ĐỊNH VỊ CHO "THÀNH PHỐ ĐIỆN ẢNH" Theo Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM, lĩnh vực điện ảnh trên địa bàn đang quy tụ 935 doanh nghiệp, với 9.294 lao động, tạo ra doanh thu trên 500 triệu USD, đóng góp khoảng 0,43% GRDP. TPHCM hiện có 10 hệ thống rạp, 52 cụm rạp, 295 phòng chiếu, 184 không gian sáng tạo là nơi thực hành nghệ thuật chuyên nghiệp. Ngoài ra, thành phố còn có nhiều không gian văn hóa phục vụ nhu cầu của cộng đồng ở các khu dân cư phù hợp với phát triển điện ảnh, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng. Với việc được công bố là "Thành phố điện ảnh", TPHCM sẽ trở thành nơi kết nối điện ảnh Việt Nam với quốc tế, đóng góp hiệu quả và có trách nhiệm vào sự phát triển chung của điện ảnh khu vực. Đây cũng chính là động lực để thành phố triển khai hiệu quả các dự án phát triển điện ảnh, từng bước lên chuyên nghiệp và hiện đại, tăng cường liên kết với những kinh đô điện ảnh lớn trên thế giới, tạo điều kiện đào tạo và trao đổi chuyên môn nhằm bổ sung thêm nguồn nhân lực chất lượng cao cho điện ảnh Việt. Bên cạnh đó, các sự kiện về điện ảnh, như Liên hoan phim TPHCM, Liên hoan phim ngắn TPHCM, Liên hoan Phim quốc tế TPHCM (HIFF) … trở thành sự kiện điện ảnh thường niên quy tụ những bộ phim hay, những nhà làm phim nổi tiếng đến TPHCM giao lưu chia sẻ nhằm nỗ lực khẳng định vị thế, uy tín đối với điện ảnh trong nước và quốc tế. Để hướng tới mục tiêu "Thành phố điện ảnh", các ngành chức năng tại TPHCM đang xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ ngành điện ảnh, bao gồm dự kiến mô hình một Trung tâm hỗ trợ phát triển điện ảnh đóng vai trò là đầu mối tư vấn, hỗ trợ thủ tục hành chính và kết nối các nhà sản xuất, nhà đầu tư, cơ quan chức năng, giúp giảm thiểu thủ tục hành chính. Ngoài ra, thành phố sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu ngành điện ảnh, giúp các nhà làm phim phát triển các dự án phù hợp với nhu cầu thị trường. Đồng thời, sẽ thiết lập quỹ tài chính hỗ trợ các mô hình phát triển điện ảnh; thúc đẩy sáng tạo và nâng cao hiệu quả công việc. Bên cạnh đó, thành phố đang triển khai Công viên Điện ảnh đầu tiên của Việt Nam dọc bờ sông Sài Gòn - khu vực được đánh giá là di sản vô giá gắn với lịch sử, văn hóa và kinh tế của thành phố. Công viên điện ảnh sẽ được thiết kế như một phim trường mở, tái hiện bối cảnh Sài Gòn đầu thế kỷ 20, góp phần quảng bá di sản đô thị và phục vụ nhu cầu làm phim đa dạng. KẾT NỐI VĂN HÓA, PHÁT TRIỂN DU LỊCH Theo đại diện Cục Điện ảnh Việt Nam, việc TPHCM được UNESCO công nhận là Thành phố điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á là một dấu mốc lịch sử không chỉ riêng cho Thành phố mà còn cả ngành điện ảnh Việt Nam. Đây là sự ghi nhận quốc tế đối với những nỗ lực bền bỉ của TPHCM trong việc phát triển văn hóa, sáng tạo và đặc biệt là lĩnh vực điện ảnh. Danh hiệu này không chỉ khẳng định vị thế của TPHCM trên bản đồ điện ảnh thế giới, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh một Việt Nam năng động - sáng tạo - hội nhập và mở ra một cơ hội vàng để phát triển song song ngành công nghiệp điện ảnh và công nghiệp giải trí - hai lĩnh vực có khả năng tạo giá trị kinh tế - văn hóa rất lớn. Theo đạo diễn Thành Nguyễn, việc trở thành Thành phố điện ảnh giúp TPHCM thúc đẩy phát triển kinh tế tại địa phương. Việc quy tụ đông đảo các công ty sản xuất phim, các hệ thống rạp sẽ tạo ra việc làm không chỉ cho nguồn nhân lực chất lượng cao mà còn với lực lượng lao động nhiều ngành nghề liên quan. Chuyên gia Du lịch Nguyễn Hữu Cường cũng cho rằng việc lựa chọn điện ảnh - ngành nghệ thuật mang tính tổng hợp, có sự kết nối chặt chẽ với nhiều lĩnh vực nghệ thuật, vừa tạo ra những giá trị tinh thần, có sức lan tỏa mạnh mẽ, gắn kết các cộng đồng trong xã hội, vừa tạo ra giá trị kinh tế, được kỳ vọng sẽ tạo đà thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo tại TPHCM. TRỌNG THỊNH Ngày 31/10 UNESCO công bố 58 thành phố là thành viên mới của Mạng lưới các thành phố sáng tạo (UCCN), trong đó TPHCM sẽ trở thành Thành phố điện ảnh đầu tiên tại Đông Nam Á. Đây là cơ hội để TPHCM bứt phá không chỉ về lĩnh vực văn hóa. Không gian điện ảnh tại TPHCM NGUỒN: HIFF THÀNH PHỐ ĐIỆN ẢNH: Kết nối văn hóa, phát triển du lịch... NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM cho rằng, việc được UNESCO công nhận là "Thành phố điện ảnh" sẽ nâng tầm ngành công nghiệp điện ảnh TPHCM, trở thành một trung tâm sáng tạo và giải trí hàng đầu khu vực, mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư vào lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật. Từ lần tổ chức đầu tiên năm 2023 đến DANAFF III (2025), quy mô liên hoan đã mở rộng vượt bậc: thời lượng tăng từ 5 lên 7 ngày, hơn 100 tác phẩm trình chiếu, hàng chục sự kiện hội thảo và gặp gỡ chuyên môn. Cùng với khách quốc tế, giới làm phim, nhà đầu tư và phóng viên đổ về, DANAFF đang góp phần định vị lại hình ảnh Đà Nẵng - không chỉ là “thành phố du lịch”, mà là đô thị sáng tạo đang hình thành bản sắc văn hóa riêng. Bà Nguyễn Thị Anh Thi - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng - khẳng định: “Đà Nẵng muốn khắc sâu hình ảnh của mình như một thành phố sáng tạo, kết nối và cởi mở với nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật thứ bảy”. Liên hoan phim, vì thế, không đơn thuần là một sự kiện quảng bá mà là bước khởi đầu của chiến lược văn hóa dài hạn - đặt điện ảnh làm hạt nhân cho sự phát triển bền vững. Nhà phê bình điện ảnh Nguyên Lê - giám khảo DANAFF - nhận định: “Liên hoan phim này thể hiện mong muốn Đà Nẵng trở thành điểm đến không chỉ cho du lịch, mà còn là trung tâm của điện ảnh”. Quả thật, DANAFF đang làm điều mà Busan từng thực hiện từ thập niên 1990: xây nền móng cho một đô thị điện ảnh bằng cách nuôi dưỡng hệ sinh thái sáng tạo thay vì chỉ đổ tiền vào lễ hội. Chương trình “Vườn ươm dự án” tại DANAFF III là ví dụ điển hình. Ở đó, các nhà làm phim trẻ được cố vấn bởi những tên tuổi quốc tế như Sabrina Baracetti hay Isabelle Glachant, biến Liên hoan thành một “chợ ý tưởng” kết nối phim Việt với mạng lưới sản xuất châu Á - châu Âu. Giá trị lớn nhất của DANAFF không nằm ở những giải thưởng, mà ở những “cây cầu bền vững” - nơi câu chuyện Việt Nam được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh và lan tỏa ra thế giới. Nếu được duy trì và đầu tư đúng hướng, DANAFF có thể trở thành “Busan của Việt Nam” - điểm hẹn để nhà sản xuất, đầu tư quốc tế tìm đến không chỉ xem phim, mà còn hợp tác, tìm kiếm dự án. Tuy vậy, đó mới chỉ là phần nổi. Đà Nẵng hiện chưa có đủ nền tảng công nghiệp để nuôi dưỡng giấc mơ điện ảnh: thiếu phim trường, cơ sở kỹ thuật, đơn vị cho thuê thiết bị và nhân lực chuyên môn. Khi liên hoan kết thúc, các đạo diễn, diễn viên lại trở về Hà Nội, TPHCM hay nước ngoài - để lại thành phố một khoảng trống lớn về con người. Nếu không giải quyết được hạ tầng và nguồn lực, Đà Nẵng khó có thể trở thành đô thị sáng tạo đúng nghĩa. Điện ảnh không thể sống chỉ bằng sự kiện, mà cần cộng đồng. Một “thành phố điện ảnh” phải có công chúng điện ảnh - những người biết thưởng thức, bàn luận và lan tỏa văn hóa xem phim. Ở khía cạnh này, Đà Nẵng vẫn còn khiêm tốn. Ngoài các suất chiếu của DANAFF, khán giả hiếm khi được tiếp cận những tác phẩm nghệ thuật đương đại hay các liên hoan phim nhỏ mà Hà Nội, TPHCM đang duy trì, như LHP châu Âu với các bộ phim được đánh giá cao ở Cannes hay Berlin. Sự thiếu hụt ấy đang được bù đắp phần nào bởi những nhóm chiếu phim độc lập - nơi nuôi dưỡng hạt giống đam mê điện ảnh. Tháng 10 vừa qua, chương trình S-Express Vietnam 2025 được tổ chức tại Đà Nẵng với bốn phim ngắn: Cách để không tự tử ở tuổi 22, Kẻ trộm hoa, Việc nào ra việc nấy và Tòa nhà dang dở. Dù mưa gió, khán phòng vẫn kín chỗ, khán giả chăm chú lắng nghe các đạo diễn trẻ chia sẻ trực tuyến. Những buổi chiếu nhỏ như thế chính là mạch sống của điện ảnh địa phương - nơi khơi dậy tình yêu, tạo nên cộng đồng người xem hiểu phim, yêu phim. Đó cũng là nền tảng để Đà Nẵng có thể đi xa hơn - trở thành nơi điện ảnh được “sống” chứ không chỉ “trình diễn”. Một thành phố điện ảnh không thể chỉ được gọi tên bởi danh hiệu, mà phải được nuôi dưỡng bằng con người, cơ sở hạ tầng và cộng đồng sáng tạo. UBND TP Đà Nẵng, cùng với các nhà tổ chức DANAFF, có lẽ đã nhìn thấy rõ những thách thức đó. Vấn đề còn lại là kiên trì: xây trường quay, đào tạo nhân lực, hỗ trợ nhà làm phim trẻ, tổ chức thêm các hoạt động điện ảnh quanh năm - để điện ảnh thật sự trở thành một phần nhịp sống của đô thị biển này. Danh hiệu “Thành phố điện ảnh”, nếu có, sẽ không phải là một tấm bảng trang trí, mà là minh chứng cho bản lĩnh sáng tạo của Đà Nẵng - nơi những giấc mơ điện ảnh Việt được cất cánh, như những cánh hải âu giữa bầu trời xanh của thành phố bên sông Hàn. KINH QUỐC Giấc mơ Đà Nẵng Đà Nẵng – với sự trỗi dậy của Liên hoan phim Châu Á (DANAFF) – đang nuôi một giấc mộng thành phố sáng tạo trong lĩnh vực điện ảnh, âm thầm mà quyết liệt. 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Sáu n Ngày 14/11/2025 Buổi chiếu phim ngắn S-Express Đà Nẵng 2025 và giao lưu với các nhà làm phim
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==