5 n Thứ Năm n Ngày 13/11/2025 XÃ HỘI Thuốc miễn dịch mới giá hợp lý hơn Khác với hoá trị hay xạ trị tác động trực tiếp lên khối u, thuốc miễn dịch kích hoạt hệ thống phòng vệ tự nhiên của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. GS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K cho biết, mỗi tháng bệnh nhân chỉ cần điều trị một lần, kéo dài 12-24 đợt cho đến khi không còn đáp ứng. “Dù thuốc chưa được bảo hiểm chi trả, đây là bước tiến quan trọng giúp bệnh nhân Việt Nam được tiếp cận thêm thuốc miễn dịch có hiệu quả”, GS. Quảng nói. Thuốc Pembroria được Công ty “PK-137” (Nga) sản xuất, có giá khoảng 18 triệu đồng/lọ (rẻ bằng một nửa so với các thuốc miễn dịch đang được sử dụng tại Việt Nam). Một đợt điều trị trung bình bệnh nhân cần sử dụng hai lọ thuốc. Thuốc được chỉ định cho hơn 14 loại ung thư, bao gồm: phổi, vú, cổ tử cung, đại trực tràng, thận, u hắc tố… Việc cấp phép lưu hành tại Việt Nam không chỉ mở rộng cơ hội điều trị cho bệnh nhân mà còn giảm phụ thuộc vào nguồn thuốc nhập khẩu từ các nước phương Tây, đồng thời mang lại lựa chọn phù hợp hơn về chi phí. Theo GS.TS Lê Văn Quảng, điều trị ung thư bằng hệ thống miễn dịch là cách “tăng nội lực”, giúp cơ thể tự chống lại ung thư, thay vì chỉ dựa vào tác động ngoại lực từ phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị. Đây là một trong những thành tựu nổi bật nhất của y học ung bướu trong thập niên gần đây. CHI PHÍ CAO, CƠ HỘI SỐNG DÀI HƠN Tại Việt Nam, Pembrolizumab được cấp phép sử dụng từ cuối năm 2017. Dù chi phí điều trị còn cao, từ 60 đến 120 triệu đồng mỗi chu kì và chưa được bảo hiểm y tế chi trả, nhiều bệnh nhân vẫn quyết tâm theo đuổi vì hiệu quả điều trị rõ rệt. Một số loại thuốc miễn dịch khác như Atezolizumab, Durvalumab, Tremelimumab cũng đang được thử nghiệm lâm sàng tại các bệnh viện lớn. ThS. Nguyễn Bá Tĩnh, Trưởng phòng Công tác xã hội Bệnh viện K, cho biết: “Chi phí điều trị liệu pháp miễn dịch khá lớn, vì vậy Quỹ hỗ trợ bệnh nhân ung thư Ngày mai tươi sáng đang hỗ trợ 50% số thuốc cho người bệnh, giúp họ có thêm cơ hội sống”. Tại Bệnh viện K, nhiều bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn muộn điều trị bằng thuốc miễn dịch đã sống thêm 2 năm, thậm chí có trường hợp khối u biến mất hoàn toàn và sống khỏe mạnh hơn 6 năm. So với hóa trị, liệu pháp miễn dịch có tác dụng phụ nhẹ hơn, chủ yếu là mệt mỏi hoặc phát ban nhẹ. Ở Việt Nam liệu pháp miễn dịch được áp dụng rộng rãi trong khoảng 5 năm trở lại đây. Hàng nghìn bệnh nhân được điều trị và hưởng lợi từ thành tựu này, kết hợp với các phương thức phẫu thuật, xạ trị, hoá trị … chữa khỏi ung thư giai đoạn sớm và kéo dài thời gian sống thêm bệnh giai đoạn di căn. Hiệu quả của liệu pháp miễn dịch mang lại là rõ ràng, nhưng qua nghiên cứu và thực hành điều trị, không phải tất cả các bệnh nhân đều đáp ứng với thuốc miễn dịch, mà phụ thuộc vào các dấu ấn sinh học. ỨNG DỤNG LIỆU PHÁP MIỄN DỊCH TỰ THÂN Song song với thuốc miễn dịch nhập khẩu, các cơ sở y tế trong nước đang phát triển liệu pháp miễn dịch tự thân. Hệ thống Vinmec là đơn vị tiên phong triển khai liệu pháp AIET - sử dụng tế bào miễn dịch khỏe mạnh của chính người bệnh (gồm tế bào NK và lympho T tự thân) để tiêu diệt ung thư. Theo GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện Tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec, bệnh nhân sẽ được lấy khoảng 100 ml máu ngoại vi; sau 15-21 ngày xử lí và nuôi cấy, tế bào được truyền trở lại cơ thể. “Mỗi bệnh nhân có thể cần từ 2-6 chu kì điều trị, tùy thuộc giai đoạn bệnh”, GS. Liêm cho biết. Kết quả hai thử nghiệm lâm sàng tại Vinmec giai đoạn 20162021 cho thấy thời gian sống trung bình tăng 14,3 tháng ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng, 18,7 tháng ở ung thư phổi và gan. Ngoài việc kéo dài tuổi thọ, nhiều bệnh nhân cải thiện rõ rệt chất lượng sống: ăn ngon, ngủ sâu, giảm mệt mỏi, buồn nôn và trầm cảm. Do sử dụng tế bào tự thân, AIET hầu như không gây tác dụng phụ. HÀ MINH Việc Bộ Y tế vừa cấp phép đăng kí thuốc Pembroria (Pembrolizumab100mg/4ml) - thuốc miễn dịch điều trị ung thư do Nga sản xuất đánh dấu bước tiến quan trọng giúp người bệnh Việt Nam tiếp cận các phương pháp tiên tiến với chi phí hợp lí hơn. Theo Bác sĩ, TS. Bùi Vinh Quang, Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, ung thư đang tăng mạnh mẽ trên toàn cầu và là một trong những vấn đề sức khỏe lớn nhất hiện nay. Nguyên nhân của tình trạng gia tăng nhanh không chỉ do già hóa dân số, hút thuốc, rượu bia, béo phì, ô nhiễm không khí, mà còn vì nhận thức cộng đồng tăng lên. Người dân chủ động khám, tầm soát sớm hơn nên phát hiện bệnh nhiều hơn trước. Các loại ung thư phổ biến nhất là ung thư phổi, gan, vú, dạ dày và đại trực tràng. Tuy nhiên, một tỉ lệ lớn bệnh nhân Việt Nam vẫn được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị phức tạp và chi phí y tế tăng cao. Theo các chuyên gia, điều trị ung thư ở Việt Nam đã đạt bước tiến vượt bậc, tiệm cận chuẩn quốc tế. Bệnh nhân hiện có thể tiếp cận đầy đủ các phương pháp tiên tiến: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích, miễn dịch và y học hạt nhân. Mỗi phương pháp đều mang tính cách mạng, giúp kéo dài và cải thiện chất lượng sống. XÉT NGHIỆM GEN - CHÌA KHÓA CÁ THỂ HÓA ĐIỀU TRỊ UNG THƯ Không còn là khái niệm xa vời, xét nghiệm gen đang dần trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong tầm soát, điều trị và theo dõi bệnh ung thư tại Việt Nam. Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, kĩ thuật này không chỉ giúp bác sĩ “đọc vị” nguy cơ di truyền mà còn mở ra hướng điều trị chính xác cho từng bệnh nhân. “Điều trị ung thư ngày nay không còn là cùng một phác đồ cho mọi bệnh nhân. Xét nghiệm gen cho phép chúng tôi hướng đến điều trị chính xác, hiệu quả và ít tác dụng phụ nhất. Một số xét nghiệm gen phục vụ điều trị đích cho bệnh nhân ung thư phổi, đại trực tràng… đã được bảo hiểm y tế chi trả”, PGS. Phương nhấn mạnh. Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương, xét nghiệm gen là một trong những bước tiến quan trọng của y học hiện đại, cho phép phát hiện những biến thể gen có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Nó có độ chính xác kĩ thuật rất cao trong việc xác định một người có mang biến thể gen nhất định hay không. Tuy nhiên, việc diễn giải kết quả lại phức tạp hơn, bởi không phải cứ mang đột biến gen là chắc chắn mắc bệnh. “Kết quả chỉ phản ánh mức độ nguy cơ cao hay thấp hơn so với dân số chung, tùy loại gen được phát hiện”, TS. Phương cho biết. Không chỉ có giá trị trong tầm soát, xét nghiệm gen đang trở thành công cụ không thể thiếu trong điều trị ung thư hiện đại. Mỗi bệnh nhân có “dấu vân tay di truyền” riêng, vì thế xét nghiệm giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa - lựa chọn liệu pháp đích phù hợp, tiên lượng tiến triển bệnh, đánh giá nguy cơ di truyền cho thân nhân và theo dõi nguy cơ tái phát. Dù mang lại nhiều lợi ích, xét nghiệm gen vẫn có những giới hạn nhất định. Theo PGS. Phương, phần lớn các trường hợp ung thư không có nguồn gốc di truyền rõ ràng, do đó xét nghiệm gen không thể dùng như công cụ tầm soát đại trà cho toàn dân. Kĩ thuật này phù hợp nhất với người có tiền sử gia đình mắc ung thư hoặc nghi ngờ hội chứng ung thư di truyền. HÀ MINH Bệnh viện Vinmec ứng dụng miễn dịch tự thân điều trị ung thư Thuốc Pembroria chữa ung thư vừa được Bộ Y tế cấp số đăng kí lưu hành Thêm cơ hội điều trị Xét nghiệm gen có ý nghĩa thiết thực trong tầm soát và điều trị ung thư Việt Nam hiện ghi nhận hơn 180.000 ca ung thư mới mỗi năm, tăng gần gấp đôi so với hơn 92.000 ca vào năm 2010. Trong bối cảnh đó, sự phát triển của các phương pháp điều trị tiên tiến và thuốc mới mở ra hi vọng mới cho hàng chục nghìn người bệnh. Tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, mỗi năm có gần 300.000 lượt bệnh nhân đến điều trị. Bệnh viện đang được định hướng phát triển thành trung tâm kĩ thuật cao về chẩn đoán và điều trị ung thư, đồng thời mở rộng cơ sở 2 nhằm tăng khả năng tiếp cận dịch vụ và dẫn dắt mạng lưới phòng chống ung thư tại Hà Nội. UNG THƯ “Nhờ sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo, thuốc đích và liệu pháp miễn dịch, những bệnh nhân từng bị coi là vô vọng giờ đây có thể sống thêm nhiều năm, thậm chí sống khỏe với bệnh". PGS.TS TRẦN VĂN THUẤN, Thứ trưởng Bộ Y tế
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==