Trong suốt nhiều thời đại từ trước tới nay, phụ nữ không chỉ mang giày để đi bộ, ngay từ thời cổ đại, họ đã biết chú ý đến "ánh sáng dưới chân của họ." Theo các ghi chép có liên quan, hơn 2.200 năm trước, giày nghi lễ của phụ nữ thời nhà Chu là giày đế tròn và đế cao, được giới chuyên gia tạm gọi là "giày cao gót cổ".
Trong cuốn “Ngọc đài tâm vĩnh” có bài thơ Hà tương đông vương danh sĩ duyệt khuynh thành” có đoạn viết khá sống động: "Lí cao nghi thượng thế, cư khai đặc vị phong". Có thể thấy, giày cao gót khi đó khá cao, nếu không, làm thế nào mọi người có thể trông giống như họ đang đứng trên một bậc mà không cần nâng chân lên? Đây chính là hình ảnh của những người phụ nữ đi giày vào thời nhà Lương cách đây hơn 1.500 năm.
Cũng có "giày cao gót" trong triều đại nhà Đường và nhà Tống. Nhà thư pháp thời nhà Tống là Mễ Phí đã mô tả trong phần tái bản của Đường Văn Đức hoàng hậu di lí đồ rằng: "Đôi giày của hoàng hậu được dệt từ lông vũ màu đỏ, trang trí bằng lá vàng và mây ở mặt trước và mặt sau, đế cao 3 thốn (~10cm)". Loại “giày cao gót” cao hơn ba tấc, đáy hẹp này được dân gian ngày đó đặt cho cái tên rất thơ mộng là “vãn hạ”, ý chỉ đế giày thuôn xuống dưới, cao và nguy hiểm.
Kiểu giày này phù hợp với những người phụ nữ thấp nhỏ và được các cung tần, mỹ nữ rất ưa chuộng. Những chiếc giày phổ biến của phụ nữ hiện nay giống với loại giày đế cao cổ xưa này gọi là “giày đế xuồng, khiến người ta cảm thấy như đang giẫm lên một viên gạch, cảm giác khá nặng nề. Tuy nhiên, chúng lại khiến cho phụ nữ cao lên thêm gần 10 cm. gọi là "night under", lòng bàn chân giống như dẫm phải viên gạch, khiến người ta cảm thấy nặng nề. Tuy nhiên, phụ nữ vì thế mà bị "tăng" thêm gần 10 cm. Những đôi giày không có đế cao thời đó được gọi chung là "viễn du lí", tương đương với giày thể thao thời nay.
Lễ giáo cổ đại của Trung Quốc nhấn mạnh rằng váy của phụ nữ nên được chấm đất, nhưng điều này không phải để làm đẹp, mà là để chống nhìn thấy chân trần. Vào thời nhà Minh, khi chế độ phong kiến chuyên quyền khắt khe, áo dài của phụ nữ là để che mọi bộ phận trên cơ thể, tốt nhất là không cản trở việc đi lại. Vì vậy, “quần áo chấm đất để che chân”, có thể thấy, việc xỏ chân vào giày của phụ nữ thời nhà Minh không chỉ để tôn chiều cao mà còn thể hiện vẻ đẹp.
Vào thời nhà Minh và nhà Thanh, phong trào bó chân thịnh hành, đặc biệt là ở Sơn Tây, Thiểm Tây và Cam Túc. Phụ nữ bó chân cũng có “giày cao gót” vừa chân.
Trong cuốn Cung túc thời nhà Thanh có viết: “Vì chân bị bó buộc nên phụ nữ đi giày hình nơ, giày thêu, giày có mào, dưới gót giày có một vòng tròn nhỏ bằng gỗ là phần đế, coi như là đế cao gót, khiến chân nhỏ và thon hơn. Loại “đế cao” này gần gũi với “giày cao gót ”hiện đại hơn so với “đế cao” trước đây.
Mang “đế cao” như vậy, sức nặng của người phụ nữ có đôi chân nhỏ nhắn đè lên các ngón chân khá đau nên họ đi lại run rẩy, thở hổn hển, khó khăn nhưng khiến dáng người cao hơn, đáng yêu hơn. Phụ nữ là những người biết hài lòng với bản thân, mang đôi chân nhỏ trong đôi giày đế cao đã trở thành mốt thời bấy giờ.
Những người cai trị thời nhà Thanh cực kỳ chán ghét việc bó chân phụ nữ và cấm phụ nữ Mãn Châu bó chân họ. Phụ nữ Mãn Thanh cũng có “giày cao gót” của dân tộc mình. “Phụ nữ Bát kỳ mang giày đế dày ba bốn phân, mặt trước hình tròn, có áo dài che chân, cũng gọi là Giày đế cao”.
Phần gót của “giày đế cao” Mãn Châu có hai hình dạng: Một là phần trên của gót và phần dưới tụ lại, tạo thành lọ hoa hình thang ngược, gọi là “đáy chậu hoa". Mặt trước phẳng, mặt sau hình tròn, hình dáng và dấu chân giống như vân móng ngựa nên được gọi là “đáy móng ngựa”.
Giày cao gót đế gỗ của Mãn Châu thường có chiều cao từ 5-10 cm và chiều cao tối đa là 25 cm. Chiều cao như vậy có thể khiến các “fan cao gót” hiện nay phải ngạc nhiên và ghen tị!
Ngoài các hoa văn thêu hoặc các mảng trang trí như ve sầu và bướm trên mặt giày, phụ nữ Mãn Thanh yêu cái đẹp trong thời nhà Thanh, phần gót gỗ không chạm đất cũng được trang trí bằng thêu hoặc kết cườm, và một số cũng được trang trí bằng chỉ tơ.
Những người phụ nữ đi “giày đế cao” như vậy đa phần là thiếu nữ quý tộc Mãn Thanh trên mười ba, mười bốn tuổi.Do đáy giày dày, diện tích nhỏ, chịu lực nên người đi giày phải bước đi chậm rãi, vững vàng. Họ đã phần đều thể hiện nét duyên dáng, xinh đẹp và khá sành điệu. Điều này khá phổ biến trong triều đình vào giữa triều đại nhà Thanh và dần dần lan rộng ra dân chúng.
Có nhiều ý kiến khác nhau về lý do tại sao phụ nữ Mãn Châu lại đi "giày đế cao". Một giả thuyết cho rằng từ xa xưa người Mãn đã có tục “đốn củi làm giày”, phụ nữ Mãn xưa thường lên núi hái quả rừng, nấm, củi, để ngăn côn trùng, rắn cắn, họ buộc những khối gỗ vào đế giày. Sau đó tục lệ này ngày càng trở nên tinh tế và phát triển thành "giày đế cao" sau này.
Một truyền thuyết khác kể rằng tổ tiên của người Mãn châu để vượt qua bùn lầy và giành lại thành phố bị kẻ thù chiếm đóng, đã học theo loài sếu trắng, buộc cành cây vào đế giày để dễ dàng trượt qua vũng bùn một cách suôn sẻ, giành chiến thắng và báo thù. Để tưởng nhớ công lao của những đôi giày gỗ cao gót, phụ nữ Mãn Thanh hậu thế đã đi những đôi “giày cao gót” như vậy.
Lịch sử từ trước tới nay đều cho thấy, vì sắc đẹp, phụ nữ cổ đại và hiện đại, đều chịu khổ chịu tội mà ôm lấy.
