Đây là những báu vật được ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê (Việt kiều Pháp) tặng cho bảo tàng. NHỮNG BÁU VẬT VÔ GIÁ Ông Trần Minh Công – Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM cho rằng bộ sưu tập do ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê hiến tặng lần này không chỉ có giá trị nghệ thuật to lớn, mà còn là minh chứng cho sự trường tồn của tinh thần Việt Nam qua nhiều thế hệ. Dù ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê không phải là những nhà sưu tập chuyên nghiệp nhưng với ý thức của các Việt kiều yêu nước, ông bà đã bỏ công sức, tiền bạc để sưu tầm lại các tác phẩm mỹ thuật của các danh hoạ Việt nhiều thời kỳ. Các tác phẩm đã trải qua hành trình dài, được ông bà lưu giữ rất cẩn thận tại Pháp trong nhiều thập niên trước khi trao tặng lại cho Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM, với mong muốn các tác phẩm đó được trở về đất mẹ, được đến với công chúng trong nước. “Triển lãm Trở về không chỉ là một chuyên đề trưng bày mỹ thuật, mà đó còn là bản giao hưởng của ký ức, là cuộc hội ngộ giữa di sản nghệ thuật và sự đóng góp bền bỉ của những cá nhân đã gìn giữ các giá trị mỹ thuật Việt Nam trong không gian văn hóa quốc tế. Triển lãm Trở về còn là sự tri ân đối với những người đã góp sức, góp công để những tác phẩm của các danh họa được trưng bày trên chính mảnh đất quê hương”, ông Công cho biết thêm. Theo ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó Giám đốc Sở Văn hoá- Thể thao TPHCM, triển lãm sẽ làm phong phú thêm bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM và cho thấy niềm tin của ông bà Lê Tất Luyện – Thụy Khuê vào công tác gìn giữ, trưng bày mỹ thuật trong nước. Từ tấm lòng của những người Việt xa xứ, các tác phẩm quý được trao lại cho quê hương, để công chúng hôm nay và thế hệ mai sau có dịp tiếp cận gần hơn với di sản hội họa Việt Nam thế kỷ XX. NHIỀU TRƯỜNG PHÁI LỪNG DANH Theo nhiều chuyên gia Mỹ thuật, trong không gian trưng bày của triển lãm Trở về, 42 tác phẩm sẽ mở ra một trường đối thoại đa tầng giữa các khuynh hướng nghệ thuật. Trong đó tinh hoa mỹ thuật Đông Dương - nơi bản sắc Việt hòa nhịp cùng nền tảng hàn lâm sẽ là các tác phẩm của các họa sĩ tiêu biểu trưởng thành từ Trường Mỹ thuật Đông Dương như: Lê Phổ với Hải quỳ; Vũ Cao Đàm với Rạng đông xanh, Phụ nữ Bắc vấn tóc trần; Thái Tuấn với Cô Tấm; Bùi Xuân Phái với Biển, Tuồng đời; Tạ Tỵ với Xóm chài; Trần Phúc Duyên với Chùa Thầy; Phạm Tăng với Thiên Thai; Phạm Đình Tín với Người mẹ Ê Đê, Thiếu nữ Ê Đê …. Với các chất liệu đa dạng như lụa, sơn dầu đến sơn mài, các họa sĩ đã dùng tài năng và các biểu cảm mới của mình để diễn đạt tâm thức Việt, như: sự dung dị của đời sống, vẻ đẹp của người phụ nữ, chiều sâu văn hóa và khoảng lặng nội tâm. Bên cạnh đó, nếu mỹ thuật Đông Dương đặt nền tảng cho một nền nghệ thuật hiện đại hóa được khởi sự từ nghệ thuật truyền thống thì mỹ thuật Gia Định là bước chuyển quan trọng, nơi cá tính sáng tạo được đẩy lên mạnh mẽ hơn, tư duy tự do hơn và giao thoa quốc tế trở nên rõ nét. Các danh họa trưởng thành từ mỹ thuật Gia Định như Đỗ Quang Em với Bát máu, Nguyễn Trung với Một tòa thiên nhiên… cho đến những khuynh hướng sáng tác mở rộng của Trịnh Cung với Bên bờ Địa Trung Hải, Chải tóc; Đinh Cường với Trong lòng biển cả; Bửu Chỉ với Quan tài Nguyễn Tuân - Sự tàn phá của thời gian, Võ Đình với Cánh chim lạc xứ, Tan tác, Vực thẳm vũ trụ; Lê Bá Đảng với Lửa một góc trời, Phòng vắng đêm mưa, Nô lệ quật khởi, Đêm hỏa châu, Tết đen…. đã cho thấy những sự khác biệt về bút pháp, khác biệt trong cách nhìn thế giới. Mỗi họa sĩ là một cá thể độc lập, theo đuổi hành trình riêng để tạo nên bức tranh đa chiều của mỹ thuật Việt Nam từ nửa sau thế kỷ XX. Theo PGS.TS Lâm Nhân, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa TPHCM, người đại diện cho ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê tại Việt Nam, Lê Tất Luyện - Thụy Khuê là những trí thức Việt Nam sống và làm việc tại Pháp. Do quen biết và thân thiết với nhiều danh họa người Việt, ông bà thường mua lại tác phẩm để trưng bày tại nhà riêng. Những tác phẩm trưng bày đã gắn bó với ông bà suốt hơn 50 năm qua, vốn rất khó rời xa. Nhưng nếu tiếp tục giữ lại, chỉ gia đình và người thân mới có thể chiêm ngưỡng; còn khi trở về cố hương, các kiệt tác sẽ đến được với đông đảo công chúng và du khách trong, ngoài nước. Nguyện ước của ông bà là Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM sẽ trở thành nơi lưu giữ những tác phẩm tiêu biểu của nền hội họa Việt Nam. PGS.TS Lâm Nhân nói: “Việc trưng bày các tác phẩm khác biệt của nhiều thế hệ họa sĩ, trong đó có những người từng sống và sáng tác ở nước ngoài, tiếp cận với các dòng chảy nghệ thuật thế giới, sẽ thúc đẩy giới trẻ đào sâu nghiên cứu trước khi sáng tác; đồng thời thu hút người yêu hội họa đến với bảo tàng để nhận diện tiến trình nghệ thuật tạo hình Việt Nam trong thế kỷ XX. Việc tổ chức triển lãm Trở về là một trong những bước đi tiếp theo để những tác phẩm của các danh hoạ Việt được thực sự sống với người Việt”.n KỶ NIỆM NGÀY DI SẢN VĂN HÓA VIỆT NAM (23/11) NGÀY 21/11, BẢO TÀNG MỸ THUẬT TPHCM TỔ CHỨC KHAI MẠC TRIỂN LÃM CHUYÊN ĐỀ MANG TÊN TRỞ VỀ, TRƯNG BÀY BỘ SƯU TẬP GỒM 42 TÁC PHẨM MỸ THUẬT CỦA CÁC HỌA SĨ VIỆT NAM NỔI TIẾNG NHIỀU THỜI KỲ. Các bức tranh treo tại triển lãm 22-23/11/2025 www.tienphong.vn VĂN HÓA 11 TRỌNG THỊNH Đây là lần thứ 4 ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê hiến tặng các bộ sưu tập mỹ thuật cho các bảo tàng tại Việt Nam. Năm 2023, ông bà hiến tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng bộ sưu tập của họa sĩ Lê Bá Đảng. Vào các năm 2018, 2023 và 2025, ông bà hiến tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM nhiều tác phẩm mỹ thuật có giá trị. Tọa đàm diễn ra sáng 20/11, với sự tham dự của rất đông các nhà nghiên cứu, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý văn hóa. Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An, di vật tàu được phát hiện vào ngày 26/12/2023, tại khu vực ven biển Thịnh Mỹ, phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng (trước đây thuộc phường Cẩm An, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam), cách Cửa Đại 4,7km về phía nam. Từ cuối năm 2023 do bờ biển sạt lở vào đất liền hàng trăm mét, đất cát bị trôi ra biển nên các cọc gỗ xếp hình giống xác tàu mới xuất lộ. Từ đó, di vật trải qua nhiều lần bồi lấp - xuất lộ với mức độ khác nhau vào thời gian sau đó. Mới đây nhất, đầu tháng 11/2025, ảnh hưởng của mưa bão, sóng đánh làm bờ biển Hội An Tây khu vực địa điểm di vật bị sạt lở nghiêm trọng đã làm con tàu xuất lộ với cấu trúc phần trên gần hoàn chỉnh. Thời điểm tàu xuất lộ rõ nhất vào sáng ngày 8/11 cho thấy tàu có chiều rộng nhất là 5m, chiều dài phần xuất lộ đo được là 17,4m và kích thước chiều dài có thể chưa kết thúc do còn bị vùi lấp dưới cát; các chi tiết giang, ván be, vách ngang, lô, sa quạ, dấu vết liên quan đến kỹ thuật đóng tàu,… cũng thể hiện khá rõ. Kết quả giám định mẫu gỗ cho thấy con tàu được làm từ ít nhất 3 loại gỗ có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt là gỗ bằng lăng (giang), kiền kiền (ván be), thông (sa quạ, vách ngang), đồng thời tàu có kích thước lớn, cấu trúc chắc chắn, kết hợp giữa truyền thống đóng tàu Đông Nam Á và Trung Quốc. Cơ quan chuyên môn nhận định, đây là di vật đặc biệt hiếm có, có giá trị lớn về mặt lịch sử hàng hải, thương mại và khảo cổ học cần có phương án khai quật khẩn cấp và bảo quản cấp thiết. Tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng nhấn mạnh, vấn đề bảo tồn đối với di vật khảo cổ này là lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu, kỹ thuật hiện đại và có sự tham gia của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý, địa phương và cộng đồng; bảo đảm các quy định hiện hành về di sản văn hóa nói chung, khảo cổ học nói riêng. “Mọi nhận định, đánh giá để đưa ra giải pháp cần phải hết sức thận trọng, dựa trên cơ sở khoa học, dự lường giải quyết mọi yếu tố có thể ảnh hưởng đến di vật, hướng đến mục tiêu bảo tồn được tính chân xác và lâu dài của di vật”, bà Thi nhấn mạnh. HOÀI VĂN Sẽ khai quật tàu cổ ở Hội An Hình ảnh tàu cổ xuất lộ ngày 8/11 TỌA ĐÀM VỀ PHƯƠNG ÁN BẢO VỆ VÀ KHAI QUẬT DI VẬT TÀU CỔ XUẤT LỘ TẠI KHU VỰC BỜ BIỂN PHƯỜNG HỘI AN TÂY, TP ĐÀ NẴNG KẾT LUẬN SẼ TỔ CHỨC KHAI QUẬT TÀU CỔ NÀY VÀO GIỮA NĂM 2026. BÁU VẬT TRỞ VỀ với đất mẹ Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM tiếp nhận tranh từ bà Thụy Khuê
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==