Tiếp thu giải trình ý kiến đại biểu khi thảo luận về Luật Cư trú sửa đổi ngày 21/10, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, mục tiêu đầu tiên xây dựng Luật Cư trú là phải bảo đảm được yêu cầu không để cản trở và ngăn chặn quyền tự do cư trú của công dân.
Bên cạnh đó, phải xác định được vị trí pháp lý của công dân, của người dân ở trên lãnh thổ Việt Nam. “Đối với người dân, việc xác định vị trí pháp lý trong giao dịch và trong cuộc sống rất quan trọng”, ông Lâm khẳng định.
Mục tiêu khác được đại diện ban soạn thảo đưa ra là việc đăng ký để các cơ quan nhà nước quản lý hoạt động của người dân, của công dân, song những quy định, và việc đăng ký quản lý không được gây phiền hà, phức tạp cho nhân dân.
Theo Đại tướng Tô Lâm, có đại biểu sẽ nói điều này dễ tạo cơ hội cho nhũng nhiễu, cản trở thực hiện quyền công dân. Tuy nhiên, tất cả những vấn đề đó đều được quán triệt, có quản lý nhưng không để xảy ra nhũng nhiễu, phiền hà, phức tạp cho người dân. Liên quan đến quy định bỏ sổ hộ khẩu, Bộ trưởng Công an một lần nữa nhấn mạnh, đây là điều mong ước của người dân và mang lại sự phấn khởi cho người dân.
“Đúng là sổ hộ khẩu hiện nay có rất nhiều điều khoản khác quy định đi theo mà người ta thường hay nói là “ăn theo”. Bây giờ phải thay đổi phương thức quản lý, đòi hỏi cả hệ thống phải thay đổi, chứ không phải chỉ có sổ hộ khẩu thay đổi được mà đủ. Đây là bước đầu tiên thay đổi và ban soạn thảo hướng đến ngày 1/7/2021 vận động tất cả người dân chuyển đổi bằng Căn cước công dân. Đồng thời với đó là triển khai dự án về Căn cước công dân vào Luật Cư trú.
Theo Đại tướng Tô Lâm, hiện Bộ Công an đã thu thập được 90% cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hiện chỉ thẩm định, phúc tra để đưa vào hệ thống. "Còn 10% sẽ cố gắng hoàn thành trong năm nay. Vì vậy, chúng tôi mạnh dạn đề nghị bỏ ngay sổ hộ khẩu", ông Tô Lâm phát biểu.
“Chúng tôi rất mạnh dạn và đề nghị thực hiện ngay được”, ông Lâm khẳng định đồng thời cho biết, vừa qua Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đều nhất trí không cần phải kéo dài, không cần phải gia hạn, tập trung nỗ lực để hoàn thiện các văn bản, kể cả căn cước công dân, cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư đến khi luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021.
Nhấn mạnh Luật Cư trú (sửa đổi) là dự án mang tính cải cách rất lớn, Đại tướng Tô Lâm cho rằng, nếu quản lý được cư dân tốt, quản lý cư trú tốt, có lẽ sẽ không phải tổng điều tra dân số, vì tất cả đã được quản lý theo hệ thống.
“Khi thực hiện quản lý cư trú bằng phương thức mới này sẽ góp phần giảm được rất nhiều thủ tục hành chính liên quan đến các cơ chế hành chính”, Đại tướng Tô Lâm khẳng định.
Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số đại biểu tán thành chuyển đổi quản lý cư trú sang phương thức mới và nhất trí Luật Cư trú (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2021. Tuy nhiên hiện còn hai nhóm ý kiến khác nhau về thời điểm bỏ sổ hộ khẩu giấy.
Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Quốc hội Trần Thị Dung, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho rằng việc bỏ sổ hộ khẩu là vấn đề lớn, liên quan trực tiếp đến cuộc sống người dân và phương thức hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, nên cần được đánh giá thận trọng.
Theo đại biểu, kéo dài hiệu lực của sổ hộ khẩu đến hết năm 2022 sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho người dân, không làm ảnh hưởng đến quyết tâm của Chính phủ và Bộ Công an trong hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cư trú.