Sáng sớm 22/6, một trận động đất mạnh 6,1 độ richter đã xảy ra gần thành phố Khost ở tỉnh Paktika, miền đông Afghanistan, gần biên giới Pakistan. Một quan chức của chính phủ lâm thời (do Taliban lập ra) cho biết khoảng 1.500 người đã thiệt mạng và hơn 2.000 người bị thương.
Con số thương vong được cho là sẽ tiếp tục tăng, vì một số ngôi làng nằm ở vùng sâu vùng xa, mất nhiều thời gian để tiếp cận.
Lực lượng cứu hộ - do cơ quan quân sự của Taliban dẫn đầu - cho biết vẫn còn nhiều người mắc kẹt dưới đống đổ nát. Quá trình tìm kiếm cứu nạn gặp nhiều khó khăn do mưa lớn, lở đất.
Một gia đình mất cả chục người
Gương mặt của Bibi Hawa nhăn nhó trong nước mắt khi bà cố nén đau trên giường bệnh ở Sharan - thủ phủ tỉnh Paktika.
Ít nhất một chục thành viên của gia đình bà Bibi nằm trong số hơn 1.000 người thiệt mạng trong trận động đất. Và bà sợ rằng mình sẽ bị bỏ lại một mình. “Tôi biết đi đâu bây giờ”, người phụ nữ 55 tuổi hỏi.
 |
Hai em nhỏ ngồi trên đống đổ nát ở huyện Spera (tỉnh Khost) sau trận động đất. Ảnh: AP |
 |
Mất nhà, nhiều người phải sinh hoạt trong những túp lều tạm bợ. Ảnh: AP |
 |
Ảnh: AP |
 |
Ảnh: AP |
Theo ước tính ban đầu, Liên Hợp Quốc cho biết khoảng hơn 2.000 ngôi nhà ở khu vực tâm chấn đã bị phá huỷ. Tại đây, mỗi gia đình thường có tới 20 thành viên.
Trong căn phòng nơi bà Bibi được điều trị, hàng chục phụ nữ khác đang nằm trên giường - nhiều người đang ngủ, một số nằm vùi dưới chăn.
Bà Shahmira không bị thương, nằm ôm cháu trai 1 tuổi. Trên chiếc giường bên cạnh, con dâu của bà đang nghỉ ngơi, trong khi con trai bà đang được điều trị ở một khu vực khác.
“Chúng tôi đang ngủ thì nghe thấy tiếng động lớn”, bà Shahmira nói. “Tôi hét lên. Tôi nghĩ rằng cả gia đình mình đã bị chôn vùi và tưởng rằng chỉ còn mình tôi còn sống.”
“Khoảnh khắc ấy thật khủng khiếp”, Arup Khan - một thanh niên 22 tuổi nhớ lại. “Tiếng khóc vang lên ở khắp mọi nơi. Những đứa trẻ và gia đình tôi bị chôn dưới bùn.”
Bác sĩ Mohammad Yahya Wiar, Giám đốc Bệnh viện Sharan, cho biết đơn vị này đang cố gắng hết sức để chữa trị cho mọi người.
Khi những người bị thương đến, “họ khóc và chúng tôi cũng khóc”, ông nói. "Đất nước chúng tôi nghèo và thiếu tài nguyên. Đây là một cuộc khủng hoảng nhân đạo. Nó giống như một cơn sóng thần."
Nhưng người dân địa phương đang chung tay giúp đỡ. Trước bệnh viện, hàng trăm người đàn ông đang kiên nhẫn xếp hàng chờ đợi.
“Họ đến để truyền máu”, một chiến binh Taliban giải thích. “Từ sáng đến giờ đã có khoảng 300 người cho máu.”
 |
Trận động đất gây thiệt hại nghiêm trọng. Ảnh: AP |
 |
Ảnh: AP |
 |
Ảnh: AP |
Phản ứng của cộng đồng quốc tế
Thảm họa xảy ra khi Afghanistan đang phải hứng chịu cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng kể từ khi Taliban lên nắm quyền hồi tháng 8 năm ngoái.
Việc các tổ chức quốc tế rời khỏi Afghanistan cũng có thể sẽ khiến quá trình cứu trợ ở đất nước 38 triệu dân gặp khó khăn.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 22/6 đã bày tỏ sự đau buồn trước những thiệt hại về người trong trận động đất chết chóc nhất ở Afghanistan trong 20 năm qua.
“Tôi muốn chia sẻ với những người Afghanistan vốn đang quay cuồng do tác động của nhiều năm xung đột, kinh tế khó khăn và đói kém. Tôi gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình các nạn nhân và mong những người bị thương hồi phục nhanh chóng.”
Ông Guterres cho biết các nhân viên Liên Hợp Quốc ở Afghanistan được huy động và một số nhóm của Liên Hợp Quốc đã có mặt để đánh giá nhu cầu và cung cấp hỗ trợ ban đầu.
"Chúng tôi mong đợi cộng đồng quốc tế sẽ giúp đỡ hàng trăm gia đình bị ảnh hưởng bởi thảm họa mới nhất này. Bây giờ là lúc để đoàn kết", ông Guterres nói.
 |
Ảnh: AP |
 |
Ảnh: AP |
 |
Ảnh: CFP |
Cùng ngày, Phó Đặc phái viên Liên Hợp Quốc tại Afghanistan - Ramiz Alakbarov cho biết tổ chức này không thể triển khai lực lượng tìm kiếm cứu nạn ở quốc gia Nam Á, nên đang liên lạc với Thổ Nhĩ Kỳ để đề nghị hỗ trợ.
“Các đội của chúng tôi không có những thiết bị chuyên dụng để cứu người từ đống đổ nát. Việc này hầu như phải dựa vào nỗ lực của chính quyền lâm thời, nhưng họ cũng có một số hạn chế nhất định”, ông Alakbarov nói.
Phát biểu từ Kabul, ông Alakbarov cho biết Taliban chưa chính thức yêu cầu giúp đỡ từ các đội tìm kiếm cứu nạn quốc tế. Tuy nhiên, Liên Hợp Quốc đã đánh tiếng với các quốc gia trong khu vực để xem "liệu họ có sẵn sàng hỗ trợ không”.
Liên Hợp Quốc đã vận chuyển khoảng 10 tấn vật tư y tế thiết yếu tới khu vực chịu ảnh hưởng và triển khai 20 đội y tế, ông Alakbarov cho biết, và nói thêm rằng Afghanistan cần ít nhất 15 triệu đô la viện trợ ngay lập tức. Con số này có thể sẽ tăng trong những ngày tới.
