Với hai câu hỏi đều có phần mang hướng mở, đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông môn ngữ văn sáng nay, ngày 2/6, đã lập tức trở thành chủ đề nóng của dư luận.
Đề gồm một câu về vấn đề Trung Quốc xâm phạm chủ quyền Biển Đông của Việt Nam, trong đó có yêu cầu thí sinh viết đoạn văn ngắn bày tỏ thái độ trước sự kiện này. Câu thứ hai rơi vào tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt, yêu cầu thí sinh phân tích khát vọng của nhân vật Hồn Trương Ba và từ đó trình bày suy nghĩ về vấn đề con người cần được sống là chính mình.
Dù bất ngờ vì lần đầu tiên tác phẩm này được đưa vào đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông nhưng cả giáo viên và học sinh đều rất hào hứng. Tuy nhiên, các giáo viên cũng cho rằng, với một đề thi mở thì cũng cần một đáp án mở và phải linh hoạt trong chấm thi để đảm bảo tính chính xác trong đánh giá.
Cách ra đề mới
Là người có hàng chục năm thâm niên trong việc dạy văn, say mê với môn văn, cô Nguyễn Kim Anh, giáo viên dạy văn Trường trung học phổ thông Phan Huy Chú (Đống Đa, Hà Nội) vui vẻ cho biết: “Tôi thực sự thích, rất thích đề thi năm nay. Cách ra đề năm nay rất hay, nhiều đổi mới và sáng tạo. Đề thi không quá nặng về kiến thức sách vở, học thuộc, đầy tính nhân văn, tinh thần yêu nước và tính triết lý sâu sắc.”
Phân tích cụ thể hơn, cô Kim Anh cho rằng, phần đọc hiểu là điểm mới trong cách ra đề năm nay mà các em học sinh luôn chờ đợi và lo khó, nhưng với nội dung là vấn đề nóng và quen thuôc đang được nhiều người quan tâm đã khiến các em rất háo hức và làm được khá tốt.
Phần thi nghị luận xã hội, nghị luận văn học không tách ra như mọi năm mà được hòa vào làm một trong một câu hỏi 7 điểm là điểm đổi mới rất hay trong cách ra đề. Nếu trước kia đối với nghị luận văn học các em học sinh phải học thuộc tác phẩm thì với cách ra đề này, các bài văn chỉ là một phần, các em học sinh còn phải rút ra được những bài học cuộc đời từ các tác phẩm văn học đó. Những vấn đề trong các tác phẩm văn học nhưng lại là một vấn đề xã hội.
“Cách ra đề năm nay của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như nhắc nhở các giáo viên dạy văn chúng tôi về việc cần phải thay đổi cách giảng dạy. Từ những kiến thức văn học, ý nghĩa của các bài văn phải giúp học sinh liên hệ được với những ý nghĩa nhân sinh của cuộc đời,” cô Kim Anh chia sẻ.
 |
Đề thi theo hướng mở, thí sinh kết thúc môn thi ngữ văn với tâm trạng rất thoải mái. (Ảnh: Xuân Mai/TTXVN)
Cùng đánh giá cao đề thi tốt nghiệp môn ngữ văn năm nay, cô Nguyễn Bảo Nhung, giáo viên dạy văn Trường trung học phổ thông Lê Quý Đôn (Đống Đa, Hà Nội) cho rằng, đề thi năm nay rất đổi mới, sáng tạo. “Đề thi đã giúp các thí sinh có thể bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ và tăng khả năng đọc hiểu, giúp các em có thể sáng tạo trong cách viết,” cô Nhung nhận xét.
Cũng theo cô Nhung, tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt chỉ là một tác phẩm kịch và là tác phẩm kịch duy nhất trong chương trình môn văn lớp 12. Trước đây, tác phẩm này gần như chưa khi nào được đưa vào đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Giáo viên và học sinh khi ôn tập chú trọng hơn đến các tác phẩm văn học như Rừng xà nu, Chiếc thuyền ngoài xa... Đây cũng là những tác phẩm hay được đưa vào đề thi.
Vì thế, khi đề thi rơi vào tác phẩm này, cả cô và trò đều bất ngờ. “Nhưng đề không hề làm khó học sinh khi chỉ yêu cầu các em phân tích nhân vật qua đoạn trích đã dẫn sẵn trong đề, và trọng tâm rơi vào phần luận về việc con người cần được sống là chính mình.
Đây cũng là cách để Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các giáo viên dạy văn một cách toàn diện, từ kiến thức trong các tác phẩm văn học đến những kỹ năng sống ngoài đời,” cô Nhung nói.
Đề đã mở thì chấm cũng nên mở
Tâm đắc với đề thi môn văn, nhưng các giáo viên cũng cho rằng, với một đề thi mà tính mở lớn như đề năm nay cũng cần một hướng dẫn chấm có mức độ mở tương ứng.
“Mọi năm thường chỉ có một câu nghị luận xã hội, chiếm một số ít điểm trong bài thi, là câu hỏi mở, nhưng năm nay, cả hai câu hỏi của bài thi đều có câu hỏi mở. Ở đây, học sinh được phép thể hiện những suy nghĩ, quan điểm cá nhân và cách viết cũng sáng tạo tùy em, không khiên cưỡng. Đáp án chấm vì thế cần rất linh hoạt,” cô Nguyễn Kim Anh nói.
Cùng quan điểm này, thầy Nguyễn Văn Cường, giáo viên văn tại trường Trung học phổ thông Nguyễn Công Trứ, thành phố Thái Bình, cho rằng đề thi năm nay rất gần gũi, có tính thời sự cao. Phần làm văn 7 điểm nhẹ nhàng và có tính triết lý, thí sinh có thể bày tỏ quan điểm một cách thoải mái. Đây đúng tính chất là một đề thi mở. Nếu có sự hiểu biết xã hội, hiểu tác phẩm, học sinh dễ dàng làm được 8 điểm.
“Với cách ra đề thi này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cần có những phương án chấm thi thật linh hoạt, đề thi thoát khỏi sách giáo khoa thì thang điểm chấm cũng cần không gò bó, khuôn mẫu,” thầy Cường chia sẻ.
Cũng theo thầy Cường, việc ra đề thi theo hướng mở đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng nhiều năm nay. Lãnh đạo Bộ cũng nhiều lần khẳng định, với những câu hỏi mở sẽ có đáp án mở, chỉ cần thí sinh trình bày không sai lệch về mặt tư tưởng.
“Tôi hy vọng với đề thi văn năm nay, đã được dư luận đánh giá rất tốt ở mặt nội dung đề, sẽ có một đáp án hay tương ứng,” thầy Cường vui vẻ nói.
