Dù lũ đã rút, nhưng nỗi mất mát và những thiệt hại vật chất vẫn còn đó, với khu vực quanh nhà cửa nạn nhân tan hoang, nhiều tài sản bị cuốn trôi. NỖI ĐAU MẤT CON Trưa 3/11, không khí đau thương vẫn bao trùm căn nhà ở thôn 2, xã Tuy Phong sau vụ vỡ hồ chứa nước đêm 1/11. Sự cố đã cướp đi sinh mạng của cháu L.N.B.Th (13 tuổi). Trong căn nhà ngổn ngang, ông Lê Nguyễn Anh Kha (46 tuổi, bố của cháu L.N.B.Th) vẫn chưa hết bàng hoàng sau cơn lũ quét bất ngờ - dòng nước dữ tràn xuống từ hồ chứa trên núi đã cướp đi con gái út. Vợ chồng ông Kha làm nông, sống ở ven rẫy để tiện canh tác. Những ngày qua, mưa lớn liên tục khiến nước suối Tân Lai, cách nhà khoảng 25m, dâng cao bất thường. Khoảng 19h tối 1/11, khi cả nhà vừa ăn cơm xong, tiếng nổ “đùng đùng” vang lên từ phía dãy núi, mặt đất rung chuyển dữ dội. “Tôi biết hồ trên núi từng rò rỉ, nên lập tức chạy ra xem. Chỉ kịp thấy nước và bùn đất ào ạt lao xuống như thác, hướng thẳng về phía nhà”, ông Kha nhớ lại. Ngay sau đó, ông Kha vội vàng gọi vợ và con gái dắt xe máy tìm đường thoát. Nhưng vừa chạy được hơn trăm mét, xe sa vào bùn, cả ba ngã xuống và bị nước cuốn đi. “Nước dâng đến ngực, chảy xiết kinh hoàng. Tôi chỉ còn kịp hét lên ‘bám chặt vào bố!’ trước khi bị cuốn phăng”, ông Kha kể, đôi mắt đỏ hoe. Bị cuốn xa hơn 200m, ông may mắn bám được vào cành cây, cố gắng trèo lên bờ trong đêm tối, rồi gào gọi vợ con giữa dòng nước đục ngầu. Khoảng 15 phút sau, ông nghe tiếng vợ kêu cứu bên gốc xoài gần bờ suối. Khi chạy tới, bà chỉ kịp thều thào: “Con mất rồi anh ơi”. Cả hai ôm nhau khóc trong tiếng mưa rơi nặng hạt. Rạng sáng 2/11, thi thể cháu Th. được tìm thấy cách nhà khoảng 600m, mắc lại ở hàng rào một vườn táo. Cách đó chừng 100m, bà Vương Thị Hằng (40 tuổi, hàng xóm của gia đình ông Kha) vẫn chưa hoàn hồn. "Đất rung lên, tôi chỉ kịp ôm hai con nhỏ chạy ra cửa. Nghe tiếng con bé Th. kêu cứu phía sau mà không làm gì được", bà Hằng nói. Mưa đã tạnh, nhưng bùn đất vẫn phủ kín cả khu dân cư. Nhiều người dân ở thôn 1, xã Tuy Phong vẫn chưa dám về nhà, lo sợ hồ nước trên núi vẫn còn nguy cơ vỡ thêm. Trong nỗi đau mất con, ông Kha chỉ mong cơ quan chức năng sớm xử lý dứt điểm những hồ chứa không phép, để không còn gia đình nào phải gánh chịu thảm cảnh như gia đình ông. AI CHỊU TRÁCH NHIỆM? Theo ông Nguyễn Hà Lộc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, hồ chứa nước bị vỡ đêm 1/11 có dung tích trung bình khoảng 900.000m3, được xếp loại hồ cỡ vừa. Khu vực trang trại có 5 hồ chứa, trong đó hồ bị vỡ là lớn nhất. “Dự án Trang trại Việt, được cấp phép đầu tư từ năm 2017 và thi công từ 2018 với nhiều hạng mục phục vụ chăn nuôi, trồng trọt, sản xuất phân bón, do ông Nguyễn Quang Tính (trú TPHCM) làm giám đốc. Tuy nhiên, trong giấy phép đầu tư hoàn toàn không có hạng mục xây dựng hồ chứa nước”, ông Lộc cho hay. Qua kiểm tra hiện trường, cơ quan chức năng xác định có 2 hồ chứa nước của dự án Trang trại Việt bị vỡ vách ngăn, tạo ra lượng nước lớn đổ ập xuống hạ lưu. Trong đó, một hồ có diện tích khoảng 18,4ha, vỡ đoạn dài 48 m; hồ còn lại rộng 4,1ha, vỡ đoạn dài 37m. Theo UBND xã Tuy Phong, nguyên nhân ban đầu được cho là mưa lớn kéo dài tại khu vực đầu nguồn, kết hợp địa hình dốc và hệ thống tiêu thoát nước nhỏ, Vụ vỡ hồ chứa khoảng 900.000m3 tại xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng đêm 1/11 khiến một bé gái 13 tuổi tử vong, hàng chục hộ dân mất nhà cửa, tài sản. Hồ này chưa từng được cấp phép xây dựng và hồ chứa khác của cùng công ty từng vỡ một lần trước đó, nhưng không được xử lý dứt điểm. Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Gia Lai, khu vực phía đông Gia Lai có 164 hồ chứa, dung tích là 335,75/675,96 triệu m3, đạt 49% dung tích thiết kế. Còn phía tây của tỉnh có 119 hồ chứa (không tính hồ Ia Mor do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý), dung tích là 457,1/600 triệu m3, đạt 76% dung tích thiết kế, nguồn nước được duy trì ở mức ổn định. Các hồ chứa lớn, tham gia vận hành điều tiết lũ giảm ngập vùng hạ du trên các lưu vực sông khu vực phía đông tỉnh có dung tích nước đạt 43% so với thiết kế, dung tích còn trống là 295,3 triệu m3 nước. TIỀN LÊ 4 nThứ Ba n Ngày 4/11/2025 THỜI SỰ CẮT GIẢM GẦN 700 TRIỆU M3 NƯỚC LŨ Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự TP Huế, kể từ giữa tháng 10, khu vực thượng nguồn thành phố liên tục xuất hiện nhiều đợt mưa rất lớn. Trước tình hình đó, cơ quan chức năng đã ban hành 8 lệnh vận hành liên hồ chứa, hạ dần mực nước đón lũ để tạo dung tích phòng nước. Cụ thể, hồ Tả Trạch hạ xuống mức 29,34m so với cao trình dâng bình thường 45m; Bình Điền còn 77m/85m; Hương Điền còn 52,94m/58m. Nhờ điều tiết kịp thời, dù có 4 đợt mưa lớn liên tiếp xảy ra, các hồ vẫn bảo đảm đủ dung tích an toàn. Đặc biệt, đợt mưa cực đoan cuối tháng 10 (từ ngày 25 đến 28) được đánh giá có cường độ kỷ lục, khi lượng mưa đo tại đỉnh Bạch Mã lên tới 2.690mm, tại Khe Tre 1.485mm. Lưu lượng nước đổ về hồ tăng rất nhanh, trong đó nước về hồ Tả Trạch đạt 6.921m3/s (thời điểm sáng 27/10), Bình Điền 6.512m3/s, Hương Điền 5.261m3/s. Tất cả đều vượt ngưỡng vận hành an toàn của các hồ đập. Tuy nhiên, nhờ điều hành linh hoạt, tổng lượng nước hai hồ Tả Trạch và Bình Điền xả về hạ du chỉ còn 7.659m3/s, trong khi tổng lượng nước đổ về cùng thời điểm là 12.599m3/s (lúc 10 giờ ngày 27/10). Việc cắt giảm hơn 4.900m3/s này đã giúp đỉnh lũ sông Hương tại trạm Kim Long chỉ đạt 5,05m, thấp hơn khoảng 0,6m so với trường hợp không điều tiết. Trên thượng nguồn sông Bồ, hồ Hương Điền cũng góp phần quan trọng khi giảm đỉnh lũ từ 0,15 - 0,35m tại trạm Phú Ốc. Tính tổng cộng, hệ thống liên hồ chứa đã cắt giảm gần 700 triệu m3 nước lũ, giúp Huế tránh nguy cơ ngập sâu trên diện rộng như trận lũ lịch sử tháng 11/1999. RẤT NGUY CẤP Chủ tịch UBND TP Huế Phan Thiên Định cho biết, thành phố đã trải qua những thời khắc “rất nguy cấp” khi mưa lớn kéo dài liên tục, nước sông Bồ vượt đỉnh lũ năm 1999, còn sông Hương chỉ đứng sau mốc lịch sử 26 năm trước (lụt lịch sử tháng 11/1999). “Từ chiều 25/10, chúng tôi đã nhận định đây là đợt mưa lũ đặc Huế có lúc vận hành hồ chứa ở mức rất nguy cấp Ba hồ chứa lớn ở thượng nguồn sông Hương và sông Bồ là Tả Trạch, Bình Điền, Hương Điền đã trở thành “lá chắn” giúp TP Huế tránh ngập sâu trong đợt mưa lũ lịch sử cuối tháng 10 và trận lũ mới đầu tháng 11. Hàng trăm triệu mét khối nước lũ đã được điều tiết cắt giảm, góp phần bảo vệ an toàn cho hạ du, dù có những thời điểm vận hành hồ ở mức rất nguy cấp. BÁO ĐỘNG AN TOÀN Ai chịu trách nhiệm vụ vỡ hồ chứa gây Hoang tàn sau vụ hồ chứa nước bị vỡ Căn nhà của một hộ dân chơi vơi sau sự cố đêm 1/11 ẢNH: THÁI LÂM Hồ thủy điện Hương Điền vận hành điều tiết lũ về hạ du “Cơn mưa lũ lịch sử cuối tháng 10 năm nay là phép thử cho năng lực ứng phó thiên tai của cả hệ thống chính quyền hai cấp mới vận hành. Và kết quả cho thấy, sự chủ động, khoa học trong điều hành cùng tinh thần đồng lòng của người dân là yếu tố quyết định để Huế đứng vững giữa thiên tai”. Chủ tịch UBND TP Huế PHAN THIÊN ĐỊNH
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==