9 n Thứ Tư n Ngày 29/10/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ Cô tâm sự, bản thân thích vẽ từ lúc còn đi học, khi lên vùng cao thì thấy các em học sinh tội nghiệp, mắt tròn xoe, cô giáo nói gì cũng gục đầu, khoanh tay rất là lễ phép, vì vậy cô đã cố gắng làm những việc gì đó để các em có nhiều niềm vui khi tới trường. Bức họa to nhất được cô thực hiện trong 2 ngày gắn với câu chuyện chú thỏ tinh khôn. Đó là chú thỏ xanh đi lạc trong rừng, chú gặp những con hươu sao đang nhảy nhót. Bức tranh có khổ rộng hơn 2 mét, dài hơn 6 mét. Từ khi có bức tranh đẹp, các em học sinh được mẹ đưa tới trường với câu nói vui “tới trường thăm cáp trung (chị thỏ)”. Cô Cao Thị Trang, Hiệu phó Trường mầm non số 2 Trọng Hóa chia sẻ, các điểm trường mẫu giáo đều được xây dựng tại các khu dân cư nằm trong các bản làng, khe núi vì vậy các cô giáo mầm non cũng giống như người lính, cùng ăn cùng ở cùng làm với đồng bào. Những điểm trường mà cô Trang giới thiệu có cái tên rất lạ: Ka Óoc, Pa Choong, Si, Cha Cáp, Lòm, Dộ... Mỗi giáo viên mầm non đều được luân chuyển đều từng năm tới các điểm trường này. Trường mầm non số 2 ở bản Ra Mai là điểm trường trung tâm, vì vậy được trang trí hình ảnh phong phú nhất. Trước trường có vườn cổ tích với những luống hoa đẹp, có hươu, voi, thỏ, sóc... được làm bằng đá hoặc chất liệu tôn kẽm. Điểm nhấn là cột mốc chủ quyền trên quần đảo Trường Sa có chú bộ đội Hải quân bồng súng đứng gác. Đoàn viên Thanh niên Đồn Biên phòng Ra Mai (Bộ đội biên phòng Quảng Trị) thường đến giúp các cô làm các hàng rào, lối đi trong vườn hoa. Các điểm trường khác nằm ở trong khe núi, việc hỗ trợ trang trí cũng có dấu ấn của đoàn thanh niên Bộ đội biên phòng. Cô giáo Thảo có nụ cười rất hiền lành, cô chỉ tay vào vách phía bắc của dãy lớp học giới thiệu hoạt cảnh thiên nhiên dưới biển, trên rừng. Cô và các cô giáo đã nghĩ ra hình thức “tranh cảm nhận từ mắt tới đôi chân” hết sức dễ thương. Các cháu nhỏ sẽ giẫm chân trên nền cát để ngắm tranh về biển, nhưng khi sang bức tranh về rừng núi thì sẽ giẫm chân trên sỏi đá. Trung úy Phạm Văn Anh, Bí thư Chi đoàn Đồn Biên phòng Ra Mai tới giới thiệu với các em về quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, các tỉnh, thành như Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa... có bờ biển dài và đẹp. Chiều buông xuống bản Ra Mai rất sớm, vì mặt trời nấp sau lưng dãy núi Giăng Màn. Tôi ghé đến thăm trường khi học sinh đã về hết và ánh điện bắt đầu le lói ở khu nhà ở khi các cô giáo nấu ăn bữa tối. Gần như toàn bộ các cô giáo đều là giáo viên cắm bản, có cô đưa mẹ lên để giữ con nhỏ lúc đi dạy học, có cô chăm sóc con qua điện thoại. Gia đình ở xã Kim Điền cách trường 60km, cô giáo Thảo cũng như nhiều cô giáo mầm non cắm bản, thu nhập nếu trừ đi mọi chi phí cũng chỉ còn dưới 10 triệu đồng/tháng, nhưng các cô vẫn gắn bó với vùng đất biên viễn, nơi cứ mưa rơi thì lưng núi lại có lũ. L.V.C Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết nhiều hạng vé đã bán hết trước khi công diễn. Về mức chịu chi, theo thống kê, ngay cả những phân khúc vé cao như hạng “Mộng gió trăng” (2,5 triệu đồng/ vé) cũng nhanh chóng được đặt hết. Ở TPHCM, Ngày xưa trên một hòn đảo mở 5 suất diễn liên tiếp 1416/11/2025 sau khi đã tỉ mỉ khảo sát nhu cầu của thị trường. Biên kịch Nguyễn Thu Phương nhận định, khán giả Việt chưa bao giờ có nhiều cơ hội tiếp cận nhạc kịch như hiện nay, bên cạnh các vở phong cách phương Tây, các tác phẩm do người Việt sáng tạo, kể câu chuyện Việt cũng xuất hiện ngày càng nhiều. Đây là một lần đổi trục quan trọng: khán giả không chỉ mua vé vì “định dạng Broadway”, mà vì câu chuyện và căn cước văn hóa gần gũi”. Tác động “kể chuyện Việt bằng ngôn ngữ nhạc kịch” giúp mở rộng tệp khán giả, từ khán giả hạt nhân sành nhạc kịch tới nhóm công chúng tò mò, sẵn sàng thử nghiệm khi đề tài gắn với ký ức văn học hay chất liệu dân gian. Một số chuyên gia sân khấu nhìn nhận, nhạc kịch có dư địa tăng trưởng, nếu các đơn vị làm nghề xây dựng được khán giả trung thành, đầu tư bài bản cho đội ngũ sáng tạo và có chiến lược tài chính, quảng bá phù hợp với thị trường giải trí hiện nay. Đạo diễn Nguyễn Thị Minh Ngọc (tác giả đầu tiên đưa tác phẩm Việt Nam vào sân khấu Broadway tại New York) nhận định: “Cái mới của nhạc kịch Việt không phải ở hình thức mà ở cách kể chuyện. Nếu biết khai thác các chất liệu văn hóa Việt, nó có thể trở thành dòng sản phẩm độc đáo cho du lịch và công nghiệp sáng tạo”. Theo bà, nhạc kịch đang bước ra khỏi phạm vi thử nghiệm để tìm kiếm chỗ đứng thực sự trong đời sống nghệ thuật đương đại. Thay vì sao chép Broadway hay West End, sân khấu Việt cần kể lại câu chuyện của chính mình, những huyền thoại, ký ức dân gian, lịch sử và đời sống đô thị, bằng ngôn ngữ âm nhạc hiện đại. Khi đó, nhạc kịch hoàn toàn có thể gánh vác việc “định vị thương hiệu văn hóa quốc gia”. Bà Ngọc nhấn mạnh, nhiều quốc gia châu Á như Hàn Quốc hay Nhật Bản đã biến nhạc kịch thành “sản phẩm du lịch văn hóa” thu hút hàng chục triệu lượt khán giả mỗi năm. Việt Nam hoàn toàn có thể đi theo hướng này nếu đầu tư đúng vào đào tạo, sáng tạo nội dung và hệ thống sân khấu chuyên biệt. “Nếu có chiến lược dài hơi, nhạc kịch Việt cũng có thể trở thành một ngành công nghiệp văn hóa thực thụ”, bà nói. HẠ ĐAN Bức tranh ngộ nghĩnh của cô giáo Thảo Các em học sinh rất thích bức tranh chú thỏ xanh và đàn hươu của cô giáo Thảo vẽ ẢNH: LÊ VĂN CHƯƠNG Khoe khoang bản thân quá đà gây phản cảm, phản ánh sự yếu kém trong văn hóa, trong nhận thức của chủ nhân. HIEUTHUHAI tung định nghĩa Trình khiến dư luận dậy sóng: Mua bao nhiêu căn nhà, năm bao nhiêu show, bao nhiêu bài hit, bao nhiêu tiền trong ngân hàng, có bao nhiêu fan, bao nhiêu hit… Không chỉ tự vỗ ngực trình cao, HIEUTHUHAI còn nhân cơ hội khoe trình để mắng đối thủ cạnh tranh và những kẻ không ưa mình: “Nhạc viral mà nó nói không kỹ năng/Mấy thằng ngu ngốc ơi mày không cần viral/Vậy đi thi làm gì nếu không vì sự nổi tiếng”. Đưa ngôn ngữ đời thường thô thiển, dung tục vào bài hát đang là một cách chứng tỏ cái tôi và bản lĩnh lệch lạc của một số nghệ sĩ trẻ, trong đó có HIEUTHUHAI, Pháo, Dế Choắt,... Quán quân Rap Việt mùa 1 Dế Choắt thường xuyên tự cho mình ở “cửa trên” để mắng xuống phía dưới: “Tụi mày toàn là những con gà làm theo công thức, sống theo khuôn khổ”. Thậm chí, Dế Choắt cà khịa đích danh, những cái tên được nhắc đến là Đen Vâu, Double2T, Binz và nhiều nghệ sĩ khác. “Hạ bệ” đồng nghiệp để lăng xê mình là một cách “chơi” không đẹp ngay trong đời thường, đừng nói trong âm nhạc. Từ hồi Sơn Tùng M-TP tuyên bố: “Tôi không phải dạng vừa đâu…” đến nay sự “lăng xê” bản thân của nghệ sĩ trẻ đã thành trào lưu và trào lưu ấy đang để lộ những “vết đen” đáng báo động. Mới đây, Jack lợi dụng hình thức nói lái trong tiếng Việt để đưa câu chửi thề tục tĩu vào bài hát khiến dư luận dậy sóng. Đại thi hào Nguyễn Du từng nhiều lần nhắc đến tiền trong tác phẩm bất hủ Truyện Kiều. Những câu thơ của ông nói đến mặt trái của đồng tiền ám ảnh đến thời đại hôm nay: “Trong tay đã sẵn đồng tiền/ Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì”. Nghệ sĩ trẻ bây giờ thường xuyên đưa tiền vào ca khúc. “Mang tiền về cho mẹ/ Đừng mang ưu phiền về cho mẹ” (Mang tiền về cho mẹ)… Đen Vâu nhắc đến tiền trong ca khúc đôi khi tạo nên tranh luận nhỏ nhưng nhìn chung được lòng khán giả trẻ bởi những đồng tiền anh nhắc đến là “tiền sạch”. Nhưng Jack không như vậy. Đồng tiền trong ca khúc bị chỉ trích của Jack bị biến thành thứ để “lăng xê” bản thân: “Mấy đứa không ưa anh ngoài đời làm sao mà dám/ Anh hát chơi chơi hơn một kiếp nó đi làm/Thôi nhé em ơi, anh chẳng phiền bận tâm để ý/Phiền gì khi mấy đứa nhóc mới lớn túi ví mấy trăm lo tiền tiêu ôm mặt rồi nằm”. Các mùa Rap Việt, không thiếu ca khúc nói về tiền: Tiền nhiều để làm gì, Bỏ túi, Money Dream… Tuy không thô, không lố như ca khúc của Jack nhưng quan điểm về tiền trong Money Dream khá lệch lạc: “Đồng tiền thì đi trước nên anh không cần phải running”; “Khoảng cách tới thành công chỉ còn được tính bằng mili/ Anh thấy nó thật thi vị King of the City”. Mơ về tiền vì tiền giúp thành công nhanh chóng, không cần phải nỗ lực (chạy), cho bản thân cảm giác như một vị vua… Giấc mơ tiền trong Money Dream đầu độc người trẻ. ĐÀO NGUYÊN “Lăng xê” bản thân quá đà Ca sĩ thời nay không ngại khoe bản thân. Nhưng sự “lăng xê” bản thân quá đà, thiếu nền tảng văn hóa đã dẫn đến những hệ lụy: Jack, HIEUTHUHAI, Pháo… bị “tuýt còi” từ cơ quan chức năng và người hâm mộ vì hoạt động âm nhạc “lệch chuẩn”. Một nhà giáo dục từng bày tỏ thất vọng với một số ca khúc yếu kém hiện nay. Ông cho rằng, trước khi làm nhạc, nghệ sĩ cần học văn hóa. “Vấp ngã” với Trình Từ vở nhạc kịch đầu tiên của Việt Nam Cô Sao do nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác và dàn dựng năm 1965, sân khấu nhạc kịch Việt đã có gần 60 năm hình thành và phát triển. Tuy vậy, so với các loại hình nghệ thuật khác, nhạc kịch vẫn là lĩnh vực khá xa lạ với số đông khán giả. Đòi hỏi khắt khe nhất của thể loại này là diễn viên phải giỏi ít nhất hai hoặc ba kỹ năng cùng lúc: hát, múa và diễn xuất. Nhưng trên thực tế, số nghệ sĩ Việt đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn đó hiện nay vẫn rất ít. Thêm vào đó, hệ thống đào tạo chuyên biệt về nhạc kịch ở Việt Nam gần như chưa hoàn chỉnh, khiến nhiều đơn vị nghệ thuật khi muốn dựng vở đều phải tự mày mò hoặc đào tạo lại diễn viên từ đầu.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==