Ung thư đại tràng được xếp vào nhóm có tỷ lệ mắc cao thứ 3 trong số các loại ung thư đường tiêu hóa. Ở giai đoạn giữa và cuối thường biểu hiện với một số triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, máu đặc... Căn bệnh này sẽ kéo theo hàng loạt vấn đề gây ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt và học tập, làm việc bình thường của người bệnh.
Dưới đây là một số dấu hiệu tưởng bình thường nhưng lại rất nghiêm trọng ngầm cảnh báo bệnh ung thư đại tràng đã xuất hiện trong cơ thể bạn.
Thay đổi thói quen đi đại tiện
Ung thư đại tràng trong giai đoạn đầu thường có biểu hiện phân loãng, có lẫn mủ và máu, thậm chí số lần đi tiểu cũng tăng lên. Khi khối u tiếp tục to lên sẽ gây ảnh hưởng đến đường bài tiết của người bệnh, gây ra tình trạng tiêu chảy, táo bón xen kẽ. Tình trạng khó đi đại tiện dần tăng lên nhiều và cứ ngày càng nặng hơn theo sự phát triển của bệnh. Ngoài ra, nếu vị trí của khối u thấp thì triệu chứng đi đại tiện gấp cũng có thể xảy ra.
Khó tiêu
Người mắc ung thư đại tràng cũng có thể gặp vấn đề suy giảm chức năng tiêu hóa, dẫn đến hiện tượng khó tiêu. Vì vậy, nếu nhận thấy khả năng tiêu hóa bị giảm sút thì nên tìm hiểu kỹ nguyên nhân, trong trường hợp có liên quan đến ung thư đại tràng thì cần tiến hành điều trị kịp thời.
Ngộ độc
Các triệu chứng của ung thư đại tràng trong giai đoạn đầu cũng rất giống với tình trạng ngộ độc, có thể kể đến thiếu máu, sốt nhẹ, mệt mỏi, sụt cân, sưng phù... Thiếu máu và sụt cân trong thời gian ngắn là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của ung thư đại tràng giai đoạn đầu.
Mặc dù các triệu chứng của ung thư đại tràng trong giai đoạn đầu không rõ ràng nhưng bạn sẽ thấy một số thay đổi khác nhau trên cơ thể. Ví dụ như cân nặng bắt đầu giảm do chức năng đường ruột suy giảm trong quá trình phát triển của bệnh ung thư đại tràng nên việc hấp thụ các chất dinh dưỡng cũng bị cản trở.
Ngoài ra, trong quá trình phát triển tế bào ung thư rất dễ cạnh tranh chất dinh dưỡng với tế bào bình thường, nếu không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, bệnh nhân có thể bị sụt cân. Nếu cân nặng thay đổi và có chiều hướng giảm, bạn cần cảnh giác với bệnh ung thư đại tràng.
Dễ bị đầy hơi
Ở giai đoạn đầu của bệnh ung thư đại tràng, một số người sẽ cảm thấy chướng bụng, đây cũng là hiện tượng có thể gặp ở giai đoạn đầu của bệnh. Lúc này, chức năng đường ruột cũng bị suy giảm, quá trình tiêu hóa thức ăn có thể bị cản trở làm gánh nặng tiêu hóa tăng lên, dẫn đến hiện tượng đầy hơi, chướng bụng.
Do đó, cần xác định rõ triệu chứng chướng bụng mà bạn đang gặp phải. Nếu là do ung thư đại tràng thì cần phải điều trị kịp thời để phục hồi chức năng đường ruột. Điều này sẽ ngăn chặn các triệu chứng đầy hơi kéo dài.
Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Bệnh ung thư đại trực tràng có biểu hiện ở mọi bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa. Một số dấu hiệu thường gặp như hơi thở hôi, hay ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng bụng trước hoặc sau khi ăn. Đau quặn bụng, đau râm ran là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn. Song một vài trường hợp, nó báo hiệu sự tồn tại của các khối u ở dạ dày - ruột.
Chán ăn, khó tiêu, đầy trướng bụng trên vùng rốn, ăn không ngon là tình trạng thường thấy ở người bệnh ung thư đại tràng. Tình trạng này kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, sút cân.
Người bị ung thư đại trực tràng bị rối loạn tiêu hóa, đi ngoài nhiều lần trong ngày rất giống với triệu chứng bệnh lị. Tuy nhiên, người mắc bệnh lị có thể điều trị bằng cách dùng kháng sinh, còn loại thuốc này không có tác dụng với bệnh nhân ung thư đại trực tràng.
Các rối loạn liên quan bài tiết phân
Đại tràng là cơ quan bài tiết phân trong quá trình tiêu hóa, nên ở giai đoạn sớm, người bệnh thường hay bị chứng rối loạn đại tiện, bài tiết phân như đi táo, đi lỏng thất thường, tình trạng này kéo dài.
Ung thư đại trực tràng thường khiến người bệnh đau quặn, mót rặn, khó chịu khi đi ngoài. Khi đi đại tiện, người bệnh thường bị đau quặn, mót rặn, phân nhày mũi máu và phân nát, phân hình lá lúa (do phân phải đi qua khối u), đi xong vẫn muốn rặn tiếp.
Phân mỏng, hẹp so với bình thường
Kích thước của chất thải cũng giúp phát hiện những bất thường trong hệ tiêu hóa. Tình trạng phân mỏng rất có thể do một vật cản giống như một khối u khiến phân bị chặn lại. Nếu phân có kích thước mỏng như một chiếc bút chì hoặc có hình lá lúa do phải đi qua khối u thì cần đề cao cảnh giác.
Xuất hiện máu trong phân
Đại tiện kèm máu đỏ tươi, nhỏ giọt, phủ lên phân. Một số trường hợp, ở giai đoạn cuối bệnh nhân còn thấy hậu môn trực tràng sa xuống, toàn thân gầy đi, số lần đại tiện tăng lên, khi táo bón, khi tiêu chảy.
Mệt mỏi và suy nhược
Đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư nhưng lại dễ bị bỏ qua nhất. Mệt mỏi do ung thư đại tràng thường liên quan đến thiếu máu do mất máu trong phân. Người bệnh cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi, đồng thời suy nhược cơ thể một cách nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân.
Ngoài các triệu chứng nêu trên, khi ung thư muộn thì có người sờ thấy cả khối u nổi ở dưới da bụng, vàng da, bụng to dần…
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng
Những người trên 50 tuổi tuổi: 90% ung thư đại tràng ở người trên 50 tuổi
Tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng hoặc polyp
Người tiếp xúc với chất gây ung thư trong môi trường hoặc thói quen ăn uống hay lối sống
Đàn ông nhiều nguy cơ bị bệnh hơn so với phụ nữ
Người mắc bệnh viêm ruột, Crohn hoặc viêm loét đại tràng
Người mắc bệnh tiểu đường.
Hút thuốc lá: Đặc biệt là những người đã hút thuốc trong nhiều năm.
Uống rượu: Nghiên cứu cho thấy một liên kết giữa việc tiêu thụ rượu (ngay cả khi nó là trung bình) và một số loại ung thư vú, đại tràng và trực tràng, thực quản, thanh quản, gan, miệng - họng
Bệnh béo phì và thừa cân
Không hoạt động thể lực
Chế độ ăn giàu thịt đỏ, thịt chế biến và ít trái cây, rau
Sống và làm việc ở môi trường thiếu ánh sáng tự nhiên.
Cách phòng ngừa ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng thường bắt đầu lành tính (gọi là polyp). Polyp không phải là u nhưng là một tổn thương có hình dạng giống như một khối u, có cuống hoặc không, do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành. Polyp không phải là ung thư nhưng chúng có thể phát triển thành ung thư sau một thời gian dài.
Kiểm tra đại trực tràng thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để phòng tránh ung thư. Polyp tiền ung thư thường không biểu hiện triệu chứng, có thể được tìm thấy qua nội soi đại tràng vài năm trước khi ung thư xâm lấn phát triển. Kiểm tra sàng lọc cũng tìm thấy được polyp tiền ung thư và cắt bỏ trước khi nó trở thành ung thư. Đây được xem là cách phòng bệnh cụ thể nhất.
Ung thư đại tràng có thể phòng tránh được thông qua thói quen ăn uống lành mạnh. Có nhiều yếu tố nguy cơ mà mọi người có thể phòng tránh được như:
Các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu) được xem là có liên quan mật thiết đến ung thư đại tràng. Ăn khoảng 160g/ngày hoặc chế độ ăn với thịt quá 5 lần/tuần có nguy cơ cao gấp 3 lần. Dưới hình thức chiên, nướng, thịt xông khói, dăm bông, xúc xích, chất đạm sẽ làm tăng yếu tố sinh ung thư, còn mỡ sẽ bị chuyển hóa bởi vi khuẩn trong lòng ruột, làm tăng sản các tế bào biểu mô bất thường và phát triển thành ung thư. Ăn nhiều thịt, mỡ, đạm, ít chất xơ dễ dẫn đến béo phì và có nguy cơ cao gây ung thư đại tràng, nên cần thay đổi chế độ ăn khoa học hơn để phòng bệnh.
Các thức ăn chứa nhiều chất xơ (rau xanh, trái cây) giúp làm giảm nguy cơ này vì chất xơ giúp gia tăng tiêu thụ acid folic, gia tăng kết hợp chất xơ với các yếu tố sinh ung thư dẫn đến việc loại khỏi lòng ruột sớm vì giảm thời gian ứ đọng phân. Ngoài ra, chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các acid béo chuỗi ngắn và yếu tố vi lượng chống hiện tượng ôxy hóa.
Các loại nước uống chứa cồn làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Thuốc lá được biết đến như là những “sát thủ” của bệnh lý tim mạch hay ung thư phổi. Gần đây nó được công nhận là những yếu tố nguy cơ rất quan trọng gây ung thư đại tràng cho cả hai giới, nhất là khi kết hợp với rượu bia.
Hoạt động thể lực, vận động hay luyện tập thể dục sẽ làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
