13 TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG n Thứ Ba n Ngày 4/11/2025 TIN TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG GÓI TÍN DỤNG 500 NGHÌN TỶ ĐỒNG: Ngân hàng đã sẵn sàng, chờ danh mục dự án cụ thể Ngày 31/10, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức họp triển khai Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng cho vay đầu tư hạ tầng và công nghệ số, do Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh chủ trì, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành và 21 ngân hàng thương mại (NHTM) đăng ký tham gia chương trình. Theo Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh, sau bốn cuộc họp với các bộ ngành và hai văn bản gửi các NHTM, đến nay hệ thống ngân hàng đã đăng ký đủ 500 nghìn tỷ đồng, thể hiện tinh thần sẵn sàng nguồn lực để triển khai. Các NHTM thống nhất áp dụng mức lãi suất thấp hơn 1,5% so với thông thường. Tuy nhiên, việc triển khai còn gặp vướng mắc do Bộ Khoa học và Công nghệ chưa cung cấp danh mục dự án, trong khi danh mục của Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương còn thiếu và chưa đồng bộ, gây khó khăn cho việc xác định đối tượng vay vốn. Các ngân hàng cũng kiến nghị NHNN có cơ chế hỗ trợ về dự phòng rủi ro, tín dụng trung dài hạn, đồng thời tăng cường kết nối với Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia để hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp. Phát biểu kết luận, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh nhấn mạnh đây là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đồng thời đề nghị các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ để sớm hoàn thiện danh mục dự án, bảo đảm chương trình triển khai hiệu quả, đúng trọng tâm và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. PV Năm 2024, hệ sinh thái thanh toán số Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc với 17,7 tỷ giao dịch không tiền mặt, tổng giá trị đạt 295,2 triệu tỷ đồng, tăng 56% về số lượng và 32% về giá trị so với năm 2023. Sự bùng nổ này không chỉ nhờ hạ tầng hiện đại mà còn nhờ sự phổ biến của các công cụ như VietQR, được chấp nhận tại hàng triệu điểm thanh toán. Tuy nhiên, sự phát triển nóng của thanh toán số luôn đi kèm với rủi ro an toàn, bảo mật và gian lận ngày càng tinh vi. Những vụ lừa đảo qua phishing, giả mạo ứng dụng hay chiếm đoạt OTP đã gây ra thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, làm suy giảm niềm tin số. Kiểm soát rủi ro hiện tại không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là vấn đề hệ thống, gắn liền với niềm tin của toàn xã hội. CƠN LỐC SỐ HÓA - ẨN CHỨA GIAN LẬN TINH VI Trong hệ sinh thái thanh toán số, người tiêu dùng là chủ thể hưởng lợi lớn nhất từ tốc độ và tiện lợi, nhưng cũng là nhóm dễ bị tổn thương nhất. Rủi ro gian lận (fraud risk) đang ngày càng phức tạp, bao gồm giả mạo tài khoản/thẻ, tấn công trung gian (man-in-the-middle), hoán đổi SIM (SIM swap) và phổ biến nhất là phishing qua tin nhắn hoặc email. Tại Việt Nam, rủi ro tài khoản (sử dụng giấy tờ giả, cho thuê/ mượn tài khoản "rác" để rửa tiền) và rủi ro người dùng (cung cấp OTP do bị lừa) là rất phổ biến. Năm 2024, lừa đảo mạng gây thiệt hại ước tính 18.900 tỷ đồng (gần 744 triệu USD). Sự bùng nổ của các doanh nghiệp công nghệ tài chính (fintech), dù mang lại tiện ích, cũng đặt ra thách thức giám sát lớn, vì họ xử lý dữ liệu tài chính nhạy cảm và dễ bị lợi dụng cho hành vi gian lận. Để bảo vệ hệ sinh thái, cần dựa trên ba trụ cột cốt lõi: An toàn hệ thống, Bảo mật dữ liệu và Chống gian lận. 1. An toàn hệ thống: Đảm bảo khả năng vận hành ổn định, liên tục, chống chịu trước sự cố kỹ thuật hoặc tấn công mạng (như downtime). 2. Bảo mật dữ liệu: Bảo vệ thông tin cá nhân và giao dịch khỏi truy cập trái phép, tuân thủ các nguyên tắc như tính bí mật, toàn vẹn và sẵn sàng ("tam giác an ninh" CIA triad). 3. Chống gian lận: Áp dụng các biện pháp kỹ thuật như xác thực đa yếu tố (MFA) và sử dụng AI để giám sát, phân tích hành vi giao dịch bất thường nhằm ngăn chặn gian lận có tổ chức và rửa tiền. BÀI HỌC TỪ SINGAPORE VÀ “VŨ KHÍ” BẢO VỆ NIỀM TIN Kinh nghiệm quốc tế cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong quản lý rủi ro. Singapore được coi là hình mẫu thành công nhờ cơ chế quản trị rủi ro và công nghệ. Cụ thể, Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã ban hành Khung Chia sẻ Trách nhiệm (Shared Responsibility Framework - SRF) từ năm 2024, buộc ngân hàng và nhà mạng viễn thông phải chia sẻ trách nhiệm trong các vụ phishing. MAS cũng yêu cầu bồi thường nhanh chóng và xử lý minh bạch các giao dịch không ủy quyền, tăng cường niềm tin người dùng. Nhờ những chính sách đồng bộ, gần như toàn bộ người trưởng thành ở Singapore sử dụng PayNow, thúc đẩy GDP số tăng 15% hàng năm. Ngược lại, Nigeria là bài học thất bại, nơi hệ sinh thái thanh toán số phát triển nhanh nhưng thiếu nền tảng vững chắc, dẫn đến thiệt hại 52.26 tỷ Naira (gần 32 triệu USD) vào năm 2024 do phối hợp lỏng lẻo và thực thi bảo mật yếu. Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có những bước tiến mạnh mẽ. NHNN ban hành Quyết định 2345/QĐ-NHNN (có hiệu lực từ 1/7/2024), yêu cầu xác thực sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt) cho giao dịch lớn và mở tài khoản. Kết quả ban đầu rất tích cực: sau hai tháng áp dụng, các vụ lừa đảo mất tiền đã giảm 50% và số tài khoản nhận tiền lừa đảo giảm 72%. Để đạt được sự phát triển bền vững, Việt Nam cần học hỏi Singapore, ưu tiên xây dựng khung pháp lý tổng thể, thiết lập Cơ chế Chia sẻ Trách nhiệm đa chủ thể, và đặc biệt là tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, bao gồm cả việc cân nhắc thành lập Quỹ bảo vệ người dùng thanh toán số để hỗ trợ nạn nhân gian lận. Cũng như một chiếc két sắt, thanh toán số cần sự cân bằng giữa tốc độ và độ an toàn. Nếu các hệ thống (ngân hàng, fintech, nhà mạng) hợp tác chặt chẽ, cùng nhau chịu trách nhiệm và liên tục giáo dục người dùng, "vòng tròn niềm tin số" sẽ được củng cố. Đây là chìa khóa để khuyến khích người dân chuyển đổi từ tiền mặt sang điện tử một cách an tâm, thúc đẩy kinh tế số phát triển đúng với tiềm năng của nó. PGS.TS ĐỖ HOÀI LINH GIẢNG VIÊN CAO CẤP VIỆN NGÂN HÀNG TÀI CHÍNH, ĐH KINH TẾ QUỐC DÂN THANH TOÁN SỐ: Cuộc chiến giành lại niềm tin Cty Vàng bạc đá quý Sài Gòn, Tập đoàn Doji, Cty TNHH Bảo Tín Minh Châu… cùng niêm yết giá vàng miếng SJC 146,4 - 148,4 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra, giảm 800.000 đồng/lượng trong vòng 1 tuần qua. Giá vàng nhẫn có mức giảm mạnh hơn vàng miếng trong 1 tuần qua. Cụ thể, vàng nhẫn thương hiệu Bảo Tín Minh Châu niêm yết 146,2 - 149,2 triệu đồng/ lượng mua vào - bán ra, giảm 3,8 triệu đồng/lượng. Vàng nhẫn thương hiệu Phú Quý niêm yết 145,4 - 148,4 triệu đồng/lượng; vàng nhẫn SJC niêm yết 146,4 - 148,43 triệu đồng/lượng… Cùng thời điểm, giá vàng thế giới niêm yết 3.978 USD/ounce, giảm 25 USD/ounce so với sáng qua (tương đương khoảng 127 triệu đồng/lượng). Giá vàng thế giới đã có một đợt điều chỉnh giảm mạnh trong 1 tuần qua sau khi giá giao ngay đạt đỉnh hơn 4.380 USD/ounce, với mức tăng hơn 60% kể từ cuối năm ngoái. Trong tuần này, giá vàng vẫn dự báo giảm. Tuy nhiên, theo báo cáo của Hội đồng Vàng Thế giới, nhu cầu vàng toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục trong quý III và triển vọng của vàng vẫn tiếp tục lạc quan trong thời gian tới. Trên thị trường tiền tệ, sáng 3/11, tỷ giá trung tâm tại Ngân hàng Nhà nước được công bố ở mức 25.093 đồng/USD. Tại các ngân hàng thương mại lớn, giá USD quanh mức 26.075 - 26.347 đồng/USD mua - bán. Trên thị trường "chợ đen", giá USD ghi nhận quanh mức 27.541 - 27.661 đồng/USD, mức cao hơn nhiều so với tỷ giá niêm yết trong hệ thống ngân hàng. NGỌC MAI Thanh toán số đang là động lực chính thúc đẩy nền kinh tế không tiền mặt, tăng cường tài chính toàn diện và hỗ trợ phát triển bền vững tại Việt Nam. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tham quan trải nghiệm công nghệ thanh toán hiện đại tại gian hàng NAPAS ở Sóng Festival - Ngày Thẻ Việt Nam 2025 Giá vàng tuần này tiếp tục giảm? Sáng mùng 3/11, giá vàng thế giới mất mốc 4.000 USD/ ounce. Nhiều dự đoán, giá vàng trong nước sẽ theo đà giảm mạnh trong tuần này. Giá vàng nhẫn giảm mạnh hơn vàng miếng trong vòng 1 tuần qua Những hạn chế cần khắc phục để củng cố niềm tin số: Khung pháp lý chưa hoàn thiện: Các quy định còn rải rác, chồng chéo, gây khó khăn cho việc thực thi và khiến người dùng khó nắm rõ quyền lợi. Thiếu cơ chế chia sẻ trách nhiệm: Khi xảy ra gian lận, trách nhiệm giữa ngân hàng, fintech và nhà mạng chưa rõ ràng, làm chậm quá trình bồi thường và suy giảm niềm tin. Quy trình khiếu nại kéo dài: Người dùng gặp khó khi khiếu nại do thiếu cơ chế minh bạch và thời hạn cụ thể.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==