Thống kê của Trung tâm thông tin (Ban Kinh tế Trung ương) cho thấy, từ chỗ cả nước có hơn 12.000 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, đến năm 2001 giảm xuống còn 5.655, và đến thời điểm tháng 10 năm 2016 chỉ còn 718. Tuy nhiên, đến nay doanh nghiệp nhà nước (DNNN) vẫn chưa thực hiện được vai trò là lực lượng nòng cốt của kinh tế nhà nước; chưa thực hiện được nhiệm vụ dẫn dắt, tạo động lực phát triển đối với nền kinh tế. Nhìn chung, hiệu quả kinh doanh và đóng góp của phần lớn DNNN còn thấp, chưa tương xứng với nguồn lực Nhà nước đầu tư. Nhiều DNNN làm ăn thua lỗ, thất thoát, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực...
Theo các chuyên gia, cần có lộ trình cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, làm thế nào để làm tốt vai trò dẫn dắt phát triển các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác, bảo đảm doanh nghiệp Việt Nam thật sự trở thành lực lượng nòng cốt trong phát triển kinh tế - xã hội.
Còn đối với khu vực kinh tế tư nhân, PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội khẳng định, kinh tế tư nhân có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế. Bởi kinh tế tư nhân đóng góp 40% GDP, tạo ra 86% việc làm và đóng góp hơn 30% ngân sách nhà nước. Khu vực kinh tế tư nhân còn góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm sự chênh lệch vùng miền.
Theo ông Sơn, mặc dù có vai trò quan trọng trong nền kinh tế và có số lượng đông, tuy nhiên khu vực kinh tế tư nhân chưa thực sự trở thành động lực trong nền kinh tế bởi có tới 70% số doanh nghiệp ngoài nhà nước là các doanh nghiệp siêu nhỏ. Và trong số 40% GDP do khu vực kinh tế tư nhân tạo ra, hộ kinh doanh chiếm 30%.
“Khu vực này đang phải đối mặt với rất nhiều rào cản, chưa có sự thống nhất cao về nhận thức, về sự phát triển; rào cản môi trường kinh doanh, rồi sự bất bình đẳng giữa khu vực kinh tế tư nhân và khu vực kinh tế nhà nước và khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Thêm nữa, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước và nội tại bản thân khu vực kinh tế tư nhân”, ông Sơn lưu ý.
