Đô đốc Kuznetsov, tàu sân bay đen đủi của hải quân Nga sắp trở lại đại dương

TPO - Có lẽ không có tàu sân bay nào bị chế giễu hoặc gặp rắc rối như Đô đốc Kuznetsov, tàu sân bay duy nhất của Nga và là tàu duy nhất trong lớp của nó.
Một đám cháy trên tàu Đô đốc Kuznetsov tại Murmansk vào tháng 12 năm 2019. TASS/Getty Images

Được chế tạo với mục tiêu mở ra một kỷ nguyên mới cho hàng không hải quân Liên Xô, con tàu được trang bị tận răng và có các máy bay cánh cố định mới. Nhưng rõ ràng là gần như ngay lập tức Đô đốc Kuznetsov không hoạt động như mong đợi.

Liên tục gặp sự cố, kết hợp với việc thiếu nguồn lực và cơ sở vật chất nghèo nàn của hải quân Nga, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đối đầu với các đối thủ NATO của con tàu, và việc triển khai chiến đấu của Đô đốc Kuznetsov còn lâu mới đạt mức hoàn hảo.

Tất cả những vấn đề này có nghĩa là Đô đốc Kuznetsov được coi là thứ làm cảnh hơn là một mối đe dọa thực sự, nhưng nó vẫn là soái hạm của hải quân Nga và Moscow quyết tâm giữ con tàu: Đô đốc Kuznetsov sẽ thực hiện các cuộc thử nghiệm mới trên biển vào năm 2022, theo truyền thông Nga.

Nhưng ít nhất phải nói rằng Đô đốc Kuznetsov có một lịch sử thú vị. Ban đầu nó được đặt tên là "Riga", nhưng hạ thủy vào năm 1985 với tên gọi "Leonid Brezhnev", bắt đầu thử nghiệm trên biển với tên gọi "Tbilisi" và được đưa vào hoạt động chính thức với tên gọi "Đô đốc Hạm đội Liên Xô Kuznetsov" vào năm 1990.

Theo nhiều cách, nó được cho là tàu sân bay thực sự đầu tiên của Liên Xô. Các lớp tàu trước chỉ có thể chở trực thăng Ka-27 hoặc Ka-31 hoặc máy bay chiến đấu cất hạ cánh thẳng đứng Yak-38. Mặt khác, Kuznetsov có một phi đội không quân gồm các máy bay chiến đấu Sukhoi Su-33 và Su-25UTG mới, ngoài trực thăng.

Các tiêm kích và cường kích sẽ cất cánh từ một đường băng dốc kiểu nhảy cầu. Một điểm chung của Đô đốc Kuznetsov với các tàu sân bay Liên Xô khác là chúng đều mang theo lượng vũ khí khổng lồ: 12 tên lửa hành trình chống hạm P-700 Granit dẫn đường bằng radar và 190 tên lửa phòng không.

Do sự sụp đổ của Liên Xô, Đô đốc Kuznetsov chưa hoạt động đầy đủ cho đến năm 1995.

Con tàu chị em của nó, tàu Varyag, được bán cho một doanh nhân Trung Quốc vào năm 1998, ban đầu có vẻ như được biến thành sòng bạc. Con tàu đó trở thành tàu sân bay Liêu Ninh, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, và là cơ sở cho bản thiết kế tàu thứ hai, Sơn Đông.

Kể từ khi gia nhập Hạm đội Phương Bắc vào năm 1991, Đô đốc Kuznetsov đã trở nên nổi tiếng với những sự cố và trục trặc.

Khi ở ngoài khơi bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 1 năm 2009, nó đã bị hỏa hoạn khiến một thành viên thủy thủ đoàn thiệt mạng. Một tháng sau, nó gặp sự cố ngoài khơi bờ biển Ireland, làm rò rỉ ước tính khoảng 300 tấn dầu vào đại dương.

Đô đốc Kuznetsov đã trải qua thời gian sửa chữa kéo dài tại cảng nhiều lần. Sự cố và tai nạn xảy ra thường xuyên đến nỗi con tàu phải được một tàu chở dầu đi kèm theo sau để sửa chữa. Bất cứ khi nào lên đường, Đô đốc Kuznetsov lại phải nhờ tới một tàu lai dắt mới ra khỏi cảng được.

Bất chấp nhiều lần phải dừng hoạt động, tàu Đô đốc Kuznetsov vẫn nhả lên trời những đám khói lớn khi lên đường tới Syria vào năm 2016 để triển khai chiến đấu, và nhiều rủi ro tiếp tục xảy ra.

Hai tiêm kích, một chiếc Su-33 và một chiếc MiG-29K, đã lao xuống nước do dây hãm của tàu sân bay liên tục bị đứt trong quá trình hạ cánh. Vấn đề đã buộc số máy bay còn lại của phi đội trên tàu sân bay phải chuyển đến Căn cứ Không quân Khmeimim ở Syria.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh khi đó là Michael Fallon đã chế giễu, Nga, gọi Đô đốc Kuznetsov là "một con tàu của sự xấu hổ" khi nó quay trở lại Nga sau triển khai.

Sau khi trở về từ Syria, tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov đã bắt đầu được đại tu và hiện đại hóa để kéo dài thời gian hoạt động. Không thể sử dụng các nhà máy đóng tàu của Ukraine nơi nó được xây dựng, nó đang được tái thiết ở Murmansk.

Ngay cả khi ở cảng, những rắc rối của Đô đốc Kuznetsov vẫn tiếp diễn. Năm 2018, ụ nổi giữ tàu sân bay bị chìm khiến cần cẩu 70 tấn đổ xuống, đâm xuyên sàn đáp.

Vụ việc khiến 1 công nhân thiệt mạng, 4 người bị thương và để lại một hố lớn trên boong. Việc mất ụ nổi buộc người Nga phải gộp hai ụ nổi nhỏ hơn thành một ụ lớn hơn để tiếp tục công việc.

Một năm sau, một vụ hỏa hoạn xảy ra khi các công nhân đang hàn trong phòng máy. Hai người thiệt mạng và 11 người bị thương.

Gần đây hơn, giám đốc nhà máy đóng tàu giám sát việc tái trang bị đã bị bắt và bị buộc tội tham ô khoảng 45 triệu rúp được phân bổ cho việc sửa chữa tàu sân bay.

Những bức ảnh về tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov phủ đầy tuyết xuất hiện vào tháng 1 khiến một tổ chức tư vấn của Nga ước tính rằng việc sửa chữa đã không đạt được tiến bộ nào trong năm qua.

Jeffrey Edmonds, một nhà khoa học nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ, nói với Insider: “Đó là con tàu kém may mắn nhất trên hành tinh”.