13 năm giải sai bài toán thời hiệu!
Buổi xin lỗi được tổ chức công khai tại trụ sở UBND phường Lý Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Phường này là nơi ông Phạm Đức Bình sinh sống nhiều năm nay, sau khi phải bán căn nhà ở quận Hai Bà Trưng để bồi hoàn phần dân sự trong vụ án oan tuyên từ năm 2000. Được ví như một “Nguyễn Thanh Chấn Hà Nội”, buổi xin lỗi đã thu hút hàng trăm người dân đến xem nhưng do trụ sở quá chật chội, phần đa phải đứng xếp hàng ở dưới vỉa hè. Chỉ cánh báo chí cùng một số người thân ông Bình và đại diện cơ quan hữu quan mới tiếp cận và ghi nhận diễn biến sự vụ.
Đại diện cho cơ quan từng xét xử oan sai ở phiên sơ thẩm, thẩm phán Đào Vĩnh Tường - Chánh tòa Hình sự, TAND TP Hà Nội đọc lời xin lỗi ông Bình trước sự chứng kiến của đông đảo cơ quan ngôn luận và đại diện chính quyền địa phương. Theo ông Tường, ngày 12/7/2005, ông Bình đã gửi đơn và các tài liệu kèm theo đến TAND TP Hà Nội đề nghị được bồi thường theo Nghị quyết 388. Tuy nhiên, tính từ ngày Nghị quyết 388 có hiệu lực thi hành đến thời điểm ông Bình gửi đơn yêu cầu là 2 năm 3 tháng 25 ngày, do vậy, đã quá thời hiệu 3 tháng, không thuộc diện được bồi thường. Ngày 19/12/2005, TAND TP Hà Nội đã có văn bản trả lời ông Bình, nói rõ vấn đề thời hiệu.
Như Tiền Phong đã phản ánh, năm 2000, ông Bình (nguyên Cửa hàng trưởng Cửa hàng dịch vụ tổng hợp và tiêu thụ sản phẩm, thuộc Cty cơ giới và xây lắp) bị TAND Hà Nội tuyên 30 tháng tù cho 2 tội tham ô và sử dụng trái phép tài sản xã hội chủ nghĩa. Đến tháng 1/2001, TAND Tối cao xét xử phúc thẩm, tuyên hủy toàn bộ nội dung kết tội, tuyên ông Bình vô tội.
Không chấp nhận trả lời của TAND TP Hà Nội, ông Bình tiếp tục gửi đơn khiếu nại lên TAND Tối cao. Tháng 10/2006, TAND Tối cao có văn bản gửi TAND TP Hà Nội, nêu ý kiến: “Từ khi có bản án hình sự phúc thẩm, ông Bình đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại lên TAND Tối cao… Do đó, khoảng thời gian từ khi ông Bình khiếu nại bản án phúc thẩm năm 2001 đến khi TAND Tối cao có văn bản trả lời khiếu nại, không được tính vào thời hiệu yêu cầu bồi thường. Vì vậy, ông Phạm Đức Bình thuộc trường hợp được bồi thường theo Nghị quyết 388”.
“Tôi vẫn sống vì còn niềm tin”
Phát biểu ngắn gọn trong buổi xin lỗi, ông Bình xúc động: “Trước hết, tôi xin cảm ơn quý Tòa cũng như tất cả những người đã có mặt tại buổi lễ ngày hôm nay. Thật sự, tôi không biết nói gì hơn. Suốt từ chiều qua, rất nhiều độc giả cũng như bạn bè đều hỏi về những cảm xúc của tôi trước ngày được chính thức xin lỗi oan sai, tôi thật sự xúc động, và cũng chưa thể trả lời ai được”.
Ông Đào Vĩnh Tường, Chánh tòa Hình sự, TAND TP Hà Nội đại diện cho cơ quan đã xét xử sai, đọc lời xin lỗi ông Bình
Ông Bình trình bày, từ năm 2001, khi chính thức được TAND Tối cao tuyên vô tội, ông chỉ mong được khôi phục vị trí công việc cũ, nhưng không được đoái hoài, giải quyết. Cùng lúc đó, cơ quan thi hành án đến phong tỏa nhà ông: “Sau 30 năm công tác, tôi buộc phải ra đường với hai bàn tay trắng” - ông Bình nói. Với sự tuyệt vọng đến cùng cực, thậm chí đã nghĩ đến cái chết, tháng 8/2001, ông Bình đã làm hàng trăm lá đơn, gửi tới nhiều cơ quan chức năng khác nhau, với một lời khẩn thiết: “Nỗi oan, oan mãi, kêu trời, trời cao; Hôm nay tuyệt vọng, viết đơn kêu trời”.
Với niềm tin vào một ngày sẽ được minh oan, ông Bình đến xin phép bố mẹ cho được ở nhờ tại căn nhà ở ngõ Nguyễn Hữu Huân (quận Hoàn Kiếm). “Lúc đó, cả 3 gia đình phải ở chung căn nhà nhỉnh hơn 10m2, nhưng tôi vẫn tin sẽ có ngày tôi nhìn thấy mặt trời, và bằng chứng là, Tòa Hà Nội đã có buổi xin lỗi như ngày hôm nay” – ông Bình chia sẻ với Tiền Phong.
Kết thúc buổi xin lỗi, Chánh tòa Hình sự, TAND TP Hà Nội cho biết, sẽ cùng người bị kết án oan triển khai các phương án bồi thường, cũng như đề nghị phía Cty nơi ông Bình từng công tác lên kế hoạch bồi hoàn, khôi phục các quyền lợi chính đáng. “Ngay sau đây, TAND TP Hà Nội sẽ đăng lời xin lỗi trên các phương tiện thông tin đại chúng, để minh oan cho ông Bình” – ông Đào Vĩnh Tường thông báo.