“Tôi cho rằng phương án cho phép vàng như một vật chất, một sản phẩm được giao dịch trên sở giao dịch hàng hóa. Vì chúng ta đã có quy trình vận hành rõ ràng rồi, chỉ việc bổ sung thêm một mặt hàng thôi. Về vàng tài khoản, chứng chỉ vàng, hiện nay khi chúng ta xây dựng một sàn giao dịch thì chứng chỉ vàng cũng là một điều cần cân nhắc. Việc sử dụng chứng chỉ vàng sẽ bớt đi được việc người dân tích cóp tích trữ”, ông Lực nêu quan điểm. Ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital, sáng lập nền tảng tài chính TOPI cho rằng, cụm từ “sàn vàng” dễ gợi nhớ mô hình CFD từng gây thiệt hại cho nhà đầu tư 10 năm trước, khi giao dịch chỉ dựa trên chênh lệch giá mà không có vàng thật. Việt Nam cần hướng đến sở giao dịch vàng vật chất quốc gia, một mô hình hoàn toàn khác, dựa trên giao dịch thật, có tiêu chuẩn quốc gia và cơ chế giao -nhận minh bạch. Điều cốt lõi của mô hình mới là phải trả lời rõ ràng: Ai là người mua - bán? Tiền có được thanh toán thật hay không? Người mua có thể nhận vàng vật chất hay phải ký gửi? Khi bán lại có phải giao vàng thật hay không? Những yêu cầu này nhằm tách biệt mô hình mới với các sàn CFD trước đây. Ông Tuấn cho rằng, Việt Nam nên tham khảo mô hình Thượng Hải, Trung Quốc và Hiệp hội Thị trường Vàng thỏi Luân Đôn (LBMA), Vương quốc Anh - nơi có lô chuẩn, trung tâm giao nhận và hệ thống ký gửi chuyên nghiệp. Cùng với việc định hình mô hình giao dịch, thị trường vàng cần được phân tách rõ ràng giữa vàng CFD và vàng vật chất; trong vàng vật chất phải tách vàng nguyên liệu, vàng miếng và vàng trang sức. “Vàng luôn có hai chức năng: Tiền tệ và hàng hóa. Tuy nhiên, Nghị định 24 đã siết chặt quá mức chức năng hàng hóa của vàng miếng, khiến người dân có xu hướng tìm đến các sản phẩm trang sức mang tính tích trữ. Lộ trình phát triển Sở giao dịch vàng vật chất quốc gia phải bắt đầu từ vàng nguyên liệu để giải quyết nguồn cung cho sản xuất. Khi đầu vào ổn định, mới có thể mở rộng sang giao dịch vàng miếng - tài sản đầu tư phổ biến với người dân”, ông Tuấn nói. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhấn mạnh, việc thành lập sàn giao dịch vàng trong bối cảnh hiện nay là cần thiết và phù hợp xu hướng quản lý thị trường hiện đại. Theo ông, vấn đề không chỉ là “có hay không có sàn vàng”, mà là thiết kế và vận hành sàn như thế nào để Nhà nước có thể kiểm soát và giám sát hiệu quả. Một sàn vàng hoạt động đúng chuẩn sẽ giúp cơ quan quản lý giám sát giao dịch theo thời gian thực, nắm được các luồng mua bán, mức độ biến động, rủi ro thị trường và nhận diện các nhóm tác động đến giá. Khi có dữ liệu tập trung, Nhà nước có thể áp dụng các công cụ thị trường khi cần thiết như giới hạn vị thế, áp trần giao dịch hoặc các biện pháp phòng ngừa rủi ro. Ngoài ra, sàn vàng cho phép tạo lập dữ liệu đầy đủ - minh bạch, kết nối thị trường vật chất, tài khoản và chính sách tiền tệ. Nếu thiếu nền tảng dữ liệu này, việc điều hành một thị trường có tác động trực tiếp đến tỷ giá, lạm phát và ổn định vĩ mô sẽ rất khó khăn. Việc quản lý hoàn toàn bằng hành chính như trước đây đã không còn phù hợp. Ông Long nhận định, nếu làm tốt, sàn giao dịch vàng sẽ trở thành công cụ giúp Nhà nước kiểm soát một thị trường vốn nhiều biến động, giảm đầu cơ, tăng minh bạch và thu hẹp mức chênh lệch giá vàng bất hợp lý như thời gian qua. NGỌC MAI 5 n Thứ Tư n Ngày 19/11/2025 KINH TẾ được ban hành nhằm tạo cơ chế quản lý thị trường vàng minh bạch, theo đúng tinh thần kinh tế thị trường. Điểm cốt lõi của nghị định này không phải là can thiệp hành chính, mà Nhà nước đóng vai trò quản lý, chấm dứt tư duy độc quyền nhập khẩu, sản xuất và phân phối vàng của nhà nước như giai đoạn trước đây. Thực tế những năm qua cho thấy, khi áp dụng Nghị định 24, thị trường vàng đạt được những thành công nhất định nhờ sự điều hành chặt chẽ của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay đã thay đổi. Thị trường đòi hỏi sự quản lý nhưng không bao cấp và không độc quyền. Tại Việt Nam, một lượng vàng rất lớn đang được tích trữ trong dân, theo ông Hiếu, con số ước tính có thể vượt 500 tấn. Nhưng việc huy động lượng vàng này không thể thực hiện trong ngắn hạn mà cần một quá trình dài hơi, thận trọng và có niềm tin thị trường. Ông Hiếu nhấn mạnh, việc trữ vàng vật chất tại nhà là một sự lãng phí lớn đối với nền kinh tế và cũng là một thói quen lạc hậu của người Việt. Ước tính lượng vàng cất giữ trong dân tương đương 8% GDP, nhưng không được đưa vào sản xuất - kinh doanh. Về lâu dài, chúng ta phải hướng tới mô hình chứng khoán hóa vàng - người dân nắm giữ tài sản vàng dưới dạng chứng chỉ có giá trị tương đương. Nhưng để điều đó xảy ra, quan trọng nhất là xây dựng niềm tin. Người dân phải tin rằng chứng chỉ đó an toàn tuyệt đối và có giá trị thực. NGỌC MAI Tiềm ẩn rủi ro Phát biểu tại toạ đàm “Sàn giao dịch vàng: Minh bạch thị trường và ổn định kinh tế vĩ mô” do báo Tiền Phong tổ chức sáng 18/11, nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập báo Tiền Phong nhấn mạnh, nhiều năm qua, thị trường vàng Việt Nam liên tục ở trạng thái nhạy cảm, giá vàng biến động mạnh, chênh lệch với thế giới trên 20 triệu đồng/lượng; cầu vượt cung; giao dịch không chính thức diễn ra phổ biến, khiến thị trường thiếu minh bạch và tiềm ẩn rủi ro đối với người dân, doanh nghiệp. Việc giá bị đẩy lên quá cao so với thế giới không chỉ tạo cơ hội cho đầu cơ, thao túng mà còn gây sức ép lên điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá, ảnh hưởng tới ổn định kinh tế vĩ mô. Tình trạng xếp hàng mua vàng chỉ phản ánh phần nổi của khó khăn, còn phía sau là sự thiếu hụt kéo dài của nguồn cung nguyên liệu chính thức suốt hơn 13 tháng qua. “Việc không thể tiếp cận vàng nhập khẩu theo cơ chế rõ ràng khiến các doanh nghiệp buộc phải sử dụng nguồn vàng trôi nổi, chấp nhận rủi ro để duy trì sản xuất và có hàng cung ứng ra thị trường”, ông Vũ Hùng Sơn cho biết. Theo ông Sơn, nguồn cung hạn chế đẩy giá vàng trong nước lên cao, trong khi người dân lại khó hoặc không thể mua được. Để duy trì hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp phải nâng mạnh giá mua vào nhằm khuyến khích những người nắm giữ vàng trước đó bán ra. Trong bối cảnh lượng hàng về ít, nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng đã phải giới hạn mỗi khách chỉ được mua một vài chỉ vàng, giải pháp bất đắc dĩ để tránh tình trạng nhà đầu tư lớn gom hàng, khiến khách nhỏ lẻ không còn cơ hội tiếp cận. Cùng với đó, toàn bộ hệ thống cửa hàng phải đầu tư máy phổ hiện đại để kiểm tra chất lượng vàng, thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm thủ công như trước. Ông Vũ Hùng Sơn cho rằng, đây là nghịch lý đáng lo ngại đối với một ngành nghề có giá trị gia tăng rất cao. Đối với lĩnh vực vàng trang sức, Việt Nam hiện có khoảng 6.800 cơ sở được cấp phép hoạt động, tạo việc làm cho lực lượng lớn lao động, đặc biệt tại những doanh nghiệp lớn với 6.000 - 7.000 người. Tuy nhiên, ngành vẫn đang chịu sức ép ngày càng lớn từ khung pháp lý. “Cùng với thiếu hụt nguyên liệu, doanh nghiệp vàng đang đối mặt với đợt thanh tra, kiểm tra dày đặc khi các cơ quan chức năng áp dụng Luật Phòng chống rửa tiền vào lĩnh vực này. Quy định yêu cầu doanh nghiệp nhận diện, phân loại khách hàng, xác minh nghề nghiệp, thu nhập, đánh giá sự tương xứng của giao dịch, đặc biệt với giao dịch từ 400 triệu đồng trở lên. Chỉ cần sai sót nhỏ trong thông tin căn cước hoặc nghi ngờ về nguồn tiền, giao dịch có thể bị chuyển sang cơ quan điều tra, tạo rủi ro pháp lý rất lớn cho doanh nghiệp”, ông Sơn bày tỏ. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước cho biết, dự trữ ngoại tệ còn hạn chế nên ưu tiên nhập khẩu cho các mặt hàng thiết yếu hơn vàng. Dù vậy, việc sửa đổi Nghị định 24/2014 được xem là tín hiệu tích cực, mở ra cơ chế bổ sung nguồn cung hàng năm cho thị trường. “Chúng tôi kiến nghị, cần đưa vàng trang sức ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư. Bởi trang sức là sản phẩm tiêu dùng, không ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, và việc nới điều kiện sẽ tạo đà để Việt Nam trở thành trung tâm chế tác trang sức trong khu vực”, ông Sơn đề xuất. N.MAI (ghi) Sớm xóa bỏ nghịch lý Tham gia tọa đàm, dưới góc độ doanh nghiệp, ông Vũ Hùng Sơn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty CP Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải cho rằng, thị trường vàng Việt Nam đang trải qua giai đoạn nhiều biến động khi cả người dân lẫn doanh nghiệp đều đối mặt với những trở ngại chưa từng có và đang có nghịch lý. THỊ TRƯỜNG VÀNG Ông Vũ Hùng Sơn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty CP Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải, kiến nghị cần đưa vàng trang sức ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư ẢNH: NHƯ Ý Ông Nguyễn Thế Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cho rằng việc xây dựng cơ chế quản lý thị trường vàng một cách rõ ràng, minh bạch là vấn đề cấp thiết ẢNH: DƯƠNG TRIỀU
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==