Danh ca Elvis Phương lý giải câu nói 'nếu không hát sẽ chết'

Con đường đến với âm nhạc của anh như thế nào. Âm nhạc có những ý nghĩa thế nào đối với cá nhân anh và với cuộc đời?

Tôi mê âm nhạc từ nhỏ, thường nghêu ngao hát và không biết từ lúc nào mình đã mơ ước trở thành ca sĩ. Khi bố quyết định đưa Elvis Phương đi du học Pháp, mình xin bố được ở lại Việt Nam để làm ca sĩ thì bị ăn liền hai cái tát và bị đuổi khỏi nhà. Sự nghiệp ca nhạc bắt đầu gian nan quá, nhưng kéo dài đến tận bây giờ là 62 năm rồi. Âm nhạc và ca hát mãi mãi là hơi thở và khi không còn thở Elvis Phương... ngừng hát

Anh là một trong số rất ít những người gặt hái thành công từ sớm (với hai giải thưởng Kim Khánh) và thu âm nhiều tác phẩm thành công. Những tố chất gì giúp anh thành công sớm như vậy, phải chăng là từ sự sáng tạo đem lại nhiều mới mẻ cho đời sống âm nhạc?

Elvis Phương về thăm quê Hương Sơn, Hà Tĩnh năm 1998. Ảnh tư liệu nghệ sĩ Elvis Phương

Đầu thập niên 1960, khi bắt đầu bước chân vào con đường ca hát, Elvis Phương đã chuẩn bị cho mình một tinh thần là mình phải hát khác người, ý rằng mình phải hát theo ý của mình, từng bài hát, từng câu chữ phải được nghiên cứu để cách nhả chữ, lấy hơi; âm thanh của giọng hát phải được xử lý lúc to lúc nhỏ, lúc lên cao lúc xuống thấp để đem đến cho mình và cho người một cảm xúc tuyệt đối và điều này đã đem lại thành công cho tận đến bây giờ. Nếu có dùng hai chữ “sáng tạo” cho giọng hát của Elvis Phương thì đúng vậy, mỗi khi hát hay thu âm, Phương đều có cách hát riêng của mình.

Anh có thể kể một số kỷ niệm về việc xây dựng phát triển ban nhạc Phượng Hoàng, một trong số ít ban nhạc hát nhạc Việt Nam trong những năm 1970?

Ban nhạc Phượng Hoàng có các bạn trẻ tự sáng tác, tự hòa âm các tác phẩm của mình và Elvis Phương là người may mắn được hát hầu hết các sáng tác của hai bạn Lê Hựu Hà và Nguyễn Trung Cang. Những ca khúc đó Phương vẫn yêu thích và hát đến tận bây giờ như: Tôi muốn, Yêu người yêu đời, Thương nhau ngày mưa, Còn yêu em mãi…

Elvis Phương và vợ

Sau khi định cư ở nước ngoài, động lực nào đưa anh về Việt Nam và anh là một trong những ca sĩ Việt Kiều đầu tiên trở về sinh sống ở Việt Nam khi Việt Nam và Mỹ bình thường hóa? Anh còn nhớ ngày đầu tiên trở về như thế nào không?

Vợ chồng Phương về Việt Nam năm 1994 nhưng năm 1996 mới chính thức về quay một cuốn video do Trung tâm Kim Lợi mời với chủ đề “Tạ ơn người và tạ ơn đời”, phát hành tại Việt Nam và Mỹ với tựa là “Giọt nắng bên thềm”. Năm 1998, Elvis Phương về Việt Nam quay cuốn video có tên “Quê hương và tình yêu” và đây cũng là lần đầu tiên vợ chồng Phương về quê cha đất tổ Hà Tĩnh của mình.

Khán giả thường thấy Elvis Phương biểu diễn một phong cách khá “Tây”, hiện đại, khi hát những ca khúc Việt Nam, tạo ra một nét riêng không lẫn với ai. Anh có thể “bật mí” thêm về phong cách và sở trường cũng như những nét độc đáo mà anh dày công xây dựng?

Từ lúc mẫu giáo đến khi thi tú tài, Phương chỉ học trường Pháp nên ít nhiều cũng ảnh hưởng văn hóa Pháp. Khi người Mỹ qua thì Phương cũng chuyển qua và hấp thụ Rock’n roll của Mỹ mà thần tượng là Elvis Presley, từ đó Phương hát nhiều nhạc rock, còn những bài êm dịu thì hát một số bài của Pháp. Nhạc Việt Nam, bài đầu tiên Phương mê nhất là “Mộng dưới hoa” của Phạm Đình Chương khi cộng tác với Night Clup “Au Baccara” và lúc đầu nhiều người trêu chọc là “hát tiếng Việt như người ngoại quốc”!

Anh từng mổ tim, nhưng hầu như ngày nào cũng đi hát. Anh có thể tiết lộ bí quyết giữ gìn sức khỏe, giữ gìn giọng hát của mình như thế nào khi tuổi đã gần 80 nhưng giọng hát vẫn như 20 tuổi?

Phương đã qua cuộc phẫu thuật tim và được sự chăm sóc kỹ lưỡng của các y bác sĩ. Vợ Phương học hỏi nhiều sách vở y khoa về việc chăm sóc người qua phẫu thuật tim, từ cách ăn uống, sinh hoạt, tập luyện…

Tuổi đời 78 năm và tuổi nghề 62 năm! Show thì liên tục, Phương phải giữ gìn sức khỏe của mình để có thể cầm micro ở mọi lúc, mọi nơi, không những thế còn luôn phải hát tốt để mình không cũ đi trong mắt người xem.

Ngoài giữ giọng ra, còn phải giữ vóc dáng, lo trang phục, bài hát…, tất cả đều quan trọng và quyết định đến việc người nghệ sĩ còn đứng trên sân khấu hay không. Phương luôn làm mới bản thân mình và tuổi tác với Phương chỉ là một con số làm cho mình hãnh diện khi đứng trên sân khấu và được quý khán thính giả ủng hộ, yêu mến.

Anh từng nói: “Nếu không hát sẽ chết?”, điều đó thực sự là như thế nào?

Âm nhạc đem đến sự sống cho Elvis Phương, còn hát là còn thở, còn sống. Nếu không hát thì sẽ chết - được hiểu như vậy đó.

Một lần, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 kể rằng sau khi viết ca khúc đầu tay “Không” thì Elvis Phương biểu diễn đầu tiên và rất thành công, chính từ đó Nguyễn Ánh 9 bắt tay vào việc sáng tác ca khúc và trở thành nhạc sĩ. Anh có kỷ niệm gì về việc thu âm biểu diễn ca khúc đó? Dường như anh rất có duyên với nhiều ca khúc mới sáng tác và đưa chúng đến với khán giả rất thành công?

Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 là người anh mà Elvis Phương vô cùng yêu quý vì tính cách của anh. Elvis Phương may mắn được anh trao ca khúc đầu tay “Không” của anh và bài hát này cũng đi theo Elvis Phương mọi lúc mọi nơi. Thương và nhớ anh vô cùng. Phương tự hào là ca sĩ được nhiều nhạc sĩ ưu ái đưa cho các ca khúc mới và mình đã cố gắng để các ca khúc ấy thành công nhất có thể. Hạnh phúc nhất là mình có nhiều bài tủ (bài hit đó quý bạn!).

Theo anh thế nào là một bài hát hay? Thế nào là một giọng hát đẹp?

Bài hát hay là bài hát có tuổi đời rất lâu và giọng hát đẹp là giọng hát mà theo thời gian vẫn có nhiều người nghe.

Được biết anh đang có dự định in hồi ký, anh có thể tiết lộ đôi chút về tác phẩm này không?

Hồi ký của Phương sẽ ra mắt độc giả trong thời gian sớm nhất. Elvis Phương mong ước những quý vị đã yêu thương tiếng hát của mình đón đọc hồi ký mà Elvis Phương ghi lại quãng đời ca hát hơn 60 năm qua, tình cảm tâm tư của người nghệ sĩ trong chặng đường dài ca hát.

Anh nhận xét gì về các ca sĩ hiện nay? Điểm mạnh và những gì cần hoàn thiện? Điều gì cần thiết cho một ca sĩ, một nghệ sĩ đích thực để họ đi đến thành công?

Ca sĩ hiện nay có rất nhiều và công nghệ lăng xê thì lắm chiêu trò làm nhiều em nghĩ mình thành công và hay hơn nhiều là thực tế. Cái nghề ca sĩ muốn thành công phải trau dồi và luyện tập thường xuyên. Đây là một lời khuyên chứ không phải lời dạy dỗ, các bạn đừng hiểu nhầm Elvis Phương nhé!

Sắp tới anh có những dự định âm nhạc nào không ạ?

Elvis Phương mới có CD kỷ niệm 60 năm ca hát được phát hành và được ủng hộ vô cùng, tại Việt Nam và Mỹ đều có bán CD này, mọi người ủng hộ Elvis Phương để biết tại sao Elvis Phương vẫn còn yêu công việc của mình đến vậy.