầng mạng blockchain và các lớp ứng dụng truy xuất nguồn gốc, tài sản mã hóa; Thiết bị bay không người lái (UAV). Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, mục tiêu của Chương trình là phát triển năng lực quốc gia về nghiên cứu, làm chủ, thiết kế, chế tạo và thương mại hóa các sản phẩm công nghệ chiến lược, hình thành các ngành công nghiệp nền tảng có năng lực cạnh tranh quốc tế, thúc đẩy nội địa hóa công nghệ và đảm bảo chủ quyền công nghệ quốc gia. Mục tiêu cụ thể là đến năm 2030, Việt Nam làm chủ tối thiểu 80% các công nghệ lõi của 6 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược, hình thành năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D), thiết kế, chế tạo và sản xuất quy mô công nghiệp, tiến tới tự chủ công nghệ, thay thế nhập khẩu, và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Bên cạnh đó sẽ hình thành các ngành công nghiệp công nghệ chiến lược có năng lực cạnh tranh quốc tế về trí tuệ nhân tạo (AI), viễn thông, robot, UAV, blockchain và thiết bị thông minh, có tối thiểu 10 doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đạt chuẩn quốc tế, trong đó có ít nhất 3 doanh nghiệp quy mô trên một tỷ USD. Việt Nam cũng đặt mục tiêu thương mại hóa các sản phẩm công nghệ chiến lược nội địa, đáp ứng phần lớn nhu cầu trong nước và mở rộng xuất khẩu ra khu vực và thế giới. Cùng với việc phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược, Việt Nam sẽ phát triển đồng bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gồm hạ tầng thử nghiệm, trung tâm R&D, quỹ đầu tư và cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển công nghệ lõi. Đào tạo tối thiểu 10.000 kỹ sư, nhà nghiên cứu và chuyên gia công nghệ lõi trong các ngành liên quan tới 6 sản phẩm công nghệ chiến lược, hình thành mạng lưới nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao giai đoạn 2025–2030. Mục tiêu cuối cùng là đưa Việt Nam trở thành trung tâm nghiên cứu, phát triển và sản xuất 6 công nghệ chiến lược hàng đầu khu vực Đông Nam Á, góp phần bảo đảm chủ quyền công nghệ, dữ liệu và an ninh quốc gia, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo. THIẾT LẬP MẠNG LƯỚI TRUNG TÂM THỬ NGHIỆM QUỐC GIA Để có thể đạt được các mục tiêu đề ra, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất tăng cường năng lực nghiên cứu, phát triển và hạ tầng dùng chung. Trong đó đầu tư hạ tầng nghiên cứu và phát triển quốc gia thông qua việc xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm kiểm định – thử nghiệm – chứng nhận và testbed (môi trường thử nghiệm được chuẩn bị sẵn) quốc gia cho các sản phẩm công nghệ chiến lược tại các trường đại học, viện nghiên cứu, bảo đảm chia sẻ, dùng chung, liên thông dữ liệu. Bên cạnh đó, sẽ thiết lập mạng lưới trung tâm thử nghiệm quốc gia, bao gồm khu thử nghiệm bay UAV, khu thử nghiệm robot di động, testbed 5G/6G, phòng đo kiểm EMC, quang học, cơ khí chính xác và môi trường, trung tâm xác thực blockchain. Hình thành mạng lưới chuyên gia và nhóm tổng công trình sư/kiến trúc sư trưởng quốc gia triển khai các sản phẩm công nghệ chiến lược. Một trong những giải pháp quan trọng khác là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua chương trình đào tạo và chứng chỉ chuyên sâu trong các lĩnh vực AI, vi mạch, phần mềm nhúng, quang học, cơ điện tử, điều khiển tự hành, blockchain, an ninh mạng và viễn thông. Đào tạo tối thiểu 30.000 kỹ sư và chuyên gia trình độ cao đến năm 2030, trong đó có các chương trình thạc sĩ, tiến sĩ trọng điểm về công nghệ lõi. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề xuất hỗ trợ xây dựng nhà máy, tổ hợp sản xuất quy mô công nghiệp cho các sản phẩm công nghệ chiến lược (AI camera, robot, UAV, thiết bị 5G). Song song với đó là phát triển chuỗi cung ứng và công nghiệp phụ trợ trong nước, khuyến khích sản xuất linh kiện, module, cảm biến, chip, phần mềm điều khiển và dịch vụ bảo trì – vận hành. Trên cơ sở các công nghệ có được sẽ thí điểm ứng dụng trong các lĩnh vực trọng điểm như hành chính công, an ninh – quốc phòng, logistics, nông nghiệp thông minh, đô thị thông minh, y tế, giáo dục. Xây dựng cơ chế mua sắm công ưu tiên sản phẩm công nghệ trong nước, cho phép triển khai tại các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nhà nước. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề xuất các giải pháp liên quan đến việc hoàn thiện hành lang pháp lý và thí điểm chính sách cho các công nghệ mới cũng như thúc đẩy hợp tác công – tư (PPP) trong đầu tư hạ tầng thử nghiệm, nghiên cứu và phát triển, sản xuất và chuyển giao công nghệ. Đặc biệt là thúc đẩy hợp tác quốc tế sâu rộng, trong đó có việc xây dựng Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam về công nghệ chiến lược, huy động chuyên gia trong và ngoài nước cùng tham gia. n UAV do Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu và phát triển VIỆT NAM ĐẶT MỤC TIÊU SẼ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC QUỐC GIA VỀ NGHIÊN CỨU, LÀM CHỦ, THIẾT KẾ, CHẾ TẠO VÀ THƯƠNG MẠI HÓA 6 SẢN PHẨM CÔNG NGHỆ CHIẾN LƯỢC, TRONG ĐÓ CÓ ROBOT DI ĐỘNG TỰ HÀNH VÀ THIẾT BỊ BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI (UAV) TRONG GIAI ĐOẠN 2025-2030. Việt Nam tập trung phát triển UAV, robot tự hành NGUYỄN HOÀI NGUYỄN HOÀI 22-23/11/2025 www.tienphong.vn 9 Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng pháp lý quan trọng để huy động nguồn lực quốc gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hình thành các ngành công nghiệp công nghệ cao mang tầm quốc tế. Dự thảo Chương trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên triển khai năm 2025 đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ đẩy mạnh thương mại hóa, sản xuất đại trà và xuất khẩu các sản phẩm robot di động tự hành, hướng tới thị trường khu vực và quốc tế, đồng thời hình thành tối thiểu 3 doanh nghiệp robot di động tự hành nội địa ở tầm quốc tế có khả năng cạnh tranh với thế giới. Sản phẩm dự kiến trong lĩnh vực robot tự hành gồm robot phục vụ nhà máy/kho vận, robot hình người công nghiệp phục vụ thao tác phức tạp, thay thế lao động nặng, robot giao hàng nội bộ, dẫn đường, hỗ trợ hành chính, phục vụ nhà hàng, bệnh viện, sân bay, robot hình người có nhận thức, tương tác tự nhiên, dùng cho giáo dục, lễ tân, hướng dẫn, chăm sóc. Trong lĩnh vực đô thị và giao thông thông minh sẽ phát triển các robot giao hàng ngoài trời (delivery robot), xe quét rác, robot vệ sinh môi trường đô thị tự hành, robot cứu hộ, cứu nạn, tuần tra, phòng cháy chữa cháy tự hành. Một số dòng robot đặc thù cũng sẽ được phát triển như robot có chân vận chuyển địa hình khó, robot giải trí, robot thám hiểm, robot mặt nước & dưới nước để giám sát môi trường, khảo sát, cứu hộ, robot cứu thương/ ứng phó khẩn cấp, các dòng robot tuần tra giám sát phục vụ an ninh, giám sát môi trường và hỗ trợ quản lý khu công nghiệp, khu dân cư, khu đô thị thông minh. n Hình thành ít nhất 3 doanh nghiệp robot di động tự hành tầm quốc tế Cởi trói cho các phòng thí nghiệm trọng điểm Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện nay cơ sở vật chất các phòng thí nghiệm trọng điểm nước ta đang lạc hậu 2-3 thế hệ so với quốc tế, đặt ra thách thức đảm bảo vốn đầu tư mới đồng bộ, liên tục theo định hướng dài hạn, tránh tình trạng thiết bị lỗi thời do mua sắm kéo dài, cùng với việc thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng thường xuyên. Hệ thống này cũng đang thiếu trầm trọng chuyên gia đầu ngành có kinh nghiệm quốc tế, đồng thời chưa thực hiện được hiệu quả mô hình hoạt động “mở” và tự chủ. Để giải quyết các thách thức trên, Bộ Khoa học và Công nghệ đã trình Thủ tướng Chính phủ Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược, bao gồm Đề án Phát triển hệ thống các Trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm và Phòng thí nghiệm trọng điểm Quốc gia. Chương trình này tập trung giải quyết những tồn tại trước đây thông qua các giải pháp cụ thể về thể chế, đầu tư, liên kết và quản trị. Về mặt thể chế, Chương trình sẽ xây dựng cơ chế tự chủ đặc thù cho phép Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia vận hành theo mô hình “mở” và “chia sẻ”. Theo đó, ngân sách trung ương sẽ đảm bảo vốn đầu tư ban đầu, chi trả lương và duy trì hoạt động trong 3-5 năm đầu, đồng thời cho phép các đơn vị này giữ lại 100% doanh thu từ dịch vụ và chuyển giao công nghệ để tái đầu tư, tạo động lực phát triển bền vững. Đặc biệt, chương trình sẽ thí điểm cơ chế thử nghiệm chính sách cho các công nghệ đột phá như AI, công nghệ Gen, 6G cũng như xây dựng cơ chế hài hòa quyền sở hữu trí tuệ giữa Nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp. N.H Sản phẩm Robot do Công ty Cổ phần Misa nghiên cứu và phát triển
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==