3 n Thứ Hai n Ngày 17/11/2025 THỜI SỰ RÀO CẢN TỪ ĐẤT ĐAI, CẤP PHÉP, QUY ĐỊNH MỚI Bộ Tài chính cho biết, sau 10 tháng của năm 2025, Việt Nam thu hút tổng cộng hơn 31,5 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Vốn FDI giải ngân cũng đạt 21,3 tỷ USD, cao nhất trong 5 năm qua. Dù đạt mức cao như trên, nhưng nhiều doanh nghiệp (DN) FDI hoạt động tại Việt Nam nói rằng, họ đang gặp hàng loạt vướng mắc. Hiệp hội DN Hàn Quốc tại Việt Nam (Kocham) phản ánh việc một số DN hết hạn hợp đồng thuê đất hoặc giấy phép đầu tư tại khu công nghiệp, nhưng hiện vẫn chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng cho phép tiếp tục hoạt động sau khi hợp đồng kết thúc khiến DN đứng trước nguy cơ phải cân nhắc rút khỏi thị trường. “Đây là tình huống không mong muốn và có thể kéo theo nhiều hệ quả đáng tiếc. Tình trạng này không chỉ gây tổn thất cho DN về phương diện phát triển bền vững, mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài đối với môi trường đầu tư của Việt Nam”, Kocham phản ánh. Kocham kiến nghị cơ quan chức năng bố trí quỹ đất thay thế trong cùng khu công nghiệp hoặc tại khu vực lân cận. Có cơ chế gia hạn hợp đồng đầu tư, thuê đất, tạo điều kiện cho DN tiếp tục hoạt động ổn định, lâu dài, đóng góp bền vững cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, một số DN sản xuất ô tô chuyên dụng phục vụ xuất khẩu phản ánh việc sản phẩm của họ được thiết kế và chế tạo theo tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường nhập khẩu nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận chất lượng (CQ) tại Việt Nam. Điều này khiến DN không thể xin cấp biển số tạm thời để vận chuyển hàng hóa ra cảng, dẫn đến việc toàn bộ tiến độ xuất khẩu bị chậm trễ. Việc này cũng làm phát sinh thêm chi phí cho DN do khó khăn trong quá trình vận chuyển, lưu kho hàng hóa. “Hạn chế về thủ tục nêu trên đang dần trở thành rào cản đối với nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của DN. Vì vậy, chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng xây dựng cơ chế ngoại lệ cho sản phẩm chuyên dùng phục vụ xuất khẩu”, Kocham đề xuất. Tiểu ban Mỹ phẩm thuộc Hiệp hội DN châu Âu (EuroCham) cũng phản ánh gặp vướng mắc do gia tăng yêu cầu hành chính trong Hồ sơ công bố mỹ phẩm. Điều này xuất phát từ việc Dự thảo Nghị định công bố mỹ phẩm yêu cầu bổ sung nhiều loại giấy tờ (như Giấy chứng nhận Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm, Giấy chứng nhận lưu hành tự do - CFS, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm và phiếu kết quả kiểm nghiệm). Quy định này đang làm tăng gánh nặng thủ tục, chi phí tuân thủ, đi ngược chủ trương cải cách hành chính. EuroCham kiến nghị cơ quan quản lý cắt giảm thủ tục tiền kiểm, tập trung hậu kiểm hiệu quả hơn. Dù đánh giá cao tốc độ cải cách mạnh mẽ của Việt Nam nhưng EuroCham cho rằng, một số luật, quy định ban hành nhanh đến mức ngay cả DN năng động nhất cũng gặp khó khăn trong việc cập nhật và tuân thủ. Trong giai đoạn chuyển đổi, EuroCham khuyến nghị Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh đơn giản hóa quy trình, bảo đảm thực thi nhất quán trên toàn quốc. THỦ TỤC CHỒNG CHÉO BÀO MÒN CƠ HỘI ĐẦU TƯ Nhóm công tác cơ sở hạ tầng của Diễn đàn Doanh nghiệp thường niên 2025 (VBF) cũng phản ánh, thủ tục hành chính rườm rà và chồng chéo đang khiến nhiều dự án hạ tầng ở Việt Nam mất từ 8-12 năm mới có thể khởi công, bào mòn cơ hội đầu tư và hạn chế khả năng huy động vốn quốc tế. Nhóm công tác dẫn ví dụ thời gian thực hiện dự án cơ sở hạ tầng từ quy mô nhỏ (dự án năng lượng tái tạo 50 MW với tổng vốn đầu tư khoảng 100 triệu USD) đến dự án quy mô lớn hơn (dự án điện khí 1.500 MW với tổng vốn đầu tư khoảng 2,5 tỷ USD). Theo đó, công tác đưa dự án vào quy hoạch quốc gia 3 - 5 năm; thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án 1 - 1,5 năm. Thủ tục lựa chọn nhà đầu tư 1 - 2 năm (nhiều dự án còn kéo dài chưa lựa chọn xong nhà đầu tư). Thủ tục trình, phê duyệt nghiên cứu khả thi và đàm phán bộ tài liệu hợp đồng dự án (như hợp đồng mua bán điện) 2 - 3 năm; đàm phán bộ tài liệu hợp đồng tín dụng và chính sách huy động vốn 1 - 2 năm. Như vậy, để đóng tài chính thành công một dự án trước khi khởi công xây dựng, thời gian phát triển một dự án mới từ 8 - 12 năm (nhiều dự án kéo dài đến 15 năm hoặc không thực hiện được do không có chính sách huy động tài chính quốc tế quy mô lớn). “Chúng tôi đề xuất Chính phủ rút gọn thủ tục hành chính, quy trình phát triển dự án, giảm thời gian phát triển dự án xuống 1 - 2 năm đối với dự án quy mô nhỏ và 3 - 5 năm đối với dự án quy mô lớn hơn. Đồng thời, có chính sách ưu tiên dự án gắn với khả năng, điều kiện huy động vốn rõ ràng; cơ chế áp dụng điều kiện đột phá cho dự án gắn với tiến độ triển khai và hoàn thành dự án”, Nhóm công tác hạ tầng VBF đề xuất. Cùng quan điểm, Nhóm công tác đầu tư và thương mại VBF phản ánh, thủ tục trùng lặp vẫn làm chậm dòng vốn đầu tư. Theo đó, văn bản chấp thuận chủ trương và Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư có nhiều nội dung trùng lặp và có thể hợp nhất hai thủ tục để tiết kiệm thời gian và chi phí. “Luật quy định 13 ngày để cấp Giấy phép Kinh doanh, nhưng thực tế thường kéo dài 9 -12 tháng do xin ý kiến nhiều cơ quan. Cơ quan chức năng cần có giải pháp đảm bảo tuân thủ thời hạn theo luật với hồ sơ rõ ràng”, đại diện Nhóm công tác đầu tư VBF đề xuất. N.LINH Một số doanh nghiệp FDI cho rằng, môi trường thực thi hiện vẫn chưa thực sự tạo sự an tâm, từ vướng mắc đất đai, giấy phép đến chứng nhận chất lượng. Vì sao doanh nghiệp than khó? Nhiều dự án FDI đã được cấp chứng nhận đăng ký đầu tư mới và mở rộng trong tháng 10/2025. Trong số 87 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản có số vốn đầu tư nhiều nhất. Người lao động tại doanh nghiệp FDI của Nhật Bản ẢNH: QN Theo bà Đào Thanh Hương, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), trong bối cảnh dòng vốn FDI toàn cầu chững lại, thu hút FDI vào Việt Nam khá tích cực. Vốn FDI đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn dẫn đầu trong số các ngành, lĩnh vực thu hút FDI. Đại diện Cục Đầu tư nước ngoài nói rằng, FDI là dòng vốn quan trọng, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, mục tiêu thu hút khoảng 38 - 40 tỷ USD vốn FDI trong năm 2025 vẫn là một thách thức. ĐỂ DN VIỆT THAM GIA SÂU CHUỖI GIÁ TRỊ Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI, nhận xét, FDI thế hệ mới không chỉ tìm kiếm chi phí thấp, mà ưu tiên quốc gia có môi trường minh bạch, năng lực kết nối chuỗi cung ứng nội địa và cam kết phát triển bền vững. Theo ông Tuấn, xu hướng chuyển dịch từ xuất khẩu sang phục vụ thị trường nội địa, từ sản xuất khối lượng lớn sang giá trị cao đòi hỏi Việt Nam cần nâng cấp hạ tầng thể chế, nhân lực và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. “Cơ quan chức năng cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực then chốt (như đầu tư, đất đai, môi trường và xây dựng). Việc số hóa toàn diện quy trình, công khai tiến độ xử lý và thiết lập cơ chế một cửa liên thông sẽ giúp giảm thiểu chi phí tuân thủ, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả phục vụ”, ông Tuấn nói. Theo ông Tuấn, hoạt động thanh tra, kiểm tra cần cải thiện bằng cách áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro, tránh chồng chéo và giảm thiểu can thiệp không cần thiết. Việc công khai quy trình, tiêu chí và kết quả xử lý, cùng với triển khai hệ thống đánh giá độc lập sau kiểm tra, sẽ góp phần củng cố niềm tin và sự công bằng trong thực thi pháp luật. Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà đầu tư nước ngoài cho biết, DN trong nước và FDI đang gặp nhiều vướng mắc do nhiều văn bản pháp luật chưa tương thích. Các nghị quyết đã có nhưng vẫn chờ chính sách cụ thể. Bộ Tư pháp và nhiều bộ, ngành đang rà soát văn bản pháp luật để tháo gỡ vướng mắc. Việc cải cách thể chế giúp môi trường đầu tư minh bạch, rõ ràng hơn. Pháp luật dễ thực thi, chi phí tuân thủ của DN sẽ giảm so với trước đây. “Lâu nay, liên kết DN Việt Nam và FDI lỏng lẻo, Việc tham gia của DN Việt vào chuỗi sản xuất FDI hạn chế so với kỳ vọng và khả năng của DN Việt có thể đạt được. Vì vậy, cần có chọn lọc đầu tư, dự án công nghệ cao, tính lan toả cao”, ông Toàn khuyến nghị. Q.NGA Cần đáp ứng yêu cầu dòng vốn thế hệ mới Dòng vốn FDI thế hệ mới không chỉ tìm kiếm chi phí thấp, mà ưu tiên quốc gia có môi trường minh bạch, năng lực kết nối chuỗi cung ứng nội địa. Việt Nam cần nâng cấp hạ tầng thể chế, nhân lực để đáp ứng yêu cầu này. VỐN FDI CAO KỶ LỤC:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==