8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Ba n Ngày 4/11/2025 “CONCERT” TRUYỀN THỐNG TRONG THỊ TRƯỜNG GIẢI TRÍ Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 được tổ chức định kỳ ba năm một lần, nhằm tổng kết, đánh giá chất lượng sáng tạo, dàn dựng và biểu diễn nghệ thuật chèo của các đơn vị nghệ thuật toàn quốc. Sự kiện năm nay quy tụ gần 900 nghệ sĩ, diễn viên và nhạc công từ 11 đơn vị chuyên nghiệp, với 21 vở diễn được dàn dựng công phu. Theo nhà nghiên cứu sân khấu Trần Minh Đức, “điều đáng chú ý là sân khấu chèo hôm nay không còn bị giới hạn trong vai trò một di sản trưng bày hay tái hiện quá khứ. Nó đang được trao lại vị trí người kể chuyện - một hình thức nghệ thuật có khả năng đối thoại và tương tác với đời sống bằng ngôn ngữ của truyền thống. Chính nhờ đó, chèo vẫn có thể kết nối với khán giả mà không bị đóng khung trong viện bảo tàng văn hoá”. NSND Trần Ly Ly, người từng có kinh nghiệm tổ chức thành công Liên hoan Chèo toàn quốc nhiệm kỳ trước bày tỏ sự lạc quan về chuyện nghệ thuật truyền thống đang quay lại với đời sống. "Trong vòng tròn của sự phát triển, có lên có xuống, có điểm cao trào, thoái trào, giờ là điểm bắt đầu lên. Các hình thái nghệ thuật khi phát triển đến một mức nào đó, nó phải quay lại truyền thống để tìm kiếm chất liệu và cảm hứng sáng tạo mới. Và truyền thống chính là cốt lõi, nền tảng cho sự phát triển đương đại. Chúng ta không thể phát triển mà không có gốc được. Bạn hỏi làm cách nào để thu hút công chúng, thì Liên hoan cũng là một cách thu hút. Nhưng đây là câu chuyện lớn, không phải một ngành làm được, nó liên quan đến giáo dục, đầu tư, truyền thông... Tất nhiên, cái cốt lõi vẫn là những tác phẩm tốt, đó chính là nền tảng để thu hút khán giả”, NSND Trần Ly Ly chia sẻ với Tiền Phong. Để chứng minh cho sức hấp dẫn của các chương trình nghệ thuật truyền thống, bà Trần Ly Ly dẫn ví dụ Liên hoan Tuồng và dân ca kịch tại Nghệ An khi cả nước vừa kinh qua trận chiến COVID-19 đã nhận được sự đón nhận vô cùng lớn từ phía khán giả. Có người mang theo hai cái bánh mì, hai chai nước, mắc võng nghỉ lại qua đêm để xem. Sau đó là Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc thu hút 22 đoàn tham gia biểu diễn, cũng tạo ra sức thu hút rất lớn với công chúng. "Điều đáng mừng là giờ đây sức thu hút của các tác phẩm không còn bị phân biệt giữa công và tư nữa, mà nó có sự tràn ra. Ta biết là có thời điểm dân chúng chỉ thích sô tư nhân vì nó có tính mới, lạ, còn sô của nhà hát công thường bị lối mòn. Giờ đây nó có sự tràn qua, giao thoa rồi”, NSND Trần Ly Ly nói. Nhà viết kịch Chu Thơm, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật của Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2025 cho rằng, một trong những điểm sáng của liên hoan năm nay chính là đề tài sáng tác. “Trước đây, các vở diễn tập trung chủ yếu vào lịch sử, truyện dân gian; năm nay, các tác phẩm đề tài hiện đại đã gần tương đương với số lượng vở lịch sử. Sự xuất hiện của nhiều gương mặt trẻ trong các vở diễn chứng tỏ chèo đang được tiếp nối và làm mới, thích ứng với nhịp sống hiện đại, chống lại nguy cơ mai một trước cơn bão 4.0 và sự lấn át của nhiều loại hình nghệ thuật khác”, nhà viết kịch Chu Thơm nói. Ông cũng lưu ý, dù có nhiều đổi mới, vẫn còn thiếu yếu tố ứng tác, ngẫu hứng, cái tinh túy từng làm nên sức sống của chèo cổ, vẫn ít thấy trong các vở hiện nay. KHÁN GIẢ NGỒI KÍN LỐI ĐI Những ngày cuối của Liên hoan Chèo toàn quốc 2025, Bắc Ninh chìm trong mưa rét, nhưng khán phòng Trung tâm Văn hóa - Triển lãm tỉnh vẫn luôn “nóng” bởi không khí nghệ thuật. Các đơn vị nghệ thuật thay phiên biểu diễn mỗi ngày hai suất, buổi sáng lúc 9h30 và buổi tối lúc 20h, tạo nên một “đại tiệc sân khấu” sôi động giữa mùa đông miền Bắc. Tối diễn vở Nguyễn Văn Cừ: Tuổi trẻ chí lớn của Nhà hát Chèo Quân đội, từ 16h, khán giả đã nườm nượp kéo đến để giữ chỗ; Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 kéo dài 14 ngày (20/10 - 2/11) vừa bế mạc tại Trung tâm Văn hóa Triển lãm tỉnh Bắc Ninh được giới sân khấu gọi vui là “concert” kéo dài của 11 đơn vị nghệ thuật chèo chuyên nghiệp trên cả nước. Trong thời gian liên hoan, các buổi biểu diễn hầu như không có ghế trống. Khán giả, từ bảy tám tuổi đến bảy, tám mươi tuổi, đều hào hứng. Thấy gì từ “concert” Chèo kéo dài Nam, nữ diễn viên đoạt giải xuất sắc được trao cho NSƯT Quốc Phòng (Nhà hát Chèo Hà Nội) và NSƯT Quỳnh Mai (Nhà hát Chèo Bắc Ninh) Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 do Bộ VHTT&DL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và Sở VHTT&DL Bắc Ninh cùng các đơn vị liên quan tổ chức. Hai vở diễn đoạt huy chương Vàng năm nay gồm: vở Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn (Nhà hát Chèo Quân đội) và vở Thiên mệnh (Nhà hát Chèo Bắc Ninh). Nam, nữ diễn viên đoạt giải Xuất sắc gồm: NSƯT Quốc Phòng (Nhà hát Chèo Hà Nội) và NSƯT Quỳnh Mai (Nhà hát Chèo Bắc Ninh). GẦN 20 NĂM CƯỚP CƠM HÀ BÁ Cơn bão số 10 (Bualoi) vừa qua đã gần như phá hủy căn nhà cấp 4 nằm sát mép sông Lam - là nơi tá túc của 7 con người trong gia đình chị Đậu Thị Phúc (43 tuổi) và anh Hoàng Văn Mạnh (44 tuổi), trú khối 15, phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An. Chuồng trại chăn nuôi đổ sập sau bão, ngập nước khiến đàn lợn, gà bị cuốn trôi gần hết. Còn ít con gà, lợn con, vợ chồng chị “sơ tán” lên chiếc thuyền vốn dùng để đánh cá mưu sinh. Cả gia đình phải chuyển sang nhà anh Đậu Văn Toàn (33 tuổi, em trai chị Phúc) ở bên cạnh để tá túc. Đứng bên khoảnh sân nhỏ đã toang hoác sau bão có thể nhìn thấy cầu Bến Thủy nối hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, cũng là nơi nhiều người chọn làm nơi kết thúc cuộc đời đầy bế tắc. Đôi mắt đăm chiêu nhìn về phía cầu Bến Thủy, chị Phúc không nhớ vợ chồng mình đã làm công việc “cướp cơm Hà Bá” từ bao giờ. Bởi cứ nghe tiếng kêu cứu, bất kể ngày hay đêm, nắng nóng hay mưa rét, vợ chồng chị và cậu Toàn lại lao thuyền ra ứng cứu. “Nhiều khi đang ăn cơm mà nghe tiếng gọi, kêu cứu là chạy ngay. Cơm còn để đó, phải cứu người trước đã”, chị Phúc chia sẻ. Người phụ nữ làng chài không nhớ đã cứu bao nhiêu người đuối nước khi gieo mình từ cầu Bến Thủy xuống sông Lam, nhưng áng chừng không dưới 50 người. Chỉ tính riêng tháng 10, vợ chồng chị và em trai đã cứu được 3 người. Đó là một người đàn ông 52 tuổi, giận vợ; một bé trai 15 tuổi, tranh cãi với mẹ và một cô bé 13 tuổi, trọ học xa nhà, bị bạn bè cô lập, bạo lực. “Khoảng hơn 22 giờ đêm 4/10, nhận được điện thoại nhờ hỗ trợ cứu người nhảy cầu Bến Thủy 2, tôi giục chồng, dùng chính con thuyền đang trưng dụng nuôi lợn, gà đi cứu người. Khi vợ chồng tôi đưa Sau bão, “gia tài” của gia đình chị Đậu Thị Phúc (phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An) chỉ còn vài con gà, lợn con được “sơ tán” lên chiếc thuyền vốn dùng để đánh cá mưu sinh. Đêm tối, hay tin có người nhảy cầu Bến Thủy 2, đôi vợ chồng nghèo dùng chính con thuyền đang nuôi lợn, gà đi cứu người. Kỳ 2: Mang cả “gia tài” đi cứu người Vợ chồng anh Mạnh chị Phúc đã có gần 20 năm “cướp cơm Hà Bá” Con thuyền nhỏ vừa là phương tiện mưu sinh, vừa giúp vợ chồng anh Mạnh đi cứu người n THU HIỀN PHÓNG SỰ NHỮNG NGƯỜI HÙNG THẦM LẶNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==