Sáng 4/4, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về dự thảo Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đưa ra nhiều cảnh báo liên quan đến các chính sách ưu đãi cũng như vấn đề quốc phòng an ninh tại các đặc khu kinh tế.
Theo ông Vân, dự thảo luật mới nhất, một loạt chính sách ưu đãi đã được rút gọn như ngành nghề kinh doanh, ưu tiên nhà đầu tư, thu hút đầu tư bằng miễn thuế đất… Tuy nhiên theo đại biểu, vẫn còn nhiều chính sách ưu đãi cần phải xem xét.
Theo đại biểu Vân, không nhất thiết phải có nhiều ưu đãi như vậy ở các đặc khu kinh tế. Bởi điều quan trọng nhất ở đây là môi trường đầu tư, sự minh bạch trong hoạt động của chính quyền.
“Nhiều nhà đầu tư thấy lợi trong ưu đãi về thuế nhưng trong bộ máy chính quyền xảy ra tham nhũng, gây phiền hà thì tiền họ được hưởng từ ưu đãi thuế còn nhỏ hơn tiền phải bỏ ra lobby”, đại biểu Vân cho hay.
Điều đáng bàn là, cả ba vị trí Vân Đồn, Vân Phong, Phú Quốc tạo hóa đã ưu đãi, thời gian qua nhà nước đã đầu tư hạ tầng khá nhiều, nay lại có thêm những ưu đãi, có những ưu đãi hết sức vượt trội, như miễn 30 năm tiền mặt đất, rồi tài sản đó lại được đem đi thế chấp… Ông Vân đặt vấn đề: Như vậy sự công bằng trong đối xử về mặt pháp lý, chính sách đối với vùng sâu, vùng xa đang rất cần thu hút, thúc đẩy phát triển thì thế nào? Ở đây có sự xung đột về pháp lý.
Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân Vấn đề quan trọng khác đó thời gian cho thuê đất, ông Vân không tán thành với thời gian cho thuê đất quá dài, đến 90 năm. Vì 3 đặc khu Vân Đồn là 3 vị trí hết sức nhạy cảm, vị trí tiền tiêu. Đến nay chưa có một chuyên gia về quốc phòng an ninh của Quốc hội nào lên tiếng, xem sự tác động ra sao.
“Ba vị trí trên nhô ra ngoài Biển Đông, khi làm đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, việc phòng thủ quốc gia thế nào? Hiện thế giới đang có xu hướng vận động thay dùng quyền lực cứng (quân sự) để tấn công quốc gia khác mà họ dùng bằng quyền lực mềm, đó là mua chuộc cán bộ, lồng ghép chính sách cài cắm dân cư”, đại biểu Lê Thanh Vân cảnh báo.
Cũng lo ngại về thời gian cho thuê đất, đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê (TP HCM) cho rằng, nếu cho thuê đất đến 90 năm thì sau này con cháu chúng ta sẽ xử lý thế nào, nếu có liên quan đến khía cạnh an ninh quốc phòng? Theo ông Khuê, đây là vấn đề cử tri TP HCM rất lo lắng, cần phải được quan tâm đến vấn đề chủ quyền trong quá trình giao đất thực hiện các ưu đãi.
“Chúng ta từng đặt vấn đề không thể đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế thì lúc này cũng cần đặt vấn đề không thể đánh đổi chủ quyền để cho sự phát triển kinh tế.
Ba đặc khu này cần thu hút về mặt tài chính hay đi vào tạo cơ chế ưu đãi để phát triển. Do đó cần phải đặt vấn đề về việc chính sách phân biệt với nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, thậm chí có lĩnh vực chúng ta không khuyến khích, không cho phép đầu tư nước ngoài tham gia. Điều này không vi phạm gì trong hiệp định thương mại và cam kết quốc tế”, ông Khuê nói.
