Đặng Thái Sơn - Độc hành qua tuổi 50

Đặng Thái Sơn đêm 27/2 ở Nhà hát Lớn. Ảnh: Trần Định

Đêm hòa nhạc Techcombank thông qua tổ chức của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Tới tuổi ngũ thập tri thiên mệnh, Sơn tâm sự: “Phong cách đàn thay đổi cùng thời gian, sẽ không còn cái quyến rũ bởi sự lộng lẫy, sôi nổi tuổi đôi mươi. Chẳng đòi hỏi nhiều: Hãy cho tôi một không gian tĩnh lặng chỉ còn hồn nhạc và cảm giao”.

Nhà hát Lớn chật khán giả

Sau khi bản dạ khúc (Nocturns) số 1 và số 2 của Gabriel Faure đăm chiêu ngẫm nghĩ, Sơn thực sự bày tỏ ngày hôm nay thanh thản của mình trong bản “Miroirs” của nhà soạn nhạc ấn tượng Pháp Maurice Ravel.

Cách đây 15 năm, Sơn từng thả hồn như thế trong tác phẩm này. Nhưng tiếng đàn đã rời xa những rạo rực đôi mươi mà chuyển rời sang những suy tư đằm sâu. Tiếng đàn từ từ đẩy người nghe vào cõi mờ ảo.

Người nghe vừa thoáng soi mình vào “tấm gương” lại dập dờn bay theo cánh “những con bướm đêm” và chấp chới với “những con chim biển” trên vòm trời hoang mang lắp ghép từ những không gian của giấc mơ, của mộng mị, của hoài tưởng.

Tất cả chòng chành theo nhịp chèo thuyền của “Một con thuyền trên đại dương”. Một khúc chèo thuyền như muốn ghé tới biển của thế giới bên kia và rồi trở lại với “khúc dạ chiều của những nghệ sĩ hài”.

Con người thoát khỏi dần trong tiếng chuông của “thung lũng chuông”. Những ngón tay tài năng của nghệ sĩ đang độc hành qua tuổi 50, đưa toàn bộ giai điệu Ravel đến chốn khải huyền. Toàn nhà hát hóa thành một không gian tĩnh lặng như Sơn mong muốn.

Phần sau của đêm độc hành dành toàn bộ cho những tác phẩm của F.Chopin. Năm nay, tròn 160 năm F.Chopin ra đi.

Vẫn là nhịp chèo thuyền (Barcarolle), nhưng ở F.Chopin có gì lãng đãng, lỏng lơi hơn M.Ravel. Sơn dường như thả hồn vào tác phẩm cung Fa thăng trưởng này đến độ thoát ra ngoài nốt, bay lên trên nốt. Sáu bản Mazurka được nối tiếp như khắc vào người nghe ấn tượng sâu đậm, độc đáo của F.Chopin.

Mazurka được công nhận là thể loại âm nhạc trong âm nhạc chính thống Ba Lan từ thế kỷ XIX. F.Chopin làm mới nó qua tâm hồn mình với những nội tâm khác nhau nhưng vẫn giữ được đường nét duyên dáng của điệu nhảy phong tục này.

Nhói lên một nỗi đau yên lặng trong số 2 (op 17), lại chầm chậm trang nghiêm như nói về tổ quốc lớn lao trong số 1 (op 33), sinh động và rực rỡ, dân dã và sôi nổi trong số 2 (op 33).

Tất cả như đang quay tròn trong một ngẫu hứng, vượt thoát những gì đang muốn cầm giam mình. Ở tuổi này, nhìn nghiêng, thấy Sơn giống bố Đặng Đình Hưng – tác giả “Bến lạ” đầy mới mẻ – đến lạ lùng.

Bản Scherzo số 2 cung si giáng thứ kinh điển đưa âm nhạc F.chopin đến tột cùng cảm xúc. Sau hai chùm nốt trầm, một khoảng tám chói chang như ánh sáng không nhìn thấy ngoài đời, chỉ nhìn thấy trong tâm tưởng cứ lấp lánh lay động trong thăm thẳm con người. Giai điệu cuốn đi, cuốn đi ngỡ tới nơi xa với không bon chen, không bụi bặm. Chỉ còn da diết yêu thương.