ĐIỂM DANH LOẠT ĐƠN VỊ “RÙA BÒ” GIẢI NGÂN VỐN Bộ Tài chính cho biết, đến ngày 14/10, tỷ lệ giải ngân vốn ODA chỉ đạt 18,68% kế hoạch năm 2025. Cả nước có 108 dự án, tiểu dự án được giao vốn nhưng mới có 72 dự án được giải ngân. Đáng chú ý, có 5 bộ ngành, địa phương đến nay chưa giải ngân được đồng nào (Bộ Ngoại giao, Tây Ninh, Đồng Nai, Hưng Yên, Lai Châu). Lý giải về việc giải ngân vốn ODA “giậm chân tại chỗ”, các địa phương đều nêu nguyên nhân muôn thuở: chậm giải phóng mặt bằng, chậm đấu thầu, ký hợp đồng; dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, hiệp định vay. Là một trong các đơn vị sử dụng nguồn vốn ODA lớn, UBND Hà Nội cho biết, năm 2025 có 5 dự án đầu tư ODA với tổng vốn gần 2.500 tỷ đồng. Đến cuối tháng 9, Hà Nội mới giải ngân đạt 33% kế hoạch và phấn đấu giải ngân cả năm 2025 đạt 56,87%. Các dự án sử dụng vốn ODA của Hà Nội đang gặp vướng mắc như: Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, Dự án đường sắt đô thị Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá, Dự án đường sắt đô thị ga Hà Nội - Hoàng Mai. Là một trong các bộ ngành giải ngân vốn ODA thấp, Bộ Y tế cho biết, tỷ lệ giải ngân mới chỉ đạt 1,5%. Năm 2025, Bộ Y tế được giao 2 dự án xử lý chất thải (vốn vay của Ngân hàng Thế giới trị giá 16 tỷ đồng) và dự án của trường Đại học Y Dược Hà Nội (vay vốn Hàn Quốc 385 tỷ đồng). Bộ Y tế còn có một số dự án kéo dài nhiều năm, điển hình dự án xây dựng Bệnh viện Nhi Trung ương (vay vốn của Nhật Bản). “Nguyên nhân giải ngân chậm do năng lực chủ đầu tư chưa đáp ứng. Các thủ tục phải thực hiện theo quy định nhà tài trợ và quy định trong nước… Chúng tôi kiến nghị Bộ Tài chính tiếp tục đồng hành làm việc trực tiếp với chủ đầu tư để giải quyết vướng mắc”, Bộ Y tế đề xuất. Nhằm đẩy nhanh giải ngân vốn ODA, Hà Nội đề xuất Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép sử dụng ngân sách thành phố để tạm ứng thanh toán cho các hạng mục sử dụng vốn ODA trong thời gian chờ ký hiệp định vay; giảm vốn ODA năm 2025 của một số dự án và đẩy nhanh thủ tục đàm phán, ký hiệp định vay theo trình tự rút gọn. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, dù có hàng loạt nghị quyết, công điện, chỉ đạo, đôn đốc giải ngân vốn ODA nhưng kết quả khiêm tốn. Thứ trưởng Phương yêu cầu, bộ ngành địa phương có giải pháp giải ngân vốn ODA. Trong đó, giải pháp ngắn hạn, cấp bách có thể thực hiện ngay trong năm nay. Giải pháp dài hạn, căn cơ, áp dụng cho các năm tới, để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ODA. ĐƠN GIẢN THỦ TỤC, ĐẨY MẠNH PHÂN CẤP Để tăng tốc giải ngân những tháng cuối năm 2025, Bộ Tài chính đề nghị bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh thủ tục đầu tư, hoàn thiện hồ sơ pháp lý dự án, tháo gỡ vướng mắc. Bộ ngành kiểm soát chặt tiến độ, kịp thời báo cáo vấn đề phát sinh và tập trung giải ngân dự án đủ điều kiện. Để tháo gỡ vướng mắc giải ngân vốn ODA, Chính phủ đã ban Nghị định 242/2025 về quản lý và sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài. Ông Nguyễn Quốc Phương - Cục trưởng Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, sửa đổi lớn của Nghị định 242 là đơn giản hóa thủ tục hành chính. Nghị định 242 đã bãi bỏ nhiều quy định phê duyệt, thẩm định trung gian không cần thiết đối với dự án ODA, vay ưu đãi. Thủ tục điều chỉnh văn kiện dự án được rút gọn. Khi cần tăng vốn lớn, chủ đầu tư chỉ cần gửi ý kiến tới Bộ Tài chính. Quy trình tiếp nhận khoản vay, giao kế hoạch vốn, sử dụng vốn dư, lựa chọn ngân hàng phục vụ cũng được đơn giản hoá. Số lượng trường hợp điều chỉnh chủ trương đầu tư, giúp đẩy nhanh tiến độ dự án giảm so với trước đây. “Quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A và nhiều dự án trước đây thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, nay phân cấp cho bộ ngành, địa phương. Cơ quan chủ quản được quyết định việc sử dụng vốn dư và điều chỉnh dự án của doanh nghiệp nhà nước vay lại vốn ODA, vốn vay ưu đãi”, đại diện Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại cho biết. Theo Bộ Tài chính, giai đoạn 2021 - 2025, trung bình mỗi năm Việt Nam huy động 800 triệu đến 1 tỷ USD vốn ODA và vốn vay ưu đãi. Tuy nhiên, vốn giải ngân thấp hơn nhiều so với kế hoạch. Tổng số giải ngân ODA của giai đoạn 2021 - 2024 khoảng 66.528 tỷ đồng, bằng 22% tổng số kế hoạch vốn đầu tư công được giao đầu kỳ. Theo thống kê, trong 8 tháng của năm 2025, Việt Nam đã huy động được gần 450 triệu USD vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài và dự kiến đến cuối năm 2025 có thể huy động thêm 370 triệu USD. Bộ Tài chính đề nghị cơ quan chủ quản dự án, chủ dự án khi xây dựng kế hoạch vốn cho 2026 bám sát khả năng thực hiện, ưu tiên bố trí vốn dự án kết thúc trong năm, đủ điều kiện bố trí vốn. Đặc biệt, Bộ Tài chính yêu cầu hạn chế tối đa việc huỷ dự án và chuyển nguồn sang năm sau. NGỌC LINH Mỗi năm, Việt Nam huy động khoảng 800 triệu đến 1 tỷ USD vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Tuy nhiên, việc giải ngân chậm, trả vốn thường xuyên tái diễn. Để thúc giải ngân, Bộ Tài chính cho biết, đã đơn giản thủ tục vay vốn, phân cấp mạnh cho bộ ngành, địa phương. 15 n Thứ Hai n Ngày 20/10/2025 KINH TẾ Đến ngày 14/10, tỷ lệ giải ngân vốn ODA chỉ đạt 18,68% kế hoạch. Cả nước có 108 dự án, tiểu dự án được giao vốn nhưng mới có 72 dự án được giải ngân. Có 5 bộ ngành, địa phương đến nay chưa giải ngân được đồng nào (Bộ Ngoại giao, Tây Ninh, Đồng Nai, Hưng Yên, Lai Châu). Khơi thông dòng vốn ODA Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội sử dụng vốn ODA đang gặp vướng mắc Trao đổi với Tiền Phong, ông Hoàng Hải - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, Nghị định 242/2025 về quản lý và sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài đã tháo gỡ vướng mắc cho DNNN tiếp cận vốn vay. Theo ông Hải, trước đây, khi tiếp cận vốn ODA, DNNN vướng mắc do không xác định được cơ quan chủ quản. Đến nay, việc tiếp cận vốn vay ODA theo hướng DNNN chủ động thực hiện, không cần báo cáo cơ quan chủ quản. Cùng với đó, doanh nghiệp tư nhân có thể tiếp cận vốn vay ODA nếu sử dụng vốn để thực hiện dự án đầu tư công. Chia sẻ tại hội thảo phổ biến Nghị định 242 cuối tháng 9, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, trước đây vướng mắc cơ quan chủ quản nên dự án vay vốn ODA kéo dài 4 năm vẫn không thực hiện được. “Để tăng trưởng 2 con số, nhu cầu phát triển điện tăng, khiến nhu cầu vốn của EVN rất cao. Việc bỏ quy định cơ quan chủ quản sẽ khơi thông dòng chảy vốn ODA cho doanh nghiệp, giúp EVN có thể tiếp cận vốn ODA, trong bối cảnh vốn trong nước có hạn. Dự án của tổng công ty cấp 2 thuộc EVN làm việc trực tiếp với Bộ Tài chính, không phải qua EVN cũng giúp đẩy nhanh thời gian thực hiện”, đại diện EVN cho biết. Tuy nhiên, đại diện EVN phản ánh, vốn ODA ưu đãi nhưng EVN phải chịu thêm phí cho vay lại khiến cho điều khoản ưu đãi kém hơn. EVN đề xuất, để tiếp cận ODA, Bộ Tài chính tháo gỡ một số vướng mắc trong Luật Đầu tư công và hướng dẫn kỹ thêm chuyển tiếp dự án. Một trong những quy định thuận lợi cho xử lý khoản vốn dư của dự án đầu tư, theo đó, với số vốn ODA dư sau khi thực hiện dự án, cơ quan tài trợ không yêu cầu trả lại, chủ dự án sử dụng để điều chỉnh dự án đầu tư. Nếu cả nhà tài trợ và chủ đầu tư không cần, số vốn này được nộp vào ngân sách nhà nước. Đại diện các tổ chức quốc tế (như JICA, WB) đề xuất Bộ Tài chính tháo gỡ vướng mắc liên quan dự án vốn vay ODA như: hoàn thuế thu nhập cá nhân; thủ tục điều chỉnh dự án đang thực hiện khi sáp nhập các địa phương. QUỲNH NGA Sẽ rộng cửa cho doanh nghiệp vay vốn ODA Cơ quan chức năng cho biết, đã có giải pháp tháo gỡ vướng mắc về xác định cơ quan chủ quản, đơn giản thủ tục nhằm giúp doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chủ động tiếp cận vốn vay ODA. Ông Hoàng Hải – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==