Nhận xét về đề thi Ngữ Văn năm nay, thầy Nguyễn Hữu Nhưỡng, tổ Văn trường THPT Giồng Ông Tố, quận 2, TPHCM cho biết, quan sát đề thi chúng ta dễ dàng nhận thấy đề thi gồm 02 phần rõ ràng. Phần (I) là Đọc hiểu, được qui định 3,0 điểm, với bốn câu hỏi theo trình tự: nhận biết à thông hiểu à vận dụng thấp/cao; Phần (II) là Làm văn. Phần này có 02 câu và được qui định tổng điểm là 7.0 (câu 1: 2.0 điểm, câu 2: 5,0 điểm). Trong đó, câu 1 thuộc về Nghị luận xã hội sử dụng ý trong ngữ liệu đọc hiểu để ra đề. Còn câu 2 Nghị luận văn học, phần trọng tâm kiến thức thuộc về kiến thức 12, phần liên hệ thuộc khối kiến thức 11.
“Như vậy, xét về phương diện cấu trúc rõ ràng đề thi văn năm nay đã tuân thủ nghiêm ngặt theo cấu trúc đề đề nghị của Bộ GD&ĐT đã công bố trong năm học 2017-2018. Với cấu trúc này, chắc chắn sẽ không gây sự ngạc nhiên đối với thí sinh” ông Nhưỡng nói.
Chúng ta cũng cần nhớ là dưới tựa đề bài thơ tác giả có ghi: “Tiễn đưa anh S.D. đi làm kinh”, hai chữ viết tắt ấy đó ông Sáu Dân - cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. “Nói như vậy để bước đầu chúng ta thấy rằng: với những gì liên quan đến đoạn thơ, bài thơ, cùng kết hợp với đặc trưng thơ mang đầy tính tư duy hình tượng, ẩn ý vốn có của nhà thơ Nguyễn Duy, nên xét về nội dung của ngữ đoạn là tương đối khó nếu như thí sinh không hiểu về đặc trưng thơ Nguyễn Duy và nhất là không biết đặt vấn đề đó trong hoàn cảnh xã hội thực tại” ông Nhưỡng nói.
 |
Đề thi Văn được cho là khá quá sức với các em học sinh
Về hệ thống câu hỏi, ông Nhưỡng phân tích, hai câu (1,2) nội dung lệnh mang tính nhận biết đơn giản. Vì thế mà có thể khẳng định thí sinh dễ dàng hưởng trọn điểm cho cả hai câu. Hai câu ( 3,4) có độ khó cao. Bởi mấy câu thơ liên quan "còn mặt đất hôm nay thì em nghĩ thế nào?/ lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao?.... ta ca hát quá nhiều về tiềm lực/ tiềm lực còn ngủ yên..." chất chứa một sự ẩn ý sâu xa. Xét về mặt tư tưởng, thì mấy câu thơ này bao hàm một tư tưởng xã hội lớn so với tư duy học sinh phổ thông.
Như thế theo cảm nhận chủ quan thì câu 3 và 4 này học sinh khó kiếm điểm, nhất là thí sinh có học lực trung bình trở xuống. Học sinh khá, giỏi có thể chạm tới 1/2 hoặc hơn chút tổng số điểm của hai câu. Cần nhìn nhận, phần câu hỏi đọc hiểu, đề thi năm nay đã tránh được một số câu hỏi tái hiện kiến thức nhỏ nhặt, vụn vỡ mà kiến thức phần nhiều nằm ở cấp THCS kiểu như: phương thức biểu đạt, thao tác lập luận, biện pháp tu từ…
Đối với phần làm văn, câu 1, đề bài yêu cầu thí sinh "trình bày suy nghĩ về sứ mệnh đánh thức tiềm lực Đất nước của mỗi cá nhân trong cuộc sống hôm nay". Như đã nói ở trên, rất ít thí sinh hiểu rõ nội dung ngữ đoạn và phong cách thơ Nguyễn Duy một cách rõ ràng, hơn nữa đề lại yêu cầu thí sinh "trình bày suy nghĩ về sứ mệnh đánh thức tiềm lực Đất nước" rõ ràng sứ mệnh ở đây là một nhiệm vụ không tầm thường mà nó thuộc loại cao cả, khó khăn. “Làm sao để một em học sinh 18 tuổi có thể nói tốt về "sứ mệnh đánh thức tiềm lực Đất nước" của bản thân được. Chính vì chỗ đó nên mặc dù đề chỉ yêu cầu thí sinh viết đoạn 200 từ nhưng để đạt yêu cầu về mặt nội dung là khó”, ông Nhưỡng nói.
 |
Thí sinh trao đổi bài thi
Với câu 2: có thể nói rằng ở câu 2 phần lớn thí sinh trên cả nước sẽ bị bất ngờ. Bất ngờ bởi nội dung yêu cầu của đề. Ở phần trọng tâm, đề đã ra không theo lối thông thường (phân tích/cảm nhận một hình tượng văn học như đề đề nghị) mà đề bài yêu cầu trên cơ sở phân tích hai hình ảnh (chiếc thuyền ngoài xa với bức tranh cuộc sống của gia đình làng chài) để làm nổi bật sự đối lập giữa hai bức tranh ấy, sau đó rút ra quan điểm tư tưởng của tác giả.
Phần liên hệ, đề cũng đã tìm ra yếu tố liên hệ phù hợp và tương đối độc đáo từ tác phẩm Hai đứa trẻ (Thạch Lam). Ở câu 2 này, đây là một kiểu đề có cá tính, tương đối có chiều sâu ở cả phần trọng tâm và phần liên hệ. Chính vì thế, nhìn vào câu 2 truyền thông khó có thể thấy được có chút nào nhàm chán. Nhưng cũng chính vì chỗ đó mà câu 2 (phần làm văn) này mức độ khó cũng không kém bao nhiêu. Để đảm bảo kiến thức trong bài làm của thí sinh đạt từ 3.0 trở lên ở câu này, đòi hỏi thí sinh phải có học lực từ khá đến giỏi.
“Trên cơ sở đó, dự đoán phổ điểm chung của môn Ngữ văn trên toàn quốc năm nay sẽ khó đạt bằng mặt bằng chung của năm học 2016 – 2017”, ông Nhưỡng nhận định.
