Sử dụng đất chưa phù hợp
Kiểm toán việc thực hiện các quy định về quy hoạch, quản lý đầu tư, cho thấy vẫn còn những tồn tại. Cụ thể, UBND TPHCM ban hành các quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 khi chưa lấy ý kiến nhân dân; ban hành các quyết định chấp thuận điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 của 14 KCN theo hướng tăng 164,55 ha diện tích đất công nghiệp; giảm diện tích đất cây xanh, giao thông, trung tâm công cộng, khu xử lý kỹ thuật…
Theo cơ quan kiểm toán, việc điều chỉnh quy hoạch gây ảnh hưởng đến quy hoạch phát triển công nghiệp TPHCM. Đặc biệt, việc điều chỉnh khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng, Bộ Xây dựng, Bộ KH&ĐT là vi phạm quy định tại Nghị định 164 của Chính phủ, quy định về việc điều chỉnh diện tích KCN. Bên cạnh đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng kéo dài nhiều năm, làm chậm tiến độ thực hiện dự án đầu tư.
KTNN cũng phát hiện việc sử dụng đất tại một số KCN không phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt, như: Sử dụng diện tích đất xây dựng công trình công cộng, cây xanh để cho thuê đất công nghiệp, kho bãi; sử dụng đất công nghiệp dịch vụ cho đơn vị thuê lại đất sử dụng mục đích khác.
Trong khi đó, Sở TN&MT TPHCM chậm ký hợp đồng cho các doanh nghiệp thuê đất, thời gian hợp đồng cho thuê đất không phù hợp với thời gian sử dụng đất được duyệt; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng với thời gian được sử dụng đất theo quyết định cho thuê đất.
Xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân
Bên cạnh những tồn tại cần khắc phục trong việc tuân thủ quy hoạch, quản lý đầu tư, qua kiểm toán cũng phát hiện nhiều hạn chế trong việc tuân thủ quy định của pháp luật về ưu đãi đầu tư và thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước. Việc chưa có cơ chế quy định cụ thể trách nhiệm của Ban quản lý, dẫn đến thu phí tiện ích công cộng không đồng bộ, thống nhất giữa các KCN.
Trên cơ sở kết quả kiểm toán, KTNN kiến nghị xử lý tài chính, thu vào ngân sách nhà nước gần 1.639 tỷ đồng, trong đó có các khoản thuế phải nộp hơn 149 tỷ đồng, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất hơn 1.486 tỷ đồng.
KTNN cũng đề nghị UBND TPHCM và các đơn vị liên quan chấn chỉnh, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến những tồn tại, hạn chế trong công tác tuân thủ quy hoạch, quản lý đầu tư và quy định của pháp luật về ưu đãi đầu tư, thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.
Đối với Bộ KH&ĐT, KTNN kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến việc cấp giấy phép đầu tư điều chỉnh số 1645/GPĐC9. Trong đó, cho phép chi nhánh Công ty TNHH Dầu thực vật Cái Lân được hưởng ưu đãi thuế không đúng quy định của pháp luật. Bộ Tài chính có trách nhiệm báo cáo Chính phủ xem xét lại quy định việc xác định đơn giá tiền thuê đất trả một lần giữa 2 thời kỳ, nhằm đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp thuê đất.
