8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Năm n Ngày 13/11/2025 MỘT DÒNG CHẢY KHÔNG GIÁN ĐOẠN Qua năm kỳ tổ chức, cuộc thi đã định hình một mạch nguồn ổn định trong đời sống văn học Việt Nam. Viết về chiến sĩ Công an chưa bao giờ là việc dễ dàng. Đề tài này đòi hỏi người viết phải tiếp cận đời sống thực tiễn, phải có sự đồng cảm và kiên nhẫn để vượt qua khoảng cách giữa người sáng tác và nhân vật. Phát biểu tại lễ trao giải, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng Bộ Công an nói rằng, căn cứ vào số lượng lớn tác phẩm tham gia chứng minh sức hút của cuộc thi, đồng thời cho thấy sức sống của đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống”. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều khẳng định, bằng trang viết các nhà văn đã dựng nên lịch sử ngành công an, lịch sử chống lại cái ác, bảo vệ bình yên cuộc sống cho nhân dân. Trong ba năm qua, các trại sáng tác tại Quảng Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu và Ninh Bình đã mở ra không gian tiếp cận đời sống nghề nghiệp của chiến sĩ Công an. Đây là điểm then chốt giúp các tác phẩm thoát khỏi khuôn sáo mô tả lý tưởng hóa. Những cuộc gặp gỡ, trò chuyện, theo chân lực lượng trong từng nhiệm vụ đã tạo nên chất liệu trực tiếp cho các cây viết. Nhà văn Nguyễn Xuân Thủy, một trong những tác giả đoạt giải C với tập ký Giữa trận đồ ma túy nhận xét: “Cuộc thi kéo dài trong 3 năm, cùng những trại viết ở nhiều vùng khác nhau của đất nước đã mở ra những vùng hiện thực khác nhau. Đây là quãng thời gian vừa đủ để người viết chín muồi về ý tưởng và tìm ra cách kể phù hợp”. Những tác phẩm được trao giải lần này không đi theo mô típ thông thường của văn học về lực lượng vũ trang trong giai đoạn trước. Phần lớn tác giả đều hướng đến việc khai thác chiều sâu nội tâm và những lựa chọn cá nhân của các chiến sĩ. Nếu trước đây hình tượng chiến sĩ thường được khắc họa lý tưởng hóa, đứng ở vị trí biểu trưng, thì lần này họ hiện lên như những con người sống trong những bối cảnh cụ thể, có những giằng xé, có những quyết định đầy áp lực. Nhà văn Dương Bình Nguyên, tác giả đoạt giải A với tác phẩm Gió vẫn thổi qua rừng nhiệt đới chia sẻ: “Khi tôi khởi động tác phẩm về đề tài tội phạm dữ liệu, tôi không muốn chỉ miêu tả tội phạm. Tôi muốn nhìn sâu hơn vào phần con người trong thế giới tội phạm đó. Nhiều vụ án có thể chỉ là câu chuyện dữ liệu bị đánh cắp, nhưng ẩn sau đó là những mất mát về ký ức, về niềm tin và cả những cảm xúc chạm vào nhau của con người trong đời thực”. Nhận định này phản ánh xu hướng chung của nhiều tác phẩm: chuyển trọng tâm từ đấu tranh bên ngoài sang trận chiến bên trong. Đó là lựa chọn giữa nguyên tắc và cảm xúc, giữa hi sinh thầm lặng và những điều rất đời thường như tình cảm gia đình hay nỗi riêng tư. Sự chuyển dịch ấy làm hình tượng người chiến sĩ gần gũi hơn, chân thật hơn, và vì thế lay động hơn. GÓC NHÌN MỞ RỘNG VỀ NHỮNG NGƯỜI LÍNH MẶC CẢNH PHỤC Nhiều tác giả đến với đề tài “Vì an ninh Tổ quốc” từ góc nhìn người ngoài ngành. Chính khoảng cách ấy vừa là thách thức, vừa là lợi thế, bởi họ buộc phải bắt đầu từ con số không: tìm hiểu, lắng nghe và quan sát nhiều hơn, từ đó tạo nên chiều sâu và sức lay động cho tác phẩm. Nhà văn Phạm Quang Long, 74 tuổi, cũng là người nhận giải A cho tiểu thuyết Đối mặt chia sẻ: “Cảm hứng cho cuốn tiểu thuyết này đến từ người bạn học thân thiết suốt 55 năm qua của tôi, một người mê văn chương nhưng cuộc Sự kiện tổng kết và trao giải cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” lần thứ V, do Bộ Công an phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức diễn ra sau một hành trình ba năm dài hơi từ 2022-2025. Đây là nỗ lực nghiêm túc nhằm kiến tạo diện mạo mới cho hình tượng chiến sĩ Công an nhân dân trong đời sống tinh thần đương đại. Dòng chảy bền bỉ của văn chương về Con tàu cổ “thoắt ẩn thoắt hiện” càng khiến du khách và người dân tò mò. Anh Lê Quốc Việt, người dân sống gần đó cho biết sáng sớm nay, tranh thủ thủy triều rút, anh quay lại chỗ con thuyển cổ phát lộ, nơi đang có rất nhiều người và du khách nước ngoài quan sát, chụp hình, trao đổi sôi nổi. Hầu hết đều ngưỡng mộ, thán phục trước kỹ năng đóng thuyền của tiền nhân và độ độc đáo, quý hiếm của di vật. Theo dõi từ thời điểm đầu tàu phát lộ, anh Việt cũng theo dõi thông tin liên quan đến con tàu cổ. Hình ảnh tàu cổ “thoắt ẩn thoắt hiện” bí ẩn ở bờ biển Hội An càng khiến người dân và du khách thêm tò mò. Lần đầu tiên tàu cổ xuất hiện từ ngày 26/12/2023, ở vị trí sát khu vực bờ biển Boutique Hoi An Resort thuộc phường Cẩm An, TP. Hội An cũ nay là phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng. Theo đó, sóng biển đánh đã làm xuất lộ một phần tàu gỗ lớn chôn vùi trong lớp cát biển. Theo mô tả ban đầu, tàu dài khoảng 15m, rộng khoảng 3m. Phần khung gỗ ôm quanh thân nổi lên mặt cát tạo hình bao quanh thân tàu, nhìn giống kiểu tàu cổ. Nhiều ý kiến nhận định, xác tàu gỗ được phát hiện là ghe bầu bị chìm hồi xưa, tuổi đời hơn 100 năm. Loại ghe bầu là phương tiện thời xưa được dân buôn ở Hội An dùng để chở gạo, cá, các nhu yếu phẩm khác đi bán khắp nơi. Ngày 7/2/2024 UBND tỉnh Quảng Nam cũ có công văn thống nhất chủ trương khai quậ t khẩ n cấ p di vậ t tàu đắ m. Nă m 2024, Trung tâm Quả n lý Bả o tồn Di sả n Vă n hóa Hội An (nay là Trung tâm Bả o tồn Di sả n Vă n hóa thế giới Hội An) đã phối hợp với Trường Đạ i học Khoa học xã hội và Nhân vă n, Đạ i học Quốc gia TP HCM, Bả o tàng tỉnh Quả ng Nam (nay là Bả o tàng Đà Nẵ ng) thự c hiện và hoàn thành Tàu cổ trồi lên ở bãi biển Hội An sau thời gian mất dấu nHOÀI VĂN PHÓNG SỰ Sau thời gian mất dấu, con tàu cổ mới đây do ảnh hưởng bão lũ đã trồi hẳn lên trên ở bờ biển tạ i khu vự c ven biể n Thịnh Mỹ , phư ờ ng Hộ i An Tây, thành phố Đà Nẵ ng, thu hút sự chú ý của du khách và các nhà chuyên môn. Kế t quả khả o sát và giám định mẫ u vậ t bư ớ c đầ u cho thấ y tàu có kích thư ớ c lớ n, cấ u trúc mạ nh mẽ , xây dự ng từ loạ i gỗ có độ bề n cao và khả nă ng chịu lự c tố t là gỗ bằ ng lă ng (să ng lẻ ), kiề n kiề n và gỗ thông, dùng chấ t xả m trét ngă n chặ n sự xâm nhậ p củ a nư ớ c vào tàu. Cấ u trúc tàu cho phép thự c hiệ n nhữ ng chuyế n hả i trình dài ngày như hoạ t độ ng thư ơ ng mạ i trên biể n hoặ c hả i chiế n. Tàu cổ xuất lộ sau bão Thượng tướng Trần Quốc Tỏ (thứ ba từ phải sang) và nhà thơ Nguyễn Quang Thiều trao giải cho 4 tác giả đoạt giải A Tiểu thuyết “Đối mặt” của nhà văn Phạm Quang Long và “Chiều qua thị trấn” của nhà văn Nguyễn Thu Hằng được trao giải A
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==