Kinh doanh lao dốc
Tại SSC, Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn (SAMCO) nắm quyền sở hữu, chi phối với 51% cổ phần. Tuy nhiên trước những hoạt động kinh doanh kém hiệu quả của SSC, GLS đã nhiều lần gửi văn bản trao đổi thông tin với Samco tìm hướng phát triển. Đồng thời, GLS cũng gửi văn bản cầu cứu lãnh đạo UBND TPHCM có ý kiến với SAMCO sớm khắc phục những bất cập tại SSC.
Theo GLS, các chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp SSC từ khi cổ phần hóa và đặc biệt 5 năm trở lại đây ngày càng kém hiệu quả. Cụ thể, tăng trưởng tổng tài sản của công ty gần như bằng 0 và có xu hướng giảm, tăng trưởng tài sản dài hạn gần như không đổi cho thấy việc đầu tư nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh trong các năm gần như đứng yên, vốn điều lệ không tăng từ khi công ty thực hiện cổ phần hóa cách đây 18 năm.
 |
Các chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp SSC từ khi cổ phần hóa và đặc biệt 5 năm trở lại đây ngày càng kém hiệu quả. |
Công ty đã không đầu tư tài sản đúng mức để duy trì, tạo động lực tăng trưởng, nâng cao năng suất hoạt động và đang thụt lùi so với các doanh nghiệp cùng ngành nghề, mặc dù từ 2018 các Đại hội cổ đông đã thường xuyên thông qua Nghị quyết về đầu tư dự án Nâng cấp và cải tạo Trung tâm kho vận Linh Xuân nhưng không được triển khai thực hiện.
Theo đơn gửi đến SAMCO và lãnh đạo UBND TPHCM, GLS cho rằng, SSC là công ty có lợi thế về kho bãi, nằm ở vị trí trung tâm, thuận tiện phát triển kho bãi và logistics, nhưng hiệu quả hoạt động chưa tương xứng với lợi thế này. Cụ thể, năm 2019 sản lượng trung bình 12.307 teu/tháng. Năm 2020, sản lượng trung bình 12.472 teu/tháng. Đến năm 2021 sản lượng trung bình giảm xuống còn 8.419 teu /tháng; năm 2022 kế hoạch sản lượng dự kiến 8.800 teu. Sản lượng năm 2021 giảm 30% so với năm 2020 và 2019, trong khi giá tăng 23% nên việc tăng doanh thu và lợi nhuận chủ yếu phụ thuộc vào giá tăng theo thị trường.
Nhiều bất cập
Đáng chú ý, năng lực hoạt động bãi cũng tồn tại nhiều bất cập. Cụ thể, khai thác diện tích bãi 26.661 m2, không đổi qua 3 năm. Về kế hoạch đầu tư mở rộng bãi nhiều năm không phát triển được thêm m2 nào, mặc dù cơ hội và định hướng phát triển đã được nhiều lần Đại hội cổ đông thông qua. Doanh nghiệp đang bị tụt hậu không theo kịp với tốc độ tăng trưởng của thị trường và các đơn vị cùng ngành kho, bãi.
Dù có thâm niên hơn 40 năm hoạt động, tuy nhiên quy mô tổng tài sản của SSC so với các đơn vị cùng ngành nghề ở mức rất thấp. Tổng tài sản SSC năm 2021 chỉ tăng trưởng 8% so với 2016, trong khi chỉ số đó của Công ty CP Đại lý Vận tải SAFI (SFI) là 75%, của Công ty CP Transimex (TMS) là 84%. Còn quy mô vốn chủ sở hữu SSC ở mức rất thấp, năm 2021 chỉ tăng trưởng 9% so với 2016, trong khi chỉ số đó của SFI là 82%, của TMS là 231%, Công ty CP Kho vận Miền Nam (STG) là 47%.
 |
Một số lô đất tại Trung tâm kho vận Linh Xuân đã được đầu tư từ khá lâu còn vướng các thủ tục pháp lý và xen kẹt nên vẫn chưa thể đưa vào khai thác hoặc khó khai thác, sử dụng làm giảm hiệu quả đầu tư. |
Phục vụ cho chuỗi logistics tổng hợp nhưng tại khu vực TPHCM, SSC không có nhiều đầu xe vận tải, còn tại chi nhánh Hải Phòng có 3 đầu xe nhưng đã quá cũ. Kho CFS được dùng làm địa điểm thu gom hàng lẻ phục vụ công tác xuất nhập khẩu hàng hóa hiện đã xuống cấp trầm trọng, mái kho đã cũ, nên thường xuyên bị dột nước; hệ thống phòng cháy chữa cháy cũ, không đáp ứng được yêu cầu. Ngoài ra, kho chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý, hoàn công, đăng ký theo đúng các quy định của Nhà nước nên có nhiều yếu tố rủi ro về pháp lý khi vận hành.
Dự án bãi 6.480 đã đầu tư từ năm 2016 và hoàn thành năm 2017 nhưng chưa nghiệm thu, chưa bàn giao đưa vào sử dụng do quá trình nghiệm thu phát sinh hư hỏng nghiêm trọng ảnh hưởng chung đến sản lượng của SSC. Lô đất 2.100m2 đầu tư hơn 10 năm bỏ không, không triển khai. Một số lô đất tại Trung tâm kho vận Linh Xuân đã được đầu tư từ khá lâu còn vướng các thủ tục pháp lý và xen kẹt nên vẫn chưa thể đưa vào khai thác hoặc khó khai thác, sử dụng làm giảm hiệu quả đầu tư. Suốt 3 năm qua đại hội cổ đông đã thông qua về mặt chủ trương nhưng không thể triển khai vì chưa có quyết định về nguồn vốn triển khai.
Dù có cổ đông chi phối SAMCO là doanh nghiệp lớn hoạt động ngành logistics, nhưng số liệu doanh thu hàng năm do SSC đảm nhận làm dịch vụ cho SAMCO và các đơn vị trực thuộc có tỷ trọng trong tổng doanh thu hoạt động giao nhận khá khiêm tốn và có xu hướng giảm mạnh những năm gần đây: năm 2017 đạt 2,65 tỷ đồng (khoảng 7,3%), năm 2018 đạt 1,29 tỷ đồng (khoảng 3,4%), năm 2019 là 1,09 tỷ đồng (khoảng 6,8%) và năm 2020 là 764 triệu đồng (khoảng 9,6%).
Đề nghị SAMCO thoái vốn
Đại diện GLS kiến nghị, để có thể nắm bắt được cơ hội tạo thế đứng vững chắc và phát triển đòi hỏi rất cần thiết và cấp bách đối với SSC là cần cải tổ mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực.
 |
GLS kiến nghị lãnh đạo UBND TPHCM chỉ đạo SAMCO thực hiện lộ trình thoái vốn tại SSC như tại quyết định 7321/QĐ-UBND ngày 31/12/2013 của UBND TPHCM. |
“Chúng tôi mong muốn lắng nghe sự chia sẻ về kỳ vọng, định hướng phát triển của SAMCO đối với SSC trong giai đoạn 5 năm, 10 năm tới. Chúng tôi cho rằng, việc nắm bắt và hiểu rõ định hướng của SAMCO sẽ là tiền đề để công ty xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển phù hợp với mục tiêu, định hướng chung của tổng công ty. Sự chia sẻ này của SAMCO đối với SSC và cổ đông lớn chúng tôi là vô cùng cần thiết để giúp SSC xây dựng chiến lược kinh doanh 5 năm và tầm nhìn 10 năm sắp tới”, văn bản của GLS kiến nghị.
Trong văn bản kiến nghị khẩn cấp gửi UBND TPHCM, GLS kiến nghị lãnh đạo UBND TPHCM chỉ đạo SAMCO thực hiện lộ trình thoái vốn tại SSC như tại quyết định 7321/QĐ-UBND ngày 31/12/2013 của UBND TPHCM, tuân thủ đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với việc thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp.
